WSTRZĄS SEPTYCZNY

Wstrząs w przebiegu zakażenia bakteriami Gram (+) lub Gram (-) rzadziej wirusami, riketsjami, pasożytami lub grzybami.

Czynniki predysponujące

• zakażenie dróg moczowych,

• choroby dróg żółciowych,

• zapalenie płuc lub otrzewnej połączone z bakteriemią

• poronienie septyczne,

• powikłania poporodowe,

• zaburzenia przebiegające z imunosupresją

Najczęstsze patogeny

• Gram (-):

E.coli, Proteus sp., Pseudomonas aeruginosa, Aerobacter aerogenes, meningokoki

• Gram (+):

Staphylococcus aureus, Pneumococcus, Streptococcus haemolyticus

Patofizjologia

Wczesny okres:

Wstrząs hyperdynamiczny z ciepłą skórą, alkaloza oddechowa, zwiększony rzut serca, zmniejszony opór naczyń obwodowych, prawidłowe lub podwyższone OCŻ, prawidłowe ciśnienie wypełniania lewej komory

Okres późniejszy:

ewentualne przejście w stan hypodynamiczny z zimną, zasinioną źle perfundowaną skórą, kwasica metaboliczna, spadek pojemności wyrzutowej serca, wzmożenie oporu naczyń obwodowych, zmniejszenie objętości krwi krążącej i tendencja do DIC

Objawy

• Cechy zakażenia bakteryjnego (gorączka, dreszcze)

• Hiperwentylacja

• Pogorszenie stanu ogólnego

• Splatanie, majaczenie, upośledzenie stanu świadomości bez wyraźnej przyczyny

• Czynniki predysponujące do wstrząsu:

• bezpośredni okres pooperacyjny,

• cewnik w pęcherzu na stale

• długo pozostająca w żyle kaniula lub cewnik,

• tracheostomia,

• cukrzyca,

• marskość wątroby

• oparzenia,

• nowotwór złośliwy

• białaczka,

• agranulocytoza,

• leczenie sterydami lub środkami cytotoksycznymi

• Badanie kliniczne

• Cechy wstrząsu

• Objawy posocznicy (gorączka, zakażenie bakteryjne)

• Laboratoryjne

• Morfologia krwi: leukocytoza lub leukopenia, ale z przesunięciem w lewo, małopłytkowość, hypofosfatemia

• Badanie bakteriologiczne krwi, plwociny i stolca oraz ewentualnej wydzieliny z ran

• Badanie koagulologiczne: w przypadku DIC zmniejszenie liczby płytek, stężenia fibrynogenu oraz czynników krzepnięcia II, V i X; zwiększenie ilości prduktów rozpadu fibrynogenu, obniżenie zawartości prekallikreiny w osoczu

Doraźnie:

• Pozostawienie w łóżku, płaskie ułożenie

• Dostęp żylny

• Uzupełnianie objętości: osocze, dekstran, krew w razie utraty

• Zapewnienie dobrej wentylacji (drożność dróg oddechowych, tlen)

• Wyrównanie kwasicy metabolicznej

Dalsze postępowanie

• Antybiotyki

• Badania hemodynamiczne

• Kortykosterydy

• Heparyna 1000j./h wlew

• Dopamina, dobutamina, noradrenalina

• Chirurgiczne opanowanie ognisk zakażenia

Rokowanie

Złe, jeżeli:

• Nie można usunąć źródła zakażenia

• Podstawową chorobą jest nowotwór

• Utrzymuje się lub narasta wysokie stężenie kwasu mlekowego we krwi

• Powikłania wielonarządowe

---