Kontakt w sytuacji pomagania

Cele:

• Poznanie własnego stylu nawiązywania kontaktu (kod kulturowy)

• Poznanie własnych ograniczeń - co jest dla mnie trudne, jak jestem odbierany, w jakim kierunku chcę dokonać zmian w moim sposobie kontaktowania się z innymi

• Czynniki na które mam wpływ mające znaczenie w tworzeniu relacji z drugą osobą: otwartość, zaufanie, nastawienie, empatia, synchronizacja, podążania i prowadzenie

• Identyfikacja problemów związanych z udzielaniem skutecznej pomocy

I INTEGRACJA, BUDOWANIE ATMOSFERY DO PRACY NA WARSZTACIE

1. Przedstawienie się: kim jestem, dwie cechy o mnie powszechnie znane, jedna rzecz o mnie zaskakująca

Podejdź do dwóch osób i opowiedz co zapamiętałeś z jej wypowiedzi.

2. Trójkąty - wybierz sobie dwie osoby z grupy nie mówiąc im o tym. Stańcie w sali w takim miejscu, aby utworzyć z tymi osobami figurę trójkąta (Wszystkie osoby wykonują to ćwiczenie jednocześnie, tak długo, aż uda się każdemu stanąć tworząc trójkąt z innymi osobami).

3. Sztuczka - pomyśl o jakiejś sztuczce, którą znasz. Naucz 2-3 osoby w grupie tej sztuczki.

II. KONTAKT I POMOC- WPROWADZENIE W TEMAT

1. Skojarzenia - napisz jak najwięcej skojarzeń ze słowem pomoc

2. Doświadczenie pomocy. Przypomnij sobie sytuację, kiedy ktoś ci pomógł, a ty czułeś się z tym dobrze choć sytuacja była trudna. Rozmowa w 4 - 5 osobowych grupach.

Co konkretnego robiła ta osoba? Czy rozpoznała twoją potrzebę? Jak nawiązała z tobą

kontakt? Na czym polegała jej pomoc? Co sprawiło, że czułeś się w tej sytuacji dobrze,

pomimo, iż była to sytuacja trudna? (grupy prezentują swoje ustalenia).

3. Cechy dobrego pomagacza - rysunek i opis

III. ODCZYTYWANIE SYGNAŁÓW NIEWERBALNYCH

1. Ukryte pary - Dzielimy grupę na dwa zespoły.

Zespół (1) wychodzi z sali, każdy członek tego zespołu losuje numerek i przypina go w widocznym miejscu. Zespół (2), pozostaje w sali. Członkowie tego zespołu też losują numerki swoich par z zespołu (1), lecz tylko je zapamiętują.

Polecenie dla (1) Po wejściu do sali, bądź uważny na kogoś, kto chce nawiązać z tobą kontakt. Jeśli stwierdzisz, że wiesz, która to osoba stań za jej plecami.

Polecenie dla (2) Gdy do sali wejdą osoby z (1) gr. wyłącznie za pomocą spojrzenia nawiąż kontakt z osobą, która ma przypięty ten sam co ty numerek. Zatrzymaj ją przy sobie ale nie porozumiewajcie się słownie.

Podczas ćwiczenia nie wolno porozumiewać się słownie ani wykonywać żadnych gestów i min..

Czy udało się odnaleźć właściwą osobę? Czy to było trudne czy łatwe? Co pomagało w

odnalezieniu właściwej osoby? Co pomagało w nawiązaniu kontaktu? Z kim udało Ci się

nawiązać kontakt?

2. Zdjęcia - uczestnicy pracują w grupach. Każda grupa dostaje zdjęcie przedstawiające dwie osoby będące w jakiejś relacji.

Polecenie:

Opiszcie relację i kontakt między osobami na podstawie sygnałów niewerbalnych, które odczytaliście z tej fotografii.

Czym się kierowaliście tworząc swoje opisy, jakie są różnice w opisach tworzonych przez różne grupy, jakie sygnały niewerbalne wskazują na bliski kontakt między osobami, a jakie sygnały świadczą o tym, że ta relacja nie jest najlepsza?

3. Rodzina przychodząca do pedagoga - wybieramy jedną osobę, która odegra pedagoga i 5 osób, które wcielą się w członków rodziny. Pedagog zostaje w sali. Osoby odgrywające rodzinę wychodzą na zewnątrz i dowiadują się jakie mają odegrać role, jaki jest problem w tej rodzinie jakie są relacje między poszczególnymi osobami.

Pedagog dostaje informację, że ma przyjść rodzina składająca się z 5 osób. Jego zadaniem jest obserwacja pod kątem relacji między osobami i rozpoznania na podstawie sygnałów niewerbalnych problemu poszczególnych osób oraz całej rodziny.

Następuje, krótka scenka podczas, której rodzina wchodzi do gabinetu i zachowuje się w określony dla siebie sposób, posługując się jedynie sygnałami niewerbalnymi.

Pytania do pedagoga i do grupy obserwującej scenkę:

Kto jaką pełnił waszym zdaniem rolę w rodzinie, jakie są relacje w tej rodzinie, jakie może mieć waszym zdaniem problem, każda z tych osób, jaki ma problem cała rodzina, z kim najłatwiej byłoby wam nawiązać kontakt, z kim najtrudniej?

IV. MÓJ SPOSÓB NAWIĄZYWANIA KONTAKTU I TWORZENIA RELACJI

1. Metafora - pomyśl o różnych relacjach, które nawiązałeś, nawiązujesz w swoim życiu. Przedstaw swoje relacje za pomocą metafory kończąc zdanie moje relacje są jak.......bo........ Napisz kilka takich metafor.

Spotkajcie się w grupach, przedstawcie swoje metafory i zastanówcie się co jest charakterystycznego dla waszego sposobu tworzenia relacji, jakie są ich „+” plusy i minusy , i jak byście mogli swoje relacje rozwijać (w jakim kierunku i w jaki sposób)

2. Nawiąż kontakt z prowadzącym - w jaki sposób nawiązywaliście kontakty, co było specyficznego dla ciebie w twojej strategii, w jaki sposób nawiązujesz kontakty w swoim życiu, z jakimi ludźmi najchętniej, w jakich sytuacjach?

3. Nawiąż kontakt z nieznajomym- wybierze się na zewnątrz i nawiąż kontakt z obcą osobą. Dobrze jeśli będzie to sytuacja pomocy.

Z kim nawiązałeś kontakt? Czym się kierowałeś dokonując wyboru? Od czego zacząłeś? Jaki to był kontakt? Czego nauczyła cię ta sytuacja?

4. Kontakt bez słów

Dwie osoby siadają na krzesłach naprzeciw siebie.

Polecenie: Nawiąż kontakt z partnerem nie używając słów (pozostałe osoby z grupy obserwują sytuację nawiązywania kontaktu)

W jaki sposób nawiązywałeś kontakt, od kogo pierwszego wyszła inicjatywa, co było trudne, jakie uczucia ci towarzyszyły, jakie odbierałeś sygnały od partnera, w którym momencie poczułeś, ze kontakt został nawiązany, co było tego oznaką?

4. Scenka na przystanku - Z grupy wyłaniamy dwa zespoły 5-7 osobowe, każdy zespół dostaje opis roli i sytuacji, którą ma odegrać (patrz załącznik nr.1)

Zespoły odgrywają scenkę, obserwatorzy mają za zadanie obserwować zachowanie obu grup pod kątem sposobów komunikowania się i nawiązywania kontaktów.

Omówienie:

Co zaobserwowaliście w zachowaniu zespołów, jak przebiegał proces nawiązywania kontaktów, jak się zmieniały emocje i nastawienia osób w zespołach, jaki mogliście zaobserwować proces, czy udało się nawiązać kontakt, co było tego początkiem?

5. Tor przeszkód - w sali ustawiamy tor przeszkód, uczestnicy dobierają się w pary, jedna osoba w parze ma zawiązane oczy, druga pomaga jej przejść przez tor przeszkód.

W jaki sposób pomagałeś partnerowi, co dla ciebie było ważne?

Jak się czułeś w kontakcie z partnerem, co służyło w jego sposobie pomagania, a czego zabrakło?

V. WARUNKI NAWIĄZANIA DOBREGO KONTAKTU

1. Lustro - jedna osoba wykonuje różne spontaniczne ruchy, druga stara się odzwierciedlić te ruchy (zamiana ról)

2. Prowadzenie i podążanie - osoby dobierają się w pary, jedna staje za drugą i kładzie jej ręce na ramiona, pierwsza osoba z pary porusz się po sali zmieniając rytm i sposób poruszania się, druga dostosowuje się starając się poruszać w ten sam. Następuje zmiana w parach, a później kontynuujemy ćwiczenia w zespołach 4 osobowych (jedna osoba prowadzi 3 osoby)

3. Serce dzwonu - osoby z grupy stają w ciasnym kręgu, jedna stoi z zawiązanymi oczami w środku i decyduje się sama w którą stronę się wychylić i jak mocno. Grupa asekuruje ją, aby ta osoba nie upadła.

Jak się czułeś, jakie pojawiły się trudności, z czego one wynikały?

Polecenie 2 : Wybierz osobę z sali, z która porozmawiasz o swoim problemie, trudności aktualnie przez ciebie przeżywanej.

Czym się kierowałeś wybierając tę osobę jako partnera do rozmowy, co dla ciebie było ważne? Jakie cechy mają osoby, z którymi rozmawiasz na co dzień o swoich problemach?

4. Dostrojenie (taniec w parze) - uczestnicy dobierają się w pary, stają tyłem do siebie opierając się nawzajem plecami, zamykają oczy, starają się dostroić , wczuć w partnera i poruszać w tym samym rytmie.

Jak się czułeś z osobą w parze, kto prowadził kto podążał, w jaki sposób się dostrajałeś do partnera?

5. Synchronizacja. Prowadzący ustawia obok siebie dwa krzesła, przed którymi jest kilka metrów wolnej przestrzeni. Uczestnicy siedzą jako obserwatorzy. Dwie osoby ćwiczące siadają na przygotowanych krzesłach.

Polecenie dla pary: Waszym zadaniem jest w tej samej chwili wstać, ruszyć tą samą nogą,

przejść taką samą odległość, zawrócić przez to samo ramię, dojść z powrotem do krzesła,

znów odwrócić się przez to samo ramię i równo usiąść. Nie wolno wcześniej się umawiać

ani patrzeć na siebie. Rozpocznijcie, kiedy poczujecie wspólną gotowość. Ćwiczą kolejno

wszystkie pary. Następnie prowadzący ustawia 4 krzesła w rzędzie. Tym razem ćwiczą 4

osoby. Spośród czterech osób mają wstać dwie, nie siedzące obok siebie, dalej zadanie jak

poprzednio. Ostatnie zadanie: cztery osoby mają równo wykonać to zadanie.

Czy to było trudne zadanie? Które sytuacje były najtrudniejsze, dlaczego? Od czego

zależała dobra synchronizacja? Co pomaga w właściwym odczuwaniu drugiej osoby?

6. Scenki z nawiązywaniem kontaktu - sprzedawca, kierownik, pedagog, nauczyciel, agent ubezpieczeniowy

4 - 5 osobowe grupy przygotowują role do odegrania scenek. Każda grupa robi

charakterystykę określonej postaci - klienta,

Mają być odegrane cztery scenki, pedagog wybierany jest z innej grupy.

Jakie doświadczenia umożliwiła ci twoja rola? (klienta, pomagacz,) Czy osobie

pomagającej udało się nawiązać z tobą (klientem) kontakt? Które to były sytuacje? Czy

uważasz (chodzi o osobę pomagającą), że udało ci się nawiązać kontakt z klientem? W jaki sposób? Pytania do obserwatorów o ich opinie na powyższe tematy.

7. Prezenty - uczestnicy piszą swoje imię i nazwisko na kartce i tworzą z tych kartek losy. Każdy losuje jedną osobę z grupy i projektuje dla niej prezent

Polecenie: pomyśl jaka jest ta osoba, wczuj się w jej potrzeby, charakter i osobowość i na tej podstawie zaprojektuj dla niej prezent.

Jak się czujesz dostając taki prezent, do czego może on ci się przydać?

Czym się kierowałeś projektując prezent dla partnera?

8. Odpowiedzi na pytania - problemy. Każdy indywidualnie zapisuje na kartce:

• Która sytuacja jest dla ciebie lepsza, kiedy pomagasz (ofiarowujesz) czy kiedy prosisz o pomoc?

• Dlaczego pomagam?

• Co mogę ofiarować pomagając?

• Czego oczekuję pomagając?

• Co mogę dostać gdy pomagam?

• Czy są jakieś granice pomagania? Jeśli tak to jakie?

• Konfrontacja w 3 - 4 osobowych grupach.

11. Podsumowanie- co ważnego wydarzyło się dla mnie na tym warsztacie?

Załącznik nr 1 Scenka na przystanku

Instrukcja dla zespołów:

1. Jesteście mieszkańcami małej osady położonej z dala od większych miejscowości. Stoicie w grupie, blisko przystanku autobusowego, rozmawiacie ze sobą, trochę plotkujecie. W tym momencie grupa obcych ludzi podchodzi do was i czegoś od was chce. Sytuację utrudnia to, że nie rozumiecie języka, którym oni się posługują. Jako mieszkańcy małej osady jesteście znani z tego, że jesteście szczególnie ostrożni i nieufni wobec obcych ludzi. Czujecie się więc zakłopotani, onieśmieleni oraz zachowujecie dystans i rezerwę wobec nich. W szczególności kiedy nieznajomi zaczynają się zachowywać coraz głośniej i natarczywiej, skupiacie się w ciaśniejszą grupę i zaczynacie mówić do siebie ciszej niż zazwyczaj. Zachowujecie dystans wobec nich, tak długo dopóki nie zaczną zachowywać się spokojniej, ciszej i mniej natarczywie.

2. Jesteście grupą Włochów, która przyjechała do Polski jako turyści. Zdarzył wam się nieszczęśliwy wypadek, zgubiliście pieniądze i teraz znajdujecie się na przystanku położonym 30 km od hotelu, w którym mieszkacie. Inny transport poza autobusem nie jest możliwy. W związku z tym konieczny jest zakup biletów autobusowych. Waszym zadaniem jest poprosić mieszkańców z wioski, aby wam dali lub pożyczyli pieniądze na autobus. Na nieszczęście mieszkańcy porozumiewają się w swoim ojczystym języku, z którego wy nie znacie nawet jednego słowa.

.

1

---