Droga Polski do pełnej integracji z UE
1.Umowa w sprawie handlu oraz
Współpracy gosp. Z 19 września 1989r.
2.Umowa Przejściowa stanowiąca
Integralną część handlową Układu
Europejskiego.
3.Umowa o stowarzyszeniu (zwana
Układem Europejskim) z dn. 16 grudnia
1991 (weszła w życie 1 lutego 1994)
4.Traktat o przystąpieniu do UE
Podpisany w Atenach w dn. 16
Kwietnia 2003.
System Instytucjonalny
W przepisach TUE wymienia się
Następujące instytucje Unii:
1.Parlament Europejski
2.Rada Europejska
3.Rada
4.Komisja Europejska
5.Trybunał Sprawiedliwości UE
6.Europejski Bank Centralny
7.Trybunał Obrachunkowy.
Posłowie do PE wybierani są w
Wyborach powszechnych i
Bezpośrednich w głosowaniu walnym
I tajnym na 5letnią kadencję.
Skład PE
Po wyborach do PE w czerwcu 2009r.
Liczba mandatów wyniosła 736.
W kolejnych wyborach na podst. TUE
Liczba członków PE nie powinna
Przekroczyć 750+1(Przewodniczący).
Kompetencje PE
Prawodawcze
Kontrolne
Kreacyjne
W zakresie stosunków zewnętrznych
Kompetencje PE prawodawcze
-prawo pośredniej inicjatywy prawodawczej
-udział w uchwalaniu budżetu
-prawo wydawania własnych aktów: rezolucji,
Deklaracji, opinii i zaleceń
-rozpatrywanie rocznych sprawozdań Komisji
-udzielanie Komisji lub odmowa udzielenia jej
Absolutorium z wykonania budżetu
-możliwość udzielenia wotum nieufności wobec
Komisji
-prawo skierowania pytań do Komisji
-prawo wszczynania postępowania do TS o
Stwierdzeniu nieważności aktu prawa unijnego
Lub skargi na bezczynność instytucji
-mianuje Rzecznika Praw Obywatelskich UE
-zatwierdza kandydatury na przewodniczącego
Komisji Europejskiej oraz Komisarzy
-konsultacji z PE wymaga wybór: członków
Trybunału Obrachunkowego, prezesa i członków
Zarządu Europejskiego Banku Centralnego
Kompetencje w zakresie stosunków zewn. Wyraża
Opinię:
-o charakterze obligatoryjnym:
*przy zawieraniu umów stowarzyszeniowych
*przy przystąpieniu państwa do UE
*przy zawieraniu umów istotnych dla budżetu
*ustanowieniu szczeg. Ram instytucjonalnych
-o charakterze fakultatywnym:
*w zakresie zawierania
Trybunał Obrachunkowy
Siedziba Luksemburg
Skład:
Jeden obywatel z każdego państwa członkowskiego
Posiadający doświadczenie lub szczególne
Kwalifikacje w zakresie wykrywania kontroli zewn.
Kadencja całego składu wynosi 6 lat.
Kompetencje TO
-kontroluje rachunki wszystkich dochodów i wydatków
Unii oraz rachunki wszystkich dochodów wydatków
Organów utworzonych przez Unię
-dokonuje inspekcji w instytucjach UE, państwach
Członkowskich oraz państwach korzystających z
Pomocy UE
-sporządza specjalne sprawozdania i opinie dotyczące
Konkretnych spraw zamówionych przez inne instytucje
-wspomaga Radę i PE w wykonywaniu ich funkcji
Kontrolnych w dziedzinie budżetu.
Europejski Bank Centralny
Siedzibą jest Frankfurt nad Menem
Funkcje:
-zarządzanie wspólną walutą UE (euro)
-dbanie o stabilność cen oraz zapewnienie ochrony przed
Nadmierną inflacją.
Organy EBC
Zarząd
Rada Prezesów
Rada Ogólna
Źródła prawa UE
Podział prawa UE ze względu na:
*kryterium jego tworzenia
-prawo pierwotne
-prawo pochodne (wtórne)
*kryterium przedmiotowe
-prawo instytucjonalne
-prawo materialne
ACQUIS COMMUNATAIRE
(dorobek prawny UE)
*prawo pierwotne
*umowy międzynarodowe
*prawo pochodne:
-akty prawodawcze, rozporządzenia, dyrektywy, decyzje
-akty nieprawo dawcze, akty delegowane, inne decyzje,
Porozumienia międzyinstytucyjne
-instrumenty WPZB
-akty niewiążące, zalecenia, opinie
*orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości
Prawo Pierwotne
I Traktaty założycielskie:
TWWIS, TEWEA, TEWG (TWE), TUE
II Traktaty reformujące:
JAE, TUE, TA, TN, TL
III Traktaty akcesyjne
Prawo Unii o ujęciu:
*Autonomistów:
Prawo UE jest autonomicznym systemem prawa w
Stosunku do systemu prawa międzynarodowego
Publicznego
*Internacjonalistów:
Prawo UE jest częścią systemu prawa międzynarodowego
Publicznego
Stowarzyszenie z Unią
*Stowarzyszenie traktatowe:
-z państwami europejskimi:
Np. Europejskie Układy o Stabilizacji i Stowarzyszeniu
Zawarte z Chorwacją i Macedonią
-z państwami pozaeuropejskimi:
Np. Euro - Med.
*stowarzyszenie konstytucyjne
Dotyczy Stowarzyszenia UE z krajami i terytoriami
Zamorskimi.
Prawo Pochodne
I Akty Prawodawcze:
1.Rozporządzenia
-mają zasięg ogólny
-charakter abstrakcyjny
-wiążą w całości
-są bezpośrednio stosowane
-nie wymagają implementacji
-służą ujednoliceniu prawa na terytorium całej UE
2.Dyrektywy
Wiążą państwa członkowskie do których są skierowane
W odniesieniu do rezultatu (celu), który ma być
Osiągnięty, pozostawiając państwom swobodę
Wyboru formy i środków.
Wymagają zatem implementacji do prawa krajowego.
Jej celem jest zbliżenie ustawodawstw państw
Członkowskich UE.
3.Decyzje
-skierowane do indywidualnego i konkretnego
Adresata (państwa, os. prawnej lub obywatela UE,
Instytucji unijnej)
-wiążą w całości.
Prawo Pochodne
II Akty Nieprawodawcze:
1.Akty delegowane (PE lub Rada mogą przekazać Komisji
Uprawnienia do przyjęcia aktów o charakterze
Nieprawo dawczym o zasięgu ogólnym, które uzupełniają,
Inne niż istotne elementy aktu prawodawczego
2.Akty wykonawcze
a)rozporządzenia wykonawcze
b)dyrektywy wykonawcze
c)decyzje wykonawcze
Służą wykonaniu aktów prawodawczych.
3.Inne decyzje nieprawo dawcze
a)akty Rady przyjmowane na podstawie TL bez udziału PE
(np. cła, wspólne taryfy celne)
b)decyzje Rady i RE przyjmowane w ramach WPZiB
c)decyzje RE dot. Wewn. Organizacji
d)rozporządzenia i decyzje EBC
4.Porozumienia międzyinstytucjonalne
PE, Rada, Komisja mogą zawierać porozumienia które
Mogą mieć charakter wiążący
Prawo Pochodne
III Instrumenty WPZiB
1.Ogólne wytyczne
2.Decyzje określające
a)działania które powinny być prowadzone przez Unię
b)stanowiska które powinny być podjęte przez Unię
c)zasady wyk. Decyzji określających te działania i stanowiska
3.Umocnienie systematycznej współpracy między
Tworzenie prawa w UE
Zasady tworzenia prawa w UE
I zasada kompetencji powierzonych
II zasada subsydiarności
III zasada proporcjonalności
Zasada Kompetencji Powierzonych
Unia Europejska posiada tyle kompetencji, ile powierzyły jej
Państwa w traktatach
TFUE dzieli kompetencje UE na:
a)wyłączne
b)dzielone
c)wspierające, uzupełniające, harmonizujące
UE posiada kompetencje wyłącznie w zakresie:
1.Unii celnej
2.Ustanowienia reguł konkurencji niezbędnych do funkcjonowania
Rynku wewn.
3.Polityki pieniężnej w odniesieniu do państw sfery euro
4.Zachowania morskich zasobów biologicznych w ramach wspólnej
Polityki rybołówstwa
5.Wspólnej polityki handlowej
Kompetencje UE dzielone z państwami członkowskimi
1.Rynek wewn.
2.Polityka społ.
3.Spójność społ.,gosp.,terytorialne
4.Rolnictwo i rybołówstwo
5.Środowisko naturalne
6.Ochrona konsumentów
7.Transport, sieci transeuropejskie
8.Energia
9.Przestrzeń Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości
10.Wspólne problemy
Do kompetencji wspierających UE należą działania w zakresie
(katalog zamknięty):
1.Ochrony i poprawy zdrowia ludzkiego
2.przemysł
3.kultura
4.turystyka
5.edukacja i kształcenie zawodowe
6.młodzież i sport
7.ochrona ludności
8.współpraca administracyjna
Zasada proporcjonalności
Zakres i forma działania Unii nie wykraczają poza to, co jest
Konieczne do osiągnięcia celów traktatowych
Struktura aktów prawnych
1.tytuł
2.preambuła
3.część merytoryczna
4.załączniki
Procedury prawodawcze
Akty prawodawcze: rozporządzenia, dyrektywy, decyzje
Przejmowane są przez Parlament i Radę w dwóch
Procedurach prawodawczych:
Zwykłej procedurze prawodawczej i specjalnej
Procedurze prawodawczej.
Specjalna procedura prawodawcza
Zgodnie z TFUE w ramach specjalnej procedury
Prawodawczej rozporządzenia, dyrektywy i decyzje
Mogą być przyjmowane:
Przez Radę z udziałem parlamentu europejskiego
Lub
Przez Parlament Europejski z udziałem Rady
Procedury stanowienia aktów nieprawodawczych
*stanowienia aktów delegowanych
Do ich wydawania Rada i PE mogą uprawnić
Wyłącznie komisję na podst. Klauzuli zamieszczonej
W akcie prawodawczym
*stanowienia aktów wykonawczych
Co do zasady wykonywanie prawa UE należy do
Państw członkowskich
Mogą też być wydawane przez komisję w ramach
Przekazanych przez Radę i PE uprawnień
Wykonawczych w aktach prawodawczych
Gospodarka finansowa UE odbywa się w
Oparciu o roczny plan finansowy obejmujący
Wszystkie wydatki i dochody: będą to cła
(ok.10% całego budżetu), opłaty rolne (ok.
1%), zasoby VAT, zasoby z tytułu produktów
Narodowych (3/4)
Rolnictwo
Działania strukturalne różnego rodzaju
Rekompensaty pomoc przedakcesyjna,
Administracja
Działania zewnętrzne
Polityki.
Procedura budżetowa
ETAP I
Komisja przygotowuje produkt budżetu na
Podstawie preliminarzy budżetowych
Sporządzanych przez wszystkie instytucje,
Z wyjątkiem EBC.
Komisja przekłada wniosek zawierający projekt
Budżetu Radzie i PE
ETAP II
Rada przyjmuje uzasadnione stanowisko w sprawie
Projektu budżetu i przekazuje je PE nie później
Niż 1 października roku poprzedzającego rok
Budżetowy
ETAP III
PE w terminie 42 dni od przekazania stanowiska
Rady może:
1.Zatwierdzić stanowisko Rady - budżet zostaje
Przyjęty
2.Nie podjąć decyzji - budżet uważa się za przyjęty
3.Przyjąć poprawki - zmieniony projekt jest
Przekazywany Radzie i Komisji
ETAP IV
Powołanie komitetu pojednawczego który ma 21
Dni na doprowadzenie do porozumienia w sprawie
Wspólnego projektu
Po wypracowaniu porozumienia PE i Rada mają
14 dni na przyjęcie wspólnego projektu
Na tym etapie możliwe są następujące sytuacje:
A.Jeśli PE i Rada zatwierdzą wspólny projekt
Lub nie podejmą decyzji -budżet uważa się za
Przyjęty
B. Jeśli PE i Rada odrzuca lub jedna z tych
Instytucji odrzuci a druga nie podejmie
Decyzji Komisja przekłada nowy budżet
C.Jeśli PE odrzuci a Rada zatwierdzi - Komisja
Przedkłada nowy budżet
D.Jeśli PE zatwierdzi a Rada odrzuci wówczas
PE może potwierdzić w ciągu 14dni poprawki
Rady i budżet zostaje przyjęty.
Przyjmowanie decyzji w zakresie wspólnej
Polityki zagranicznej i bezpieczeństwa
Przyjmowane są zasadniczo jednomyślnie przez
Radę Europejską i Radę.
*z inicjatywy państwa członkowskiego na wniosek
Wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych
I polityki bezpieczeństwa
LUB
*na wspólny wniosek komisji i wysokiego przedstawiciela
Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa.
SWOBODY EUROPEJSKIE
Rynek wewnętrzny UE obejmuje obszar bez granic
Wewnętrznych w którym zapewniony jest swobodny
Przepływ towarów, osób, usług, kapitału i płatności.
SWOBODA PRZEPŁYWU TOWARÓW
Unia Celna
Oznacza stowarzyszenie przynajmniej 2 państw, które
Znoszą wobec siebie cła i ograniczenia ilościowe oraz
Środki o podobnych skutkach i wprowadzają wobec
Krajów 3ecich wspólną taryfę zewn. A ponadto
Prowadzą wspólną politykę w zakresie ograniczeń
Ilościowych i innych środków wynikających z ceł
I ograniczeń ilościowych.
Każdy towar legalnie wyprodukowany lub wprowadzony
Do obrotu zgodnie z formalnościami przywozowymi w
Jednym z państw członkowskich ma zagwarantowaną
Swobodę przepływu we wszystkich państwach członkowskich
Bez żadnych barier w obrocie.