ŻELAZNE PRAWO OLIGARCHII ( SPiŻOWE ) R. Michels'a
Proces oligarchizacji rozpoczyna się gdy następuje różnicowanie interesów i uzupełnienie ich przez cechy, które nabiera uwalniający się od mas przywódca. Spontanicznie pojawiający się przywódcy pełnią swój urząd bezpłatnie i honorowo - stają się zawodowcami. Nastepnie zostaje utworzone zawodowe przywództwo, które jest tylko preludium powstania kierownictwa stabilnego i nienaruszalnego.
Powstałe w ten sposób zjawisko oligarchizacji da się częściowo wyjaśnić czynnikami psychologicznymi tj. poprzez duchowe przemiany - „organizacja jest matką panowania wybranych nad wyborcami, upoważnionych nad upoważniającymi, delegowanych nad delegującymi.”
Każda organizacja partyjna stanowi potężną oligarchię:
wszędzie są tam wybrani i wyborcy
wszędzie występuje niemal nieograniczona władza wybranego przywództwa nad wybierającymi masami.
Powstawanie oligarchii w najróżniejszych formach demokracji to tendencja ograniczona, a więc taka, której nieuchronnie podlega każda organizacja. Przeciętna jednostka ludzka jest ze swej natury skazana na podleganie kierownictwu, tym bardziej, iż funkcje nowoczesnego życia ulegają coraz większemu podziałowi.
W tych warunkach grupa odczuwa potrzebę przywódcy w stopniu jeszcze większym.