Dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące rachunkowości:

1. Dyrektywa IV , 78/660/EWG z dnia 25.07.1978 r. w sprawie rocznych jednostkowych sprawozdań finansowych spółek określająca zasady prawidłowej rachunkowości, zasady wyceny oraz zamknięcia roczne.

Odgrywa najważniejszą rolę w harmonizacji rachunkowości krajów Unii Europejskiej, zwłaszcza w odniesieniu do zasad wyceny aktywów i pasywów oraz wyniku finansowego i sformalizowania wzorów sprawozdań finansowych jednostek gospodarczych.

Do dyrektywy IV został wydany tzw. Komunikat Interpretacyjny. Interpretacją objęte zostały zagadnienia dotyczące zasad prawdziwego i rzetelnego obrazu, dziedzictwa kulturowego.

2. Dyrektywa VII, 83/349/EWG z dnia 13.06.1983 r. w sprawie skonsolidowanych sprawozdań spółek, podobna w regulacji do dyrektywy IV, ale odnosząca się do grup kapitałowych.

3. Dyrektywa VIII z dnia 10.04.1984 r. dotycząca kwalifikacji osób uprawnionych do badania rocznych sprawozdań finansowych.

Dyrektywa VIII określa wymogi stawiane osobom uprawnionym do przeprowadzania badania dokumentów księgowych, precyzuje poziom wykształcenia kandydatów na biegłego rewidenta, wykaz przedmiotów zawodowych i uzupełniających jakie powinien obejmować egzamin dla kandydatów na biegłych rewidentów, minimalny okres i warunki odbywania praktyki zawodowej poprzedzającej egzamin na biegłego rewidenta.

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR) lub też Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) to standardy rachunkowości przyjęte na gruncie międzynarodowym i stanowiące podstawę zrozumienia zasad i metod rachunkowości stosowanych na świecie.

Organizacją, która została odpowiedzialna za opracowanie zunifikowanych zasad rachunkowości jest Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (KMSR) czyli International Accounting Standards Commitee (IASC) KMSR jest niezależną prywatną organizacją, która w 1973 r. postawiła sobie za cel ujed­nolicenie zasad rachunkowości stosowanych przez przedsiębiorstwa i inne organizacje.

Zgodnie z Konstytucją KMSR celem tej organizacji jest:

• formułowanie i publikowanie - w interesie publicznym - standardów rachunkowości, które powinny być przestrzegane przy prezentacji spra­wozdań finansowych, jak też promowanie standardów w celu ich prze­strzegania i zaakceptowania na całym świecie

• działalność zmierzająca do poprawy i ujednolicenia regulacji i standardów rachunkowości oraz procedur prezentacji sprawozdań finansowych

Zakres obowiązywania MSR jest różny w różnych krajach. Wiele krajów przyjęło MSR jako krajowy standard rachunkowości. W Polsce bezwzględnie obowiązujące są przepisy Ustawy o Rachunkowości. W razie braku uregulowań w ustawie przedsiębiorstwo powinno kierować się krajowymi standardami rachunkowości, a dopiero w następnej kolejności Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości.

Należy jednak wspomnieć, że od 1 stycznia tego roku wszystkie spółki notowane na giełdach państw członkowskich Unii Europejskiej, a więc także na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie muszą sporządzać skonsolidowane sprawozdania finansowe w zgodnie z MSSF. Polska Ustawa o Rachunkowości wymóg ten nałożyła także na wszystkie banki.

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości określają m.in.:

• sposób prezentacji danych finansowych,

• metody wyceny poszczególnych składników aktywów i pasywów,

• zakres informacji, jaki należy ujawnić w sprawozdaniu finansowym,

• sposób prezentacji sprawozdania z przepływów środków pieniężnych,

• metody prezentacji majątku trwałego.

Cechy jakościowe sprawozdań, jakimi sporządzający powinni się kierować przy opracowywaniu sprawozdania finansowego to:

• zrozumiałość

• trafność

• wiarygodność

• przydatność

• porównywalność

• istotność

Elementami sprawozdania finansowego są:

• bilans,

• rachunek zysków i strat,

• informacja dodatkowa czyli wprowadzenie do sprawozdaniafinansowego oraz dodatkowe informacje i objaśnienia.

a także, dla jednostek które podlegają obowiązkowi corocznego badania:

• zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym

• rachunek przepływów pieniężnych

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR) lub też Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) to standardy rachunkowości przyjęte na gruncie międzynarodowym i stanowiące podstawę zrozumienia zasad i metod rachunkowości stosowanych na świecie.

MSR określają:

• sposób prezentacji danych finansowych,

• metody wyceny poszczególnych składników aktywów i pasywów,

• zakres informacji jaki należy ujawnić w sprawozdaniu finansowym,

• sposób prezentacji sprawozdania z przepływu środków pieniężnych,

• metody prezentacji majątku trwałego.

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR) są opracowywane przez Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (KMSR ), którego celem jest wypracowanie jednolitego zestawu globalnych standardów rachunkowości. W następstwie restrukturyzacji KMSR nowy zarząd w dniu 1 kwietnia 2001 r., jedną ze swych pierwszych decyzji zmienił nazwę KMSR na Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR ), a w odniesieniu do przyszłych międzynarodowych standardów rachunkowości, zmienił nazwę MSR na Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF ). Standardy te winny być stosowane obligatoryjnie przez wszystkie wspólnotowe spółki notowane w obrocie publicznym, gdy jest to tylko możliwe, i pod warunkiem, iż zapewniają one wysoki stopień przejrzystości i porównywalności sprawozdawczości finansowej we Wspólnocie.

Do przyjęcia międzynarodowego standardu rachunkowości celem stosowania go we Wspólnocie, niezbędne:

1. by spełniał on podstawowy wymóg wyżej wymienionych dyrektyw Rady, tj. by wynikiem jego stosowania był prawdziwy i rzetelny obraz sytuacji finansowej i wyników działalności przedsiębiorstwa - zasadę tę należy rozważać w świetle przedmiotowych dyrektyw Rady bez implikowania rygorystycznej zgodności z każdym z przepisów tych dyrektyw;

2. zgodnie z wnioskami Rady z dnia 17 lipca 2000 r., by był on korzystny dla europejskiego dobra publicznego i po trzecie, by spełniał podstawowe kryteria, co do jakości informacji, które powinny zostać zawarte w sprawozdaniach finansowych, tak aby były one pożyteczne dla użytkowników.

Komitet techniczny ds. rachunkowości powinien zapewniać Komisji wsparcie i wiedzę fachową w ocenie międzynarodowych standardów rachunkowości.

Mechanizm zatwierdzania proponowanych międzynarodowych standardów rachunkowości winien działać sprawnie oraz stanowić forum debaty, rozważań i wymiany informacji na temat międzynarodowych standardów rachunkowości między głównymi zainteresowanymi stronami, w szczególności między podmiotami ustanawiającymi krajowe standardy rachunkowości, organami nadzoru rynku papierów wartościowych, nadzoru bankowego i ubezpieczeniowego, bankami centralnymi włączając EBC, środowiskiem zawodowym księgowych i użytkownikami oraz jednostkami sporządzającymi sprawozdania finansowe. Mechanizm ten powinien być środkiem sprzyjającym powszechnemu rozumieniu przyjętych we Wspólnocie międzynarodowych standardów rachunkowości.

Zgodnie z zasadą proporcjonalności, środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu, wymagające aby jednolity zestaw międzynarodowych standardów rachunkowości mógł być stosowany w spółkach notowanych w obrocie publicznym, są niezbędne do osiągnięcia celu, jakim jest wniesienie wkładu do wydajnego i efektywnego kosztowo funkcjonowania wspólnotowych rynków kapitałowych i w związku z tym zakończenia tworzenia rynku wewnętrznego.

Zgodnie z tą samą zasadą, niezbędne jest, w odniesieniu do rocznych sprawozdań finansowych, pozostawienie Państwom Członkowskim możliwości wprowadzenia zezwolenia lub wymogu, aby spółki notowane w obrocie publicznym sporządzały te sprawozdania zgodnie z międzynarodowymi standardami rachunkowości przyjętymi zgodnie z procedurą ustanowioną w niniejszym rozporządzeniu. Państwa Członkowskie mogą również podjąć decyzję o rozszerzeniu powyższego zezwolenia lub wymogu na inne spółki w odniesieniu do sporządzania przez nie skonsolidowanych sprawozdań finansowych i/lub rocznych sprawozdań finansowych.

W celu ułatwienia wymiany poglądów i umożliwienia Państwom Członkowskim

Międzynarodowe standardy rachunkowości mogą być przyjęte jedynie, jeżeli:

- nie są sprzeczne z zasadą określoną w art. 2 ust. 3 dyrektywy 78/660/EWG i w art. 16 ust. 3 dyrektywy 83/349/EWG i jeżeli są korzystne dla europejskiego dobra publicznego i

- spełniają kryteria zrozumiałości, przydatności, wiarygodności i porównywalności wymagane dla informacji finansowych, potrzebnych do podejmowania decyzji ekonomicznych i oceny sposobu zarządzania.

---