Dudzikowa - wychowanie tom 4
Bóg, honor i Ojczyzna w recepcji współczesnej młodzieży - refleksja pedagoga.
Tematem artykułu napisanego przez Annę Przecławską brzmi: „Bóg, honor i Ojczyzna w recepcji współczesnej młodzieży - refleksje pedagoga”. Głównym celem tekstu jest przedstawienie poglądów współczesnej młodzieży na istotne wartości w życiu człowieka. Tymi wartościami jest religia, honor i patriotyzm. Są to wartości na których opierał się tradycyjny kształtowany przez lata system wychowawczy. Autorka swoją pracę oparła na badaniach przeprowadzonych w 2003 roku wśród osób między 17 a 29 rokiem życia. Odwoływała się także do badań z 1993 roku, w których udział brali przedstawiciele również tej samej grupy wiekowej. Tekst został opublikowany w „Wychowanie -pojęcia- procesy- konteksty. Interdyscyplinarne ujęcie.” pod redakcją naukową Marii Dudzikowej i Marii Czerpanek- Walczak. Tom 4. Publikacja została wydana przez Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne w Gdańsku w 2008 roku.
Pierwszą wartością, którą Anna Przecławska zanalizowała jest religia. Młodzież przebadana w 2003 roku, tak jak i w 1993 roku, deklaruje się jako osoby wierzące. Również pod tą deklaracją podpisują się ich rodzice. Jednak zaobserwować można, że coraz mniej badanych osób deklaruje regularne wypełnianie praktyk religijnych. Oczywiście systematyczność w uczestnictwie we Mszy Św. jest zależne od miejsca zamieszkania. Poziom religijności jest wyższy w przypadku osób mieszkających na wsi czy w mniejszych miejscowościach. Moim zdaniem przyczyn takiego stanu rzeczy jest wiele, jednym z nich jest niewątpliwie to, iż obecnie Kościół nie potrafi zainteresować młodych ludzi. Z badań wynika, że religia, Bóg nie jest istotną, znaczącą wartością dla młodych ludzi. Autorka zwraca uwagę na to, że mimo iż młodzi ludzie deklarują swoją przynależność do religii katolickiej nie respektują pewnych zasad moralnych proponowanych przez Kościół katolicki. Obecnie młodzież akceptuje zarówno współżycie przed ślubem jak i dopuszcza możliwość rozwodów.
Kolejną wartością na której skupiła się autorka był patriotyzm. Z badań z 2003 roku wynika, iż patriotyzm jest wartością znaczącą dla młodych ludzi, tak jak było to w 1993 roku, jednak coraz mniej osób uważa, że należy narażać życie w obronie Ojczyzny. Autorka pokazuje, że społeczeństwo nadal rozumie patriotyzm bardzo tradycyjnie. Młodzi uważają, że obowiązki wobec Ojczyzny to przede wszystkim zachowanie tradycji i pielęgnowanie obyczajów czy znajomość historii. Autorka tekstu wymienia kilkanaście wydarzeń historycznych które są dla młodych ludzi powodem do dumy bądź do wstydu. Zaskoczyło mnie, że tylko dla ok. 16% młodych ludzi patriotyzm wiąże się z udziałem w wyborach parlamentarnych czy samorządowych. Sądziłam, że więcej moich rówieśników chce wpływać na losy swojego kraju. Autorka zwróciła uwagę na fakt, że wśród młodych ludzi zwiększyła się wrażliwość na niektóre symbole narodowe. Znaczącymi symbolami dla współczesnej młodzieży jest krzyż, flaga biało-czerwona oraz godło. Jednak charakterystyczne symbole literackie czy niektóre święta narodowe są obojętne dla większości badanych.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że ankietowani z 2003 roku bardziej niż badani z 1993 roku chcą być pełnoprawnymi obywatelami świata. Dlatego też większość badanych popiera przystąpienie do Unii Europejskiej. Poglądy dotyczące tej kwestii są zróżnicowane ze względu na miejsce zamieszkania. Mieszkańcy wsi rzadziej popierali przystąpienie do Unii Europejskiej. Z przystąpieniem do Unii Europejskiej młodzi ludzie niewątpliwie wiążą swoje nadzieje, jak pokazuje Anna Przecławska ponad 70% badanej młodzieży uważa, że wraz z wejściem do Unii zwiększy się szansa młodych Polaków na realizację własnych celów życiowych w szczególności tych związanych z sferą zawodową.
Autorka tekstu na podstawie badań wnioskuje, że dla młodych Polaków zmniejszyło się znaczenie działań o charakterze społecznym. Młodzi ludzie nie czują potrzeby angażowania się w aktywność społeczną.
W badaniach na których swoją refleksję oparła Anna Przecławska pytano także o zadowolenie z życia współczesną młodzież. Okazuje się, że młodzi Polacy przeżyli rozczarowanie. Deklaracje ideowe, które leżały u podstaw transformacji nie zostały zrealizowane. Także na co zwraca uwagę autorka warunki w jakich przyszło żyć współczesnej młodzieży nie są satysfakcjonujące. Jako potwierdzenie tej tezy Anna Przecławska przywołuje opinie młodych ludzi dotyczących czynników bogacenia się. Nie jest niczym dla mnie zaskakującym, że badani wskazali, że istotnym i znaczącym czynnikiem sprzyjającym bogaceniu się nie jest uczciwa praca czy wykształcenie, a układy i znajomości.
Ostatnim przedmiotem rozważań Anny Przecławskiej jest wpływ osób trzecich na poglądy młodych ludzi. Okazuje się, że światopogląd młodzieży kształtowany jest przez osobiste, własne przemyślenia jednostki, a także przez rodziców czy grupę rówieśniczą. Zmniejszył się wpływ szkoły a w szczególności Kościoła na poglądy młodych Polaków.
Autorka artykułu kieruje naszą uwagę na relacje młodych z innymi ludźmi. Zarówno dla badanych z 1993 roku jak i 2003 roku podstawową grupą z którą młodzież jest związana jest rodzina i grupa rówieśnicza. Niestety zaobserwować można, że więzi społeczne ze wszystkimi grupami społecznymi, czy to rodziną czy grupą rówieśniczą rozluźniły się. Młodzi ludzie niestety pozostawieni są sami sobie.
Na zakończenie chciałabym przedstawić wartości, które są dla młodych Polaków istotne. Najbardziej cenioną wartością przez młodych ludzi, jak pokazują badania, jest szczęście rodzinne (88,7%), zdrowie (57,4%) a także zdobycie wykształcenia (31%).
Muszę przyznać, że zarówno badania jak i wnioski wysnute przez Annę Przecławską nie zaskoczyły mnie. Zgadzam się z wszystkim zaproponowanymi przez autorkę tezami. Poglądy badanych są mi bardzo bliskie. W pracy autorki brakowało mi przyczyn zaistniałego stanu rzeczy mimo to artykuł jest wart przeczytania.