KSZTAŁTY KOMÓREK ROŚLINNYCH
*IZODIAMETRYCZNE czyli RÓWNOWYMIAROWE. Komórki o kształcie zbliżonym do kuli, tzn. posiadające prawie równą średnicę we wszystkich kierunkach. Wyst. tkanka miękiszowa tzw. parenchyma.
*PROZENCHYMATYCZNE. Komórki wydłużone, klinowato zaostrzone na końcach. Wyst. komórki skórki z łuski cebuli.
BUDOWA CHLOROPLASTU ROŚLINY WYŻSZEJ
Budowa jednolita, od cytoplazmy oddzielone podwójną membraną elementarną stanowiącą otoczkę chloroplastu. Wnętrze wypełnione jest ziarnistą substancją (matrix) zwana stromą, białka strukturalne, białka enzymatyczne, kwas RNA w postaci drobnych kuleczek utożsamianych z rybosomami chloroplastu oraz włókienka kwasu DNA. W stromie znajdują się liczne grana zbudowane z tylakoidów. Tylakoidy z których zbudowane jest grano nazywamy granatylakoidami. Lamelle wykraczające poza obszar gran, przebiegające w stromie będące połączeniami międzygranowymi nazywamy stromatylakoidami (tylakoidy integralne).
WĘGLOWODANY GROMADZONE W SOKU KOMÓRKOWYM
JEDNOCUKRY: glukoza i fruktoza, WIELOCUKRY: inulina, glikogen, ŚLUZY, spokrewnione z węglowodanami PEKTYNY i rozpuszczalne w wodzie BIAŁKA.
ANTOCYJANY - to barwniki roślinne o kolorze czerwonym, niebieskim lub fioletowym, wyst. w soku komórkowym, są rozpuszczone, ale mogą się krystalizować.
KORKOWACENIE ŚCIANY KOMÓRKOWEJ
Korkowacenie czyli suberyfikacja- zmienia charakter ścian kom. stają się nieprzepuszczalne dla wody, światła i gazów. Polega na wytworzeniu na granicy pierwotnej i wtórnej ściany kom. pokładu suberyny. Suberyna należąca do najtrwalszych organicznych związków wyst. w roślinach, posiada właściwości hydrofobowe, charakter zbliżony do tłuszczów, Sudanem III barwi się na czerwono.
RODZAJE PLASTYDÓW
Protoplastydy- są drobne, bezbarwne i mają słabo rozwinięty system błon wewnętrznych. Występują głównie w merystemach, komórkach zarodka i gametach i mogą przekształcać się w pozostałe formy plastydów.
Leukoplasty- bezbarwne plastydy. Ich funkcją jest przechowywanie materiałów zapasowych: białek (pod postacią ziaren aleuronowych), cukrów (jako ziaren skrobi czyli amyloplastów) oraz tłuszczów (pod postacią lipidoplastów). Występują (jak wszystkie plastydy) tylko w komórkach roślinnych.
Chloroplasty- otoczone podwójną błoną białkowo-lipidową roślin i eukariotycznych glonów, w której zachodzi proces fotosyntezy. Chloroplasty zawierają zielony barwnik plastydów.
Chromatofory- barwne plastydy roślin wyższych, tj. chloroplasty i chromoplasty.
RODZAJE ZIAREN SKROBII
Ziarna koncentryczne- jeśli ośrodek kondensacji leży w środku plastydu, kolejne warstwy odkładane są koncentrycznie do hilum.
Ziarna ekscentryczne- jeśli ośrodek kondensacji położony jest bocznie, warstwy z jednej strony są grubsze niż z drugiej.
Ziarna złożone- więcej niż 1 ośrodek kondensacji, w zew. warstwie gromadzi się amylopektyna, w wew. amyloza.
RUCH CYTOPLAZMY
Ruch rotacyjny (kołowy)- wyst. w kom. z dużą centralną wakuolą i przyścienną cytoplazmą, w której plazma przesuwa się w jednym kierunku wzdłuż ścian komórkowych.
Ruch cyrkulacyjny (krążeniowy)- wyst. w kom. z licznymi wakuolami, pasma cytoplazmatyczne przechodzą wokół wakuoli od ścian i jądra kom., ruch przebiega często w przeciwnych kierunkach.
Ruch pulsacyjny- wyst. u niektórych grzybów i śluzowców, cytoplazma składa się z zew. ruchliwej ektoplazmy i nieruchliwej wew. endoplazmy. Podczas ruchu zachodzi zmiana struktury przestrzennej białek kurczliwych wywołana przejściem zolu w żel i odwrotnie.
DREWNIENIE
Drewnienie czyli lignifikacja - polega na wypełnieniu wolnych przestrzeni międzyfibrylarnych i międzymicellarnych w szkielecie celulozowym ściany przez wytworzony w cytoplazmie kom. wielkocząsteczkowy związek zwany drewnikiem czyli ligniną.
BARWNIKI CHLOROPLASTU
Chloroplast- otoczone podwójną błoną białkowo-lipidową organellum komórkowe występujące u roślin i glonów eukariotycznych. Są rodzajem plastydów. Zawierają zielone barwniki chlorofile pochłaniające energię światła słonecznego potrzebną do fotosyntezy. W nich zachodzi przemiana dwutlenku węgla oraz wody z wykorzystaniem energii świetlnej w glukozę oraz tlen.
MATERIAŁY ZAPASOWE W ZIARNIAKU
Głównym materiałem zapasowym jest skrobia stanowiąca 50-70% całej masy ziarniaka.