Scenariusz warsztatu ,, Kontakt w sytuacji pomagania”

Przesłanie warsztatu :

Warunkiem skutecznej pomocy jest zbudowanie relacji podmiotowej, w której będzie możliwy dialog i porozumienie pomiędzy dwoma osobami - pomagającą i tą, która przychodzi po pomoc.

Zakładamy, że każdy człowiek posiada w sobie własny potencjał i zasoby niezbędne do rozwoju. Sytuacja pomagania ma za zadanie stworzyć przestrzeń sprzyjającą uświadomieniu sobie przyczyn i trudności blokujących własny rozwój oraz zwrócić uwagę na własne zasoby i mocne strony. Aby to osiągnąć osoba pomagająca powinna rozwijać w sobie takie umiejętności jak : bycia otwartym na innych, nawiązywania szczerych i autentycznych relacji z innymi ludźmi, aktywnego słuchania i empatycznego wczuwania się w świat drugiej osoby.

Cele:

• Przełamywanie barier i zahamowań w obszarze nawiązywania kontaktu z indywidualnym klientem

• Rozwijanie w sobie oraz partnerze interakcji postawy otwartej i dialogicznej

• Ćwiczenie w sobie umiejętności aktywnego słuchania

• Uświadomienie sobie własnego stylu prowadzenia rozmowy pedagogicznej

• Poszukiwanie dróg budowania podmiotowych relacji z drugim człowiekiem

• Odkrywanie zasobów i potencjałów w pracy pedagoga- pomagacza

• Poznanie własnego stylu reagowania w sytuacji trudnej i sposobu radzenia sobie ze stresem

Uczestnictwo w warsztacie pozwoli studentowi:

• Rozwinąć w sobie postawę otwartości i zrozumienia w stosunku do drugiego człowieka

• Poznać jakimi dysponuje zasobami i umiejętnościami do pracy z ludźmi

• Wyrażać w sposób komunikatywny i konstruktywny swoje emocje, poglądy

• Aktywnie słuchać innych

• Nawiązywać podmiotowe relacje z innymi

I. Wprowadzenie: informacje o warsztacie, zebranie oczekiwań co do przyszłej pracy.

II. Integracja

Ćwiczenie 1: Przywitanie.

Przywitajcie się ze sobą osobiście w taki sposób jaki chcecie.

Ćwiczenie 2: Wizytówka-plotka

Przygotuj na kartce wizytówkę zawierająca informacje na twój temat- jaki jesteś, co cię pasjonuje, o czym marzysz, jakie masz cele.

III. Ćwiczenia tematyczne

Ćwiczenie 1: Burza mózgów, kolaż.

Zapisujemy całą grupą skojarzenia ze słowem - pomoc.

Omawiamy jakiego typu skojarzenia się pojawiły.

Ćwiczenie 2 : Doznanie pomocy.

Każdy niech przypomni sobie sytuację kiedy ktoś mu pomógł w naprawdę trudnej dla niego chwili. Następnie dobierzcie się parami i porozmawiajcie co takiego zrobiła, powiedziała ta osoba, że poczułeś się dobrze, poczułeś, że cię wsparła i pomogła.

Ćwiczenie 3: Złap kontakt.

Nawiąż kontakt z wybraną osobą na sali, która najmniej znasz. Wykorzystaj różne środki wyrazu oraz ciało i głos.

Ćwiczenie 4 : Kontakt przy pomocy spojrzenia.

Dzielimy grupę na dwa zespoły. Zespół 1 wychodzi z sali, każdy członek tego zespołu losuje numerek i przypina go w widocznym miejscu. Zespół 2 pozostaje w sali. Członkowie tego zespołu też losują numerki swoich par z zespołu 1, ale tylko je zapamiętują.

Polecenie dla zespołu 1- po wejściu do sali, bądź uważny na kogoś, kto chce nawiązać z tobą kontakt. Jeśli stwierdzisz, że wiesz kto to jest to stań za jej plecami.

Polecenie dla zespołu 2- gdy do sali wejdą osoby z grupy 1 wyłącznie za pomocą spojrzenia nawiąż kontakt z osobą, która ma przypięty ten sam numerek co ty. Zatrzymaj ją przy sobie ale nie porozumiewajcie się słownie.

Podczas ćwiczenia nie wolno się porozumiewać ze sobą, ani wykonywać żadnych gestów.

Omówienie- czy znalazłeś tę osobę? Czy to było łatwe czy trudne? Co pomagało w odnalezieniu tej osoby? Z kim udało się nawiązać kontakt?

Ćwiczenie 5: Kontakt werbalny.

Dobierzcie się parami i usiądźcie plecami do siebie. Każdy będzie miał po około 3 minuty, aby opowiedzieć drugiej osobie swój autoportret zewnętrzny i wewnętrzny. Przy słuchaniu zwróć uwagę na następujące elementy:

• ton głosu

• dobór słów

• sposób formułowania zdań

• ekspresję

• dodatkowe słowa wtrącające, chrząknięcia

• dodatkowe dźwięki

Następnie narysujcie portret psychologiczny osoby , której słuchałeś wykorzystując jej imię i dostępne środki plastyczne.

Omówienie- jakie cechy kryją się pod imieniem, ze zwróceniem uwagi na zasoby trenera.

Ćwiczenie 6: Eksperyment

Zadanie dla grupy 4 osób.

1 os. zachowuje się naturalnie, spontanicznie, 2 os. ucieka wzrokiem, 3 os. utrzymuje kontakt wzrokowy i lekko dotyka ramienia rozmówcy, 4 os. zachowuje kontakt wzrokowy ale odsuwa się krzesłem i odchyla ciało do tyłu. Prowadzący rozdaje karteczki z opisem tych postaw, informacja jest tylko dla otrzymującego.

W zespołach rozmawiamy na temat - Odpowiedzialność i zagrożenia w pracy pedagoga.

Omówienie: Z którą osobą był najłatwiejszy kontakt, dlaczego? Z którą było trudno? Co ułatwi, co utrudnia kontakt podczas rozmowy?

Ćwiczenie 7 : Kontakt przez przedmiot

Prowadzący przygotowuje różne przedmioty na środku sali, oddziaływujące na różne zmysły. Każdy ma się im uważnie przyjrzeć i wybrać ten, który pomoże skontaktować się z największą liczbą osób w sali.

Omówienie : Jaki i dlaczego wybrałeś przedmiot? Z iloma osobami się skontaktowałeś? Jaką rolę mają przedmioty w sytuacji nawiązywania kontaktu?

Ćwiczenie 8: Synchronizacja.

Prosimy dwie osoby, potem cztery i więcej ,aby usiadły w jednym rzędzie krzeseł, a następnie spróbowały bez uzgadniania i patrzenia na siebie wstać razem i w tym samym tempie przejść określoną trasę, wrócić i usiąść tak samo z powrotem.

Omówienie: pod kątem znaczenia dostosowywania się do klienta w sytuacji pomagania? Co to znaczy się dostosować? co dostosowujemy?

Dobierzcie się parami i odwróćcie plecami, spróbujcie się dostosować do partnera, będąc cały czas w ruchu.

Ćwiczenie 9 : Parafraza- debata - komunikacja słowna w sytuacji nawiązywania kontaktu.

Grupa wybiera temat na który chciałaby dyskutować, najlepiej z zakresu pedagogiki. Grupę dzielimy na mniej więcej równoliczne zespoły reprezentujące odmienne zdanie w tej kwestii. Następnie zespoły przygotowują argumenty na swoje stanowisko. Wprowadzamy w dyskusję, która ma polegać na tym ,że podajemy swój argument po sparafrazowaniu tego co powiedział przedmówca.

Ćwiczenie 10 : Burza mózgów- strach do kapelusza- Jak sobie radzić w sytuacjach trudnych ?

Jakie sytuacje są dla terapeuty szczególnie trudne gdy nawiązujemy kontakt, jak na nie reagujemy ? co najczęściej mówimy . jak się zachowujemy?

Następnie każdy pisze sytuacje na małych kartkach, czego się najbardziej obawia w pracy z klientem. Wszystkie kartki wrzucamy do kapelusza, mieszamy, losujemy. Każdy mając kartkę w ręku zastanawia się w jaki sposób można zareagować w tej sytuacji, jak sobie pomóc, do czego się odwołać.

Ćwiczenie 11: Burz mózgów -Cechy terapeuty.

Ćwiczenie 12: Scenki pomocy pedagoga.

W 4-5 osobowych zespołach przygotowujemy charakterystykę określonej postaci , z konkretnym problemem z jakim mógłby spotkać się pedagog.

Dobrze, aby były z różnych grup wiekowych- np. matka z małym nadpobudliwym dzieckiem, dziecko z problemem adaptacji do otoczenia w nowej szkole, zbuntowany i zamknięty w sobie nastolatek, skłócone małżeństwo, nastolatek mający poczucie bezsensu życia z surowym ojcem itp.

Mają być odegrane scenki, pedagog jest wybierany z innej grupy niż ta przygotowująca scenkę.

Omówienie: jakie doświadczenie masz z tej scenki? Czy pedagogowi udało się nawiązać kontakt? Czy masz poczucie, że z Tobą nawiązano kontakt? Pytania do obserwatorów.

Ćwiczenie 13 ( może być przy użyciu kamery video jeśli jest taka możliwość) - Wywiad. W ćwiczeniu pracuje para+ 3 obserwatorów( każdą osobę oddzielnie i jeden obserwuje relacje).

W parach , jedna osoba jest ,,pomagaczem”, druga dziennikarzem i przeprowadza wywiad, dlaczego pomagam?

Omówienie: - pod kątem zachowań niewerbalnych w sytuacji nawiązywania kontaktu, co w komunikacji sprzyja nawiązywaniu kontaktu?

Ćwiczenie 14: Moje refleksje.

Każdy odpowiada sobie na kilka pytań- Czym jest dla mnie pomaganie? Kiedy pomagam? Komu najczęściej pomagam? Dlaczego pomagam? Co mogę ofiarować pomagając? Czego oczekuję pomagając? Co mogę dostać gdy pomagam? Czy są granice pomagania? Co jest dla mnie trudne w pomaganiu?

Konfrontacja w 3 osobowych zespołach.

Ćwiczenie 15- Orkiestra

Przedstaw siebie wykorzystując wybrany instrument- grupa odzwierciedla. Następnie jednocześnie każdy gra swój dźwięk.

Czy udało nam się zgrać, czy pojawił się lider, jak się czułem, jaki panował nastrój w grupie.

Ćwiczenie 16: Zakończenie - bajka ,, o ciepłym i puchatym”.

Rundka- co ważnego dowiedziałam się podczas tego warsztatu?

Ćwiczenia dodatkowe:

17. Uczynek.

Zastanów się i podejmij decyzję jaki dobry uczynek, coś dobrego możesz spełnić w stosunku do kogoś z grupy. Jeśli będziesz gotowy zrób to.

Omówienie: jaki to uczynek? Jaki nawiązałeś kontakt? Jakie znaczenie miała dla ciebie ta sytuacja?

18. Samoloty

Każdy robi z papieru swój samolot i podpisuje swoim imieniem i nazwiskiem.

Następnie ma wysłać swój samolot, gdy jakiś do niego przyleci i obdarować właściciela miłym uśmiechem.

19. Powitanie metaforą- Gdybym była oknem, to jakim, gdzie?

Gdybym była drogą, jaką, gdzie biegnąca, dokąd?

20. Odnawiam kontakt- praca domowa.

Nawiąż kontakt z kimś, z kim się dawno nie kontaktowałeś.

21. Lustra

Jedna osoba wykonuje spontaniczne ruchy, druga stara się odzwierciedlić. Zamiana ról.

22. Niespójność- scenki

W jednej grupie 5 osobowej przygotujcie scenkę na dowolny temat, zachowując się tak, aby wasze zachowanie było nieadekwatne do słów wypowiadanych.

Omówienie: co to znaczy niespójność w kontakcie , jak się ujawnia, co oznacza, do czego prowadzi.

23. Kontakt z obcym

Dobierzcie się w pary i wyjdźcie na zewnątrz. Macie nawiązać kontakt z jakąś osobą, najlepiej w sytuacji pomocy.

Omówienie: z kim nawiązałeś kontakt? Czy się kierowałeś dokonując wyboru? Jak zacząłeś? Czego nauczyła Cię ta sytuacja?

24. Otwarcie

W grupach 3-4 osobowych zaprojektujcie sytuacje otwierające uczestników, ułatwiające nawiązywanie kontaktów.

25. Rzeźby emocji

W parach jedna osoba przypomina sobie sytuację kiedy towarzyszyły jej silne emocje, wczuwa się w ten stan przybierając określoną pozycję ciała. Druga osoba przygląda i odzwierciedla. Następnie opowiada co jej zdaniem czuła ta osoba, co przeżywała.

26. Ławka

Skoki na ręce grupy.

27. Samochody-zderzaki

---