PROCES PIELĘGNOWANIA

OPIEKA PIELĘGNIARSKA

• charakter indywidualny i całościowy oraz progresywny

• komunikatywna

• umożliwiająca dokonanie oceny

• skoordynowana

• zespołowa

PIELĘGNOWANIE

• nowoczesne

• racjonalne

• całościowe i ciągłe

• indywidualne / zindywidualizowane

• proces pielęgnowania

PROCES PIELĘGNOWANIA

• stanowi propozycję opieki pielęgniarskiej wykorzystującej świadome rozpoznanie stanu biologicznego, psychicznego, społecznego, duchowego, kulturowego jednostki i środowiska.

• oznacza podejmowanie celowych i planowych działań, mających przyczynić się do utrzymania lub poprawy dotychczasowego stanu a także ocenianie uzyskanych wyników w stosunku do założonych celów opieki.

• to metoda pracy pielęgniarki z pacjentem i jego środowiskiem, oparta o holistyczną koncepcję opieki, określającą usystematyzowany cykl działania.

• proces pielęgnowania musi być ściśle zintegrowany z procesem diagnostyki, leczenia i rehabilitacji.

• za proces pielęgnowania odpowiada pielęgniarka.

CECHY PROCESU PIELĘGNOWANIA

• wieloetapowość

• ciągłość i dynamika

• logiczność i następstwa czasowe

• całościowe dla pielęgnowanego

• szerokie możliwości realizowania

WIELOETAPOWOŚĆ

Proces pielęgnowania składa się z kilku kolejno następujących po sobie etapów w skład, których wchodzą mniejsze elementy nazywane fazami.

CIĄGŁOŚĆ I DYNAMIKA

Proces pielęgnowania to cykl, który może być powtarzany wielokrotnie:

• liczba powtórzeń zależy od zmian zachodzących w stanie pacjenta i skuteczności działań,

• powrót nigdy nie jest powrotem do punktu wyjściowego

LOGICZNOŚĆ I NASTĘPSTWA CZASOWE

To racjonalne, uzasadnione, konsekwentne przechodzenie od fazy do fazy, od etapu do etapu, podlegające regułom czasowym.

I ETAP Rozpoznanie	FAZY	gromadzenie danych
				analizowanie i syntetyzowanie danych
				stawianie diagnozy pielęgniarskiej
II ETAP Planowanie	FAZY	ustalanie celu opieki
				dobieranie osób, działań itp. do zadań
				formułowanie planu opieki
III ETAP Realizowanie	FAZY	sprawdzanie gotowości piel. do realizowania planu pielęgnowania
				sprawdzanie gotowości pacjenta do przyjmowania planu pielę.
IV ETAP Ocenianie	FAZY	analizowanie wyników opieki pielęgniarskiej
				formułowanie oceny

CAŁOŚCIOWE PODEJŚCIE DO PIELĘGNOWANEGO -

• opieka uwzględniająca całą osobę pielęgnowanego, jego rodzinę środowisko w różnym stanie zdrowia.

• szerokie możliwości realizowania procesu pielęgnowania

• uniwersalność modelu oznacza możliwość stosowania dla potrzeb indywidualnego człowieka, rodziny

• pielęgnowanym może być pacjent ujmowany w kategoriach

• medycznych

• wiekowych

• stanu zdrowia

ETAPY PROCESU PIELĘGNOWANIA

1. ROZPOZNAWANIE STANU PACJENTA I ŚRODOWISKA

Polega na gromadzeniu informacji o pacjencie i środowisku. Dane te stanowią podstawę do sformułowania diagnozy pielęgniarskiej.

Diagnoza stanu wyznacza zakres i charakter pracy opiekuńczej z pacjentem i środowiskiem.

Czy rozpoznany stan wymaga fachowych działań pielęgniarki:

• jeśli TAK to, w jakim zakresie, za pomocą, jakich środków

• czy stan może być zmieniony dzięki własnym wysiłkom pacjenta lub pomocy świadczonej przez rodzinę, bliskich.

FAZA 1 - GROMADZENIE DANYCH O PODMIOCIE OPIEKI

GROMADZENIE DANYCH - ŹRÓDŁA DANYCH

• sam pacjent

• rodzina

• inne bliskie osoby

METODY POZYSKIWANIA DANYCH

• wywiad

• obserwacja

• analiza dokumentów

• pomiar

ZAKRES I CHARAKTER DANYCH

Zakres (ilość) i charakter, (jakie) danych zależą od tego na ile pielęgniarce udało się poznać podmiot opieki w obrębie funkcjonowania we wszystkich sferach.

• SFERA BIOLOGICZNEGO FUNKCJONOWANIA CZŁOWIEKA

• układ nerwowy wraz z narządami zmysłów

• układ sercowo - naczyniowy

• układ oddechowy

• układ pokarmowy

• układ kostno - stawowo - mięśniowy

• układ moczowy

• układ płciowy

• STREFA PSYCHICZNEGO FUNKCJONOWANIA CZŁOWIEKA

• podstawowe możliwości umysłowe

• orientacja, co do własnej osoby i najbliższego otoczenia, stanu własnego zdrowia, we własnych możliwościach w działaniu

• stosunek do wyglądu własnego ciała i aktualnej sytuacji

• STREFA SPOŁECZNEGO FUNKCJONOWANIA CZŁOWIEKA

• pacjent jako członek rodziny i społeczności

• rodzina pacjenta i osoby mu bliskie

FAZA 2 - ANALIZOWANIE I SYNTETYZOWANIE DANYCH

Stwarza szansę dokonania poprawek i niezbędnych uzupełnień. Ustalenie, które informacje powinny być przekazane innym członkom zespołu terapeutycznego.

FAZA 3 - FORMUŁOWANIE ROZPOZNANIA PIELĘGNIARSKIEGO

Wnioski z danych o pacjencie wskazujące jego stan wymagający (lub niewymagający) pielęgnowania z uwzględnieniem genezy i prognozy stanu

Podejście tradycyjne - stwierdzenie wyrażające określony stan lub fakt o istnieniu, którego pielęgniarka jest przekonana, wie o tym i uznaje za pewne.

CHARAKTERYSTYKA PROBLEMÓW

• rodzaj problemu

• miejsce jego występowania

• przyczyny powstania

• czas trwania

• częstość występowania

• zagrożenie dla życia lub zdrowia pacjenta

HIERARCHIZACJA PROBLEMÓW

• zagrażające życiu odbiorców

• mogące doprowadzić do ewentualnego zagrożenia życia pacjenta

• związane z bólem

• związane ze złym samopoczuciem

• niepokojące chorego

• mogące komplikować lub opóźniać powrót do zdrowia

• mogące utrudniać sprawowanie samoopieki po wyjściu ze szpitala

W OKREŚLANIU STANU CHOREGO I JEGO PROBLEMÓW NALEŻY WZIĄĆ POD UWAGĘ

• czynniki mają wpływ na jakość życia chorego

• które funkcje życiowe są zachowane

• które czynności życiowe chory wykonuje samodzielnie

• przy których czynnościach chory wymaga pomocy innych osób

2. PLANOWANIE OPIEKI

Planowanie to decydowanie o tym, co i w jaki sposób powinno być zrobione dla pacjenta, przez pacjenta lub przy pacjencie, aby można było osiągnąć stan uznany za najbardziej optymalny.

Stan zostaje wyrażony w postaci celu / celów opieki pielęgniarskiej dla indywidualnego pacjenta i środowiska.

Cel, który został jednoznacznie sformułowany, staje się zadaniem do wykonania.

FAZA 1 - FORMUŁOWANIE CELÓW OPIEKI

CELE OPIEKI

• dalekie i bliskie

• realne, osiągalne, jednoznaczne i zrozumiałe, ograniczone

• aktualne, potencjalne

Formułowanie celów opieki wymaga określenia czasu niezbędnego do jego osiągnięcia.

FAZA 2 - DOBIERANIE OSÓB, DZIAŁAŃ, SPRZĘTU DO ZADAŃ.

Należy zadecydować, kto będzie realizował wybrane lub wszystkie działania na rzecz danego pacjenta i / lub środowiska. Zawsze należy brać pod uwagę tylko realne, istniejące wyposażenie.

FAZA 3 - FORMUŁOWANIE PLANU OPIEKI

To ujmowanie w formie słownej i pisemnej tego, co powinno być zrealizowane dla dobra podmiotu, jeśli to możliwe przy aktywnym jego udziale.

ZASADY FORMUŁOWANIA PLANU OPIEKI

• oparcie planu na podstawach naukowych

• planowanie działań w odniesieniu do konkretnego celu / celów opieki

• unikanie dwuznaczności

• unikanie tego, co nierealne

• włączenie podmiotu opieki

• stawianie na nowe propozycje

• stawianie na bezpieczeństwo pacjenta oraz własne

• przewidywanie konieczności dokonywania oceny

• planowanie działań w odniesieniu do konkretnego pacjenta.

3. REALIZOWANIE PLANU OPIEKI.

Realizowanie to zastosowanie w praktyce ustalonego wcześniej planu pielęgnowania.

Działania realizowane są na rzecz pacjenta i środowiska są zgodne z wcześniej ustalonym planem.

FAZA 1 - PRZYGOTOWANIE DAWCY OPIEKI

• świadomość celu opieki to najistotniejszy czynnik tej fazy

• ważne jest właściwe nastawienie pielęgniarki do pracy opiekuńczej, jaką ma wykonać i do osoby podopiecznego

• zapewnienie pomieszczenia, sprzętu

FAZA 2 - PRZYGOTOWANIE BIORCY OPIEKI - CZYNNIKI UTRUDNIAJĄCE:

• zmęczenie

• zniechęcenie

• zwątpienie

• rozczarowanie

• rozdrażnienie

• reakcje emocjonalne

4. OCENIANIE UZYSKANYCH WYNIKÓW

Polega na sformułowaniu oceny, będącej wynikiem porównania stanu rozpoznanego w I etapie z uzyskanym dzięki podjęciu celowych i planowych działań profesjonalnych, innych niż profesjonalne i samoopiekuńczych.

FAZA 1 - ANALIZOWANIE WYNIKÓW OCENY.

• co / kto stanowiło przeszkodę lub utrudnienie w przebiegu całego procesu pielęgnowania i zdecydowało o ostatecznym wyniku opieki

• jak doszło do pojawienia się nieprzewidzianych wyników

• jak należy postępować w przyszłości

FAZA 2 - FORMUŁOWANIE OCENY

• wyrażenie i udokumentowanie oceny dotyczącej stopnia osiągniętego celu / celów ustalonych dla indywidualnego pacjenta i / lub środowiska

• racjonalną ocenę odzwierciedla to, co w zakresie opieki zostało dokonane

• ocena umożliwia dokonanie ponownego rozpoznania stanu pacjenta i określenie nowych celów pielęgnowania.

KRYTERIA OCENY SKUTECZNOŚCI POSTĘPOWANIA PIELĘGNACYJNEGO

• czy wyznaczone cele zostały osiągnięte

• jak pacjent reaguje na podjęte postępowanie pielęgnacyjne

• jakie jest samopoczucie pacjenta w danej chwili

• czy stan pacjenta się zmienił

DOKUMENTACJA PROCESU PIELĘGNOWANIA

Podstawową funkcją każdej dokumentacji prowadzonej dla potrzeb zindywidualizowanej opieki jest danie obrazu, co i dlaczego w odniesieniu do chorego jest aktualnie czynione lub też będzie realizowane w przyszłości.

WARUNKI WDROŻENIA PROCESU PIELĘGNOWANIA

• zapewnienie obsady pielęgniarskiej zgodnie z normami

• 8 godzinny system dyżurów

• rezygnacja ze stanowisk pielęgniarek funkcyjnych

• wyznaczenie pielęgniarek odpowiedzialnych za prowadzenie procesu pielęgnowania

• rowadzenie odpowiedniej dokumentacji

• wiedza „jak to zrobić”

• pozytywne nastawienie „mogę, jestem w stanie to zrobić”

KORZYŚCI

• poprawa jakości pielęgnowania

• wzmocnienie bezpieczeństwa pacjenta

• godne traktowanie pacjenta

• przygotowanie pacjenta do rozwiązywania problemów opiekuńczych i zdrowotnych

• satysfakcja zawodowa pielęgniarki

DIAGNOZA PIELĘGNIARSKA - zakres

• stan fizyczny, psychiczny, status społeczny

• stopień sprawności

• zakres samodzielności i aktywności życiowej

• poziom radzenia sobie z chorobą

• samoocena zdrowia pacjenta

• reakcja na istniejące zagrożenie, rozpoznanie, chorobę

• wiedza i świadomość zdrowotna

CELE DIAGNOZY PIELĘGNIARSKIEJ

• realizacja promocji zdrowia i profilaktyki

• wspieranie terapii i pielęgnowania

• opieka nad przewlekle chorym

• interwencje w sytuacjach zagrożenia życia

• opieka nad niepełnosprawnymi

• opieka terminalna

DIAGNOZA PIELĘGNIARSKA POWINNA UWZGLĘDNIAĆ

• prognozę - analizę czynników ryzyka i wynikające z tego zagrożenia dla sprawnego funkcjonowania w przyszłości

• potencjał - określenie aktualnych możliwości człowieka, istniejących i zachowanych sprawności oraz potencjału zdrowia.

CECHY POPRAWNEJ DIAGNOZY

• zwięzła, jasna, czytelna i zrozumiała dla każdej pielęgniarki i wszystkich członków zespołu

• uwzględnia pozytywne i negatywne elementy oceny pacjenta i sytuacji

• skoncentrowana na człowieku, grupie

• zawierająca uwarunkowania (przyczynę) stanu

RODZAJE DIAGNOZ - PRZEDMIOT DIAGNOZY

• indywidualna

• grupowa

• społeczności lokalnej

RODZAJE DIAGNOZ - TREŚĆ DIAGNOZY

• klasyfikacyjna

• przyczynowa

• prognostyczna

• fazy

• znaczenia

FORMUŁOWANIE DIAGNOZY PIELĘGNIARSKIEJ

Określenia ułatwiające formułowanie diagnozy pielęgniarskiej skoncentrowane na stanie pozytywnym.

zdolność do zachowanie (czego) utrzymanie akceptacja chęć motywacja zmiana w uszkodzenie zagrożenie niezdolność do brak niemożność deficyt

ograniczenie obniżenie osłabienie przerwanie zakłócenie w trudności w zmniejszenie brak udziału w niezastosowanie się do nieodpowiedni niewystarczający lęk obawa o

5

---