Politechnika Radomska im. K. Pułaskiego
LABORATORIUM METROLOGII
Wydział: Mechaniczny	Temat: Kontrola wymiarów wewnętrznych
Wykonujący ćwiczenie:	Ocena:

1. Cel ćwiczenia:

Celem ćwiczenia jest pomiar średnicy wewnętrznej otworów różnymi narzędziami.

2. Narzędzia i przyrządy używane w ćwiczeniu:

- Uchwyt do mocowania przyrządów pomiarowych.

- Szczęki płasko-równoległe MLUe-1 na Rys.1a.

- Zacisk do szczęk MLUb-3

- Komplet płytek wzorcowych MLAa; klasa dokładności III

- Suwmiarka uniwersalna; klasa dokładności I, zakres pomiarowy 0-190mm; dokładność pomiaru-0,05mm

-Mikrometr wewnętrzny szczękowy; zakres pomiarowy 0-30mm; dokładność 0,01mm

-Średnicówka czujnikowa; zakres pomiarowy czujnika 0-9,5mm, zakres końcówek 4-9,5mm

3. Przebieg ćwiczenia:

a) szkic detalu:

b)metody pomiarów:

Pomiar suwmiarką

-Sprawdzić wskazania zerowe suwmiarki (złożyć szczęki, sprawdzić czy nie ma szczeliny i sprawdzić poprawność wskazania zerowego)

-Zwolnić zacisk i objąć szczękami przedmiot (szczęki powinny być położone prostopadle do powierzchni mierzonej i obejmować ją możliwie głęboko)

-Docisnąć szczęki do przedmiotu i odczytać wymiar

-Pomiaru dokonać w dwóch miejscach przesuniętych względem siebie o kąt 90°

Pomiar mikrometrem szczękowym

Sposób pomiaru jest podobny jak przy pomiarze suwmiarką; nacisk mierniczy wywiera się za pomocą sprzęgła, które gwarantuje jego stały docisk.

Pomiar średnicówką czujnikową

-Ustalić wymiar nominalny sprawdzonego otworu (z rysunku albo przez pomiar suwmiarką lub mikrometrem).

-Złożyć stos płytek wzorcowych dla wymiaru 6,1mm i zamocować je, wraz ze szczękami płasko-równoległymi w uchwycie do płytek wzorcowych .

- Wybrać i wkręcić końcówkę stałą, odpowiednią do żądanego zakresu pomiaru.

-Zwolnić śrubę ograniczającą zakres przesuwu trzpienia i odblokować obrót skali czujnika.

-Wprowadzić końcówki średnicówki między wkładki .

-Przytrzymując palcami jednej ręki końcówkę stałą przy szczęce, drugą wychylać średnicówkę w płaszczyźnie pionowej dla uchwycenia położenia zwrotnego. W tym położeniu wyzerowujemy czujnik zegarowy. Następnie wychylić średnicówkę. Jeżeli punkt zwrotny nie przypada na zero, to ponownie odblokować śrubę i korygować ustawienie.

-Zacisnąć śrubę 10 ograniczającą zakres przesuwu trzpienia do 1mm.

-Wyjąć średnicówkę z uchwytu, wcisnąć najpierw końcówkę ruchomą.

-Wprowadzić średnicówkę do otworu sprawdzanego, zmierzyć średnicę otworu w dwóch płaszczyznach i dwu przekrojach. Podczas pomiaru należy wychylać średnicówkę w płaszczyźnie pionowej i odczytać jej wskazanie w położeniu zwrotnym.

-Wyjąć średnicówkę z otworu.

-Sprawdzić ustawienie zerowego wskazania średnicówki, posługując się zestawem płytek wzorcowych.

-Rozłożyć i zakonserwować płytki wzorcowe.

-Wykręcić końcówkę stałą.

-Ocenić wykonanie otworu.

c)wyniki pomiarów:

Narzędzie pomiarowe	Średnica otworu [mm]		Średnia [mm]
		I pomiar		II pomiar
suwmiarka	6,10	6,20	6,15
mikrometr	6,07	6,07	6,07
średnicówka	6,15	6,15	6,15

4. Wnioski:

-W ćwiczeniu dokonywaliśmy pomiaru średnicy otworu trzema przyrządami: suwmiarką, mikrometrem oraz średnicówką czujnikową, w kolejności od najmniej dokładnego.

-Średnicówka jest narzędziem najbardziej dokładnym do pomiarów średnic otworów, dlatego rzeczywista wartość średnicy jest określana na podstawie pomiaru wykonanego tym przyrządem.

-Suwmiarka jako narzędzie najmniej dokładne może posłużyć do oszacowania przybliżonej wartości średnicy otworu.

---