Analiza SWOT (z ang. siły (strengths) i słabości (weaknesses) organizacji oraz szansę (opportunities) i zagrożenia (threats)).

Przedmiotem analizy może być cała organizacja albo też jej wybrane odcinki, najczęściej newralgiczne.

Najpierw trzeba spojrzeć na całość organizacji - na zaopatrzenie, marketing, sprzedaż, serwis, finanse, technologię, kadry, zarządzanie, pozycję na rynku, stan logistyki, infrastrukturę, stan sieci dystrybucyjnej, zaawansowa­nie technologiczne, dostęp do źródeł zaopatrzenia.

O sile firmy mogą świadczyć dobre zasoby rzeczowe, wykwalifikowana kadra, własna technologia, dobre opinie otoczenia itp. I odwrotnie - słabością może być brak środków, kompetentnych liderów, niska rentowność, słaby image.

Analiza SWOT oznacza, że badania prowadzimy od wewnątrz organizacji na zewnątrz.

Organizacja przyjmuje odpowiednią strategię i taktykę postępowania, która może być:

- agresywna, polegająca na maksymalnym wykorzystaniu własnych silnych stron i szans otoczenia,

- konserwatywna, polegająca na minimalizacji ujemnego wpływu otoczenia.

przykład (jedna z organizacji gospodarczych na polskim rynku)

Silne strony:

- dominująca pozycja na rynku krajowym,

- przewaga logistyczna nad innymi firmami tej samej branży,

- wysoki poziom technologiczny,

-rozbudowana własna sieć dystrybucyjna.

Słabe strony:

- zależność od dostaw surowców z zewnątrz,

- silna pozycja związków zawodowych, które mogę ograniczać zmiany w zatrudnieniu,

- częściowe niedoinwestowanie sieci dystrybucyjnej.

Szanse

- spodziewany efekt synergiczny wynikający z połączenia organizacji produkcyjnych i handlowych oraz z aliansów z firmami zagranicznymi,

- przewidywany wzrost popytu na wyroby firmy,

- możliwe wejście inwestora strategicznego. Zagrożenia:

- pogorszenie wyników finansowych w ostatnim roku,

- wzrost konkurencji na rynku,

- znaczny stopień uzależnienia od polityki państwa (podatek akcyzowy),

-rygorystyczne przepisy dotyczące ochrony środowiska.

Inny przykład dotyczy gminy.

Silne strony:

- atrakcyjna lokalizacja i korzystne warunki ekologiczne,

- wolne uzbrojone tereny pod budownictwo mieszkaniowe i rozwój działalności gospodarczej,

- rozwinięta infrastruktura administracyjna i oświatowa,

Słabe strony:

- zmiany władz gminnych co najmniej raz na cztery lata,

- narzucanie gminie nowych zadań bez równoczesnego zasilania w środki, » nadmierne obciążenie wewnętrznego układu komunikacyjnego i brak trasy szybkiego ruchu.

- brak parkingów,

- wysoki poziom zagrożenia przestępczego.

Szanse

- rozwój nowego osadnictwa w zabudowie jedno- i wielorodzinnej,

- budowa kolejki dojazdowej,

- przekształcanie głównych ulic dzielnicy w zielone aleje,

- eliminacja ruchu, tranzytowego na obszarze gminy,

- poprawa systemu opieki zdrowotnej przez wybudowanie nowej przychodni,

- wyznaczenie terenów pod budowę centrum handlowego i określenie rodzajów inwestycji gospodarczych,

- powołanie ośrodka informacji gospodarczej i doradztwa podatkowego.

Zagrożenia:

- brak miejsc pracy,

- brak mieszkań komunalnych,

- słaba informacja na zewnątrz o walorach i możliwościach inwestowania.

Analiza SWOT

Popularną metodą umożliwiającą ocenę zasobów przedsię­biorstwa jest analiza SWOT.

Analiza SWOT polega na ocenie silnych i słabych stron przedsiębiorstwa oraz sposobności (szans, decyzji) i zagrożeń w jego otoczeniu. Podstawą analizy jest założenie, że strategia musi stworzyć odpowiednie powiązania między zasoba­mi i umiejętnościami firmy a jej sytuacją zewnętrzną.

Silne strony (atuty) firmy mogą być wyrażone przez:

- umiejętności i specjalistyczną wiedzę — know-how w dziedzinie wytwarzania po niskich kosztach; know-how w dziedzinie technologii, marketingu, wytwa­rzania produktów wysokiej jakości (bez braków), wiedzy specjalistycznej w za­kresie świadczenia na wysokim poziomie usług, umiejętności w dziedzinie inno­wacji produktowych, umiejętności związanych z wytwarzaniem produktów na masową skalę,

- wartość zasobów fizycznych - stan wyposażenia fabryk, atrakcyjna lokalizacja nieruchomości, stan zasobów naturalnych (złoża naturalne), gotówka,

Silne strony (atuty) firmy - cd.

- wartość zasobów ludzkich - doświadczenie załogi, wysokie umiejętności zatrud­nionych w kluczowych obszarach, poziom umotywowania załogi, know-how ka­dry kierowniczej, efektywność uczenia się organizacji, know-how w kulturze organizacyjnej,

- wartość zasobów organizacyjnych - stosowanie systemu TQM, posiadanie własnych unikalnych technologii i patentów: lojalność konsumentów, wysoki rating (wskaźnik) kredytowy, zdolność do pozyskiwania informacji z otoczenia, komputerowe sys­temy wspomagania projektowania, wytwarzania i komunikowania wewnątrz or­ganizacji oraz z kluczowymi klientami, dostawcami, instytucjami obsługi finan­sowej; korzystanie z systemów poczty elektronicznej,

- wartość niewidzialnych zasobów: wizerunek firmy, marka, goodwill (dobra wola) kupujących, wysoki poziom lojalności zatrudnionych, pozytywny klimat pracy i kultury or­ganizacyjnej,

- zdolność do konkurowania - minimalny czas podejmowania nowej produkcji i lo­kowania jej na rynkach, rozwinięta sieć sprzedaży, silne powiązania z kluczowy­mi dostawcami i instytucjami prowadzącymi działalność w sterze B+R, zapewniającymi wysoki poziom innowacyjności produktów, zdolność organizacyjna do podejmowania wyzwań rynkowych, rodzących się sposobności, prowadzenia biznesów za pośrednictwem Internetu,

- zdolność do utrzymywania przewagi konkurencyjnej: niski poziom kosztów jed­nostkowych, wysoki udział w rynku, oferowanie produktów cechujących się oczekiwanym poziomem zróżnicowania, dobry poziom serwisu, rozpoznawalna i wysoko oceniana marka,

- kooperacja z innymi firmami - zdolność do nawiązywania porozumień z partnerem posiadającym wysokie umiejętności, doświadczenia, udziały w ryn­ku, alianse strategiczne, inne formy efektywnych porozumień.

Słabe strony (słabości) firmy charakteryzują zwykle brak czegoś lub też czynnik gorszy od innych bądź istnienie takich warunków wewnątrz firmy, które powodują powstanie sytuacji uniemożliwiających osiąganie sukcesów.

Słabości mogą powstać w wyniku:

- złych ze względu na możliwości konkurowania zasobów i umiejętności,

- braku niezbędnych zasobów i umiejętności,

- złej sytuacji wewnątrz organizacji w dziedzinie zarządzania, niskiego umotywo­wania pracowników, złego klimatu pracy wynikającego z niskiej kultury organi­zacyjnej.

Słabości firmy mogą być neutralizowane przez odpowiednie wykorzystanie silnych stron posiadanych zasobów i umiejętności.

Potencjalne silne i słabe strony firmy

Potencjalne silne strony

Potencjalne słabe strony

- Odpowiedni poziom i struktura zasobów umożli­wiająca konkurowanie - Efektywna strategia wspierana przez wysokie umie­jętności i wiedzę fachową - Silna pozycja finansowa, wystarczające środki do inwestowania w rozwój biznesów -Silna marka, pozytywny wizerunek firmy -Przywództwo na rynku, atrakcyjna baza konsumen­tów (klientów) - Zdolność do utrzymywania przewagi konkurencyj­nej - Przodujące technologie, umiejętności ich wykorzy­stania, patenty -Przewaga kosztowa -Skuteczna reklama i promocja - Zdolność do innowacji produktowych - Umiejętność w dziedzinie podwyższenia efektyw­ności procesów wytwórczych - Dobra reputacja w dziedzinie serwisu - Duże rynki geograficzne i zdolności w dziedzinie dystrybucji

- Niejasne kierunki rozwoju (z powodu stra­tegii) - Przestarzałe wyposażenie b Kiepski bilans - Zbyt wysokie koszty jednostkowe - Słabe kluczowe kompetencje - Niska zyskowność działalności - Nierozwiązane problemy operacyjne -Słabe B+R - Zbyt wąska linia produktów - Słabość marki, wizerunku lub reputacji - Słaba sieć dystrybucji i marketingu - Niski poziom zasobów finansowych, unie­możliwiający podejmowanie inicjatyw stra­tegicznych, - Niska jakość produktów - Przestarzałe technologie

Analiza umiejętności i kompetencji konkurenta

Fundamentalnym pytaniem przy identyfikowaniu umiejętności i(lub) kompetencji konkurenta, wtedy kiedy oceniamy całą jego organizację lub więk­szą jej część (większość biznesów, sektorów, asortymentów produk­tów, rynków) jest:

„Co konkurent robi kompetentnie, a co źle?".

---