PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI KOBIET
Dlaczego kobiety dopuszczają się przestępstw? A może w ten sposób próbują odnaleźć się w dzisiejszym, nierzadko brutalnym i trudnym świecie? Agresja kobiet nigdy nie miała ujścia. Pań nie dopuszczało się do takich sportów jak boks czy judo. Złość kobieca od dawna uważana była za nieuzasadnione wybuchy histerii, a wszelkiego rodzaju ekspresje mogły być domeną wyłącznie męską. Dziś, chociaż to się zmienia, nadal agresja kobieca jest traktowana jako coś wynaturzonego. To, że kobiety nigdy nie były traktowane jako agresorki i nadal są na siłę ujarzmiane zaczyna się mścić. Młode dziewczyny nie chcąc być gorszymi od swoich kolegów, uważają, że mogą bić się równie dobrze, jak oni. Nie mając nauczycieli, autorytetów, którzy pomogliby im walczyć z odczuciami złości, na własną rękę próbują naśladować mężczyzn. Nierzadko ich prześcigają w brutalności swoich czynów.
Istnieje mnogość teorii, które mają wyjaśniać motywy przestępczości wśród kobiet.
Możemy wyróżnić przyczyny z podziałem na:
Teorie biologiczne: doszukiwanie się etiologii przestępczości wśród kobiet w nich samych; wskazywanie na istnienie zależności pomiędzy charakterystycznymi rysami twarzy człowieka a jego psychiką. Badacze poszukiwali również związku między cyklami fizjologicznymi a zachowaniami przestępczymi. Brano pod uwagę menstruację, ciążę, okres poporodowy, oraz klimakterium. Według niektórych autorów z okresem ciąży i okresem poporodowym wiążą się takie rodzaje przestępstw jak: kradzieże sklepowe , dzieciobójstwo, znęcanie się nad dziećmi. Okresowi ciąży w wielu przypadkach towarzyszą stany depresyjne, nadmierna wrażliwość, chwiejność emocjonalna , które mogą sprzyjać zachowaniom przestępczym.
Przemoc nad dziećmi lub dzieciobójstwo może mieć ścisły związek z depresją poporodową szczególnie w przypadku kobiet, które po raz kolejny zaszły w nieplanowaną lub niechcianą ciążę.
Najgłośniejszą a zarazem bardzo kontrowersyjną teorią przestępczości kobiet stała się koncepcja C. Lombroso nazywanego twórcą „przestępcy z urodzenia”, który wraz z G. Ferrero stworzył obraz kobiety przestępnej. Twierdzili, że taka kobieta jest niczym innym jak zacofanym w rozwoju mężczyzną o czym świadczy jej niższa waga, wzrost, słabsze owłosienie, oraz mniejsza liczba czerwonych krwinek.
Wg,. G. Lambroso zbrodniarkę z urodzenia cechuje: antagonizm do macierzyństwa, wzmożony popęd płciowy , skłonność do życia tułaczego, korzystania z rozrywek, gustowania w męskich sportach, strojach, nałogach oraz śmiałe zachowanie. Cechy natury kobiecej jakie posiada to np. kłamliwość, przebiegłość, okrucieństwo, próżność, mściwość. A wyróżniające ją cechy fizyczne to: żuchwa znacznej objętości, dzikie spojrzenie, wydatne policzki, cienkie wargi, oraz meszek na twarzy.
Natomiast „zbrodniarka z przypadku” zdaniem autorów jest najbardziej charakterystyczna dla przestępczości kobiet. Przestępstwa dopuszcza się pod wpływem czyjejś sugestii, namowy, propozycji, wpływu, pokusy i natury jaką jest obdarzona kobieta.
Wyróżnili jeszcze trzeci typ zbrodniarki - tzw. zbrodniarkę z namiętności
Teorie psychologiczne: na ich płaszczyźnie próbowano udowodnić , że przyczyną popełniania przestępstw jest niski iloraz inteligencji. Wg Z. Freuda kobiecą osobowość cechuje narcyzm, masochizm i pasywność. Dlatego kobiety aktywne niezadowolone ze swoich ról żon i matek bywają źle przystosowane. Nieprzystosowane są kobiety, które dążą do zrobienia kariery zawodowej , nie wykazując zainteresowania małżeństwem oraz macierzyństwem, dążą do niezależności w życiu. Manifestują dążenie do osiągnięcia męskich celów takich jak: sukces i uznanie w sferze zawodowej. Zjawisko przestępczości kobiet traktowane jest jako rodzaj szczególnej patologii porównując do choroby, braku równowagi psychicznej, którą trzeba leczyć, przywracając tym samym kobietę do pełnienia tradycyjnych ról.
Teorie socjologiczne: przyjmują , że istotny wpływ na przestępczość kobiet mają czynniki gospodarcze, społeczne, polityczne oraz otoczenie w którym jednostka przebywa.
Teorie te dzielą się na dwie grupy:
uwypukla wpływ czynników zewnętrznych na zachowanie jednostki
uwzględnia społeczne i psychologiczne czynniki oddziaływujące na zachowanie człowieka
Uważano , że czynnikami wpływającymi na przestępczość kobiet jest: emancypacja kobiet, wzrost gospodarczy, który sprzyja wzrostowi przestępczości, zmieniające się modele zachowania kobiet oraz specyficzne sposoby ich przystosowania. Albert Irak na podstawie statystyk kryminalnych stwierdził , że im wyższy rozwój gospodarczy tym większa przestępczość kobiet w społeczeństwie w pogoni za bogactwem i na odwrót.
Według teorii zróżnicowanych ról społecznych, przestępczość kobiet wynika z odmiennych ról społecznych jakie są przypisane obu płciom oraz związanych z nimi różnic potrzeb, zainteresowań i możliwości.
Wielu autorów uznało emancypację kobiet za główny czynnik towarzyszący wzrostowi przestępczości i głębokiej ich demoralizacji .Przyznanie równych praw kobietom umożliwiło im podejmowanie działań w wielu dziedzinach życia społecznego dając szansę podejmowania nowych ról społecznych , które były przypisywane wyłącznie mężczyznom. Ruch wyzwolenia kobiet przyniósł nie tylko ekonomiczną niezależność lecz także niezależność w sensie psychologicznym, nowe aspiracje i wiarę we własne możliwości. Zmiany te stworzyły warunki sprzyjające do uaktywnienia się kobiet w strukturze zatrudnienia co doprowadziło do podwyższenia się statusu społecznego i agresywności u kobiet.
Reasumując: w ostatnich latach co raz częściej w etiologii przestępczości kobiet odwołuje się do teorii wieloczynnikowych lub do teorii wypracowanych dla mężczyzn. Różnica płci koreluje raczej z rolami społecznymi, które pełnią. Znaczna ilość przestępstw kobiet wiąże się ściśle z rolami społecznymi.
Różnice w wychowaniu , w wyuczonych zachowaniach powodują , że kobiety popełniają stosunkowo mało czynów agresywnych np. rozboje i zabójstwa. Niektóre cechy ich osobowości np. pobudliwość emocjonalna, chwiejność są czynnikami sprzyjającymi dokonaniu przestępstwa, ale nie jako dyspozycje biologiczne , lecz jako uwarunkowania natury psychologicznej.
Kobieta na czele zorganizowanej grupy przestępczej
Kobiety będące przywódcami przestępczych grup wykazują wysoki iloraz inteligencji. Dla potwierdzenia tego może służyć przypadek Ewy L. Pochodzącej podwarszawskiego z Pruszkowa, zajmującej się wytwarzaniem amfetaminy, czy też Grażyny K. Pochodzącej z Warszawy i będącej na czele grupy zajmującej się fałszowaniem dokumentów i pieniędzy.
Jeżeli zbrodnia popełniona grupowo nosi na sobie piętno szczególnego okrucieństwa, agresji i bezwzględności, może to oznaczać, że w składzie grupy znajdowała się atrakcyjna dla sprawców - mężczyzn kobieta. W takich sytuacjach mężczyźni zaczynają współzawodniczyć o jej względy. Chcą pokazać swoją twardość, zdecydowanie i bezwzględność. Nauka nie dostarczyła przekonujących argumentów, że poziom agresji kobiet jest wyższy niż u mężczyzn. Jednak obecność kobiety może generować wzrost agresywnych zachowań u mężczyzn.
Sędziowie podkreślają, iż kobiety stojące na czele grup przestępczych, charakteryzują się większym, niż w przypadku mężczyzn, stopniem okrucieństwa. Są one autorkami „agresywnych i bestialskich wręcz zachowań”. Stają się bezlitosne. Biorą udział w handlu narkotykami, są egzekutorami długów i haraczy. Coraz częściej też zaznacza się udział kobiet w tak zwanych gangach osiedlowych, które przede wszystkim dokonują włamań i kradzieży.