2.8 - Zachowania seksualne w dzieciństwie i młodości
Masturbacja - zachowanie seksualne polegające na pobudzaniu własnych organów płciowych (penisa, sromu, pochwy), kończące się najczęściej orgazmem, w celu wywołania przyjemności seksualnej. Masturbacja odbywa się bez udziału partnera lub przy jego wyłącznie biernym udziale. Istnieje pojęcie wzajemnej masturbacji, które dotyczy sytuacji z aktywnym udziałem partnera. zazwyczaj (choć nie zawsze) następuje przerwa, aż do okresu pokwitania młodzieży, który jest głównym okresem uprawiania masturbacji przez człowieka, a który kończy się zazwyczaj wraz z rozpoczęciem regularnego życia płciowego z partnerem. U mężczyzn masturbacja polega niemal wyłącznie na ręcznej stymulacji penisa, która ma imitować kopulację. Część mężczyzn stosuje również specjalne przyrządy (sztuczne pochwy, fantomy itp.) lub ociera członek o pościel lub poduszkę itd.
U kobiet masturbacja polega najczęściej na ręcznej stymulacji łechtaczki lub pochwy, warg sromowych i innych stref ciała (np: piersi). Podobnie jak mężczyźni, kobiety stosują też czasami specjalne przyrządy do masturbacji - sztuczny członek, wibrator i inne. Niektóre osoby potrafią doprowadzić się do orgazmu stymulując inne części ciała, a nawet dokonując aktu masturbacji jedynie grą wyobraźni.
Kompleks małego członka (u chłopców) - w wieku dojrzewania - chłopcy którzy widzieli nago swoich rówieśników lub okazałe genitalia na zdjęciach czy w filmach pornograficznych - porównuje swoje genitalia i dochodzą do wniosku, że są seksualnie niedorozwinięci. Czasem dysproporcja występuje rzeczywiście, ale częściej jest to przeświadczenie pozbawione podstaw.