Integracja Europejska

dr Andrzej Dumała

egzamin testowy 30 maja ok 12:20 sala 110

27 lutego 2010 r.

Spis treści

Ogólna charakterystyka systemu UE 1

Poziomy systemu politycznego UE wg. S.Hix'a 2

Poziom obywateli UE - kanały artykulacji 2

Poziom stowarzyszeń pośredniczących 2

Poziomy instytucji UE 2

Poziom wyjść systemu - polityki UE 2

Poziom sprzężenia zwrotnego 2

Artykuły UE 2

Władza wykonawcza w systemie UE 3

Dualizm władzy wykonawczej : Rada + Komisja 3

Problem kontroli dryfu biurokratycznego Komisji przez Radę 3

Wyjaśnienie podziału władzy wykonawczej między Radę i Komisję 3

Rządzenie przez Radę i państwa członkowskie 3

Rządzenie przez Komisję 3

Kontrola demokratyczna egzekutywy UE przez Parlament Europejski ( i parlamenty narodowe) 3

Władza ustawodawcza w systemie UE 3

Prawo wspólnotowe 4

Plan wykładu :

Ogólna charakterystyka systemu UE

Podsystem władzy wykonawczej

Podsystem władzy ustawodawczej

Podsystem władzy sądowniczej

Sic! Monteskiuszowska zasada trójpodziału władzy nigdy nie była zasadą konstrukcyjną WE/UE. Zaprezentowany podział ma charakter analityczny na potrzeby wykładu.

• Ogólna charakterystyka systemu UE

Cechy systemu UE:

• unikalny i niekończący się eksperyment państw europejskich

• hybryda systemów: narodowych, międzynarodowych i supranarodowych

• „system polityczny, ale nie państwo”

• cechy demokratycznego systemu politycznego według G. Almonda i D. Eastona:

a) stabilny i jasno zdefiniowany zespół instytucji służących podejmowaniu decyzji kolektywnych i zestaw reguł określających relację między instytucjami

b) dążenie jednostek i grup społecznych do zrealizowania swoich potrzeb przez system

c) kolektywne decyzje mają istotny wpływ na dystrybucję zasobów i alokację wartości w całym systemie

d) istnieje stałe sprzężenie zwrotne między wyjściami systemu politycznego, nowymi żądaniami wobec niego, nowymi decyzjami itd.

- system UE spełnia te warunki

• Poziomy systemu politycznego UE wg. S.Hix'a

• Poziom obywateli UE - kanały artykulacji

- wybory narodowe

- wybory europejskie

- członkostwo w partiach i grupach interesu

- akcje prawne przed sądami narodowymi i europejskimi

- opinia publiczna

• Poziom stowarzyszeń pośredniczących

- partie polityczne

- grupy interesu

• Poziomy instytucji UE

- główne: RE, R, K, PE, TS, TO, EBC

- doradcze: KES, KR

- inne (ponad 100 różnych ciał i instytucji )

/najbardziej złożony system instytucjonalny w historii - system hybrydowy/

• Poziom wyjść systemu - polityki UE

- regulacyjne - np. jednolity rynek wewnętrzny, ochrona środowiska, polityka społeczna, polityka konkurencji

- redystrybucyjne np. WPR (wspólna polityka rolna), polityka spójności, B+R (badania i rozwój)

- stabilizacji makroekonomicznej - np. UGW (unia gospodarcza i walutowa), koordynacja polityki zatrudnienia

- wobec obywateli - np. Obywatelstwo UE, polityki: azylowa, imigracyjna, wizowa, współpraca sądowa, współpraca policyjna

- zewnętrzne (globalne) - np. WPZiB (wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa), WPH (wspólna polityka handlowa)

• Poziom sprzężenia zwrotnego

• Artykuły UE

Artykuł 10 TUE

1. Podstawą funkcjonowania Unii jest demokracja przedstawicielska

2. Obywatele są bezpośrednio ... z internetu (pkt 1-4)

Artykuł 11 TUE (1-4)

• Władza wykonawcza w systemie UE

• Dualizm władzy wykonawczej : Rada + Komisja

• w. Wykonawcza (polityczna) (Rada)

• w. wykonawcza (administracyjna) (Komisja)

• Problem kontroli dryfu biurokratycznego Komisji przez Radę

• Wyjaśnienie podziału władzy wykonawczej między Radę i Komisję

• Rządzenie przez Radę i państwa członkowskie

• przywództwo polityczne RE i RUE (Rada Europejska i Rada Unii Europejskiej)

• traktaty i reformy traktatów

• fuzja administracji

• Rządzenie przez Komisję

• poziomy Komisji (Kolegium, biurokracja, agencje)

• Kontrola demokratyczna egzekutywy UE przez Parlament Europejski ( i parlamenty narodowe)

/Komitologia - system komitetów komitologicznych, zadaniem ich jest opiniowanie projektów aktów wykonawczych przedstawianych przez Komisję/

• Władza ustawodawcza w systemie UE

Notatki :

rządy negocjują ze sobą i razem uzgadniają prawo unijne, to działanie opiera się nie tylko na prawie europejskim ale na konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów, natomiast prawo pochodne - wtórne - podstawa tu jest traktat i inne akty prawne.

W tej chwili mamy dwuizbowość : Radę i Parlament Europejski. Osiągnięto to w procesie ewolucji. Prawo było kiedyś stanowione na wniosek komisji przez radę. Procedura konsultacyjna była zawsze procedurą słabą, opinia parlamentu nie była wiążąca dla rady i komisji.

1966 - tzw. kompromis luksemburski - kryzys pustych krzeseł, chodziło o procedury legislacyjne, kryzys wywołała Francja, wycofali przedstawicieli francuskich aby spowodować paraliż wspólnoty. Kryzys wprowadził polityczne weto do mechanizmu decyzyjnego. Kompromis nie zmienił ani kropki ani przecinka w traktatach - była to umowa polityczna dot. Interpretacji przepisów legislacyjnych.

• Sprawa isoglukozy przed ETS 1980 - parlament upomniał się o swoją rolę legislacyjną. Rada podjęła decyzję bez czekania na obligatoryjną ocenę Parlamentu. Parlament zaskarżył to do ETS i wygrał.

• 1970 /1975 - procedura budżetowa - Parlament Europejski staje na równi z Radą podczas procedury legislacyjnej.

• 1987 JAE - procedury współpracy i zgody - nowe procedury legislacyjne, rozszerza uprawnienia parlamentu europejskiego,

• 1993 TUE - procedura współdecydowania - moment przełomowy, od tego momenty mamy do czynienia z realna dwuizbowością, Parlament staje na równi z Radą,

• 1999 Traktat Amsterdamski TA- wzmocnienie współdecydowania, rozszerzono zakres stosowania współdecydowania

• 2003 TN - traktat Nicejski

• 2009 TL - traktat Lizboński - wprowadził zwykłą procedurę ustawodawczą (art. 294 TFUE)

Polityka legislacyjna wewnątrz Rady :

• prezydencja ()

• rady sektorowe - 10 rad, przedmiotowe zadania

• komitety i grupy robocze Rady - składają się z urzędników którzy zajmują się merytorycznie problematyką, około 250 grup i komitetów

• głosowanie i polityka koalicyjna -

• Prawo wspólnotowe

1. Prawo pierwotne

2. Konwencje i umowy międzynarodowe

3. Prawo wtórne (art. 288 TFUE Traktat funkcjonowania Unii Europejskiej)

(Jan Barcz, Prawo Unii Europejskiej - zagadnienia systemowe, Warszawa 2003)

Art 294 TFUE - zwykła procedura prawodawcza.

Prezentuje podstawową procedurę w jakiej stanowi się prawo wtórne w Unii. Zakłada współdecydowanie Rady i Parlamentu Europejskiego.

Polityka handlowa

Podstawa traktatowa : art. 3 TFUE, art. 28-33 TFUE - Unia Celna jest podstawą Unii Europejskiej, zniesienie ceł i opłat pomiędzy państwami Unii oraz ustalenie wspólnej zewnetrznej taryfy celnej wobec państw trzecich i w konsekwencji stosowanie wspólnej polityki handlowej.

Celem unii jest zapewnienie swobodnego przepływu towarów wewnątrz Wspólnoty, poprzez usunięcie wszelkich przeszkód faktycznych i prawnych, które mogłyby taką samą swobode naruszyć.

Najważniejszym instrumentem unii celnej jest Wspólna Taryfa Celna.

Geneza Unii celnej :

1. 1.07.1968 wprowadzono wspólną taryfę celną dla produktów pochodzących z krajów trzecich

2. 
   1.01.1970 Wspólna Polityka Handlowa wobec krajów trzecich

3. 1.01.1993 utworzono rynek wewnętrzny, zniesiono wszelkie dokumenty i formalności celne na przejściach granicznych wewnętrznych

4. 1992 wprowadzono Wspólnotowy Kodeks Celny

5. 2008 przyjęto zmodernizowany kodeks celny

Wspólna Taryfa Celna

• zawiera tylko stawki konwencyjne (import z państw WTO )

• wysokość stawek celnych wzrasta wraz ze stopniem przetworzenia produktu

• stawki: średnia 6,5 %, dla towarów przemysłowych - 3,7%, dla towarów rolnych - 16,6%

• zróżnicowanie stawek celnych ze względu na kraj pochodzenia wynika z bardzo rozbudowanego systemu preferencji celnych UE w imporcie z krajów trzecich

• wysokość stawek ustalana jest : jako odsetek obliczamy od wartości towaru; jako stała kwota za sztukę importowanego towaru(cła specyficzne); w sposób alternatywny (kombinowany)

• znaczna część pozycji taryfowych ma stawki związane w stosunku do państwa WTO, wysokość ceł na towary z tych państw może być podwyższona tylko zgodnie z procedurami WTO

• WTC oparta na zharmonizowanej nomenklaturze zgodnej z konwencją brukselską z 1983 roku

• 1.01.2004 - obowiązuje w UE rozporządzenie zmieniające ustalenia Rady

• coroczne publikowanie taryfy w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej

• codziennie aktualizowana baza stawek celnych (TARIC)

Szczególne środki wspólnotowe Wspólnej Taryfy Celnej :

• zawieszenia taryfowe

• kontyngenty taryfowe

• preferencje taryfowe

• systemy ogólnych preferencji taryfowych

• cła antydumpingowe i wyrównawcze

• opłaty wyrównawcze

Wspólna polityka handlowa

Podstawa traktatowa art 3. (art 206-207 oraz 218 TFUE)

WPH reguluje stosunki gospodarcze między UE a państwami trzecimi, jej celem jest oddziaływanie na rozmiary, kierunki oraz strukturę obrotów handlowych Unii z zagranicą, WPH obejmuje również umowy w dziedzinie handlu usługami i handlowe aspekty własności intelektualnej w zakresie w jakim te umowy nie wykraczają poza wewnętrzne kompetencje Unii

Główne zasady WPH

określone już w latach 50 tych XX wieku, zasady określone są w art 207 TFUE. Postanowienie nie może być zawarte przez Radę jeśli zawiera ono postanowienia które wykraczałyby poza wewnętrzne kompetencje UE, w szczególności prowadząc do harmonizacji prawa.

Art. 218 TFUE - stanowi podstawę do zawierania umów pomiedzy UE a państwami trzecimi i grupami państw

• jest wymagana jednomyślność w porozumieniach stowarzyszenia lub obejmują dziedzinie dla których wymagana jest jednomyślność

• obowiązuje zasada konsultacji / wyrażania opinii przez Parlament

• Rada, Komisja, Parlament lub państwa członkowie Unii mogą zwrócić się z prośbą o opinię do ETS w sprawie zgodności przygotowanego porozumienia z traktatami założycielskimi.

Realizacja WPH, prowadzenie WPH należy do wyłącznej kompetencji Unii, podkreśla się podstawową rolę Komisji Europejskiej w dziedzinie tej polityki, do Komisji należy przygotowanie propozycji wdrażających wspólną politykę handlową oraz negocjowanie porozumień; umowy dot. Handlu usługami kulturalnymi, audiowizualnymi, edukacyjnymi, socjalnymi oraz zdrowotnymi nadal wchodzą w zakres kompetencji dzielonych między Wspólnotę i państwa członkowskie.

Ochrona rynku UE.

UE może stosować różne środki protekcji uwarunkowanej - dopuszczalnej gdy spełnione są określone przesłanki np. Wyrządzenie szkody krajowemu przemysłowi, do środków takiej ochrony zalicza się postępowanie dumpingowe, postępowania antysubwencyjne, postępowanie ochronne przed nadmiernym importem.

Specjalna klauzula ochronna w rolnictwie.

Dla produktów objętych taryfikacją w ramach rundy Urugwajskiej UE zastrzegła możliwość użycia specjalnej klauzuli ochronnej. Ma służyć zapewnieniu minimalnej ochrony rynku wewnętrznego. Jest postrzegana jako zmodyfikowana wersja opłat wyrównawczych.

Umowy handlowe

Dwa typy umów Unii :

• handlowe

• mieszane

Rodzaje umów handlowych są wynikiem zróżnicowanej polityki handlowej prowadzonej wobec państw trzecich. Umowy maja charakter :niepreferencyjny (regulują handel między Unią a partnerem na podstawowym poziomie zgodnie z zasada KNU); preferencyjny (przewidują ułatwienia w handlu pomiędzy UE a drugą stroną lub jednostronne udzielenie przez UE takich ulg drugiej stronie)

Umowy handlowe : zgodne z procedurą art 218 TWE z uwzględnieniem Tytułu „Wspólna polityka handlowa art 206-207 TFUE

Umowy mieszane : o handlu i współpracy (zawierane z państwami WNP na zasadzie Partnership and Cooperation Agreement); umowy stowarzyszeniowe (dzielą się na umowy ustanawiające stowarzyszenie - pozaeuropejskie państwa i terytoria które utrzymują z UE szczególne warunki współpracy celem wspierania rozwoju ekonomicznego i społecznego, oraz układy na mocy art. 310 TWE-wzajemność praw i obowiązków, wspólnymi działaniami i szczególnymi procedurami np. tzw. układy europejskie z państwami EŚW.

Piramida preferencji handlowych Wspólnoty Europejskiej

• wg. Kryterium malejących preferencji :

a) unia celna między WE a partnerem (Turcja, Andora San Marino)1.01.1996

b) quasi rynek wewnętrzny (np. EOG od 1.01.1994

c) strefa wolnego handlu między WE a partnerem (np. Z Bułgarią i Rumunią jako państwami kandydującymi i stowarzyszonymi)

d) jednostronne preferencje handlowe (np. z 78 państwami AKP 23.06.2000)

e) jednostronne preferencje celne GSP (np. z AKP i WNP - łącznie 178 krajów)

f) brak preferencji, stosunki handlowe na poziomie KNU (tj. Na zasadach systemu GATT/WTO, np. Z USA, Japonią i innymi)

g) traktowanie dyskryminacyjne (np. Białoruś)

Polityka rolna

Wspólna polityka rolna podsystem polityki gospodarczej. Najważniejszy instrument realizacji jednego z podstawowych celów UE - zrównania poziomu życia między regionami miejskimi i wiejskimi. Realizuje cel UE i państw członkowskich do zapewnienia samowystarczalności w zakresie wyżywienia ludności i utrzymania dotychczasowego poziomu produkcji rolnej.

Geneza WPR

• konferencja rolna EWG 1958 r. W Stresa,, ustalono konieczność utrzymania wyższych cen skupu na te produkty od cen światowych, przy jednoczesnym powstrzymaniu napływu produktów z zewnątrz.

Fazy :

• lata 60 -te - ograniczenie deficytów produkcji

• lata 70 -te - osiąganie samowystarczalności i rozwój eksporty podstawowych produktów

• lata 80 -te - strukturalnie uwarunkowane, szybko zwiększające się nadwyżki głównych produktów rolnych

• lata 90 -te - reformy, wyhamowanie dalszego wzrostu produkcji

• lata 00-te XXI w. - przesunięcie w kierunku polityki strukturalnej

Art 38 TFUE Unia określa i realizuje wspólna politykę rolną i rybołówstwa.

Cele WPR

preambuła + art. 3 TUE

art. 39 TFUE - cele szczegółowe, wzrost produktywności rolnictwa, zapewnienie racjonalnego rozwoju, optymalne wykorzystanie produkcji, zapewnienie optymalnego poziomu zycia ludności rolniczej, stabilizacja rynków, zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw, zapewnienie rozsądnych cen w dostawach dla konsumentów.

Zasady WPR

• wspólnego rynku produkty rolne w UE mają swobodę przepływu

• preferencji UE - pierwszeństwo zbytu na rynku UE produktów wytworzonych na jej terenie i ochronę rynku wewnętrznego przed tańszymi produktami pochodzącymi z importu

• solidarnośc finansowa , wszystkie kraje członkowskie solidarnie uczestniczą w kosztach funkcjonowania WPR

• stosowanie jednolitych mechanizmów interwencji rolnej niwelowanie różnic w poziomie cen krajowych do poziomu dochodów rolniczych oraz ścisłej kontroli importu towarów spoza UE

Organizacja rynków rolnych

art 46.2 TFUE zobowiązuje państwa członkowskie do wspólnej organizacji rynków dla celów WPR.

W przypadku konkretnego produktu wspólna organizacja rynków może przyjąć jedna z następujących form : wspólnych reguł konkurencji, wiążącej koordynacji narodowych organizacji rynku, europejskiej organizacji rynku.

POLITYKA SPÓJNOŚCI

Podstawowe funkcje polityki spójności

1. f. redystrybucyjna

(przemieszczenie dochodów z silniejszych gospodarczo państw członkowskich do państw słabszych)

2. f. alokacyjna

(zmiana struktury produkcji i rozmieszczenia pracy i kapitału)

3. f. stabilizacyjna

(oddziaływanie na wzrost poziomu zatrudnienia i wzrost gospodarczy)

4. f. pomocowa

(udzielanie bezzwrotnego wsparcia finansowego na rzecz bezpośrednich beneficjentów środków finansowych)

5. f. integracyjna

(stosowanie jednolitych zasad finansowania działań i przedsięwzięć na szczeblu wspólnotowym)

Polityka ta jest prowadzona wspólnie z państwami członkowskimi, za pomocą funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójności i inne instrumenty tj. Nowy Instrument Przedakcesyjny. System ten promuje konkurencyjność, wspieranie inwestycji w infrastrukturę i zasoby ludzkie w innowacyjność. Jednym z najważniejszych priorytetów polityki regionalnej 2007-2013 jest decentralizacja zarządzania funduszami UE oraz zwiększenie roli regionów.

Geneza polityki spójności :

• termin polityka strukturalna - obecny w TEWG 1097 r. Przepisy odnośnie utworzenia pierwszych funduszy strukturalnych

• polityka strukturalna - jako odrębna dziedzina realizowana jest wspólnie przez państwa członkowskie dopiero od 1972r.

• silne powiązanie ewolucji polityki spójności z kolejnymi rozszerzeniami

• 1975 - utworzenie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

• w połowie lat 80-tych dostrzeżono niekorzystne skutki nierównego rozwoju poszczególnych państw WE

• 1988 reforma polityki strukturalnej - system funduszy

• 1992 grupę funduszy strukturalnych uzupełnił Finansowy Instrument Wsparcia Rybołówstwa

• 1993 na mocy Traktatu UE powstał Fundusz Spójności

• 1999 - przyjęcie Agendy 2000 a w jej ramach pakiet reform polityki strukturalnej na lata 2000 - 2006

• 2000 - Strategia Lisbońska

• 2006 - nowa perspektywa finansowa na lata 2007-2013 i kolejna reforma polityki strukturalnej

Nowy pakiet rozporządzeń dot funduszy !!!

Podstawowe załozenia reformy polityki :

1. utrzymanie dotychczasowej wagi i budżetu polityki spójności

2. koncentrację działań na trzech nowych celach

3. ograniczenie liczny funduszy strukturalnych do dwóch EFRR i EFS

4. utrzymanie Funduszu Spójności

5. wyłączenie funduszy wspierających rolnictwo i rybołówstwo i przeniesienie ich do Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej

6. włączenie FS do głównego nurtu programowania i poddanie podobnym zasadom jak fundusze strukturalne

7. rezygnacja z inicjatyw Wspólnotowych i włączenie ich specyficznych dziedzin wsparcia do trzech nowych celów

8. uproszczono system wdrażania poprzez nowe dokumenty programowe

9. zachowanie podstawowych zasad : wieloletniego programowania, dodatkowości partnerstwa

Istotnym elementem jest powiązanie z założeniami Strategii Lizbońskiej, polityka spójności ma być filarem realizacji odnowionej Strategii Lizbońskiej.

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - 1975

Europejski Fundusz Społeczny - 1960 (zatrudnienie i rozwój zasobów ludzkich)

Fundusz Spójności - 1993 (wsparcie dla Państw UE, realizację zaplanowano na lata 1993-1999 dla Grecji, Portugalii, Hiszpanii i Irlandii) fundusz obejmuje działania z zakresu infrastruktury transportowej i ochrony środowiska.

Zasady działania funduszy strukturalnych :

1. koncentracji -

2. partnerstwa

3. programowania - trwałe rozwiązywanie problemów

4. kompatybilności (zgodność) z przepisami innych polityk

5. współfinansowanie - uzupełnianie a nie zastępowanie funduszy z budżetu, rozliczanie programów operacyjnych w formule n+3 do 2010 , potem n+2

Próg absorbcji - łączna wartość uzyskanej przez państwo środków z UE nie może przekroczyć 4% PKB danego państwa.

Nowe instrumenty finansowe :

JASPERS - wspólna inicjatywa wsparcia projektów w regionach

JEREMIE - wspólne zasoby mikro i małych i średnich przedsiębiorstw

JESSICA - wspólne europejskie wsparcie na rzecz trwałych inwestycji

Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej - posiadają osobowość prawną

EUFS - European Union Solidarity Fund - 2002 r. Pomoc dla obszarów klęsk żywiołowych, środki 1mld euro rocznie.

Środki dla Polski 2007-2013 : z EFRR, EFS i FS do Polski może trafić 67,3 mld euro.

Unia Gospodarcza i Walutowa stanowi bardzo zaawansowany szczebel integracji gospodarczej. Tworzona jest wspólna waluta zarządzana przez wspólny bank centralny.

Geneza Euro

• podwaliny ideowe 1950 r.

• 1951 Traktat EWWiS (Belgia, Holandia, Luksemburg, Niemcy i Włochy)

• 1957 traktat EWG i EWEA

• 1961 ogłoszenie teorii optymalnego obszaru walutowego, pokazująca zalety używania wspólnej waluty przez grupę krajów (teoria Roberta Mundell'a)

• 1970 premier Luksemburga Pierre Werner przedstawił plan powołania europejskiej UGW - zakładał utworzenie Unii walutowej w ciągu 10 lat.

• 1979 działa Europejski System Walutowy oparty na ECU europejskiej jednostce walutowej która była koszykiem walut

• 1988-89 komitet pod przewodnictwem J. Delorsa szefa Komisji Europejskiej opracował plan wprowadzenia wspólnoty walutowej

• 1992 Maastricht (Holandia) - traktat o Unii Europejskiej i wprowadzeniu Euro

• 1994 Powstał Europejski Instytut Walutowy - zalążek Europejskiego Banku Centralnego

• 1995 UE uzgodniła nazwą wspólnej waluty - euro

• 1997 Pakt Stabilności i Wzrostu - przepisano kryteria konwergencji i dodano system sankcji dla Państw które by łamały te kryteria

• 1998 powstaje Europejski Bank Centralny

• 1.01.1999 euro wchodzi do obiegu w transakcjach bezgotówkowych w 11 z 15 państw państwach członkowskich, zaczyna działać strefa euro

• 1.01.2001 do stregy euro przystąpiła Grecja ( wcześniej nie spełniała kryteriów konwergencji)

• 28.02.2002 zakończył się proces wprowadzania euro do obiegu w państwach.

Kryteria konwergencyjne :

• wysoki stopień stabilności cen (inflacja nie wyższa niż 1.5 punktu procentowego dla średniej 3 państw o najniższej inflacji)

• stabilność finansów publicznych - nie większy niż 3% PKB deficyt sektora publicznego

• stabilność kursu walutowego - przestrzeganie co najmniej przez dwa lata przedziału8 wahań kursów dozwolonych przez Mechanizm Kursów Walutowych

• trwałości osiągniętej konwergencji potwierdzona zbieżnością długoterminowych stóp procentowych

Interpretacja tych kryteriów przez Komisję Europejską i Europejski Bank Centralny różniła się stopniem rygoryzmu. W przypadku stabilności kursu zastosowano podejście bardzo ostre, nie zezwalające na poważną skalę dewaluacji wobec walut innych krajów, w przypadku deficytu sektora publicznego „przymknięte oko” na zastosowaną w niektórych państwach członkowskich tzw.”twórczość rachunkową”, w przypadku długu publicznego , pogodzono się z długiem nie przekraczającym 60% PKB w przypadku 8 państw.

Trzy etapy Unii Gospodarczej i Walutowej

Pierwszy etap - 1 lipca 1990 - zniesienie wszelkich barier wewnętrznych w swobodnym przepływie osób, towarów i usług

Drugi etap - 1 stycznia 1994 - przygotowania do wprowadzenia wspólnej waluty euro wprowadzenie dyscypliny budżetowej

Trzeci etap 1 stycznia 1999 - wprowadzenie euro w 11 państwach

Koszty i korzyści wprowadzenia euro.

Korzyści : nie trzeba wymieniać walut, eliminacja ryzyka kursu waluty, uniezależnienie waluty od wpływu krajowej polityki, spadek stóp procentowych, presja konkurencyjna dzięki zwiększeniu przejrzystości

Członkami UGW są wszystkie państwa oprócz Wlk. Brytanii i Danii. Obecnie Euro obowiązuje w 16 państwach UE. Od 1 stycznia 2011 euro będzie w Estonii.

EBC, ESBC i Eurosystem

Europejski Bank Centralny - stanowi rdzeń Eurosystemu i ESBC, posiada osobowość prawną jako instytucja publiczna w rozumieniu prawa międzynarodowego

Europejski System Banków Centralnych - składa się z EBC i krajów banków centralnych wszystkich państw europejskich

---