MASAŻ SPORTOWY
Masaż sportowy - masaż ręczny podczas, którego siłę poszczególnych technik dostosowuje się do indywidualnej reaktywności sportowca
CEL - zapobieganie objawom patologicznym powstającym w wyniku dużych obciążeń
FUNKCJE:
rozgrzewająca (przygotowanie do treningu)
regenerująca (przyspieszenie powrotu organizmy do stanu wyjściowego)
lecznicza (wspomaganie leczenia urazów)
Aby zwiększyć działanie masażu sportowego należy łączyć go z innymi zabiegami fizykalnymi stosowanymi w odnowie biologicznej
ZASADY:
techniki masażu sportowego to: głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie, wibracja, wałkowanie, mieszenie, rolowanie i roztrząsanie
wszystkie techniki ( z wyjątkiem oklepywania) wykonuje się wzdłuż przebiegu naczyń żylnych i limfatycznych lub w kierunku najbliższych węzłów chłonnych
nie masuje się węzłów chłonnych tylko ich okolice
podczas masażu mięśnie musza być rozluźnione
masaż wykonuje się na obnażonej części ciała ( wyjątek - zawody na stadionie przy niesprzyjających warunkach pogodowych
czas trwania masaży częściowego: 10 - 20 min., całkowitego: 40 - 60 min.
Początkowe masaży wykonywane są łagodniej
Po masażu poszczególnych części ciała wykonuje się ćw. bierne mobilizujące stawów
Masaż brzucha, grzbietu i krg należy wykonywać 2 godz. po posiłku
WARUKNI:
masażysta musi być w pełnej sprawności fizycznej
ubiór masażysty powinien być wygodny, przewiewny, nie krępujący ruchów
ręce masażysty - zadbane, paznokcie obcięte nie wystające poza opuszkę, brak biżuterii
masażysta bezwzględnie myje ręce przed każdym zabiegiem i po jego zakończeniu
masażysta podczas masażu powinien przyjmować wygodna pozycję nie obciążającą krg i pozostałych stawów
rękoczyny powinny być pewne, spokojne i płynne
skóra masowanej części ciała powinna być czysta
w razie dużego owłosienia należy polecić pacjentowi zgolenie przed przystąpieniem do masażu ( aby uniknąć podrażnienia torebek włosowych)
podczas masażu stosowane są środki poślizgowe oraz preparaty wspomagające w zależności od okoliczności
masaży wykonywany jesz zazwyczaj w pomieszczeniu zamkniętym, przewietrzonym , ciepłym ( wyjątek stanowi masaż startowy - na stadionie)
Dawkowanie siły bodźca masażu
należy dostosować siłę bodźca do indywidualnej reaktywności sportowca
kryterium stanowi próg bólu
próg bólu zależy od:
wielu,
płci,
budowy ciała,
temperamentu,
stanu zdrowia, s
tanu emocjonalnego
masaż siłą słabego bodźca e - działa uspokajająco, siłą średniego bodźca - stymulująco (pobudzająco), silne bodźce - hamująco i znoszą reakcje UN ( reguła Arndta-Schulza)
w masażu sportowym stosujemy więc bodźce o średniej sile
bodziec powinien być tak silny, jak to konieczne, lecz tak słaby, jak to możliwe
dawkowanie masażu jest uzależnione od:
płci,
wieku,
stanu wytrenowanie,
stopnia reaktywności wegetatywnej
rodzaju uprawianej dyscypliny sportowej
wielkości obszaru masowanego
pory roku
u kobiet i juniorów wykonuje się masaż mniej intensywny i słabszy niż u mężczyzni seniorów
sportowców o dużej masie mm uprawiających dyscypliny siłowe masuje się energiczniej i silniej niż uprawiających dyscypliny techniczne
u sportowców zbyt pobudliwych (sympatykotonicy) - masaż o długim czasie trwania, małym natężeniu i łagodnych bodźcach
u zawodników o spokojnych charakterze ( parasympatykotonicy) - masaż krótki, energiczny, o dużej sile bodźców
WSKAZANIA DO MASAŻU SPORTOWEGO
masaż całościowy - w okresie
całego cyklu treningowo - startowego
oczekiwania na zawody
przejściowym
rekonwalescencji
przy nadwadze
w celu relaksacji
masaż częściowy - wykonuje się
na podstawie reakcji zachodzących w skórze tk. Podskórnej, w naczyniach krwionośnych i chłonnych pod wpływem bodźców mechanicznych
obejmuje te części ciała które biorą największy udział w treningu w celu uzupełnienia rozgrzewki
w celu likwidacji kwaśnych metabolitów z mięśni najbardziej obciążonych
wykonywany jest podczas całego cyklu treningowo - startowego
PRZECIWSKAZANIA DO MASAŻU SPORTOWEGO:
wszystkie stany chorobowe przebiegające z wysoką temperaturą ciała(powyżej 38 C)
ostre i podostre stany zapalne stawów i ścięgien
przerwanie ciągłości skóry
wczesny okres po złamaniach, skręceniach, zwichnięciach
pourazowe wylewy krwawe w stawach i mięśniach w ciągu 3 dni od urazu,
zapalenia żył,
wszelkie zmiany dermatologiczne
WPŁYW KLASYCZNEGO MASAŻU SPORTOWEGO NA ORGANIZM
Skóra
usuwanie obumarłych komórek naskórka
poprawa oddychania skórnego
poprawa czynności wydzielniczej gruczołów potowych i łojowych (wydzielany tłuszcz stanowi barierę ochronną przed wysychaniem - sporty na wolnym powietrzu, lub rozmiękczaniem - sporty wodne)
poprawa odżywienia skóry przez zwiększenie krążenia podskórnego
przyspieszenie wydalania przez skórę zbędnych produktów przemiany materii
zwiększenie elastyczności i sprężystości skóry
wywołuje odczyn przekrwienia na drodze odruchowej - ważne w masażu przedstartowym przygotowującym zawodnika do walki
Stawy i aparat więzadłowy
polepszenie ukrwienia stawu → szybsza wyniana produktów rozpadu na substancje odżywcze w stawie
zwiększenie elastyczkości i wytrzymałości aparatu więzadłowego
szybszy powrót do pracy elementów okołostawowych ( po urazie, po stanie zapalnym)
rozgrzanie stawu działa profilaktycznie na więzadła które w niskiej temp narażone są najbardziej na uszkodzenia
Tkanka łączna
masaż działa na wszystkich poziomach tk. łącznej powodując jej rozluźnienie ( masaż rozluźniający) lub napięcie ( masaż pobudzający)
powoduje przyrost tk. łącznej oraz jej uelastycznienie
powoduje lepsze odżywienie co zapobiega procesom zwyrodnieniowym
masaż pomaga rozbijać tk. tłuszczową
masaż odziaływując na tk. siateczkowatą stymuluje do wytwarzania składników morfotycznych krwi i zwiększa odporność organizmu
Mięśnie
masaż działa bezpośrednio ma mięśnie poprzecznieprążkowane, pośrednio na mięśniówkę gładka i mięsień sercowy
powoduje rozgrzanie tk. mięśniowej → leprze zaopatrzenie mięśni w tlen i substancje odżywcze
następuje szybsze wydalanie produktów przemiany materii
masaż wzmacnia zdolność mięśni do pracy ( 5 nim masażu powoduje 2,3 krotne zwiększenie zdolności mięśnia do pracy w porównaniu z biernym wypoczynkiem)
masaż może obniżyć napięcie mm ( rozluźniający-uspokajaący) lub podwyższyć napięcie ( pobudzający-stymulujący)
Układ krążenia
masaż powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i limfatycznych
wzrasta szybkość przepływu krwi → szybszy transport substancji odżywczych i produktów przemiany materii → szybsza restytucja powysiłkowa
powoduje zmniejszenie oporu krwi w tętnicach co odciąża pracę serca ( wzrost pojemności minutowej)
Układ oddechowy
polepsza wymianę gazową w pęcherzykach płucnych poprzez przyspieszeniu przepływu krwi przez naczynia, serce i płuca)
masaż na drodze odruchowej pobudza czynność ukł. nerwowego i hormonalnego, które stymulują płuca do pracy
masaż klp. i grzbiety ( mm międzyżebrowych) zwiększa ruchomość klp. → zwiększa się pojemność życiowa płuc)
kład moczowy
zwiększa się czynność filtracyjna nerek poprzez zwiększenie przepływu krwi przez cały organizm
Układ pokarmowy
przyspiesza się proces trawienia na drodze zwiększenia funkcjonalności ukł.: krążenia, nerwowego i hormonalnego
1