POSTĘPOWANIE SĄDOWO-ADMINISTRACYJNE WYKŁAD II 15.10.2011

Prawo o ustroju sądów administracyjnych
Zgodnie z art. 1 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzygania sporów kompetencyjnych między j.s.t. , samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej. Kontrola sprawowana przez sądy dotyczy zgodności z prawem chyba że ustawy stanowią inaczej.

NSA Art. 3 ustawy

Z dniem 1.01.2004 r. NSA stał się sądem II instancji, który zgodnie z art. 3 ustawy PPSA sprawuje nadzór nad działalnością WSA w zakresie orzekania w trybie określonym ustawami a w szczególności:

1) rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń WSA

2) podejmuje uchwały wyjaśniające zagadnienia prawne

3) rozpoznaje inne sprawy należące do jego właściwości na mocy innych ustaw (rozstrzyga spory kompetencyjne i o właściwość)

NSA ma siedzibę w Warszawie a w jego skład wchodzą: Art. 32 ustawy
1) Prezes NSA (w Łodzi. prof. R. Hauzer)

2) W-ce prezes NSA

3) Sędziowie NSA

Prezes NSA (może być na egzaminie)(art. 44 ustawy PPSA)
Zgodnie z art. 185 Konstytucji prezesa NSA powołuje prezydent RP na 6 letnią kadencję spośród 2 kandydatów przedstawionych przez zgromadzenie ogólne sędziów NSA.

Zgromadzenie przedstawia prezydentowi 2 kandydatów, pochodzących spośród sędziów NSA, którzy w głosowaniu tajnym uzyskali kolejno największą liczbę głosów.

Kompetencję prezesa NSA (pytanie)
1) stoi na czele NSA
2) kieruje pracami NSA i reprezentuje NSA na zewnątrz, może być przy tym obecny na rozprawie toczącym się z wyłączeniem jawności , może żądać wyjaśnień i usunięcia uchybienia
3) w przypadku stwierdzenia uchybienia w zakresie sprawności postępowania sądowego prezes NSA może zwrócić na ni e uwagę i żądać usunięcia skutków uchybienia przy czym czynności prezesa nie mogą wkraczać w sferę niezawisłości sędziowskiej.
3) poszczególne czynności z zakresu administracji sądowej prezes może zlecić innym sędziom, może także upoważnić innego sędziego do załatwienia spraw w jego imieniu
4) prezes NSA jest przewodniczącym zgromadzenia ogólnego sędziów NSA oraz przewodniczącym kolegium NSA
5) zgodnie z art. 191 Konstytucji prezes NSA może wystąpić do TK z wnioskiem w sprawie kontroli zgodności z Konstytucją ustaw umów międzynarodowych oraz aktów normatywnych wydawanych przez centralne organy państwowe.

6) prezes NSA sprawuje zwierzchni nadzór nad działalnością sądów adm. wydaje zbiór urzędowych orze zeń sądów adm.
7) informuje prezydenta RP i KRS o działalności sadów adm. a prezesa RM o problemach funkcjonowania administracji publicznej wynikających ze spraw które rozpoznają sądy administracyjne.

Wiceprezes NSA Art. 37 PPSA

wice prezesi NSA są zastępcami prezesa NSA ale w zakresie określonych kompetencji ustalonych przez prezesa NSA.
W-ce prezesi stoją na czele izb NSA i kierują ich pracami.

Mamy 3 izby NSA:
1) finansowa (podatki)

2) gospodarcza (sprawy celne)
3)ogólno administracyjna
W-ce prezesi NSA są powoływani i odwoływani przez Prezydenta RP na wniosek prezesa NSA (art. 45 PPSA)
Liczbę w-ce prezesów NSA ustala Prezydent RP na wniosek zgromadzenia ogólnego sędziów NSA.

Organy NSA
1) Prezes NSA
2) Zgromadzenie ogólne sędziów NSA
3) Kolegium NSA

Zgromadzenie ogólne sędziów NSA (art. 46 PPSA)
Tworzą je sędziowie NSA a jego przewodniczącym jest prezes NSA. Ma on obowiązek zwołać zgromadzenie ogólne co najmniej raz w roku. Do podjęcia przez zgromadzenie ogólne uchwał wymagana jest obecność co najmniej połowy liczby jego członków a uchwały zapadają bezwzględną większością głosów.

Zadania zgromadzenia ogólnego NSA (art. 46 PPSA)
1) rozpatruje informacje prezesa o działalności NSA
2) wybiera kandydatów na stanowisko prezesa NSA
3) przedstawia Krajowej Radzie Sądowniczej kandydatów na stanowiska sędziów NSA
4) wyraża zgodę w sprawie powołania i odwołania w-ce prezesów NSA
5) ustala skład liczbowy kolegium NSA oraz wybiera jego członków
6) rozpatruje i opiniuje inne sprawy przedłożone przez prezesa lub zgłoszone przez członków zgromadzenia

Kolegium NSA (art. 47 ustawy)
Powoływane jest na 3 lata i działa pod przewodnictwem prezesa NSA. Jego skład liczbowy, wybór członków, i dokonywania zmian w tym zakresie należy do kompetencji Zgromadzenia ogólnego. Uchwały kolegium NSA zapadają bezwzględną większością głosów a do ich podjęcia wymagana jest obecność co najmniej jego członków.

Sąd dyscyplinarny (art. 48 )
Sądem dyscyplinarnym w sprawach dyscyplinarnych sędziów sądów administracyjnych jest NSA. Rzecznikiem dyscyplinarnym w tych sprawach jest rzecznik dyscyplinarny NSA.
Sprawy dyscyplinarne sąd dyscyplinarny rozpatruje w składzie 3 osobowym w I instancji a w składzie 7 osobowym w II instancji.
Skład sądu dyscyplinarnego wyznacza kolegium NSA w drodze losowania. Składowi orzekającemu w sprawie dyscyplinarnej przewodniczy sędzia najstarszy służbą na stanowisku sędziego sądu NSA.
Do orzekania w tych sprawach dyscyplinarnych uprawnieni są wszyscy sędziowie NSA z wyjątkiem prezesa NSA , wice-prezesa oraz rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępcy.
Rzecznika dyscyplinarnego NSA i zastępcę wybiera kolegium NSA na okres 4 lat.

WSA (art. 3 § 1 ustawy)
Zgodnie z art. 3 § 1 ustawy sprawy należące do właściwości sądów administracyjnych w I instancji rozpatrują WSA.
WSA tworzone są dla 1 województwa lub większej liczby województw (obecnie jest 16 WSA). Utworzone zostały na bazie ośrodków zamiejscowych NSA.

Właściwość miejscowa
Spośród WSA do rozpatrywania konkretnej sprawy właściwy jest ten sąd na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ administracji publicznej , którego działalność bądź bezczynność została zaskarżona.

Struktura WSA
1) Prezes WSA ( w Łodzi T. Zbrojewski)
2) w-ce prezesi
3) sędziowie

Liczbę sędziów i w-ce prezesów WSA określa Prezes NSA. WSA dzieli się na wydziały które tworzy i znosi prezes NSA.
Wydziałami WSA kieruje prezes WSA lub w-ce prezes WSA albo też wyznaczony sędzia

W Łodzi są 3 wydziały
1) podatkowy
2) zagadnienia ogólnoadministracyjne
3) sprawy mundurowe

Organy WSA
1) prezes WSA
2) zgromadzenie ogólne sędziów WSA
3) kolegium WSA

Prezes WSA (art. 20ustawy)

1) kieruje sądem i reprezentuje go na zewnątrz
2) pełni czynności administracji sądowej i inne czynności przewidziane w ustawie
3) prezesa WSA zastępuje wi-ce prezes WSA lub inny wyznaczony sędzia
4) w zakresie administracji sądowej prezes WSA podlega prezesowi NSA
5) prezesa WSA i wi-ce prezesa powołuje i odwołuje spośród sędziów WSA lub sędziów NSA prezes NSA po zasięgnięciu opinii zgromadzenia ogólnego sędziów WSA.
6) Prezes i wice- prezes WSA (art. 21 § 1a ustawy) są powoływani na okres 5 lat najwyżej na 2 kolejne kadencje. Jeżeli opinia nie zostanie wydana w terminie 2 miesięcy od przedstawienia kandydata właściwemu zgromadzeniu prezes NSA może powołać prezesa WSA bez tej opinii. W przypadku negatywnej opinii o kandydacie prezes NSA może powołać prezesa WSA po uzyskaniu pozytywnej opinii KRS przy czym opinia negatywna KRS jest wiążąca dla prezesa

Zgromadzenie ogólne sędziów NSA (Art. 24 ustawy)
Zgromadzenie ogólne sędziów WSA składa się z sędziów WSA ,przewodnicz ą cym jest prezes WSA który ma obowiązek zgromadzenie co najmniej raz w roku

Zadania zgromadzenia ogólnego WSA (art. 24 ustawy)
1) rozpatruje informacje prezesa WSA o rocznej działalności sądu
2) przedstawia KRS kandydatów na stanowiska sędziów WSA

3) wyrażą opinię w sprawie powołania lub odwołania prezesa WSA oraz opinie się w sprawie powołania i odwołania w-ce prezesa
4) ustala skład liczby członków kolegium wybiera członków, dokonuje zmian w tym zakresie
5) wybiera spośród członków zgromadzenia ogólnego sędziów WSA dwóch przedstawicieli którzy uczestniczą w zgromadzeniu ogólnym sędziów NSA.
6) zgłasza kandydatów na członków KRS
7) rozpatruje opinie i inne sprawy.
Do podjęcia uchwał przez zgromadzenie wymagana jest obecność przynajmniej połowy liczby jego członków a uchwały zapadają bezwzględną większością głosów

Kolegium WSA (art. 25 ustawy)
Kolegium WSA powoływane jest na 3 letnią kadencję przewodniczy mu prezesa WSA. Ustalanie liczby członków kolegium, wybór , zmiany należy do zgromadzenia ogólnego sędziów WSA.
Uchwały kolegium zapadają bezwzględną większością głosów przy obecności połowy członków kolegium.
Zadania kolegium
1) ustalanie podziału czynności w sądzie i określenie szczegółowych zasad przydzielanych poszczególnym sędziom

2) przedstawienie zgromadzeniu ogólnemu opinii o kandydatach na stanowiska sędziów sądów WSA
3) rozpatrywanie spraw przedstawionych zgromadzeniu ogólnemu sędziów WSA
rozpatrywanie innych spraw rozpatrywanych przez prezesa sadu lub z własnej inicjatywy

Sędziowie sądów administracyjnych (pytanie)
Problematyka sędziów została uregulowana w rozdziale VIII Konstytucji w przepisach ujęty w art. od 178 - 181.
Zgodnie z tymi regulacjami sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji i ustawom. Konstytucja gwarantuje sędziom warunki pracy i wynagrodzenia odpowiadające godności urzędu oraz zakresowi ich obowiązków.
Sędziowie są powoływani na czas nieoznaczony przez Prezydenta RP na wniosek KRS. Sędziowie są nieusuwalni, złożenie z urzędu, zawieszenie urzędowania czy też przeniesienie do innej siedziby na inne stanowisko wbrew woli sędziego może nastąpić tylko na mocy orzeczenia sądu i w przypadkach określonych w ustawie. Sędzia może być przeniesiony w stan spoczynku na skutek choroby lub utraty sił uniemożliwiający mu sprawowanie urzędu.
Postępowanie w tych sprawach i środki odwoławcze określa ustawa. W razie zmiany ustroju sądów lub zmiany granic okręgów sądowych wolno sędziego przenosić do innego sądu lub w stan spoczynku z pozostawieniem mu pełnego uposażenia.

Obowiązki sędziego
1) nie może należeć do partii politycznych, związku zawodowego ani prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziowskiej
2) zgodnie z art. 181 Konstytucji sędzia nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności bez uprzedniej zgody sądu określonego w ustawie
3) sędzia nie może być zatrzymany lub aresztowany z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa i to w dodatku gdy zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego biegu postępowania. Po zatrzymaniu natychmiast zawiadamia się prezesa właściwego sądu, który z kolei może nakazać zwolnienie zatrzymanego.

Status sędziów sądów administracyjnych (art. 4ustawy) - może być na egzaminie
Sędziowie sędziów administracyjnych w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji i ustawom. Sędziów sadów administracyjnych do pełnienia urzędu powołuje prezydent RP na wniosek KRS.
Sędziowie sądów administracyjnych są powoływani:
1) na stanowisko sędziego sądu WSA
2) na stanowisko sędziego NSA

Warunki jakie musi spełniać kandydat na stanowisko sędziego sądu WSA (pytanie na egzamin)
(art. 6 ustawy)
Do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego WSA może być powołany ten kto:
1) ma obywatelstwo polskie korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich
2) jest nieskazitelnego charakteru (sprawdzany w miejscu zamieszkania na podstawie wywiadu przeprowadzonego przez policję)
3) ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub studia zagraniczne uznane w Polsce
4) jest zdolny ze względu na stan zdrowia do pełnienie obowiązków sędziego (badania psychologiczne)
5) ukończył 35 lat życia
6) wyróżnia się wysokim poziomem wiedzy w dziedzinie administracji publicznej i prawa administracyjnego i innych dziedzin związanych z działaniem administracji publicznej
7) pracował co najmniej 8 lat na stanowisku sędziego innego sądu , prokuratora, radcy w prokuratorii generalnej skarbu państwa, przynajmniej przez 8 lat wykonywał zawód adwokata radcy lub notariusza albo przez 10 lat pozostawał w instytucjach publicznych na stanowiskach związanych z tworzeniem lub stosowaniem prawa lub pracował w charakterze asesora sądowego w WSA co najmniej 2 lata.

Wyjątek od powyższej zasady
Wymagania określone w ustawie w punkcie 7 nie dotyczą osoby która posiada tytuł profesora lub stopień dr habilitowanego nauk prawnych (nie jest wymagany staż pracy).

Warunki jakie musi spełniać kandydat na stanowisko sędziego sądu NSA (pytanie na egzamin)
Do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego WSA może być powołany ten kto:
1) ma obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich
2) jest nieskazitelnego charakteru (sprawdzany w miejscu zamieszkania na podstawie wywiadu przeprowadzonego przez policję)
3) ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w Polsce
4) jest zdolny ze względu na stan zdrowia do pełnienie obowiązków sędziego (badania psychologiczne)
5) ukończył 40 lat życia
6) wyróżnia się wysokim poziomem wiedzy dziedzinie administracji publicznej i prawa administracyjnego i innych dziedzin związanych z działaniem administracji publicznej
7) pozostawał co najmniej 10 lat na stanowisku sędziego lub prokuratora, albo przynajmniej przez 10 lat wykonywał zawód adwokata , radcy prawnego lub notariusza .
Wymaganie ukończenia 40 lat życia nie dotyczy sędziego, który przynajmniej przez 3 lata pozostawał na stanowisku sędziego sądu WSA.

Oświadczenia majątkowe sędziów (art. 8 ustawy)
Sędziowie WSA składają oświadczenia o stanie majątkowym właściwemu prezesowi WSA a prezes WSA i sędziowie NSA takie oświadczenie składają prezesowi NSA. Analiza danych w oświadczeniu podlega analizie kolegium właściwego sądu administracyjnego

Asesorzy w sądach administracyjnych (nie będzie na egzaminie)
Trybunał Konstytucyjny zakwestionował orzekanie przez asesorów sądowych w sądach powszechnych.
W sądach administracyjnych wszyscy asesorzy z odpowiednim stażem zostali przemianowani na sędziów czyli obecnie w sądach administracyjnych nie ma asesorów.

Referendarz sądowy w WSA (może być na egzaminie)(art. 27 ustawy)
Na stanowisko referendarza sądu do wykonywania czynności w postępowaniu mediacyjnym oraz innych czynności sędziowskich określonych w ustawach może być mianowany ten kto:
1) ma obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich
2) jest nieskazitelnego charakteru (sprawdzany w miejscu zamieszkania na podstawie wywiadu przeprowadzonego przez policję)
3) ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w Polsce
4) pozostawał co najmniej 5 lat na stanowisku związanym ze stosowaniem lub tworzeniem prawa administracyjnego

Starszy Referendarz sądowy
(obecnie jeszcze w sądach nie ma takich osób)
Na stanowisko to może być mianowany
1) referendarz, który zajmował stanowisko referendarza co najmniej 10 lat
2) nie był karany za przewinienia dyscyplinarne a także uzyskiwał pozytywne okresowe oceny kwalifikacyjne
W sadzie administracyjnym mamy jeszcze asystenta sędziego i starszego asystenta sędziego (art. 27 a ustawy).

(Z tego referatu będzie 1 pytanie na egzaminie) np. kandydat na sędziego, jakie są sądy

---