ZASADY KONSTRUKCJI
• zasada optymalnego stanu obciążeń
• zasada optymalnego stanu naprężeń i nacisków
• zasada optymalnych procesów technologicznych
Kryteria optymalizacji
• kryterium małego ciężaru
• kryterium małych gabarytów
• kryterium małych kosztów wytwarzania
• kryterium technologiczności
• kryterium niezawodności
• kryterium trwałości
Zasada optymalnego stanu obciążenia
• unikanie bądź minimalizacja sił i momentów dodatkowych:
- zamknięty najmniejszy łańcuch sił
- uelastycznienie
• minimalizacja obciążeń głównych:
- podział obciążenia
- uelastycznienie
• unikanie i minimalizacja obciążeń gnących i skręcających:
- symetryzacja
- minimalizacja ramienia zginania lub skręcania
- minimalizacja zginania przez samonastawność (łączniki gwintowe)
• minimalizacja amplitudy obciążenia zmiennego:
- zmniejszenie obciążenia głównego
- zwiększenie dokładności wykonania
- podział obciążenia
Obciążenia główne są to obciążenia elementu w maszynie niezbędne dla prawidłowego działania elementu i maszyny (wynikające z funkcji elementu w maszynie).
Obciążenia dodatkowe są to obciążenia nie związane z funkcją elementu w maszynie, powstające w efekcie błędów konstrukcyjnych, błędów wykonania i montażu, bądź też czynników niemożliwych do przewidzenia lub uniknięcia.
Optymalny stan obciążenia w maszynie (lub elemencie), to taki stan, w którym nie ma obciążeń dodatkowych, a obciążenia główne istnieją w postaci stałych obciążeń rozciągających.
Zasada optymalizacji stanu naprężeń i nacisków
• zapewnienie równomiernego rozkładu naprężeń
- poprawianie rozkładu nacisków połączeń gwintowych poprzez zmianę stosunków sztywnościowych
- poprawianie rozkładu naprężeń gnących i skręcających poprzez stosowanie racjonalnych przekrojów
- stosowanie przekrojów asymetrycznych
- poprawianie rozkładu naprężeń poprzez wywołanie naprężenia wstępnego w przekrojach elementu
(wywołanie naprężeń wstępnych przez przeciążenie)
- poprawianie rozkładu naprężeń poprzez minimalizacje działania karbu (minimalizacja spiętrzenia naprężeń)
β=ηk⋅(αk−1)+βp
• zwiększenie dokładności obliczeń wytrzymałościowych i sztywnościowych
(współczynnik bezpieczeństwa x bliższy 1)
Stan naprężeń i nacisków jest tym bardziej optymalny, im są one bardziej równomiernie rozłożone na przekroju i powierzchni styku, im są mniej zmienne w czasie i im ich wartości rzeczywiste są bliższe (ale nie większe) wartościom naprężeń i nacisków granicznych.