„Autobiografia Heleny Keller” - głuchociemna amerykanka, ukończyła studia wyższe.

„Encyklopedyczny słownik rehabilitacji”

„Rozumieć problemy osób niepełnosprawnych” T. Witkowski

„Dyskursja pedagogiki specjalnej” red. A. Krauze, prof. Kosakowski

NORMA - określony aspekt realnego świata, wyróżniony poznawczo przez człowieka. Jest mechanizmem cecho twórczym opartym na rozróżnianiu. Ustalona, ogólnie przyjęta zasada, reguła, przepis, wzór (np. norma moralna). Ilość, miara, granica przewidziana jako wymagana lub obowiązująca w jakimś zakresie (np. norma wagi).

NORMY HETERONOMICZNE - ustalone nie przez tych, których mają obowiązywać.

Zdrowie z normy przedstawia się za pomocą 3 rodzajów norm:

1. Statystyczna (ilościowa) - wynika z pomiaru cechy biologicznej (np. wzrost), fizjologicznej (np. ciśnienie), psychologicznej (np. zapamiętywanie)

2. Kulturowa (społeczna) - wyróżnia się dwa poziomy

1. Odnosi się do przeciętnego zachowania i stylu bycia w danej kulturze

2. Rozumiany jest jako spełnianie wyraźnie określonych powinności społecznych.

3. Teoretyczna - stosowana gdy odnosi się do ogólnych prawidłowości lub twierdzeń zawartych w różnych teoriach odnośnie do stanu człowieka lub grupy (dążenie do ideału)

Normy wyznacza:

• Interpretacja statystyczna - w odniesieniu do określonych cech psychicznych

• Interpretacja funkcjonalna - stan ilościowy i jakościowy sprzyjający optymalnemu funkcjonowaniu osoby lub grupy

• Interpretacja socjalna - pokazuje wzorzec zachowania typowy lub reprezentatywny dla grupy

Normy w pedagogice specjalnej:

• Znaczenie statyczne - jako przeciętność, czyli to co jest najczęściej

• Znaczenie oceniające - jako coś co jest najbardziej pożądane

W odniesieniu do człowieka niepełnosprawnego norma jest bytem dynamicznym i można wyróżnić 6 etapów jej formowania:

1. Opracowywanie normy

2. Jej wybór

3. Opis normy

4. Przyjęcie

5. Zastosowanie

6. Sprawdzenie normy

Przeciwieństwem normy jest patologia.

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ - obniżony w stosunku do normy stan sprawnościowy powodujący ograniczenia w funkcjach fizycznych i/lub psychicznych.

13 rodzajów niepełnosprawności: (wg. Witkowskiego)

1. Osoby z lekkim niedorozwojem umysłowym

2. Z trudnościami w nauce szkolnej (dolna norma)

3. niewidome

4. niedowidzące

5. niesłyszące

6. niedosłyszące

7. Z uszkodzeniem rdzenia kręgowego

8. Z mózgowym porażeniem dziecięcym

9. Z zaburzeniami mowy

10. Po zawale serca

11. Chore na cukrzyce

12. Chore na gruźlicę

13. Społecznie niedostosowane

Podział na grupy:

1. Osoby o obniżonej sprawności umysłowej (1, 2)

2. Osoby sensorycznie niepełnosprawne (3, 4, 5, 6, 9)

3. Osoby z zaburzeniami psychoruchowymi (7, 8)

4. Osoby przewlekle chore (10, 11, 12)

5. Osoby społecznie niedostosowane (13)

Inne niepełnosprawności:

- ADHD

- autyzm

---