Historia sztuki, II rok, kurs D
Estetyka romantyzmu
1. Wyznania serdecznie miłujących sztukę zakonników - wczesny romantyzm niemiecki - Wackenroder, Tieck, Schlegel, Novalis Zagadnienia: znaczenie uczucia, początek sakralizacji sztuki, hiperbolizacja romantyczna, w poszukiwaniu korzeni - średniowiecze i Dürer
2. Pełny romantyzm - Schelling, Runge i Carus. Zagadnienia: idealizm Schellinga, symbol i alegoria, sztuka wobec przyrody, proces twórczy wg. Rungego, ekwiwalencja między uczuciem a obrazem, twórczość Rungego - alegoria czy symbol?
3. Krytyka romantyzmu - poglądy na sztukę Hegla Zagadnienia: podstawowe problemy w filozofii Hegla, dzieje sztuki wg. Hegla, triada: sztuka, religia, filozofia, dlaczego koniec sztuki
4. Żywioł apolliński i dionizyjski - F. Nietzsche . Zagadnienia: podstawowe problemy w filozofii Nietzschego, krytyka filisterstwa, żywioł apolliński i dionizyjski
Natura przeciw Mitologii -F.R. Chateaubriand. Zagadnienia: postulat odrodzenia chrześcijaństwa, krytyka Mitologii, odkrycie gotyku
Piękno nowoczesne - romantyczne postulaty Stendhala. Zagadnienia: odkrycie wczesnego renesansu włoskiego, wyraz - to cała sztuka, sztuka patrzenia, cechy piękna nowoczesnego, antyklasycyzm
Salony - nowa krytyka artystyczna - T. Gautier, T. Thoré Zagadnienia: écriture artiste , l'art pur l'art., l'art. pur l'homme - polemika Gautiera z Thoré, nowa tematyka sztuki, „juste milieu”, odkrywanie sztuki holenderskiej
Klasyk romantyzmu - E. Delacroix. Zagadnienia: elementy Słownika Sztuk Pięknych, romantyczna synestezja sztuk, Delacroix - klasyk czy romantyk?
Ch. Baudelaire - dziedzic romantyzmu Zagadnienia: krytyka towarzysząca, co to jest romantyzm, teoria odpowiedników, polemika z Gautierem
John Ruskin - „apostoł piękna”. Zagadnienia: malarstwo jako mowa, sztuka wobec prawdy, powrót do gotyku i do rzemiosła, wpływ „kamieni Wenecji” na sztukę angielską
William Blake - wizjoner i artysta- własna mitologia, niechętny stosunek do romantyzmu, bunt Urizena czyli filozofia, rola wyobraźni, oryginalność myśli Blake'a
Norwid - poemat o pracy i sztuce: wątki platońskie, idea sztuki i pracy, krytyka krytyków, autokreacja
Bibliografia:
Teksty źródłowe:
Grabska E., Poprzęcka M., Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce. 1700-1870, Warszawa 1989
Kowalczykowa A., Manifesty romantyzmu 1790-1830. Anglia, Francja Niemcy, wyd. II, Warszawa 1995
Namowicz T., Pisma teoretyczne niemieckich romantyków, Wrocław 2000
Nietzsche, Narodziny tragedii albo Grecy i pesymizm, Kraków 1994 lub inne wydania
G.W.F. Hegel, Stanowisko sztuki w stosunku do religii i filozofii”, Koniec sztuki w świecie współczesnym [w:] T. Keroński, Hegel, Warszawa 1966
Blake W., Wieczna Ewangelia red. M.Fostowicz , Wrocław 1998, fragmenty, oraz Glosariusz ss.120-132; z tomu: Milton, Zaślubiny Nieba i Piekła Kraków 2001
Norwid C.K., Promethidion [w:] Pisma wszystkie, red. J.W.Gomulicki, t. III, Warszawa 1972-1976
Opracowania szczegółowe:
Bałus W., Sztuka - idea-sacrum. Uwagi o XIX-wiecznych korzeniach współczensej sytuacji sztuki sakralnej, „Znak” 1991, nr 12(439)
Benjamin W., Park centralny, [w:] Anioł Historii, Eseje, szkice, fragmenty, oprac. H.Orłowski, Poznań 1996 s. 397
Berefelt G., On symbol and Allegory, „Journal of Aesthertics and Art. Criticism”, 1969, nr.2
Białostocki J., U stóp Propylejów: Goethe i sztuka [w:] Pięć wieków myśli o sztuce, Warszawa 1959
Brodziński K., O klasyczności i romantyczności [w:] Pisma estetyczno-krytyczne, 1964
Danielewicz I., Wydarzenia współczesne a idee narodu w sztukach plastycznych. Francja, Niemcy, Polska, kon. XVII, poł XIX w. [w:] Tematy, tradycje, teorie w sztuce doby romantyzmu, oprac. J. Białostocki, Warszawa 1981
Gombrich E, The Father of Art. History. A Reading of the Lectures on Aesthetics of G.W.F. Hegel, [w:] Tenże, Tributes. Interpreters of our Cultural Tradition, Oxford 1984
Górniewicz J., Związki sztuki i wyobraźni w estetyce XVIII i XIX wieku. Zarys problemu, „Studia Filozoficzne” 1980, nr 8
Janion M., Gorączka romantyczna, Warszawa 1975
Kowalczykowa A., O wzajemnym oświetlaniu się sztuk w romantyzmie, [w:] Pogranicza i korespondencje sztuk, Wrocław 1980
Melbechowska-Luty , Sztukmistrz. Twórczość artystyczna i myśl o sztuce Cypriana Norwida, Neriton2001
Miłosz Cz., Ziemia z Urlo, [w:] W. Blake, Milton, Zaślubiny Nieba i Piekła Kraków 2001
Morawska H., Francuscy pisarze i krytycy o malarstwie 1820-1876, t. I W poszukiwaniu nowoczesności, Warszawa 1977.
Morawska H., Kłopoty krytyka. Thore-Burger wsród prądów epoki, Wrocław 1970
Morawska H., Pojęcia „prawda” i „rzeczywistość” w krytyce francuskiej XIX wieku[w:] Sztuka połowy XIX wieku, Warszawa 1973
Morawski S., Rozwój myśli estetycznej od Herdera do Heinego, Warszawa 1957
Sekrecka M., Chateubriand jako teoretyk i krytyk literacki, Lublin 1958
Sobanek w., S.G.Carus na rozstaju dróg romantyzmu [w:]Tematy, tradycje, teorie w sztuce doby romantyzmu, oprac. J. Białostocki, Warszawa 1981
Starzyński J., O romantycznej syntezie sztuk. Delacroix, Chopin, Baudelaiere, Warszawa 1965
Starzyński J., Romantyzm i narodziny nowoczesności. Stendha lDelacroix, Baudelaire, Warszawa 1972
Starzyński J., Sztuka widzenia wg Stendhala, „„Przegląd Humanistyczny”” 1969, nr 4,
Wojnowska B., Uzasadnienia i implikacje „indywidualnej inwencji” w estetyce romantyzmu i naturalizmu, „Studia Estetyczne” T.XIV, Warszawa 1977