Unia Europejska (oficjalny skrót w Polsce: UE) - powstały 1 listopada 1993 na mocy Traktatu z Maastricht gospodarczo-polityczny związek demokra-tycznych krajów europejskich (dwudziestu siedmiu od 1 stycznia 2007 r.), będą-cy efektem wieloletniego procesu integracji politycznej, gospodarczej i społecz-nej zapoczątkowanej po drugiej wojnie światowej. Jest unikatową formą tego typu na świecie mającą 30% udział w światowym PKB.

NIE JEST ORGANIZACJĄ MIĘDZYNARODOWĄ W ŚWIETLE PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO!!!

Stanowi przypadek sui generis („szczególnego rodzaju”") w stosunkach między-narodowych, jest tworem, który nigdy wcześniej nie istniał w historii powszech-nej i był nieznany historii stosunków międzynarodowych. Jest kombinacją struktur ponadnarodowych (ponadpaństwowych, uwspólnotowionych) oraz międzyrządowych (międzynarodowych). Posiada cechy zarówno organizacji międzynarodowej, jak i konfederacji czy nawet państwa federalnego. Wśród teoretyków prawa, politologii i stosunków międzynarodowych trwa spór za co dokładnie można uznać Unię. Federaliści doszukują się w niej państwa. Zwolennicy teorii Europy Państw (Ojczyzn) wykazują, że jest to tylko współpraca między państwami.

Polska jest członkiem Unii Europejskiej od 1 maja 2004.

Podstawę do funkcjonowania UE stanowi Traktat o Unii Europejskiej (wersja obowiązująca Traktat z Nicei z 2001 roku, uwzględniając traktaty akcesyjne z 2003 i 2006 roku), Traktat o Wspólnocie Europejskiej (wersja obowiązująca Traktat z Nicei z 2001 roku, uwzględniając traktaty akcesyjne z 2003 i 2006 roku) i Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej.

Po ratyfikacji (planowo druga połowa 2009 roku) Traktatu Reformującego, podstawę funkcjonowania stanowić będą: Traktat o Unii Europejskiej, Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Duże znaczenie będzie też miała Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej, choć do samego funkcjonowania nic nie wniesie. Traktat z Lizbony otwiera możliwość przyjęcia przez UE Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, jednak już teraz Trybunał Sprawiedliwości uznał ten dokument (ze względu na jego funda-mentalne znaczenie dla prawodawstwa europejskiego, filozofii prawa i ponie-waż wszystkie kraje członkowskie UE ratyfikowały tę Konwencję) za mający szczególne znaczenie. Osobną organizacją zostanie Euratom i podstawą jego funkcjonowania będzie Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej. Unia Europejska nie posiada osobowości prawnej.

Filary Unii Europejskiej i jej polityka

Unia Europejska = (Wspólnota Europejska+ Euratom) + Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa + Współpraca Sądowa i Policyjna w Sprawach Karnych (Obszar Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości)

PIERWSZY FILAR

W 2002 roku wygasł zawarty na 50 lat traktat ustanawiający Europejską Wspól-notę Węgla i Stali. Obecnie obowiązujące traktaty to: Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską oraz Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Energii Atomowej. Obowiązuje prawo wspólnotowe i współpraca ponad-narodowa.

* Unia Gospodarcza i Walutowa

* Układ z Schengen

* Euratom

* Europejska Polityka Kosmiczna

* Wspólnota Europejska:

- unia celna

- rynek wewnętrzny

+ swobodny przepływ osób

+ swobodny przepływ kapitału

+ swobodny przepływ towarów

+ swoboda świadczenia usług

+ można też dodać swobodę przedsiębiorczości

- polityka gospodarcza

- zatrudnienie i sprawy socjalne

- prawo spółek, handlowe i przedsiębiorstw

- polityka rolna

- polityka przemysłowa

- budżet

- polityka handlowa

- polityka konkurencji

- polityka energetyczna

- obywatelstwo UE

- edukacja

- kultura

- polityka audiowizualna i media

- społeczeństwo informacyjne

- polityka młodzieżowa

- polityka regionalna

- ochrona własności intelektualnej

- podatki

- ochrona konsumenta

- polityka zdrowia

- badania naukowe i innowacja

- ochrona środowiska

- zwalczanie nadużyć finansowych

- polityka socjalna

- polityka azylowa

- polityka imigracyjna i wizowa

- polityka telekomunikacji

W 2002 roku wygasł Traktat paryski, wobec czego kompetencje Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali przejęła Wspólnota Europejska.

DRUGI FILAR

Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa. Obowiązuje prawo międzynarodowe publiczne i współpraca międzyrządowa.

* Polityka zagraniczna:

- współpraca, wspólne stanowiska i działania - utrzymanie pokoju

- prawa człowieka

- demokracja

- pomoc humanitarna

- pomoc rozwojowa krajom trzecim

- Wysoki Przedstawiciel Unii Europejskiej ds. Wspólnej Polityki Zagra-nicznej i Bezpieczeństwa

* Polityka bezpieczeństwa:

- wspólna polityka obronna

- współpraca w dziedzinie zbrojeń

- rozbrojenie

- ekonomiczne aspekty zbrojeń

- długoterminowo: europejski system bezpieczeństwa

21 członków UE jest również członkiem Organizacji Traktatu Północno-atlantyckiego. Rodzi to pewne komplikacje w sprawie budowy wspólnej polityki bezpieczeństwa. Główny problem to czy budować obronę unijną w oparciu o USA i NATO, czy też może w oparciu o UZE (Unia Zachodnio-Europejska - misje petersberskie), czy też tworzyć zupełnie nowe struktury współpracy (Europejski Cel Operacyjny z 1999 roku oraz jego uelastycznioną formułę Nowy Europejski Cel Operacyjny 2010 z 2004 roku).

TRZECI FILAR

Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych - do 1999 r. współpraca w zakresie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Obowiązuje prawo międzynarodowe publiczne i współpraca międzyrządowa.

* Obszar Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości:

- swobodny przepływ osób

- współpraca sądowa w materii karnej

- współpraca sądowa w materii cywilnej

- współpraca policyjna

- walka z dyskryminacją

- walka z rasizmem i ksenofobią

- walka z narkomanią i przemytem broni

- walka z przestępczością zorganizowaną

- walka z terroryzmem

- walka ze zbrodniami popełnianymi na dzieciach i z handlem żywym towarem

- współdziałanie w ramach Europolu

- współdziałanie w ramach Eurojustu

- Europejskie Kolegium Policyjne

- Europejska Sieć Sądowa ds. cywilnych i handlowych

- Europejski Atlas Sądowniczy do spraw cywilnych

- Europejska Sieć Sądowa ds. Karnych

- Europejska Agencja ds. Zarządzania Współpracą Operacyjną na Grani-cach Zewnętrznych

- Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii

- Europejska Agencja Praw Podstawowych

Cele Unii

Według podpisanego w 1992 roku Traktatu o Unii Europejskiej podstawowymi celami Unii są:

* promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi,

* wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej,

* dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii,

* rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych.

* ujednolicenie struktury gospodarczej krajów członkowskich, wyrównanie rozwoju gospodarczego regionów.

* powiększenie standardów życia

Przewodnictwo w UE

rok pierwsze półrocze drugie półrocze

2007 Niemcy Portugalia

2008 Słowenia Francja

2009 Czechy Szwecja

2010 Hiszpania Belgia

2011 Węgry Polska

Najczęstsze błędy popełniane w polskiej publicystyce dotyczące instytucji UE i systemu podejmowania decyzji:

* Mylenie Rady Europejskiej z Radą Europy

* Mylenie Rady Europejskiej z Radą Unii Europejskiej[44]

* Mylenie unijnego Trybunału Sprawiedliwości z Europejskim Trybunałem Praw Człowieka

* Utożsamianie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka jako instytucji unijnej

* Utożsamianie Prezydencji z Radą Europejską, podczas gdy traktatowo Prezydencja ściśle przypisana jest do Rady Unii Europejskiej. Historycznie pierwsza była Rada Ministrów Wspólnot Europejskich (obecna Rada Unii Europejskiej), a Rada Europejska powstała dopiero w latach 70, tak więc Prezydencja nie może być kojarzona z czymś, co nawet nie istniało wtedy, gdy istniała Prezydencja

* Uznanie, że polskim reprezentantem w Radzie Unii Europejskiej (o ile nie myli się jej z Radą Europejską) jest tylko minister spraw zagranicznych, podczas gdy jest on reprezentantem Polski w Radzie ds. Ogólnych i Stosunków Zewnętrznych, a np: w Radzie ds. Gospodarczych i Finansowych minister gospodarki

* Pogląd, że cała władza legislacyjna skupiona jest w Parlamencie Europejskim, podczas gdy faktycznie cała moc legislacji to Rada Unii Europejskiej a Parlament posiada szczątkową moc legislacji

* Pogląd, że Komisja Europejska (często określana mianem eurokracja) uchwala dyrektywy, podczas gdy ona tylko i wyłącznie proponuje i przedkłada projekty ministrom państw członkowskich zebranym w Radzie Unii Euro-pejskiej z ewentualnym udziałem Parlamentu (Komisja co najwyżej uchwala rozporządzenia, ale są one tylko i wyłącznie wykonawcze do wcześniej uchwalonych dyrektyw i rozporządzeń- podobnie jak w polskim systemie prawnym, minister może wydać rozporządzenie wykonawcze do ustawy uchwalonej przez Sejm i Senat)

* Mylenie Unii Europejskiej ze Wspólnotą Europejską

* Mylenie Wspólnoty Europejskiej ze Wspólnotami Europejskimi

Państwa członkowskie UE:

Państwa założycielskie: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Włochy

1973: Irlandia, Zjednoczone Królestwo, Dania

1981: Grecja

1986: Hiszpania, Portugalia

1995: Austria, Finlandia, Szwecja

2004: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Malta, Polska, Słowenia, Słowacja, Węgry, Łotwa

2007: Bułgaria, Rumunia

Kraje kandydujące: Była Jugosłowiańska Republika Macedonii, Chorwacja, Turcja

Norwegia - dwukrotnie w referendum akcesyjnym ludność wypowiedziała się przeciw wstąpieniu do UE

Waluty w UE:

Euro: Austria, Belgia, Cypr, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Malta, Niemcy, Portugalia, Słowenia, Słowacja, Włochy

Waluty narodowe: Bułgaria - lew, Czechy - korona czeska, Dania - korona duńska, Estonia - korona estońska, Litwa - lit, Łotwa - łat, Polska - złoty, Rumunia - lej, Szwecja - korona szwedzka, Węgry - forint, Wielka Brytania - funt szterling,

SYMBOLE

DZIEŃ EUROPY

W dniu 9 maja 1950 r. Robert Schuman przedstawił propozycję utworzenia zorganizowanej Europy jako niezbędny warunek utrzymania stosunków pokojowych. Propozycję tę, znaną jako „Deklaracja Schumana”, uważa się za początek tworzenia obecnej Unii Europejskiej.

Dzień 9 maja stał się europejskim symbolem (Dniem Europy), który wraz z flagą, hymnem, mottem i wspólną walutą (euro) stanowi o politycznej tożsa-mości Unii Europejskiej.

MOTTO

„Zjednoczona w różnorodności” (in varietate concordia) to motto Unii Europejskiej. Przesłanie tego hasła jest takie, że poprzez UE Europejczycy są zjednoczeni w wysiłkach na rzecz pokoju i dobrobytu oraz że mnogość kultur, tradycji i języków w Europie jest jej ważnym atutem.

HYMN

Jest to hymn nie tyle samej Unii Europejskiej co Europy w jej szerokim znaczeniu. Melodia pochodzi z Dziewiątej Symfonii skomponowanej przez Ludwiga Van Beethovena w 1823.

W końcowym fragmencie swojej symfonii, Beethoven umieszcza „Odę do radości” napisaną w 1785 roku przez Friedricha von Schillera. Poemat ten wyraża schillerowską idealistyczną wizję przedstawicieli rasy ludzkiej stających się dla siebie braćmi.

W 1972 roku, Rada Europy (ten sam organ, który zaprojektował flagę europejską) przyjęła fragment symfonii Beethovena zatytułowany „Oda do radości” jako swój hymn. Znany dyrygent Herbert Von Karajan został poproszony o napisanie trzech instrumentalnych aranżacji - na fortepian, na instrumenty dęte oraz dla orkiestry symfonicznej.

W 1985, został on także przyjęty przez głowy i premierów państw członkowskich jako oficjalny hymn Unii Europejskiej. Celem hymnu nie jest zastąpienie hymnów narodowych poszczególnych państw członkowskich, lecz uczczenie wartości wspólnych wszystkim państwom oraz ich jedności w różnorodności.

FLAGA

To jest flaga europejska. Jest to symbol nie tylko Unii Europejskiej, ale również jedności i tożsamości Europy w szerszym znaczeniu. Krąg złotych gwiazd reprezentuje solidarność i harmonię między narodami Europy.

Liczba gwiazd nie jest związana z liczbą Państw Członkowskich. Gwiazd jest dwanaście, ponieważ liczba dwanaście jest tradycyjnie symbolem doskonałości, pełni i jedności. Dlatego też, flaga pozostaje jednakowa, bez względu na rozszerzenia UE.

Tyle oficjalne tłumaczenie. A w rzeczywistości: twórcami Unii Europejskiej byli chadecy (politycy z partii chrześcijańsko-demokratycznych, czyli prawica), dla których ogromne znaczenie miała symbolika maryjna. Obecnie w Unii dominują socjaliści (i socjalizm), którym trudno się przyznać do takiej tradycji.

W roku 1985 flaga została przyjęta przez wszystkie głowy oraz rządy Państw Członkowskich jako oficjalny emblemat Unii Europejskiej - wówczas nazywa-nej Wspólnotami Europejskimi. Wszystkie instytucje unijne posługują się flagą europejską od początku 1986 roku.

Flaga europejska jest jedynym emblematem używanym przez Komisję Europejską - ramię wykonawcze Unii Europejskiej. Inne instytucje i organy posługują się obok flagi europejskiej także własnymi emblematami.

Dziesięć etapów w historii UE

1951: Sześć krajów założycielskich ustanawia Europejską Wspólnotę Węgla i Stali

1957: Na mocy Traktatu Rzymskiego powstaje wspólny rynek

1973: Grono Wspólnoty zostaje powiększone do dziewięciu państw członkowskich. Wspólnota zaczyna opracowywać zasady wspólnej polityki

1979: Odbywają się pierwsze bezpośrednie wybory do Parlamentu Europejskiego

1981: Dołącza pierwszy kraj śródziemnomorski

1993: Zakończono pracę nad rynkiem wewnętrznym

1993: Traktatem z Maastricht ustanawia się Unię Europejską

1995: Unia liczy już 15 członków

2002: Do obiegu wchodzą banknoty i monety euro

2004: Do Unii dołącza dziesięć kolejnych krajów

W jaki sposób funkcjonuje UE?

* Rada Ministrów Unii Europejskiej, która reprezentuje państwa człon-kowskie, jest głównym organem decyzyjnym UE. Jeżeli spotkanie odbywa się na poziomie szefów państwa lub rządu, wówczas Rada działa jako Rada Euro-pejska, której celem jest określanie kierunków politycznych UE w kwestiach o kluczowym znaczeniu.

* Parlament Europejski, który reprezentuje obywateli, dzieli władzę legisla-cyjną i budżetową z Radą Ministrów Unii Europejskiej.

* Komisja Europejska, która reprezentuje wspólne interesy Unii Europejskiej, jest głównym organem wykonawczym. Przysługuje jej prawo proponowania aktów prawodawstwa i to ona dokłada starań, aby zasady polityki UE były należycie wdrażane.

I. Trójkąt decyzyjny

Rada Unii Europejskiej oraz Rada Europejska

Rada Unii Europejskiej (znana również pod nazwą „Rada Ministrów”) jest głównym organem decyzyjnym UE. Każdy kraj UE przewodniczy przez okres sześciu miesięcy. W każdym zebraniu Rady uczestniczy jeden minister z każde-go państwa członkowskiego. To, który minister będzie reprezentował dany kraj podczas zebrania Rady zależy od tematu wpisanego do porządku obrad, np. sprawy zagraniczne, rolnictwo, przemysł, transport, ochrona środowiska itd.

Rada dzieli władzę legislacyjną z Parlamentem Europejskim w ramach tzw. procedury współdecydowania. Ponadto Rada i Parlament współdzielą odpowiedzialność za przyjęcie budżetu UE. Do kompetencji Rady należy również zawieranie umów międzynarodowych, które zostały wcześniej wynegocjowane przez Komisję.

Zgodnie z postanowieniami traktatów w zależności od istotności sprawy Rada podejmuje decyzje w trojaki sposób: zwykłą większością głosów, większością kwalifikowaną lub jednomyślnie.

Rada musi stanowić jednomyślnie w sprawach istotnych, takich jak: zmiany w traktatach, wprowadzenie nowej wspólnej polityki lub wyrażenie zgody na przystąpienie nowego kraju do Unii.

W większości pozostałych spraw wymagana jest kwalifikowana większość głosów, co oznacza, że decyzja nie może zostać podjęta, jeżeli nie osiągnięto określonego minimum głosów za. Liczba głosów, jakimi dysponuje każdy kraj UE odzwierciedla mniej więcej liczbę ludności tego kraju.

Rozkład głosów w Radzie Europejskiej przypadających poszczególnym krajom

Niemcy, Francja, Włochy i Zjednoczone Królestwo 29

Hiszpania i Polska 27

Rumunia 14

Holandia 13

Belgia, Czechy, Grecja, Węgry i Portugalia 12

Austria, Bułgaria i Szwecja 10

Dania, Irlandia, Litwa, Słowacja i Finlandia 7

Estonia, Cypr, Łotwa, Luksemburg i Słowenia 4

Malta 3

Razem: 345

Minimalna liczba głosów wymagana, aby osiągnąć kwalifikowaną większość wynosi 255 głosów z 345 (73,9%). Ponadto:

* większość państw członkowskich (w niektórych przypadkach dwie trzecie) musi popierać daną decyzję, oraz

* każde państwo członkowskie może wnioskować o potwierdzenie, że głosy za przyjęciem danej decyzji reprezentują co najmniej 62% całkowitej ludności UE

Rada Europejska spotyka się z zasady cztery razy do roku. Przewodniczy jej prezydent lub premier kraju, który w danym półroczu sprawuje prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Przewodniczący Komisji Europejskiej uczestniczy w spotkaniach Rady Europejskiej jako pełnoprawny członek.

Traktat z Maastricht nadał Radzie Europejskiej oficjalną rolę inicjatora głównych zasad polityki unijnej i upoważnił ją do rozstrzygania spraw, w których ministrowie spotykający się w ramach Rady Unii Europejskiej nie mogą dojść do porozumienia.

Rada Europejska zajmuje się również palącymi problemami międzynarodowymi w ramach wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (ang. CFSP), która ma umożliwić UE wypowiadanie się jednym głosem w kwestiach dyploma-tycznych.

Rada Europejska = szefowie państw i rządów, którym towarzyszą ministrowie spraw zagranicznych, a także przewodniczący Komisji Europejskiej. Jest to instytucja nadrzędna wobec pozostałych organów UE.

Rada Unii Europejskiej = ministrowie państw członkowskich, podstawowy organ prawodawczy UE.

Parlament Europejski

Parlament Europejski jest organem demokratycznym reprezentującym obywateli UE. Sprawuje on polityczny nadzór nad działaniami UE i uczestniczy w proce-sie legislacyjnym. Od 1979 r. posłowie do Parlamentu Europejskiego są wybie-rani na pięcioletnią kadencję w powszechnych wyborach bezpośrednich.

Podział mandatów w Parlamencie Europejskim między

poszczególne państwa członkowskie w latach 2007-09

Austria 18 Belgia 24 Bułgaria 18

Cypr 6 Czechy 24 Dania 14

Estonia 6 Finlandia 14 Francja 78

Niemcy 99 Grecja 24 Hiszpania 54

Irlandia 13 Litwa 13 Łotwa 9

Luksemburg 6 Malta 5 Holandia 27

Polska 54 Portugalia 24 Rumunia 35

Słowacja 14 Słowenia 7 Szwecja 19

Węgry 24 Włochy 78 Zjednoczone Królestwo 78

Razem 785

Skład Parlamentu

Sesje plenarne Parlamentu zasadniczo odbywają się w Strasburgu, natomiast wszelkie sesje dodatkowe odbywają się w Brukseli. Parlament Europejski składa się z 20 komisji, które wykonują prace przygotowawcze do sesji plenarnych oraz z kilku ugrupowań politycznych, które zazwyczaj spotykają się w Brukseli. Sekretariat Generalny ma swoją siedzibę w Luksemburgu i Brukseli.

Parlament uczestniczy w pracach legislacyjnych UE na trzech poziomach:

* W ramach tak zwanej procedury współpracy wprowadzonej przez Jednolity Akt Europejski w 1987 r., Parlament Europejski może wydawać opinie na temat projektów dyrektyw i rozporządzeń proponowanych przez Komisję Europejską. Komisja jest następnie proszona o uzupełnienie swoich wniosków w celu uwzględnienia stanowiska Parlamentu.

* Od 1987 r. w ramach procedury akceptacji Parlament musi wyrazić zgodę na międzynarodowe umowy wynegocjowane przez Komisję oraz na każde rozszerzenie Unii Europejskiej.

* Procedura współdecydowania wprowadzona Traktatem z Maastricht w 1992 r. stawia Parlament na równej stopie z Radą w procesie legislacyjnym dotyczącym wielu istotnych spraw, takich jak: swobodny przepływ siły roboczej, rynek wewnętrzny, edukacja, badania naukowe, ochrona środowiska, sieci transeuropejskie, opieka zdrowotna, kultura, ochrona konsumenta itp. Parlament może odrzucić proponowany akt prawny dotyczący wymienionych obszarów, jeżeli bezwzględna większość posłów zagłosuje przeciw „wspólnemu stanowisku” Rady. W Traktacie przewidziano także procedurę pojednawczą.

Parlament i Rada dzielą również równą odpowiedzialność za przyjęcie budżetu UE. Parlament może odrzucić proponowany budżet i niejednokrotnie skorzystał z tego prawa. W takim przypadku, cała procedura budżetowa rozpoczyna się od nowa. Komisja Europejska proponuje projekt budżetu, który jest następnie omawiany w Parlamencie i Radzie. Parlament w pełni wykorzystuje przysługujące mu uprawnienia budżetowe, aby wywrzeć wpływ na proces tworzenia zasad polityki UE.

Parlament jest również organem sprawującym demokratyczną kontrolę nad Unią. Jest upoważniony do odwołania Komisji przez przyjęcie wniosku o wo-tum nieufności, co wymaga większości dwóch trzecich głosów. Parlament sprawuje również bieżący nadzór nad procesem zarządzania zasadami polityki UE. W ramach tego nadzoru Parlament może zadawać Komisji i Radzie pytania w formie ustnej lub pisemnej. Przewodniczący Rady Europejskiej przedkłada również Parlamentowi sprawozdania z decyzji podejmowanych przez Radę.

Komisja Europejska

Komisja jest trzecim elementem trójkąta instytucyjnego, który zarządza i kieruje Unią Europejską. Członkowie Komisji są wyznaczani na pięcioletnią kadencję w wyniku ustaleń między państwami członkowskimi. Kandydaci wyznaczeni przez państwa członkowskie muszą zostać zatwierdzeni przez Parlament. Ko-misja odpowiada przed Parlamentem. Jeżeli Parlament przyjmie wniosek o wo-tum nieufności, wówczas cała Komisja musi złożyć rezygnację.

Od 2004 r. w Komisji zasiada jeden komisarz z każdego państwa członkowskiego.

Komisja ma sporą niezależność w sprawowaniu swej funkcji. Do zadań Komisji należy reprezentowanie interesów całej UE, co oznacza, że nie może przyjmo-wać poleceń od rządów poszczególnych państw członkowskich. Jako „strażnik traktatów” Komisja musi również dopilnować, aby rozporządzenia i dyrektywy przyjęte przez Radę i Parlament zostały należycie wdrożone w państwach członkowskich. Jeżeli tak się nie stanie, wówczas Komisja może pozwać państwo naruszające prawo unijne do Trybunału Sprawiedliwości, aby zapewnić przestrzeganie unijnych przepisów.

Jako unijny organ wykonawczy Komisja wykonuje decyzje podejmowane przez Radę, na przykład w odniesieniu do wspólnej polityki rolnej. Komisja jest w du-żym stopniu odpowiedzialna za realizację wspólnych zasad polityki euro-pejskiej, takich jak: polityka w zakresie badań naukowych i technologii, pomocy międzynarodowej, rozwoju regionalnego itp. Zarządza również budżetem związanym z tymi zasadami.

Prace Komisji wspomaga administracja unijna złożona z 36 Dyrekcji General-nych (DG) i służb, których siedziby mieszczą się głównie w Brukseli i Luk-semburgu.

II. Pozostałe organy i instytucje

Trybunał Sprawiedliwości

Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich z siedzibą w Luksemburgu składa się z jednego sędziego z każdego państwa członkowskiego oraz ośmiu rzeczników generalnych. Członkowie Trybunału są wyznaczeni w wyniku ustaleń pomiędzy rządami państw członkowskich, na sześcioletnią kadencję, którą można przedłużyć. Niezawisłość członków Trybunału jest gwarantowana. Trybunał Sprawiedliwości dba o to, by prawo UE było przestrzegane, a traktaty były właściwie interpretowane i stosowane.

Trybunał Obrachunkowy

Trybunał Obrachunkowy z siedzibą w Luksemburgu działa od 1975 r. Każde państwo członkowskie posiada jednego reprezentanta. Członkowie Trybunału Obrachunkowego są powoływani na okres sześciu lat w wyniku ustaleń pomiędzy państwami członkowskimi, po konsultacji z Parlamentem Europejskim.Trybunał Obrachunkowy kontroluje, czy otrzymano wszystkie wpływy, czy poczynione transakcje były prawidłowe i zgodne z prawem, oraz czy budżet UE jest zarządzany we właściwy sposób.

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny

Jeżeli podejmowane są decyzje dotyczące wielu obszarów, wówczas Rada i Ko-misja konsultują się z Europejskim Komitetem Ekonomiczno-Społecznym (ang. EESC). Jego członkowie reprezentują rozmaite grupy interesu, które razem tworzą „zorganizowane społeczeństwo obywatelskie”. Członkowie Europejskie-go Komitetu Ekonomiczno-Społecznego są powoływani przez Radę na cztero-letnią kadencję.

Komitet Regionów

Komitet Regionów został ustanowiony Traktatem o Unii Europejskiej. Jest on złożony z przedstawicieli samorządów regionalnych i lokalnych wyznaczonych przez państwa członkowskie i powołanych przez Radę na czteroletnią kadencję. Zgodnie z Traktatem Rada i Komisja muszą konsultować się z Komitetem Regionów w sprawach o istotnym znaczeniu dla poszczególnych regionów. Komitet może również wydawać opinie z własnej inicjatywy.

Europejski Bank Inwestycyjny

Ma siedzibę w Luksemburgu, zapewnia pożyczki i gwarancje w celu pomagania słabiej rozwiniętym egionom UE i aby wzmacniać konkurencję w biznesie.

Europejski Bank Centralny

Europejski Bank Centralny z siedzibą we Frankfurcie nad Menem odpowiada za zarządzanie walutą euro i unijną politykę walutową.

Unia gospodarcza i walutowa oraz euro

* Euro to wspólna waluta Unii Europejskiej. W 1999 r. do transakcji bezgotówkowych przyjęło ją dwanaście z piętnastu ówczesnych państw członkowskich, a od 2002 r., kiedy wyemitowano banknoty i monety, euro obowiązuje we wszystkich płatnościach.

* Trzy kraje (Dania, Szwecja oraz Zjednoczone Królestwo) nie przystąpiły do unii walutowej.

* Nowe państwa członkowskie przygotowują się do wejścia do strefy euro po spełnieniu niezbędnych kryteriów.

* Oprócz zachowania stabilności walutowej, co należy do zadań Europejskiego Banku Centralnego, państwa członkowskie mają obowiązek dążyć do osiągnięcia wyższego wzrostu i konwergencji gospodarczej.

Rada Europy - siedziba w Strasburgu

(ang. Council of Europe, fr. Conseil de l'Europe) - międzyrządowa organizacja skupiająca prawie wszystkie państwa Europy, zajmująca się przede wszystkim ochroną praw człowieka, ochroną demokracji i współpracą państw członkow-skich w dziedzinie kultury.

Rada Europy powstała 5 maja 1949 roku w wyniku podpisania przez 10 państw (Belgię, Danię, Francję, Holandię, Irlandię, Luksemburg, Norwegię, Szwecję, Wielką Brytanię i Włochy) Traktatu Londyńskiego. Obecnie liczy 47 członków. Jej siedzibą jest Strasburg.

Rada Europy jest często mylona z instytucjami Unii Europejskiej: Radą Europejską i Radą Unii Europejskiej.

Rada Europy jest najstarszą organizacją polityczną na kontynencie, która:

- skupia 47 państw

- otrzymała wniosek o przyznanie członkostwa 1 państwu (Białoruś),

- przyznała status obserwatora dalszym 5 państwom (Japonia, Kanada, Meksyk, Stany Zjednoczone, Stolica Apostolska),

- jest odrębna od Unii Europejskiej złożonej z 27 państw, jednak żadne państwo nie zostało członkiem Unii, jeśli wcześniej nie należało do Rady Europy,

- ma siedzibę w Strasburgu, w północno-wschodniej Francji.

Cele

Rada Europy została utworzona, aby:

- chronić praw człowieka, bronić demokracji parlamentarnej i rządów prawa,

- rozwijać porozumienia o zasięgu kontynentalnym w celu ujednolicania praktyki społecznej i prawnej poszczególnych państw,

- promować świadomość europejskiej tożsamości opartej na wspólnych wartościach i obecnej w różnych kulturach.

JEST NIEZALEŻNA OD Unii Europejskiej, ACZKOLWIEK KAŻDE PAŃSTWO, KTÓRE JEST CZŁONKIEM UE, NAJPIERW BYŁO CZŁON-KIEM RADY EUROPY. DLACZEGO? PONIEWAŻ CZŁONKOSTWO W RADZIE EUROPY OZNACZA, ŻE DANE PAŃSTWO SPEŁNIA STAN-DARDY POLITYCZNE DEMOKRATYCZNEGO PAŃSTWA PRAWA.

---