1Pojęcie i proces planowania gospodarczego.
plan gospodarczy - dokument zawierający wytyczne prowadzenia działalności gospodarczej, będący wynikiem szeregu decyzji odnoszących się do wyborów przyszłych celów oraz metod ich realizacji i zakładanych środków, zgodnie z zasadami racjonalnego planowania (wyniki>koszty)
1.Analiza i ocena obecnej sytuacji (stan obecny) 2.Sformułowanie celu (stan pożądany) 3.Określenie odchylenia pomiędzy stanem istniejącym a pożądanym (warunki zewn., wewn.) 4.Zbadanie warunków realizacji celów 5.Budowa planu (cele, zadania, terminy, zasoby)
2.Rodzaje planów gospodarczych.
1.ze wzgl. na przedmiot planowania: -plany organizacji gospodarczych, plany przedsięwzięć gospodarczych, -plany jednostek gosp., plany grup kapitałowych (p.jednostek macierzystych, p. firm zależnych) 2.podmiot planowania: p. zarządów przedsiębiorstw, p. kierownictw pionów, służb, p. k. komórek 3.podejście metodyczne: p. „odgórne”, „oddolne”, p. ustalane iteracyjnie 4.sposób wyprowadzania projekcji: p. ciągnione, per analogia, życzeniowe 5.sposób ujęcia stanów planowanych: p. opisowe, ilościowe, wartościowe 6.stopień ostrożności planowania: p.ostrożne, umiarkowanie ostrożne, ryzykanckie 7.stopień szczegółowości: ramowe, średnio szczegółowe, szczegółowe 8.horyzont czasowy: krótko-, średnio-, długoterminowe 9. ranga planu: operatywne, taktyczne, strategiczne 10.dziedzina planowania: marketingowe, produkcyjne, zaopatrzenia, inwestycyjne, zatrudnienia, finansowe itp. 11. zakres przedmiotowy: wycinkowe, kompleksowe 12. moc obowiązująca: p. prjekty, dyrektywy.
Istota i rodzaje biznesplanów.
4.Zasady metodyczne przygotowania biznesplanu
1.kompleksowość (obejmuje całokształt działania przedsiębiorstwa) 2.Długofalowość (okres kilku lat) 3.Adekwatność (dostosowanie do odbiorcy i celu) 4.Czytelność (jasność, przejrzystość - prezentacja i opisy) 5. Opytm. obj. (od kilkunastu do kilkudzies. str.) 6.Rzetelność założeń i wiarygodność danych 7.Problem „punktu wyjścia” (jesli bp przeds. gosp.->”rok” zerowy -mies., kwartał), jesli przeds. ostatni zamkniety okres sprawozd.) 8.Wariantowosc (wariant: optymist., pestmist., umiarkowany) 9. Elastyczność 10. Sposó liczenia (ceny stałe -mala infl., lub z uwzgl. st.infl.) 11.Rezerwa na nakłady i koszty nieprzewidziane. 12. Uczestnicywo kadry kierowniczej. 13. Poufność. 14. Wysoka jakość 15. Operacyjność (przełożenie tego co w bp na konkretne zadanie)
5.Kryteria oceny biznesplanu
1.Poprawność formalna (np. bp przeds. inwest. - dobry standard UNIDO) 2. Poprawność metodologiczna 3. Słuszność przyjętych danych i założeń. 4. Popr. rachunkowa.
5.Typowe błędy i manipulacje spotykane w biznesplanach.
1.zaniżanie nakładow inwest. (inwestor czuje, ze bank nie da mu całej sumy i zaniża ->liczy na kredyt uzupełn.) 2.zawyżąnie cen (chęc wykazania rentowności przedsięwzięcia) 3. zaniżanie kosztów (podniesienie rentowności) 4. pomijanie niektórych nakładów i kosztów. 5. zaniżanie stopy dyskonta. 6. zawyżanie zdolności produkcyjnych(naduż. gdy zał. na 100%) 7. nieuwzględnienie czasu do osiągnięcia maksymalnych zdolności prod. (wyk.) 8. zaniżanie potrzeb na majątek obrotowy. 9. przyjmowanie nierealnych wskaźników wzrostu prod. i sprzedaży (np zał. wzr. prod, a nie inwest.)
7.Problem odpowiedzialności za decyzje oparte na biznesplanach.
1.zlecający opracowanie bp (wybór wykonawcy, czesto tryb przetargowy) 2. dostarczający informacji autorowi. 3. autor bp (na ogół zespół ekspertów -odpow. za rzetelność merytoryczną, metodologię, błędy rachunkowe, realistyczność) 4. recenzent (zaangażowany np. przez odbiorce - moze byc 2 firma konsult.) 5. decydent (podejmujący decyzje na podst. bp)
8.Biznesplan w procesie uruchamiania działalności gospodarczej.
1.Czynniki środowiskowe, motywacja, potencjał biznesplanowy 2.Pomysł na zrobienie biznesu: przedmiot działalności, rynek docelowy, forma własności (1os, grupowa), forma organizacyjno prawna. 3. BP 4. Decyzja o uruchomieniu biznesu 5. Uruchomienie biznesu.
9.Biznesplan jako instrument zarządzania strategicznego.
1.sesja strategiczna (posiedzenie kluczowych ludzi np. zarząd, czasem rozszerzony) a)analiza strategiczna - diagnoza (analiza SWOT- anal. mocnych i słabych str. oraz szans i zagrożeń), b) BP - prognoza 3. realizacja BP 4. Monitoring (kontroling, często prowadz. przez komórką analiz finans. zf w przeds., kontrolingu) ->1
Biznesplan w zarządzaniu inwestycjami.
Przebieg cyklu inwestycyjnego (inw. rzeczowe) I Faza Przedinw. 1. Ocena możliwości inwestowania -przeprowadza się studium możliwosci inw. 2. Studium przedrealizacyjne projektu -wstepny BP -jaki produkt, w jakiej ilości,na jaki rynek) 3. Ostateczna wersja projektu -BP 4. Decyzja o realizacji inwestycji (nakłady na prace studialne -w małych projektach nawet 3% kosztów, w dużych mniej) II FAZA REALIZACYJNA 1. Poszukiwanie wykonawców i instyt. finansowych 2.Negocjacje i podpisanie kontraktów (z inst. fin., w oparciu o BP) 3. Szczegółowy projekt techniczny. 4.Budowa, zakupy, montaż - trwa najdł. (najw. cz. nakładów) 5.Dobór i szkolenie ludzi 6.Przekazanie do eksploatacji, odbiór 7.Rozruch III FAZA OPERACYJNA (produkcyjna): 1.Osiągnięcie wymaganej zdolności prod. 2. Odtworzenia 3.Modernizacja. 4.Rozwój 5.Likwidacja
Biznesplan w procesie pozyskiwania kredytu inwestycyjnego
1.BP -rozpracowany pomysł na inwest. 2.Złożenie wniosku kredytowego (BP jego załącznikiem) 3.Analiza wniosku kredytowego, Badanie wiarygodności kredytobiorcy, Ocena zdolności kredytowej (zdolność do spłacenia kredytu z odsetkami w terminie) 4.Decyzja kredytowa (zal. od kwoty: kolegium kredytowe -zespół ludzi w banku, komitet kredytowy -podejmuje decyzje) 5.Podpisanie umowy kredytowej 6.Udostępnienie kredytu 7. Kontrola, wykorzystanie i spłata kredytu
Biznesplan w procesie restrukturyzacji przedsiębiorstwa
1.Symptomy chorobowe przedsiębiorstwa, np. zatory finans. (nie spływają należności), brak płynności finansowej 2.Diadnoza przedsiębiorstwa 3.BP -plan naprawy) 4.Realizacja planu
Biznesplan w procesie likwidacji przedsiębiorstwa
1.Sytuacja uzasadniająca wszczęcie procedury likwidacji 2.Otwarcie likwidacji 3.Opracowanie planu likwidacji (bp) -przychody i koszty z likwidacji 4.Realizacja planu likwidacji (wyprzedaż mienia, zwalnianie pracow., odzyskiw. należności i niespłacanie długów, rozw. umów) 5.Zamknięcie likwidacji (likw. składa do sądu wniosek o wykreślenie z listy rejestrów i otrzymuje prowizje).
Biznesplan w procesie wyceny przedsiębiorstwa
1.podejście majątkowe -wart. przeds. = wart. majątku przedsiębiorstwa(wartość skład. majątkowych - zobowiązania) 2.podejście rynkowe -wart. przeds. =hipotetyczna cena transakcyjna możliwa do uzyskania w procesie sprzedaży przeds. (analiza ceny rynk.firm podobnych) 3.podejście dochodowe -wart. przeds. =dochodowość przedsiębiorstwa (wycena spodziewanych dochodów netto) 4.podejście mieszane -próba godzenia różn. się od siebie wyników wyceny przeds. przy podejściach 1, 2, 3, np. średnia arytm., ważona.
Najlepsze 2i3
Przy met. dochodowej:1 Opracowanie BP 2.Ustalenie metodologii wyceny (wybór metody wyceny dochodowej, sformuł. dodatk. zał. wyceny, np poziom stopy dyskonta, sposób ustalenia wartości pozostałej) 3.Wycena dochodowa przeds. 4.Wykorzystanie wyc. doch. przeds.
Met. doch. służyć może m.in. przygotowaniu i przeprowadzeniu negocjacji cenowych w transmisjach kupna -sprzedaży przedsiębiorstw, prywatyzacji przeds. państw., zabezp. kredytów bank., przeprow. podziału i fuzji przedsiębiorstw, zarządz. wart. przeds., przygotow. emisji akcji spółek
Biznesplan w konkursie na kontrakt menedżerski
1.Powołanie komisji konkursowej. 2. Przygotow. regulaminu i ogłoszenie konkursu (w prasie albo do konkur. grup menedżerskich) 3.Przyjmowanie zgłoszeń i dokumentów (dośw. zaawod.itp) 4.Sekcja konkursowa - konkurs ofert-bp-ów (musza się przygot. do sesji, m. referuje bp przed komisją, ocena bp -gł kryterium wyboru na zarządców) 5.Negocjacje warunków kontraktu menedżerskiego (wynagrodzenia, komisje, odszkodowania) 6.podpisanie kontraktu.
Formuły opodatkowania dochodu małej firmy.
Istota i rodzaje inwestycji
inw. -nakład środków finans. służący wielokrotnemu ponawianiu aktu produkcji czy konsumpcji
Rodzaje inw: 1.Ze wzgl. na źródło finans. a)i. ze środków własnych b)obcych, c)źródła mieszane 2.Ze wzgl. na rodzdaj nakładu a)rzeczowe (materialne) grunty, budynki, budowle, maszyny, urządzenia, środki transportu itp(tu tworzy sie bp) b)kapitałowe (finansowe) -lokaty, akcje, obligacje, bony skarbowe itp (dla nich nie trzeba bp) c)inw. niematerialne, patenty, licencje, know-how, szkolenia, badania, rozwój, ochrona środowiska, projekty inwestycyjne 3.ze wzgl. na zakres reprodukcji a)nowe, b)odtworzeniowe c)modernizacyjne d)rozwojowe 4.ze wzgl. na opłacalność a)opłacalne, b)nieopł. c)obojętne
Istota opłacalności (efektywności) inwestycji i strategie ich podnoszenia.
ef. inw. -stosunek wników zyskanych z inwest w zał. (wymaganym) okresie zwrotu kapitału do nakładów poniesionych na inwest. En=sumaWt/Io
Rodzaje rachunku efektywności inwestycji: 1ex ante(przed realizacją inw.) 2.ex post
Sposoby podnoszenia efekt. inwestycji (styrategie inw.) 1.WF=const., nakłady->min./strategia oszczędnościowa 2.WF->max. N=const/strategia wydajnościowa
Zasady oceny planu finansowego przedsiębiorstwa i przedsięwzięcia na podstawie tabel planu.
1.Analiza pionowa planu rachunków wyników: a)zysk netto>0 (najbezp. 0+), b)kwota zysku netto możliwie duża, ale nie za duża 2.Analiza pozioma planu rach. wyn. -zysk netto nie malejący w kolejnych latach 3.Analiza pionowa planu przepł. pien. PPN>0 w kolejnych latach (generować gotówkę) 4.Anal. pozioma planu przepł. pien. -PPN>0 i nie malejący
Wskaźniki oceny finansowej stosowane w planach finansowych
1.Wskaźniki płynności a)w.pł. bieżącej PB=Akt. obrot.(należn., zapasy, gotówka) : pasywa bieżące(zobow. krótkoterm. w tym kredyty) najlepiej gdy należy (1,2 - 2) gdy>2 to nadpłynność b)wsk. płynności szybkiej PS= (Akt.obrot -zapasy) : Pb nalezy (1-1,5) 2.Wsk. zadłużenia a)ogólnego DO=D(zobow. razem):Aktywa b)wsk. zadł. ogólnego kap. wł. DKw=D:Kw (obcy kapitał najmniej kosztuje)Wsk. zal od firmy, branży 3.Wsk. rentowności a)w.r. sprzedaży netto RSn=Zn(zysk netto):Sn(sprz. netto) b)wsk. rent. majątku RA=Zn:A (ile zł. zysku generuje złotówka majątku -pożądana wart. +) c)w.r.Kw Rkw=Zn/Kw (ile zł. Zn generuje 1zł Kw, dobrze+) 4.Wsk. zdolności obsługi długu a)wsk. zdolności obsługi zobow. odsetkowych OZO=Zo(zysk operacyjny)/o(suma odsetek od długu w danym czasie) >1 b)wsk. zdolności do obsługi długu ZOD=(Zn+a(amort.))/(rk-suma rat z tyt. spł.długu +o) -czy nadwyżka finans.wystarcza na pokrycie długu
Statyczne miary oceny efektywności inwestycji
zakł. stałą wart. pieniądza w czasie: 1.stopa zwrotu z inw. RI=suma PPNt(saldo gotówkowe(przepł pien. netto)z inwest. planowane w roku t/Io(nakłady początkowe) 2.okres zwrotu z inwest. a)w latach OI=Io/Nf(średnioroczna nadwyżka finans.) b)w dniach OI=360*Io/Nf
Istota i potrzeba dyskonta w ocenie przedsięwzięć inwestycyjnych
Dyskontowe miary oceny efektywności inwestycyjnej
1.wart. zaktualizowana netto WZN=suma at*PPNt-Io (at-współ dysk. dala roku t) WZN>0 WZN-gł wskaźnik, pozwala ocenić opłacalność 1 przeds. , pozwala dokonać wyboru przy kilku wariantach 2.wewn. stopa procentowa-stopa dyskonta, przy którejzdyskontowane przyszłe strumienie pieniężne z projektu równoważą nakł. inwest. O=suma at*PPNt-Io, Io=suma at*PPNt, O=WZN 3.zdyskontowana stopa zwr. z inwest.DRI=WZN/(at*Io) mówi czy przedsięwzięcie jest opłacalne 4.zdyskontowany okres zwrotu z inwest. DOI=(at*Io)/DNf(średnioroczna zdyskontowana nadw. fin.)
Sposób określania zapotrzebowania na kapitał obrotowy w biznesplanie
Pewność, ryzyko i niepewność w działalności gospodarczej
syt.pewności -a)gdy dane działanie nie jest w ogóle zagrożone możliwością niepowodzenia: prawd.sukcesu Ps=1, p.niepowodzenia Pn=0 b)gdy dane działanie jest całkowicie skazane na niepowodzenia (analaogicznie)
syt.ryzyka -gdy istnieje możliwość niepowodzenia Ps=x, Pn=y Ale nie 0 i 1 x+y=1
syt. niepewności -nie jesteśmy w stanie podać wymiaru prawdopod. sukcesu ani porażki 0<=Ps, Pn<=1
Rodzaje ryzyka inwestycyjnego.
ryz. inwest.-rodz. ryz. gospodarczego, zw. z prowadzeniem działaln. inwest.
1.ze wzgl napoziom: a)zerowe (syt. pewności) B)niezerowe akceptowalne c)niezerowe nieakceptowalne
2.ze wzgl. na podmiot dokonujacy oceny: a)ryz. subiektywne inwestora b)ryz. sub. dostawcy kapitału zewnętrznego c)ryz. obiektywne (eksperckie)
3.ze wzgl. na charakter straty/sukcesu: a)finansowe b)niefinansowe
4.ze wzgl. na fazy cyklu inwestycyjnego: a)ryz. przedprojektowe(faza przedinwest.) -ryz błedu analiz rynkowych i marketingowych, -ryz. pomyłek w bp b)faza realizacyjna (inwestycyjna) -ryz: błędów w projekcie technicznym, kontraktowe, kredytowe, zakupów, transportu i dostaw, montażu c)ryz. operacyjne: ryz:zaopatrz., cen, sprzedaży, inflacji itp
Czynniki ryzyka inwestycyjnego
-wszelkie okoliczności, procesy, zjawiska mające wpływ na poziom i charakter ryz. inw.
I. Czynniki wewnętrzne ryz. projektu: 1.Błąd w projekcie technicznym 2.Niesolidność, nieterminowość dostawców i wykonawców 3.nieprawidł. finans. przedsięw. 4.błąd w budowie, montażu 5.Kradzież 6.Działania (na szkodę) wykonawców 7.Błąd w rozruchu itp. IICzyn. zewn. ryz. projektu: uwarunkowania gospodarcze, polityczne, techniczne, społeczne, prawne IIIze wzgl. na przewidywalność: 1.czynniki przewidywalne 2.losowe IVze wzgl. na stos. do inwestora: 1.czynniki ryzyka zależne od inwestora 2. niezalezne od inw.
Scenariuszowa metoda oceny ryzyka inwestycyjnego
najprostsza. istota: budowanie róznych koncepcji rozwoju sytuacji i ocenyich prawdop.
mierniki oceny:w oparciu o ocenę przedsiębiorstw poszczególnych scenariuszy określa się śreedni ważony poziom efekt. analiz. inwestycji
wada:uśrednianie Ryzyko mierzone poziomemWSP, nie jest wprost.
Analiza wrażliwości - istota, zastosowanie
Cele: 1.ustalenie jak zmienią się WF projektu(np Zn, przepł. pien. netto, wart. zaktual. netto, WST) pod wpływem zmian wartości danych wejściowych (parametrów) 2.Ustalenie na zmiany których parametrow projekt wykazuje największą wrażliwość (niewielkie zmiany tych parametrów powodują duże zmiany WF projektu
Rodzaje analizy wrażliwości: 1.Badanie wpływu zmian 1 parametru na WF projektu 2.B. wpł.zmian kilku param. traktowanych jednak oddzielnie w każdej symulacji 3.Bad. wpł. zm. kilku param. traktowanych łącznie w każdej symulacji (bad. róznych kombinacji składowych param.) 4. Bad. wpł. zm. nie tyle parametrów, co cząstkowych danych wynikowych modelu (np. wlk. sprzed., kosztów, Zn, przep. pien. netto) 1-2 najczęsciej
Analiza progu rentowności, istota, zastosowanie.
PR-taka ilość sprzedaży, przy której przychody ze sprz.równoważą całkowite koszty produkcji KC=Ks+Kz...