1.FUNKCJE PRAWA KARNEGO
- sprawiedliwościową - oznacza zaspokojenie poczucia sprawiedliwości i osoby pokrzywdzonej, i tzw. społecznego poczucia sprawiedliwości;
- ochronną - ma na celu ochronę dóbr, mających istotne znaczenie dla rozwoju jednostki i funkcjonowania społeczeństwa, przed atakami osób naruszających normy karne
- gwarancyjną - ma zabezpieczać jednostkę przed ingerencją w jej prawa przez władzę pod pretekstem wykonywania funkcji ochronnej.
- kompensacyjna - celem prawa karnego jest naprawienie zła, które zostało wyrządzone poszkodowanemu w takim stopniu w jakim jest to możliwe
- prewencyjna - funkcje zapobiegawcze, wychowawcze i oddziaływanie na społeczeństwo
2. ZASADY PRAWA KARNEGO
Zasada odpowiedzialności karnej za czyn - odpowiedzialność karna jest konsekwencją popełnienia przez człowieka czynu
Zasada winy - sprawca czynu zabronionego ponosi odpowiedzialność karną tylko wtedy gdy z popełnienia czynu można mu zrobić zarzut.
Zasada odpowiedzialności indywidualnej i osobistej - odpowiedzialność nie może przejść na inną osobę niż sprawca przestępstwa
Zasada humanitaryzmu - kary oraz inne środki stosuje się z uwzględnieniem godności człowieka
Zasada nie ma przestępstwa bez ustawy - chroniącą jednostkę przed arbitralnym posługiwaniem się represją karną przez organy państwowe
Zasada prawo nie działa wstecz
Zasada nie ma kary bez ustawy
3. ŹRÓDŁA PRAWA KARNEGO
Kodeks karny, przepisy innych ustaw (np. Prawo autorskie), orzecznictwo (nie jest źródłem ale ma wpływ na stosowanie i jego tworzenie.
4. PRZESTĘPSTWO
Przestepstwo - jest czynem człowieka, bezprawnym, opisanym i zabronionym pod groźbą kary w ustawie, społecznie szkodliwym w stopniu wyższym niż znikomym i zawinionym.
NIE MA PRZETĘPSTWA BEZ CZYNU CZŁOWIEKA
5. Znamiona
Ustawowe znamiona przestępstwa - opisane w ustawie karnej cechy przestępstwa, które są konieczne (niezbędne) do uznania (zakwalifikowania) konkretnego czynu jako konkretne przestępstwo: podmiot ochrony (zamachu) -> strona przedmiotowa przestępstwa (wina) -> Podmiot przestępstwa - osoba sprawcy -> strona podmiotowa przestępstwa
6. Bezprawność czynu
Bezprawność czynu, sprzeczność między stanem faktycznym (zachowaniem się człowieka) a nakazem prawnym. Pojęcie bezprawności występuje we wszystkich dziedzinach prawa posługującego się nakazami (zakazami), np. bezprawność cywilna, karna, administracyjna.
7.Wina (przesłanki)
-> Dojrzałośc wiekowa
-> Możliwośc rozpoznania bezprawności czynu
- >Wymagalnośc zachowania zgodnego z prawem
8. Klasyfikacja (kryteria: waga przestępstw, formy winy, forma czynu, skutek)
Kryterium wagi przestępstwa dzieli przestępstwa na zbrodnie i występki
Zbrodnie- są to czyny zagrożone karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy do 3 lat albo karą surowszą. Chodzi tu o dolną granicę zagrożenia ustawowego, która musi wynosić co najmniej 3 lata. (np. morderstwo)
Występki- cyny zagrożone karą (ustawa ma tu na myśli górną granicę zagrożenia) przekraczającą jeden miesiąc pozbawienia wolności, jeden miesiąc ograniczenia wolności lub grzywny powyżej 30 stawek dziennych.
Kryterium formy- Podział przestępstw na umyślne i nieumyślne.
Zbrodnię można popełnić tylko umyślnie
Występek można popełnić umyślnie i nieumyślnie
Wyróżniamy przestępstwa z działania (gwałt) i przestępstwa z zaniechania niezawiadomienie o przestępstwie) . Do trzeciej grupy zaliczamy przestępstwa, które mogą być popełnione przez działanie lub przez zaniechanie (fałszywe zeznania)
Podział przestępstw na :
przestępstwa formalne (bezskutkowe) - jeżeli przestępstwo polega na określonym zachowaniu się (np. nieudzielenie pomocy, nakłanianie do uprawiania nierządu)
przestępstwa materialne (skutkowe)- jeżeli określony skutek do znamion przestępstwa należy (np. uszkodzenie rzeczy, uszczerbek na zdrowiu)
Skutek- jest to zmiana w świecie zewnętrznym, która może mieć różny charakter i która da się oddzielić od samego zachowania
9. Typy przestępstw
Typ podstawowy- typ przestępstwa będący punktem wyjścia
Typ kwalifikowany- jego zagrożenie karą jest surowsze
Typ uprzywilejowany- jest zagrożony karą łagodniejszą
10. Struktura Przestępstwa
W doktrynie prawa karnego przyjmuje się, że na strukturę przestępstwa składa się kilka elementów, które muszą wystąpić łącznie: czyn człowieka, wyczerpanie przez ten czyn ustawowych znamion czynu zabronionego, jego karna bezprawność, szkodliwość społeczna oraz wina sprawcy. Brak choćby jednego elementu oznacza, że czyn nie może zostać uznany za przestępstwo.
11. Przestępstwo (powszechne, indywidualne)
Przestepestwo powszechne - charakteryzuje się tym, że jego podmiotem może być każda osoba a nie tylko taka, która ma jakieś szczególne właściwości
Przestepstwem indywidualnym jest to, że podmioty poza cechami ogólnymi posiadają dodatkowe szczególne cechy
Powszechne
Właściwe
12. Formy czynu
Czynem - jest psychicznie sterowane zewnętrzne zachowanie człowieka, rozgrywające się w środowisku społecznym, stanowiące realizacje decyzji podjetej do osiągniecia określonego celu
CZYN PRZEJAWIA SIĘ W DZIAŁANIU BĄDŹ ZANIECHANIU
Działanie - stanowi kompleks ruchów, które obserwator moż zauważyc na ogół bez wiekszych trudności
Zaniechanie - jest to brak ruchów
13. Zamiar
Wyróżniamy dwa rodzaje zamiaru :
Pośredni (następczy) - nie może on bo podstawą odpowiedzialności karnej w polskim prawie karnym gdyż pojawia się po czynie
Ewentualny - jest zawsze zamiarem wtórnym , który pojawia się zawsze obok jakiegoś innego zamiaru pierwotnego
15. Lekkomyslnośc/ niedbalstwo
Lekkomyślność - forma winy nieumyślnej (świadoma wina nieumyślna), polegająca na tym, iż sprawca przewiduje możliwość popełnienia czynu zabronionego, ale bezpodstawnie przypuszcza, że popełnienia tego czynu uniknie, świadomie łamiąc zasady ostrożności.
Niedbalstwo- pojęcie z zakresu teorii prawa oznaczające nieumyślne spowodowanie szkody lub czynu zabronionego
16. Wina mieszana (kombinowania)
Przestęptwo popelnione z winy mieszanej - traktuje sie w sumie jako przestepstwo umyslne.
17. Współsprawstwo
Polega na wykonaniu czynu zabronionego „wspólnie i w porozumieniu z inną osobą” Porozumienie musi prowadzic do wykonana czynu zabronionego, wystepuje gdy każdy sprawca swoim zachowaniem wypełnia wszystkie znamiona czynu zabronionego.
* właściwe - wtedy gdy każdy ze sprawców wykonuje tylko cześc znamion rozboju
* sukcesywne - ktoś władcza się bez wcześniejszego porozumienia w akcje przestepczą gdy cześc znamion czynu jest już zrealizowana
18. Sprawstwo kierownicze
Jako sprawca traktowany jest ten kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę
19. Odpowiedzialnośc
Odpowiedzialnosc karna moze nastapic tylko wtedy gdy sprawca dopusci sie czynu zabronionego , a wiec czyn jest niezbedną przesłanką odpowiedzialnosci karnej.
20. Podżeganie, pomocnictwo
Podżeganie - odpowiada za podżeganie kto chcą aby inna osoba dokonała czunu zabronionego nakłania ją do tego
Pomocnictwo - odpowiada ten kto zamiarze aby inna osoba wykonała czyn zabroniony ułatwia jej popełnienie (dostarczając narzędzia lub środki przewozu)
21. Formy stadialne (dokonanie, przygotowanie, usiłowanie)
- Przygotowanie -> to pierwszy etap popełnienia przestępstwa, jest niekaralne chyba że ustawa taką karalnośc przewiduje. Bezkarnośc dla sprawcy który : przygotowania odstąpił, jeżeli była wiecej niż jedna osoba to karze nie podlega ten który nadto podjął istotne starania zmierzające do zapobiegniecia dokonaniu.
- Usiłowanie -> jest etapem poprzedzającym dokonanie. Za usiłowanie odpowiada ten kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezpośrednio zmierza do jego dokonania, które jednak nie nastepuje. Może ono wystąpic zarówno w zamiarze bezpośrednim i ewentualnym.
* udolne - jest karalne w granicach przewidzianych dla danego przestępstwa
* nieudolne - sąd może zastosowac nadzwyczajne złagodzenie kary albo odstąpic od jej wymierzenia
Karze za usiłowanie nie podlega ten kto dobrowolnie odstąpił od dokoania lub zapobiegł skutkowi.
- Dokonanie -> oznacza to że sprawca swoim zachowaniem zrealizował wszystkie ustawowe znamiona w szczególności osiągnął skutek przy przestępstwach materialnych
Karalnośc dokonania pochłania ewentualną karalnośc za przygotowanie oraz karalność za usiłowanie
22. Okolicnzości wyłączające czyn (Stan wyższej konieczności, obrona konieczna)
Kontratyp - to okoliczności wyłaczające bezprawnośc czynu
Ustawowe - to nie tylko te co są w ustawie karnej ale także w innych ustawach
23. Kontratypy (obrona konieczna, stan wyższej konieczności)
- obrona konieczna -> jest prawem człowieka do ochrony dóbr własnych, dóbr innych osób oraz dóbr publicznych przez bezprawnymi zamachami
- stan wyższej konieczności - okolicznością wyłanczającą jest proporcja dóbr (poświecanego i ratowanego) obie te przesłanki dążą do wspólnego celu. Warunkiem podmiotowym jest działanie w celu uchylenia niebezpieczeństwa. W razie przekroczenia granic stanu wyższej konieczności sąd może zastosowac złagodzenie kary albo od niej odstąpic.
24. Kary w KK katalog
Grzywna - grzywnę wymierza się w stawach dziennych określając liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki. Wymierza się ją w przypadku gdy sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.
Ograniczenie wolności - trwa, najkrócej miesiąc a najdłużej 12 miesiecy, wymierzana w miesiącach. Polska odmiana znanej porządkom prawnym wielu państw kary pracy na cele społecznie użyteczne.
Pozbawienie wolności - trwa najkrócej miesiąc , najdłużej 15 lat, wymierzana w miesiącach i latach. Jeden z najpowszechniejszych rodzajów kar polegający na przymusowym umieszczeniu skazanej osoby na określony czas w zamkniętym i strzeżonym zakładzie karnym.
25 lat pozbawienia wolności - rodzaj kary kryminalnej przewidzianej za popełnienie niektórych zbrodni. W Polsce jest to druga najdłuższa kara, jaką może odbyć więzień.
Dożywotnie pozbawienie wolności - kara polegająca na osadzeniu skazanego w zakładzie karnym do końca jego życia. Jest to w Polsce najsurowsza kara przewidziana KK. Jest ona bezterminowa, skazany na tę karę może ubiegać się o warunkowe przedterminowe zwolnienie po 25 latach kary (okres próby trwa 10 lat).
25. Przestępstwa i wykroczenia przeciwko instytucja państwowym
Czynna napaść - Kto, działając wspólnie i w porozumieniu z inną osobą lub używając broni palnej, noża lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu albo środka obezwładniającego, dopuszcza się czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Wymuszenie - Kto przemocą lub groźbą bezprawną wywiera wpływ na czynności urzędowe organu administracji rządowej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Sprzedajność -Kto, w związku z pełnieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Przekupstwo - Kto udziela albo obiecuje udzielić korzyści majątkowej lub osobistej osobie pełniącej funkcję publiczną w związku z pełnieniem tej funkcji, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Płatna protekcja - Kto, powołując się na wpływy w instytucji państwowej, samorządowej, organizacji międzynarodowej albo krajowej lub w zagranicznej jednostce organizacyjnej dysponującej środkami publicznymi albo wywołując przekonanie innej osoby lub utwierdzając ją w przekonaniu o istnieniu takich wpływów, podejmuje się pośrednictwa w załatwieniu sprawy w zamian za korzyść majątkową lub osobistą albo jej obietnicę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Nadużywanie funkcji - Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat
26. Funkcjonariusz publiczny, osoba pełniąca funkcję publiczną
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, poseł, senator, radny, poseł do Parlamentu Europejskiego,
sędzia, ławnik, prokurator, funkcjonariusz finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu nadrzędnego, notariusz, komornik, kurator sądowy, syndyk, nadzorca sądowy i zarządca, osoba orzekająca w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy, osoba będąca pracownikiem administracji rządowej
27.Porządek publiczny
Wziecie zakładnika - Kto bierze lub przetrzymuje zakładnika w celu zmuszenia organu państwowego lub samorządowego, instytucji, organizacji, osoby fizycznej lub prawnej albo grupy osób do określonego zachowania się, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
Zbiegowisko publiczne - Kto bierze czynny udział w zbiegowisku wiedząc, że jego uczestnicy wspólnymi siłami dopuszczają się gwałtownego zamachu na osobę lub mienie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Zniszczenie sieci - Kto zabiera, niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnym do użytku element wchodzący w skład sieci wodociągowej itp. powodując przez to zakłócenie działania całości lub części sieci albo linii, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Nawoływanie i pochwalanie przestępstwa - Kto publicznie nawołuje do popełnienia występku lub przestępstwa skarbowego podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.