Dramat szekspirowski (cechy, tematyka, bohaterowie)
Twórczosc dramatyczna Williama Szekspira dala poczatek nowoczesnemu teatrowi europejskiemu. Szekspir dokonal na przelomie XV i XVI stulecia prawdziwej rewolucji w dramacie, tworzac wlasna, oryginalna jego odmiane, zwana dramatem szekspirowskim. Cechy dramatu szekspirowskiego przedstawione na podstawie "Makbet": - Zerwanie z zasada trzech jednosci akcji, miejsca i czasu. Akcja utworu trwa kilka lat i rozgrywa sie w kilku miejscach (w Szkocji, i w Anglii). - Brak chóru.- Sceny zbiorowe, wynikajace z wprowadzenia na scene tlumu. Scena uczty, obrazy bitew, narady wojenne itp.- Podzial na akty i sceny: AKT - jest to zamknieta tematycznie czesc dramatu; SCENA - jest to czesc aktu wyznaczona liczba osób; ODSLONA - czesc aktu wyznaczona koniecznoscia zmiany dekoracji.- Wprowadzenie oprócz dialogu i monologu elementów opisu i opowiadania.- Akcja przedstawiona jest w chronologicznym ciagu wydarzen.- Akcje tworzy logiczny ciag przyczynowo - skutkowy.- Nie zachowanie czystosci rodzajowej i gatunkowej. Sceny dramatyczne przeplataja sie z scenami tragicznymi i elementami komicznymi. Szekspir wprowadza do tragedii slownictwo potoczne, nierzadko wulgarne.- Wprowadzenie opisów przyrody w celu stworzenia nastroju.- Sceny fantastyczne, bedace upersonifikowaniem przezyc wewnetrznych bohatera. Wprowadzenie do dramatu duchów, czyli zlamanie zasady ukazywanie swiata przedstawionego w jednej tylko, realistycznej konwencji. Przez to wydarzenia moga miec uzasadnienie równiez pozarozumowe, fantastyczne- Zakonczenie dramatu zgodne z poczuciem sprawiedliwosci. Makbet zostaje zabity przez Makdufa, Lady Makbet popelnia samobójstwo.- Wprowadzenie oprócz tekstu glównego tekstu pobocznego czyli didaskalii. Sa to komentarze od autorskie.- Dramat szekspirowski to dramat ludzi namietnych. Willia Szekspir tematy swoich utworów czerpal z autentycznych wydarzen historycznych i wlasnych przemyslen dotyczacych psychiki czlowieka. Dramat szekspirowski to dramat ludzi namietnych, zawiklanych w realiach nieustannej walki o wladze. Autor zwraca uwage na wzajemny stosunek czlowieka i zla. Wyraza on przekonanie, ze kazde zlo wyrzadzone innym ludziom powraca po pewnym czasie i godzi w tego, który je na swiat wyprowadzil. Zabójca musi poniesc zasluzona kare. Szekspir przedstawial tez studium losów jednostki i jej zaleznosci od wielkiej historii, która zdaje sie nie zwazac na pojedynczych, samotnych bohaterów. W "Makbecie" ukazal na przykladzie glównego bohatera, jak zada wladzy moze przemienic i wplynac na zmiane postepowania czlowieka. Bohaterów utworów Szekspira najlepiej mozna przedstawic na przykladzie Makbeta, Lady Makbet i Hamleta. Makbet, prawy rycerz oddany swojemu królowi pod wplywem zony i zjaw zmienia sie w morderce zadnego wladzy. Dla niego zbrodnia poczatkowo jest czynem zupelnie abstrakcyjnym i niemozliwym do popelnienia. Popchniety slepa ambicja i zadza wladzy zabija króla i niewygodnych mu swiadków. Szekspir ukazal na podstawie Makbeta jak moze zmienic sie prawy obywatel i rycerz pod wplywem chciwosci i osiagniecia wlasnych celów w czlowieka zbrodni. Makbet ginie z rak Makdufa. Lady Makbet jest kobieta ambitna, bezwzgledna i opanowana. Dokonanie morderstwa na Dunkanie okazuje sie dla niej sprawa prosta. Jest gotowa na kazde dzialanie, byle tylko zdobyc okreslony cel. Popycha meza do przestepstwa. Z latwoscia obmysla zbrodnie doskonala, zyje z nia, uczestniczy w niej, ale wlasnorecznie nie zabija. Lady Makbet popada w obled a nastepnie popelnia samobójstwo. Hamlet jest czlowiekiem inteligentnym, filozofujacym, ale przez to rozdartym i nie potrafiacym podjac zdecydowanej, konkretnej decyzji. Na pewno jest wrazliwym mlodym czlowiekiem, zagubionym w bezwzglednym swiecie, w którym trwa nieustanna walka o wladze. Hamlet wie kto jest morderca jego ojca, zamiast sie od razu zemscic, prowadzi dlugotrwala gre, której ofiarami staja sie bliskie mu osoby. W koncu zabija morderce swojego ojca, ale ciazy na nim odpowiedzialnosc moralna za obled i samobójcza smierc niewinnych osób. Wszystko to sprawia, ze Hamlet musi umrzec. Musi zginac bowiem jego zycie pelne bylo przelanej ludzkiej krwi.