Pojęcie normy, patologii i pojęcie zaburzenia

Norma - coś wyznaczającego granice. Człowiek „normalny” to taki, który mieści się w jakichś granicach i różni się od tych ludzi, którzy są poza nimi, są „odmienni”. Te granice są „jakieś” i nie mogą być jaśniej określone. Jedno z podstawowych twierdzeń psychopatologii brzmi bowiem: nie ma ostrej granicy między normą a patologią.

Czy dane zachowanie jest normalne ocenia się w odniesieniu do następujących wyznaczników:

• NORMA STATYSTYCZNA - za normalne uważa się to, co częste, najbardziej powszechne w danej populacji. Norma taka wynika z pomiaru występowania danej cechy. Wszystkie cechy biologiczne, takie jak wzrost, ciśnienie krwi itd. są jak wiadomo w każdej populacji rozłożone według krzywej Gausa. Wystarczy przyjąć że np. dwa odchylenia od średniej stanowią granice normy.

• NORMA SPOŁECZNO - NORMATYWNA (kulturowa) - analizuje się zachowanie jednostki pod kontem przystosowania do norm i wartości ogólnie przyjętych w danym społeczeństwie i kulturze.

Poziomy przystosowania:

- zachowanie i styl życia jednostki przeciętne, tzn. charakterystyczne dla norm zachowania powszechnego.

- spełnianie wyraźnie powinności w społeczeństwie

• NORMA TEORETYCZNA - stosowana gdy stan jednostki odnosi się do ogólnie

przyjętych prawidłowości lub twierdzeń fizjologicznej lub psychologicznej

działalności człowieka.

Norma jest po prostu brakiem patologii, nic więcej. Jeśli nienormalność jest przedmiotem oceny i perspektywy społecznej, to samo dotyczy normy. Jeśli nienormalność jest kwestią stopnia nasilenia pewnych cech niż ich rodzaju, tak samo jest z normą. Jeśli istnieją ogromne obszary niepewności związane z sądami o patologii, sprawiające, że często nie wiemy czy dane zachowanie i osoba są naprawdę nienormalne, takie same obszary niepewności towarzyszą pytaniu o normalność.

Słowo norma może być używane w formie pozytywnej lub negatywnej. Zwykle forma pozytywna jest dokładnie zdefiniowana podczas, gdy negatywna jest tylko jej zaprzeczeniem. Wiemy, co oznacza słowo „zakłopotany” wiadomo więc, że „nie zakłopotany” znaczy „nie będący zakłopotanym”. Słowo pozytywne jest w tej parze wiodące, o słowo zaczynające się od „nie” uzyskuje znacznie tylko poprzez zanegowanie słowa pozytywnego. Gdybyśmy nie znali słowa pozytywnego nie zrozumielibyśmy jego negacji.

Patologia zachowania ma miejsce wówczas, gdy można stwierdzić równocześnie:

-cierpienie z powodu występowania danego zachowania (nie jest warunkiem koniecznym patologii)

-trudności w przystosowaniu, brak zdolności do pracy i utrzymywania satysfakcjonujących kontaktów z ludźmi.

-nieracjonalność i dziwaczność zachowań

-zaburzenia myślenia

-nieprzewidywalność zachowań i utrata kontroli nad nimi

-wyrazistość i niekonwencjonalność zachowań

-dyskomfort obserwatora

-naruszanie ideałów i norm moralnych

Definicja zaburzenia psychicznego w DSM - IV

Pod pojęciem zaburzenia psychicznego należy rozumieć klinicznie znaczący syndrom bądź wzorzec behawioralny lub psychologiczny, który obserwujemy u danej jednostki i który ma związek z odczuwanym w danym momencie cierpieniem (bolesnym symptomem) lub upośledzeniem (zakłóceniem w jednej bądź więcej niż w jednej sferze funkcjonowania) lub ze znacznie zwiększonym ryzykiem poniesienia śmierci, odczuwania bólu, upośledzenia czy poważnego ograniczenia swobody działania. Dodatkowo ów syndrom lub wzorzec musi być czymś więcej niż ogólnie akceptowaną i usankcjonowaną kulturowo reakcją na konkretne wydarzenia, np. śmierć ukochanej osoby. Bez względu na jego podstawową przyczynę, musi on w danym momencie być przejawem behawioralnej, psychologicznej lub biologicznej dysfunkcji występującej u danej osoby. Ani zachowanie dewiacyjne (np. polityczne, religijne czy seksualne), ani też konflikty pomiędzy jednostką a społeczeństwem nie są zaburzeniami psychicznymi, chyba że owe dewiacje czy konflikty są objawem opisanej powyżej dysfunkcji występującej u danej osoby.

Definicja zaburzenia w ICD - 10

Zaburzenia zachowania cechują powtarzające i utrwalone wzorce zachowania dyssocjalnego, agresywnego lub buntowniczego. W skrajnej formie, takie zachowanie powoduje poważne przekroczenie oczekiwań i norm społecznych dla danego wieku i tym samym jest czymś więcej niż zwykłą dziecięcą złością lub młodzieżową buntowniczością. Izolowane działania dyssocjalne lub przestępcze same w sobie nie stanowią podstawy do rozpoznania, które implikuje trwałość wzorca nieprawidłowych zachowań.

Czynniki wpływające na występowanie zaburzeń w zachowaniu:

-ogólne czynniki zaburzające rozwój jednostki

-czynniki wynikające z wcześniejszych zaburzeń rozwojowych

-czynniki związane z funkcjonowaniem rodziny

-czynniki związane z działalnością dziecka w szkole

-grupa rówieśnicza

---