Depozyty
Klasyczny podział operacji bankowych:
pośredniczące pasywne aktywne
Podstawowym źródłem gromadzenia środków pieniężnych,będących podstawą prowadzenia działalności bankowej są operacje depozytowe, do których zalicza się przede wszystkim wkłady klientów, emisję dłużnych papierów wartościowych i lokaty międzybankowe.
Źródła gromadzenia środków pieniężnych:
pierwotne:
wkłady klientów,
emitowane przez bank dłużne papiery wartościowe,
wtórne - lokaty międzybankowe.
Wkłady klientów - ewidencjonowane w bilansie jako zobowiązania banku, środki pieniężne powierzone bankowi przez ich właścicieli na podstawie umowy, na czas określony lub nieokreślony w zamian za ustalone oprocentowanie.
Wkłady pieniężne klientów = depozyty dzielimy na:
a vista,
terminowe,
oszczędnościowe.
Depozyty / wkłady klientów
Wkłady a vista - przechowywane na rachunkach bieżących klientów to przejściowe nadwyżki finansowe, którymi klient może dysponować w każdej chwili tzw. pieniądz transakcyjny.
Wkłady terminowe:
gromadzone na rachunkach oszczędnościowych lub na rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych, zwane wkładami oszczędnościowymi.
gromadzone na rachunkach lokat terminowych, zwane lokatami, depozytami bądź wkładami terminowymi.
Wkłady oszczędnościowe - dokonywane przez osoby fizyczne; środki pieniężne klientów indywidualnych deponowane na rachunkach oszczędnościowych lub rachunkach terminowych lokat oszczędnościowych.
Banki tworzą nowe formy tradycyjnych lokat. Tworzenie innowacyjnych produktów depozytowych jest cechą charakterystyczną dla każdego banku w warunkach konkurencji międzybankowej.
Przykłady wkładów oszczędnościowych:
lokaty dynamiczne,
lokaty automatyczne,
lokaty rentierskie,
lokaty z dopłatami,
lokaty dwuwalutowe,
lokaty inwestycyjne,
lokaty …itd. itp.
Wkłady terminowe - środki pieniężne gromadzone przez klientów na rachunkach lokat terminowych. Lokować pieniądze w tej formie mogą wyłącznie klienci instytucjonalni. Powstają w wyniku jednorazowej wpłaty i mogą być prowadzone w złotych lub w wybranych walutach obcych.
Emisja dłużnych papierów wartościowych - jest pierwotnym źródłem pozyskiwania pieniądza przez banki. Przyczynia się do wzbogacenia asortymentu instrumentów lokacyjnych oferowanych przez banki.
Regulacja prawna - Prawo bankowe Rozdział 7 - Emisja bankowych papierów wartościowych.
Formy emitowanych dłużnych papierów wartościowych:
Depozyty / emisja dłużnych papierów wartościowych
Rodzaj papieru i jego nazwy |
Istota |
Charakterystyka |
Bony bankowe (lokacyjne, rentierskie, progresywne, depozytowe itp.) |
krótkoterminowe papiery wartościowe - emitowane na okres do 1 roku |
-o określonej wartości nominalnej, |
Certyfikaty depozytowe (świadectwa udziałowe) |
krótkoterminowe papiery wartościowe będące potwierdzeniem złożenia w banku wkładu pieniężnego na określony czas i procent |
-emitowane na terminy od 1 m-c do 1 r., |
Obligacje |
papiery wartościowe emitowane na okres co najmniej 1 roku |
-stosunkowo rzadko wykorzystywane do pozyskiwania środków przez polskie banki, |
Lokaty międzybankowe - to instrument pozwalający na uzupełnienie niedoborów lub efektywne lokowanie czasowo wolnych środków.
Podział lokat międzybankowych ze względu na czas:
krótkoterminowe od 1 dnia do 1 miesiąca,
średnioterminowe od 1 do 6 miesięcy,
długoterminowe od 6 do 12 miesięcy.
Depozyty / lokaty międzybankowe
Rodzaje depozytów jednodniowych:
overnight - O/N czyli przez noc - rozpoczyna się w dniu zawarcia transakcji i zapadający w następnym dniu roboczym,
tomnext - T/N tomorrow next - rozpoczynający się w pierwszym dniu roboczym po zawarciu transakcji i zapadający w dniu następnym,
spot next - S/N - rozpoczynający się na drugi dzień roboczy po dniu zawarcia transakcji i zapadający w następnym dniu roboczym.
Stawki referencyjne - wyznacznik poziomu stóp procentowych:
WIBOR - Warsaw Interbank Offered Rate - stopa procentowa, po której bank jest skłonny udzielić kredytu innym bankom,
WIBID - Warsaw Interbank Bid Rate - stopa procentowa, która bank jest gotów zapłacić za środki przyjęte w depozyt od innych banków.