2.3 - Przebieg rozwoju układu rozrodczego w dzieciństwie i młodości.

W okresie płodowym narządy płciowe rozwijają się w jamie brzusznej płodu i w chwili urodzenia dziecko powinno mieć już wyraźnie ukształtowane genitalia, co pozwoli rozpoznać płeć. Dalszy rozwój odbywa się inaczej u dziewczynek, inaczej u chłopców.

Dziewczynki: narządy płciowe wewnątrz jamy brzusznej (niebadalne poza częścią zewnętrzną) na temat rozwoju narządów płciowych dziewcząt wiemy niewiele z powodu ich lokalizacji. Dziewczęta nie są świadome rozwoju swoich narządów płciowych, nie wiedzą też czy już jajeczkują czy nie.

Noworodek - wargi sromowe i łechtaczka (= narządy zewnętrzne) są obrzęknięte, z pochwy - śluz, krwawienie. Efekt działania hormonów płciowych działających w okresie okołoporodowym.

Jajniki w dzieciństwie - choć małe- zawierają już komplet komórek z których będą się rozwijać komórki jajowe.

Tempo rozwoju jest powolne do okresu dojrzewania, to tzw. okres spokoju hormonalnego. Największe tempo rozwoju - centralny układ nerwowy, mniejszy - rozwój fizyczny, układ rozrodczy rozwija się intensywnie w okresie dojrzewania.

OKRES DOJRZEWANIA - faza dojrzewania w której dzieje się fizjologicznie bardzo dużo. Pierwszy sygnał podjęcia rozwoju układu rozrodczego - pojawienie się miesiączki. (wcześniej mógł pojawiać się szklisty śluz). Zalecane jest badanie przez ginekologa dziecięcego, aby wykluczyć ewentualne anomalie rozwoje, a także oswoić się w kontakcie z lekarzem - badanie przez kobietę, delikatne i taktowne.

Zdolność do przeżywania orgazmów pojawia się u dziewcząt później niż u chłopców. Kobiety dojrzewają do przeżywania orgazmu ok. 18/21 roku życia.

Żeński układ rozrodczy obejmuje:
- jajniki
- jajowody
- macicę
- pochwę
- srom(zewnętrzne narządy płciowe - wargi sromowe).
Jajniki znajdują się w dolnej części jamy brzusznej, kształtem przypominają duże migdały. Przymocowane są do ściany macicy za pomocą więzadeł.
We wnętrzu każdego jajnika znajduje się delikatna tkanka łączna z dojrzewającymi komórkami jajowymi. Komórki jajowe dojrzewają w pęcherzykach Graafa(jajnikowe). Każdy pęcherzyk składa się z komórki jajowej i otaczających ją komórek.
Mechanizm tworzenia żeńskich komórek rozrodczych jest inny niż plemników. Proces tworzenia komórek jajowych, czyli oogeneza rozpoczyna się u dziewczynki jeszcze zanim się ona urodzi, ale ulega zahamowaniu do czasu osiągnięcia dojrzałości płciowej. Podczas oogenezy z jednej komórki macierzystej powstaje tylko jedna komórka jajowa.
Macica jest narządem nieparzystym, przypominającym gruszkę. Jest zbudowana z mięśni gładkich. Od wewnątrz wysłana błoną śluzową, zwaną endometrium. Dolna część macicy to szyjka, która łączy się z pochwą. Macica służy do rozwoju płodu.
Pochwa jest kanałem włóknisto - mięśniowym, zachodzą w niej cykliczne, niewielkie zmiany pod wpływem hormonów jajnikowych. Prawidłowa flora bakteryjna pochwy zawiera pałeczkę kwasu mlekowego, która chroni przed wnikaniem bakterii.
W jajowodzie dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej

Męski układ rozrodczy obejmuje:
- jądra w worku mosznowym( rozwój jąder trwa około 7 lat, w tym czasie powiększają się one blisko dziesięciokrotnie)
- nasieniowody
- prącie(rośnie około 5 lat, powiększa się dwukrotnie)
- gruczoły pomocnicze(najądrza i gruczoł krokowy, czyli prostata).
Wnętrze jąder wypełniają liczne, kręte kanaliki nasienne. W nich znajdują się komórki zwane spermatogoniami. W okresie dojrzałości płciowej część tych komórek dzieli się mitotycznie, a więc powstają liczne, nowe spermatogonia, które wchodzą w fazę spoczynkową, w ciągu której gromadzą substancje odżywcze i przekształcają się w duże, sferyczne spermatocyty I rzędu, a część przechodzi mejozę, nazywaną spermatogenezą, czyli powstają dwa spermatocyty II rzędu, a następnie cztery mniejsze spermatydy. W ciągu tego cyklu garnitur chromosomalny zostaje zredukowany z liczby diploidalnej(podwójnej X i Y) do haploidalnej, oznacza to, że jeśli komórka macierzysta miała 46 chromosomów, to każda potomna będzie miała 23 chromosomy. Ten typ podziału komórkowego umożliwia utrzymanie stałej, charakterystycznej dla naszego gatunku liczby chromosomów w kolejnych pokoleniach.
Plemniki przesuwają się kanalikami nasiennymi do najądrzy, gdzie dojrzewają i są przechowywane.
Prącie jest zbudowane z wydłużonego trzonu i żołędzi, która osłonięta jest fałdem skórnym, zwanym napletkiem. We wnętrzu prącia znajdują się ciała jamiste, które podczas podniecenia seksualnego wypełniają się krwią, prowadząc do wzwodu prącia, czyli erekcji.

I faza - rozrost jąder, wydłużenie się worka mosznowego, następnie rozrost członka (brak dokładnych pomiarów) - pojawiają się intensywne wzwody, członek staje się wrażliwy na dotyk.

Pół roku przed pierwszymi polucjami - pierwszy orgazm. Intensywność wzrasta.

Dojrzewanie seksualne - sprawa indywidualna.

II faza - wytryski płynu nasiennego polucja - wytrysk nasienia połączony z orgazmem, występujący w czasie snu. Ok. 14 r.ż.

---