Pierwsza pomoc- 13.01.2011 Urazy tępe jamy brzusznej
Obrażenia jamy brzusznej stanowią 1,7% wszystkich obrażeń, u 50% poszkodowanych występuja inne obrażenia, najczesciej glowy i jamy ciala.
Najczęstsza przyczyna: wypadki komunikacyjne, wypadki w miejscu pracy.
W niektórych rejonach najczęstszym urazem jamy brzusznej sa rany postrzalowe (USA 20%)
Urazy jamy brzucha 15-20 % śmiertelne.
Następstwa:
Krwotoki (uszkodzenie dużych naczyń)
Zniszczenie dużego narządu miąższowego (śledziona)
Uszkodzenie narządów „rurowych”, np. układu pokarmowego (prowadzi do zapalenia otrzewnej
Każde uszkodzenie otrzewnej da obiaw twardego brzucha. Krew nie wywołuje podrażnienia otrzewnej - nie wywołuje stanu zapalnego.
Różnicowanie:
Brzuch twardy: przerwanie układu pokarmowego
Brzuch miękki i tkliwy: krwotok wewnętrzny.
O rozpoznaniu krwotoku wewnętrznego decydują przede wszystkim objawy hemodynamiczne a nie miejscowe.
Ostry brzuch występuje natychmiast po urazie.
Wstrząs hipowolemiczny Natychmiastowa laparotomia
Tępe urazy brzucha (bez przebicia powłok, 80% wszystkich):
Uraz bezpośredni lub pośredni (deceleracja)
Najczęściej uszkodzenie wątroba śledziona jelito cieńkie.
60% powierzchniowych urazów wąroby goi się samoistnie
Oderwanie naczyń od wątroby na skutek deceleracji jest jeszcze trudniejsze do zaopatrzenia niż uszkodzenia aorty.
Pęknięcie śledziony jedno i dwuczasowe. Jednoczasowe daje obrazy od razu (robimy USG) Fast-USG (4 punkty). Dwuczasowe na początku krwiak pod torebką, następnie po kilku a nawet kilkunastu godzinach następuje jego pęknięcie.
Postępowanie w możliwym do opanowania krwtotku wewnętrznym:
Pozycja na wznak
100% tlenu
„Pakujemy i jedziemy”
Pneumatyczna odzież przeciwwstrząsowa
Zapewnienie dostępu do żyły w czasie transportu Bolus 20 cm3/kg
Zabezpieczenie przed utratą ciepła
Postępowanie w krwotoku wewnętrznym niedającym się opanować:
Pozycja na wznak
100% tlenu
„Pakujemy i jedziemy”
Zapewnienie dostępu do żyły w czasie tansportu (podawanie płynów w celu utrzyamnia cieśnienia skurczowego krwi 90-100)
Opaska uciskowa
Przepona ulega oderwaniu najczęściej z lewej strony. Niemożność oddychania może oznaczać uszkodzenie przepony lub krwiak w okolicy podprzeponowej należy różnicować z pęknięciem dolnych żeber, które prowadzą do uszkodzenia wątroby lub śledzony.
Po tępym urazie wszyscy jadą do szpitala nawet przy braku odchyleń w badaniu fizykalnym.
Diagnostyczne płukanie jamy otrzewnowej
Diagnostyczna laparoskopia (chory musi być stabilny hemodynamicznie)