11. PRAGMATYZM PEDAGOGICZNY
Pragmatyzm to postawa charakteryzująca się analizą postępowania, działaniem zgodnym z rzeczową oceną sytuacji, wykonywaniem tylko czynności, które na pewno odniosą oczekiwany skutek.
Zasadnicze twierdzenie pragmatyzmu, którego przedstawicielem stał się William James, sprowadza się do uznania za kryterium prawdziwości naszych myśli i koncepcji, tego czy są skuteczne i wiodą do sukcesu w działaniu. Teoria ta stała się podstawą nauczania w szkole Deweya czy Kreschensteinera - szkoła pracy.
W ocenie A. Schaffa pragmatyzm wyklucza tzw. bezinteresowne poznanie świata i gromadzenie prawd, które niczemu nie służą. Pragmatyzm wywarł poważny wpływ na nurty filozofii XX wieku, psychologię społeczną, nauki o polityce, stworzył własne odmiany takie jest instrumentalizm i operacjonizm (traktuje zachowanie się człowieka jako wynik oddziaływania na otoczenie).
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Pragmatyzm pedagogiczny to kolejny kierunek w pedagogice naturalistyczno - liberalnej, który każde pojęcie ocenia według jego praktycznej użyteczności
Reprezentantem tego kierunku jest William James. Według niego "proces wychowania przebiega w trzech okresach, niejako zgodnie z trzema fazami rozwoju dziecka. W fazie pierwszej dziecko wyzwala swoje popędy i nabywa w związku z tym coraz to nowe doświadczenia, w fazie drugiej uczy się dokładniej poznawać świat, zapoznaje się z pojęciami i wyobrażeniami i z wolna tworzy sobie system zasobów umysłowych; w fazie trzeciej ustala sposób swego postępowania i życia moralnego przez wyćwiczenie w sobie uwagi dowolnej".
Literatura:
L. Chmaj, Prądy i kierunki w pedagogice XX wieku