1. Istota i struktura procesu wych fiz. P oznacza przebieg regularnie po sobie następ zjawisk, pozostających między sobą w związku przyczynowym. P wg Demel: -świadomą i zamierzoną ingerencją prowadząca do przemian w sferze osob jed, która dot jej stosunku do swej fiz postaci- relacje zw z podejmowaniem systematycznymi czynnościami umożliwiającymi opanowanie określonej wiedzy -wyrabianie pewnych umiejętności i sprawności, -wszystkie czynności, które podejmowane są w trosce o nauczanie czynności ruch, doraźną poprawę stanu wydol, cech motoryki, postawy ciała. Każdy P możemy analizować poprzez funkcje: prosomatyczna - działaniom towarzyszą czynności zmierzające do wytworzenia stosownych postaw i nastawień wobec ciała, prospołeczna konieczność kształt postaw kultury, współpracy, współzawodnictwa, obowiązkowości, poszanowania prawdy, poznawcza - kształt pozytywnych postaw wobec kf i potrzeba przygotowania do samousprawniania się i zdobywania zasobu wiedzy, w zakresie rozwoju fiz, zdrowia i higieny, znaczenia form aktywności, zdrowotno - hig walory zdrow i hig, morfofizjologiczna -zmiany zachodzące w ustroju, kształtująco - este, nauczająco - sprawn - zadania zw z wyuczaniem umiejętności ruchowo - sport, utylitarna - związek wyuczanych umiejętności i sprawności z czynnościami występ w pracy zawodowej, obowiązkach domowych, sporcie, twórcza- kiedy wychowanek eksponuje swoje pomysły, hedonistyczno - wypoc - aspekty zabawowe, wypoczynkowych, rozrywkowo-kulturalnych, zapełnienia czasu wolnego czy rozładowania napięć psych.

2. Podaj wskazania i przeciwwskazania dla praktyki N wynikające z rozwoju psychomotor młodzieży 16-19 lat: kształtować nawyki aktyw ruch, uczyć różnych form realizacji własnej aktyw, - przekazać wiad dot wypoczynku, higieny, odżywiania się, ma to znaczenie dla utrzymania sprawności, zdrowia i kondycji, wdrażać do systemat samokontroli samooceny, właściwego dobierania ćw utrzymujących sprawność -ważna cechą motoryczności staje się wysoka ekonomiczność ruchów i działania dostosowane do potrzeb i celów wynikających z codziennego życia, -bardzo dobra koordynacja oraz duża możliwość koncentracji uwagi pozwala na wykonywanie trudnych technicznie zadań ruchowych, możemy realizować program uwzględniając różnice rozwojowe, możliwość dużych obciążeń wysiłkowych, gdyż powiększa się klp, serce i poszerzone światło naczyń krwionośnych.

3. Struktura podstawy programowej IV etapu szkolnego. Struk: 1.Cele kształ w dziedzinie aktyw zdrow i sport 2.Treści kształcenie zw. z wart życia; rekreacji; sportu 3.Wzory wymagań. PP skł się z 4 części + cześci autorskiej. I i II -cele kształ i wych +zadania szkoły. III -treści kształ. IV zw z kompetencjami ucznia lub osiąg. PP wych fiz określa cele i treści jednej z trzech obowiązkowych h wych fiz w tyg. 2 i 3 h umożliwiają poszerzanie ich. Wszystkie zajęcia powinny rozwijać i utrwalać dyspozycje samodzielnego uczestnika kultury fizycznej, zdolnego do dokonywania świadomych wyborów, dot zdrowia i wypoczynku. Przygot lub wybierając prog wychowania fizycznego należy pamiętać o zajęciach fakultatywnych, umożliwiających uczniom wchodzenie we wszystkie podstawowe role związane z uczestnictwem w kul fiz (inicjatora, organizatora, uczestnika, oceniającego efekty).

4. Wyjaśnij pojęcie standardów osiągnięć i wymagań. S. osiągnięć - pożądane efekty kszt i wych na zakończenie każdego etapu szkolnego, zróżnicowane w stosunku do uczniów i do specyfikacji szkoły, opracowywane są przez N w oparciu o podstawę programową i wybrany program nauczania.Są niezbędne w planowaniu pracy dydaktyczno- wychowawczej N przy sporządzaniu planów dla danej klasy, mają ujęcie czynnościowe, aby nie stwarzać N najmniejszych wątpliwości jakie działania i środki zastosować, ażeby osiągnąć cele, czyli wyposażyć ucznia w kompetencje. S. wymagań to poziom umiejętności i wiadomości, który każdy przeciętny uczeń jest w stanie osiągnąć Sw są węższe od So i wskazują, które osiągnięcia i na jakim etapie powinny być poddane pomiarowi decydującymi o ocenie szkolnej ucznia. Przewiduje się dwa poziomy wymagań dla uczniów: poziom podstawowy - wymagania niezbędne i rozszerzony- możliwe do osiągnięcia. Standardy osiągnięć: Samoocena możliwości i potrzeb ruchowych na podstawie pomiaru podstawowych właściwości somatycznych i fizjologicznych. Umiejętne stosowanie ćwiczeń kszt prawidłową podstawę i spraw fiz, Organizowanie i aktywne uczestnictwo w indywidualnych i zespołowych formach aktywności, rekreacyjnej oraz turystycznej, Stosowanie różnych form relaksacji po pracy umysłowej i fiz, Przyjmowanie odpowiedzialności za zdrowie własne i innych, Pełnienie roli organizatora, widza i sędziego w wybranych dyscyplinach

5.Zasady tworzenia programów autorskich. PA to dokument zawierający: cel, drogę do celu i środki realizacji celu. zawiera cele kształcenia, treści oraz kompetencje. Przy konstruowania PA określony zostaje etap nauczania i liczba godzin. Gdy jest to program dla określonej klasy, dokonana zostaje ogólna charakterystyka uczniów /poziom rozwoju psychofiz i motor/, niezbędne wyposażenie w sprzęt i pomoce dydak, wskazanie przygotowania, doświad pedagog. PA ma być zgodny z podstawami program /określonymi przez MENiS/ oraz na przedstawieniu autorskich treści. Struktura PA: strona tytułowa, wstęp, założone cele i treści kształcenia, osiągnięcia, propozycja oceny wyników z uwzględnieniem wymagań standardowych i oceny wewnątrzszkolnej, ocenianie programu, literatura uzupełniająca. PA - rodzaje -forma inwentarza /spis, wykaz treści przeznaczonych do zrealizowania/, klasyczny program nauczania /nałożenie na inwentarz dodatkowego systemy szeregowania treści i rozplanowania ich/. Pod względem dydaktycznym: materiał opracowany w sposób przystępny, odpowiedni dla danej grupy wiekowej, uszeregowany zgodnie z zasadą stopniowania trudności, uwzględnia zainteresowania i potrzeby, umożliwia różnicowanie metod i form, P może być dopuszczony przez MENiS i przez dyrektora placówki.

6. Scharak dowolny program autorski na czwarty etap szkolenia. Program wych fiz autorstwa T. Glosa pt. Sport i rekreacja uwzględnia założenia wstępne, cel główny i cele ogólne. P ten zawiera cele szczegółowe edukacyjne, treści kształcenia (sprawność kondy, koordy, morfofunkcjo i dyscypliny sport), osiąg ucz czyli postawy, umiejętn i wiadom i uwagi. Glos uwzględnia procedury osiąg celów, ocenianie (jak oceniać a nie wystawiać oceny), zad szkoły w zakresie wych fiz. gdzie zwraca uwagę na uzupełnienie i utrwalenie wiedzy niezbędnej do podejmowania świadomej aktyw fiz jako warunku do zdrowego stylu życia, wdrażanie do samodzielnych działań na rzecz harmonijnego rozwoju fiz. przygotowanie do roli organizatora i aktywnego uczestnika różnorodnych form aktyw, organizowanie zajęc fakultatyw z zakresu sportów całego życia.

7. Wyjaśnij pojęcia ewolucji efektów kształ i wych- znaczenie samooceny i samokontroli. W procesie samoksz własna kontrola to istotny element. Przygotowując uczniów do samokształcenia należy także przygotować do SiS a co za tym idzie, osiągnięcie wyższego poziomu w procesie kształcenia, wyższej świadomości swojego działania. Skuteczność pracy dydaktyczno-wychowawczej wzrasta przy wykorzystaniu SiS w nauczaniu i uczeniu się. SiS nie zastępują kontroli i oceny osiągnięć ucznia ale wzbogacają, dynamizują, rozwijają pracę dydak, wychow i organiz. Umiejęt kontroli i oceny to warunek skutecznego przygotow się do zajęć szkolnych. W początkowym etapie edukacji kształ decydująca jest ocena N. Wraz ze stażem ucznia przeniesienie ciężaru oceniania na ucznia. SiS ma doprowadzić do samokształcenia się i przygotować do życia dorosłego. Ocena N jest punktem odniesienia do samooceny. Wymaga systematycznej i odpowiedzialnej współpracy uczniów z N. Jezierski twierdził, że N uczy, wspiera i doradza jak się oceniać, a nie wystawiać oceny z wf. Właściwie pojęta kontrola i ocena procesu wf służą: wdrażaniu uczniów do systematycznej SiS rozwoju i sprawności fiz; wzmaganiu zainteresowania uczniów aktywnością ruchową; pozyskiwaniu przez N i uczniów informacji o stanie procesu nauczania i ucz się; pomiarowi osiągnięć ucz; podsumowaniu pracy N; zwiększeniu zainteresowania rodziców zdrowiem i rozwojem fiz. W karcie, dzienniczku czy kalendarzu samooceny powinny znaleźć się infor dot: rozw, poziomu spr fiz, umiejętności ruchowych z różnych dyscyplin, wiadi z kF.

8. Elementy nowatorstwa w lekcji wf. Osiągnięcie współczesnych celów wf wymaga od N podporządkowania się w pracy dydak-wych określonym przez dydaktykę ogólną zasadom kształ i wych: podmiotowego traktowania ucznia /ucz staje się współtwórcą procesu dydak, partnerem N, może rozwijać swoje zainter i zdolności/łączenia teorii z praktyką/przekazywania umiejętn ruch, wiedzy i wspieranych przykładem/integracji kształ i wych/ równorzędnie zad dydak i wych/ różnicowania doboru treści i form kszta/w sferze kf tak, by uwzględniały zainter i potrzeby wszystkich ucz/ kształcenia ustawic/ dobór odpowiednich treści przygotowuje ucz do umiejętnego samokształ, samowych i ukształtować postawę ucz - ciągła troska o sprawność i zdrowie/.W wf funkcjonują nast. zasady nauczania - ucz się: świadomego i aktywnego udziału w procesie nauczania - ucz się; pogląd; systemat; przystę i indywidui w nauczaniu; trwałości.

9. Na czym polega kształ postaw w szkolnym procesie wych? Wf=dokonywanie zmian w świadomości i kształt pozytywnych postaw i nastawień wobec własnego ciała, zasobu wiedzy i umiejęt, dzięki którym czł będzie chciał i umiał dbać o ciało, sprawność fiz i zdro. Przez wf kształtuje się pożądane wzory i typy: higien(rozwój właściwości zdrowotnych), geneonomiczne (troska o przyszłe pokolenia), obyczajowo-estetyczne, hedonistyczne, fizyczno-utylitarne (zręczność, uzdolnienia), sportowe (np koordynacji ruch-sport). W sposób zhierarchizowany, ujął cele wf Gilewicz. Wyróżnił kategorię celów: cele związane z biologiczną postacią czł: struktury somatycznej, czynności wegetatywnych, narządów zmysłowych, nawyków i upodobań ruchowych, ogólnych cech sprawności (szybkość, zręczność, siła). 2 grupę celów, tzw. nieswoistych: momenty, przez które wf kooperuje z innymi działami: z wychowaniem intelektualnym, moralno-społecznym, estetycznym, politechnicznym. Wych fiz przekazuje wiedzy dot anatomii, fizjologii, higieny osobistej itp., postawy i motywacje: kształtowanie pozyt stos emocjonalnego do ciała i zdrowia, zainteresowanie i zamiłowanie kf itp., potrzeby i nawyki: rozbudowanie aktywności ruchowej, dbałość o higienę własnego ciała i zdrowia, umiejętności i sprawności: poprzez ćwiczenie doskonalenie i władania ciałem, ćw z elementami kontroli i samokontroli, kształcenie cech motorycznych. Strzyż wymienia 2 podstawowe typy procesów wychowania i kształcenia fiz:1Proces w których na pierwszy planie kształtowanie postaw (wobec ciała, zdrowia, sprawności, wypoczynku). rozwijanie poglądów i przekonań, komponentu uczuciowo - motywacyjnego i gotowości do określonego zachowania się. 2Procesy w których zamierza do rozwijania dyspozycji instrumentalnych, tj: cechy sprawności i wydolności fiz, umiejętności władania i troski o własne ciało, wiedza o organizmie, potrzebach i czynnikach kształtujących.

10. Na czym polega integralność wf? Wf w szerokim rozumieniu to najbardziej istotna część form i środków służących kf, cennych dla kształtowania świadomej troski o swoje ciało, rozwój fiz, sprawność i zdr. W szkole taki wf nie da się ograniczyć do ram przedmiotu nauczania. Jest wtopiony w całokształt zadań wychowawczych, zdrow i kształ, jest organizacją ćw śródlekcyjnych i przerw międzylekcyjnych, dożywianiem, troską o prawidłową postawę. Takie wf wymaga działania grona pedagogicznego i szkolnej oświaty zdrowotnej i porozumienia i konsultacji z rodzicami, klubami sport, domami kultury, itp. Wf to integralny dział ogólnego wychowania czł. Wprowadza w świat postaw, zachowań czy wytworów znamiennych dla kf. Integralność kształtowania dyspozycji instrumentalnych i kierunkowych wymaga występowania 4 rodzajów zadań połączonych ze sobą: w zakresie sprawności motorycznej, umiejętności, wiadomości i kształtowania postaw. Trzy pierwsze dotyczą dyspozycji instrumentalnych, a czwarta dys kierunkowej. W zależności od celu zmienia się przydatność i znaczenie danego typu działań. Względnie stałym jest kształtowanie dyspozycji kierunkowych. Nie jest wych i kształceniem fiz ciąg działań, przez które zmierza się wyłącznie do opanowywania jakichś umiejętności ruchowych, rozwoju cech motorycznych, poprawy postawy ciała. Ważna jest intencja wychowawcza, wzbudzanie zainteresowań i zamiłowań.

11. Cele i zadania lekcji wf. Zad jest nadrzędnym instrumentem pracy N. 2 rodzaje zadań, w ramach integralności wf oraz łączenia celów instrum i kierunk. Cele instrumentalne- związane z ciałem (biologiczną strukturą). Cele kierunkowe- związane z duszą (emocje ucznia, charaktery), z prospekcją, czyli z rozwojem postaw uczniów. Realizacja celów = cel naczelny czyli wychowanie do uczestnictwa w wf. Zadania szczegół: w zakresie kształt podstaw, sprawności motorycznej, umiejętności i wiadomości. Przy formułowaniu zadań wychowawczych należy podać cel oddziaływań wychowawczych, np. uczeń angażuje się w rozwijanie swojej ekspresji ruchowej. Przy formułowaniu zadań z motoryczności należy określić cel, czyli jedną ze zdolności motorycznych, zdolności kondycyjne szybkość, lokomocja, wytrzymałość ogólna, siła zdolności koordynacyjne równowaga, orientacja przestrzenna, rytmizacja gibkość. Zadania powinny informować jaką umiejętność opanuje uczeń. W każdej lekcji zadania kontrolne. Zadania z zakresu wiadomości (zdrowia, higieny i bezpieczeństwa). Zad szczegół musza wynikać z tematu. Temat: PS Doskonalenie przyjęć i podań piłki sposobem oburącz g i d. Cele szczegół: Wychowanie: wprowadzenie i angażowanie ucznia w rolę sędziego. Wspólnie z N sędziuje i ocenia poprawność przyjęcia piłki. Umiejętności: po przyjęciu piłki oburącz ucz potrafi skierować p do rozgrywającego ustawionego na środku ataku. Wiadomości: ucz wie, która noga z przodu przy odbiorze zagrywki oburącz dołem w zależności od ustawienia na boisku. Motoryczność: orientacja przestrzenna przy podaniu i przyjęciu p oburącz dołem i górą, po przewrocie w przód i w tył. Temat: G. Doskonalimy umiejętność asekuracji i samoasekuracji przy staniu na rękach. Cele ogólne wskazują N do czego dąży, cele formułowane jako zamierzone osiągnięcia - celami operacyjnymi.

12. Wf w zreformowanej szkole-istota pedagogiki personalistycznej. PP jest podstawą odpowiedzialnego wychowania, gdyż traktuje wychowanka jako osobę. Dąży do odpowiedzialnego kształtowania całej rzeczywistości. Wychowanek nie zaniedbuje wychowania w sferze ciała, płciowości, seksualności czy psychiki. PP to jedyny system wychowania, który umożliwia osiągnięcie integracji. W centrum wychowania stawia wychowanka jako osobę, zdolną zrozumieć i zintegrować całe swoje bogactwo psychofizyczne, społeczne i duchowe. Wychowanie personalistyczne umożliwia włączenie wszystkich wymiarów jego rzeczywistości. Po trzecie, PP opiera się na realizmie wychowawczym. Wyrazem którego jest świadomość, że wszystkie wymiary rzeczywistości czł są ze sobą ściśle powiązane, Przejawem realizmu w PP są wysokie wymagania, stawiane wychowawcom. Odpowiedzialnymi wychowawcami są ci, którzy w całościowy i realistyczny sposób rozumieją wychowanka, odróżniają co rozwija, a co go krzywdzi i kierują się rzeczywistą troską o jego dobro. W wf zaczęły dominować nastawienie na wyniki i współzawodnictwo. Zamiast pracy z całą grupą, preferowano pracę z uzdolnionymi ruchowo. Efekt - sprawność fizyczna młodzieży się obniżała, a słabość fizyczna negatywnie wpływała na psychikę. Powstawało wiele fobii, lęków, braku pewności siebie, różne formy patologii społecznej. Niedostatku ruchu wśród dzieci i młodzieży nie rekompensują zajęcia wf w ramach obowiązującego wymiaru godzin. Występujący zbyt rzadko skuteczny bodziec ruchowy nie podniesie poziomu sprawności i wydolności fizycznej. Realizując zajęcia wf należy mieć na uwadze działania wyrównujące braki w stanie zdrowia uczniów, korygowanie wad postawy i budowy ciała oraz przeciwdziałanie otyłości i obniżonej sprawności ruchowej. W czasie wf nie można preferować uczniów najbardziej sprawnych. W programach modne i atrakcyjne formy aktywności ruchowej, w tym sportów całego życia. Przy podjęciu decyzji dot zwiększonego wymiaru zajęć wf proponuje się organizację obowiązkowych zajęć wf w innych niż klasowo-lekcyjny formach organizacyjnych, przykładowo: 3 godziny obowiązkowych zajęć lekcyjnych jak dotychczas; w ich trakcie w grupach ćwiczebnych podstawa programowa wychowania fizycznego, zgodnie z ramowymi planami nauczania i zaliczana na ocenę; pozostałe godziny obowiązkowych zajęć są wybierane przez uczniów lub rodziców, z udziałem nauczycieli wf. Zajęcia w zwiększonym tygodniowym wymiarze odbywają się niezależnie od nadobowiązkowych zajęć sportowych dla dzieci oraz młodzieży uzdolnionych i zainteresowanych sportem oraz nadobowiązkowych zajęć z gimnastyki korekcyjnej. Nauczyciel nie powinien być rozliczany i nagradzany za osiągnięcia uczniów, ważnym wyróżnieniem jest liczne uczestnictwo jego wychowanków w sporcie powszechnym.[Spis treści] Tradycje wF: biomechaniczna koncepcja /nauczanie i doskonalenie aktywności ruchowej/humanistyczna koncepcja /wszechstronne oddziaływanie na osobowość/Współczesne tendencje oraz modernizacje procesu wychowawczego:Kształcenie ustawiczne; Edukacja permanentna; Prospekcja /nad aktualizacją/- sporty całego życia; Autoedukacja; Intelektualizacja /wprowadzenie świadomości do procesu wychowania/; Proces humanizacji; Indywidualizacja.

13. Założenia edukacji olimpijskiej młodzieży. "Najważniejszym w Igrzyskach jest udział, nie zwycięstwo", "gdyż podstawą życia nie jest triumfować, lecz walczyć". Coubertin przestrzegał przed medalomanią i gromadzeniem rekordów, dlatego podkreślał istotę etosu walki pod hasłami szlachetności, uczciwości i poszanowania dla przeciwnika. "Fair play"- główną zasadę olimpizmu, traktując ją w kat przestrzegania przepisów, oraz wartości intelekt i moralnych. Coubertin był głęboko przekonany, że sport ze wszystkimi wartościami etycznymi powinien zająć ważne miejsce w wych młodzieży. Szerząca się agresja na boisku i trybunach, doping, korupcja i przekupstwo, zwycięstwo traktowane jako środek do zapewnienia sukcesu - powodują wypaczenie relacji sport, podważają olimpijskie i humanistyczne idee i wartości. Głosił, że olimpizm jest stanem ducha. Edukacja olimpijska to kształt: uczciwość, odwaga, lojalność, współpraca w zespole, przestrzeganie obowiązujących norm, przepisów i reguł, szacunek dla przeciwnika, radość ze zwycięstwa i godne przyjmowanie porażek. Traktowanie U jako współuczestnika pozwala na przeniesienie tych wartości do życia codziennego.

14. Intensyfikacja, intelektualizacja, indywidualizacja lekcji wf. Intelektualizacja- przekazywanie wiadom, wiedzy U, dostosow do poziomu intelektualnego, dobór środków: DVD, video, gazeta. Umiastowska uważa, że współdziałanie wf z wych intelektualnym odbywa się przez: realizację świadomego i aktywnego uczestnictwa w procesie naucz- ucz się, wyposażenie U w wiadom o celach i zad wf, o wpływie ćw ruch na org, o treściach związanych z realizacją poszczególnych działów, realizowanie czynności ruch. Indywidualizacja dostos zad do możliwości U: spr , wiek, płeć, etap edukacji, zainteresowania, warunki psychofiz. W lekcji dotyczy: tempa opanowania umiejętności ruch, doboru treści, zad, metod i form prowadzenia lekcji, rozwoju spr. Intensyfikacjai wf związana jest z czynnikami motywującymi: osiągnięcie zad postawionych sobie, potrzeba efektu i odczuwania satysfakcji, stymulacji w dążeniu do samorealizacji. Zwiększenie intensywności lekcji przez: skrócenie czasu objaśniania na rzecz pokazu, skrócenie przerw między ćw, dobór metod i form max angażujących U, dobrą organizację pracy, interesujący dobór ćw i zadań do lekcji, właściwą motywację U.

15. Rola N wf w szkole i środowisku. E. Piasecki pisząc o osobowości n-la podkreślał, że nie chodzi mu o profesjonalizm sportowy, ale o zawód wf. Wymagania do n-la wf: sprawny, zdrowy, silny, dobrym wychowawcą o wszechstronnej wiedzy, pracujący z zamiłowaniem, oddaniem, odznaczać się talentem organizatorskim, posiadać wysoki poziom kultury intelektualnej, moralnej i estetycznej. N-l wf pełni ważną rolę kierownika i organizatora wf i sportu w szkole, czasu wolnego młodzieży, doradca innych n-li i rodziców w sprawach rozwoju fiz, zdrowia i związanych z nim potrzeb dziecka, bliski współpracownik lekarza troszczącego się o zdrowie dzieci i higieniczne warunki ich rozwoju, organizator ćw o charakterze wyrównawczym, inicjator rozrywek sport, wycieczek i biwaków, zaangażowany pełen radości życia człowiek, który pragnie stworzyć pogodną, ale twórczą atmosferę pracy niezbędną w szkole, zwracać uwagę na warunki higieniczne na lekcjach, po każdych badaniach okresowych powinien mieć wgląd do zaktualizowanych kart zdrowia

16. Komp zawod wf oraz ścieżki awansu zawod. Komp-- odpowiedzialność, zgodność, spr dział, zakres uprawnień, wiedzy, umiejętności i odpowiedzialności, zdolność do samorealizacji. Komp: 1)motor- treści naucz przedmiotu; 2)dydak- metod- warsztatu pracy n-la i U 3)wych- różnych spos oddział wych na U. Podział wg Strychowskiego: prakseolog, komunik, współdział, kreatywne, informat, moralne. Zakres w podst: dostos spos przekazywania wiedzy, kształt umiejętności i postaw U do aktywności dzieci, umożliwienie poznania świata i jego złożoności, wspomaganie w samodzielności uczenia się. Zakres w gimnazjum: n-l wprowadza U w świat wiedzy naukowej, wdraża i angażuje do samodzielnych wrażeń i decyzji, pomaga w podejmowaniu decyzji dalszej edukacji, przygot do aktywnego udziału w aktywności fiz. Zakres ponad gimnazjalnej: ukształt osobowości w zakresie kształc i wychow, wybór dalszej drogi życiowej Zakres wyższej: wyposażenie w wiedzę, umiejętności i ekonom spr wykonywania zad, kształt postawy wobec ról społ. Ścieżki awansu Od 1IX2000r status n-li przewiduje 5 gr kwalifikacyjnych- stopnie awansu zawod n-la: stażysta, kontraktowy, mianowany, dyplom, honorowy prof oświaty. Kwalifikacja do gr zależy od: posiadanie odpowiednich kwalifikacji, odbycie stażu, zakończonego pozytywną oceną dorobku zawod oraz pozytywna decyzja administracyjna dyr lub organu prowadzącego szkołę.

17. Ewaluacja syst wf w Polsce. WF możemy przedstawić jako stos przebiegający dwukierunkowo między wych fiz a U. Etapy ewolucji poglądów 1Koncepcja wych ciała była wyłącznie nastawiona na zaspokojenie potrzeb doraźnych czł. Obarczona ówczesnym spos patrzenia na rolę wych, wychowanka traktowała jako bierny przedmiot oddziaływań wych. 2„Ciało ma być punktem zaczepienia, lecz celem- cały czł” oddział na wszystkie sfery osobowości czł poprzez aktywność fiz i wpływ czynników naturalnych. Słabością- naiwna wiara, że za pomocą fiz śr można wielostronnie i całościowo oddział na czł. 3Stanowisko kompromisowe pomiędzy wych ciała a wych poprzez ciało. Odczuwano konieczność włączenia wf w ramy wych właściwego jako pełnoprawnego składnika procesu pedagog. Stąd konieczne stały się wiązanie wf z wych umysł, moral i estet. Ograniczała rozumienie tego co swoiste dla wf wyłącznie do ciała, a także rozciągała zad ogólnowych. 4Poczęto stopniowo przenosić cechy wf ze sfery naucz i uspr w sferę zamierzonego kształt nowego zespołu postaw, przekonań i wartości w dziedzinie dbałości o jego ciało i fiz funkcjonowanie. Istotne jest, czy działania nasze dokonały zmiany w świadomości, czy bogatsza stała się osobowość wychowanka, czy zmienił się jego stos do ciała, zdrowia, spr ruch, higieny

18. Tradycje i perspektywy wf na tle zmian w oświacie. Tradycje wf: 1)biomechaniczna /naucz i doskonalenie aktywności ruch/ 2)humanistyczna /wszechstronne oddział na osobowość/ Współczesne tendencje oraz modernizacje procesu wych (wf): kształcenie ustawiczne, edukacja permanentna, prospekcja /nad aktualizacją/- sporty całego życia, autoedukacja, intelektualizacja /wprowadzenie świadomości do procesu wych/, proces humanizacji, indywidualizacja. Aktualnie U polskiej szkoły- na tle europejskim- uczestniczy w 1 z największych liczbie obligatoryjnych zajęć wf choć ma z kolei mniejszą możliwość wyboru atrakcyjnych zajęć pozalekcyjnych o charakterze rekreacyjnym, sport lub turystycznym.

19. Znaczenie i org lekcji na świeżym powietrzu. 3 rodzaje zajęć wf w terenie: w środ naturalnym, w plenerze, na boisku przy szkole. Zajęcia na powietrzu do temp -11⁰C. Uwarunkowanie warunków termicznych /temp, wilgotności, wiatru, pory roku/, zesp bodźców chem oraz wł terenu. Stała ścieżka zdrowia- zorganizowanie boiska przyszkolnego „zielone sale edukacyjne”. Lekcje w terenie powinny: kształt umysł, uczyć orientowania się w terenie, kształt wyobraźnię, uczyć wykorzystania przestrzeni, wdrażać do samodyscypliny i samokontroli. Walory: hartowanie org, większa swoboda i przeżycia emocjonalne, efektywniejsze usprawnianie fiz, obcowanie z przyrodą, wych. Zasady i obowiązki: znajomość terenu, spr bezp terenu, przestrzeganie ubioru dzieci.

20. Metody i ćw relaksacyjne w edukacji fiz. Zrelaksowany, odprężeny org, pozwala na lepsze jego wykorzystanie, optymalnie wspomaga proces zdobywania wiedzy a utrzymanie równowagi pomiędzy koncentracją a odprężeniem jest cenną umiejętnością stymulującą zdrowie i pozwalającą na osiągniecie zamierzonych celów. Reakcje relaks, to rozluźnienie poszczególnych grup mm i ogólnego stanu org przejawia się odprężeniem, wyciszeniem, homeostazą psychofiz, równowagą emocjonalną. Radzenie sobie ze stresem obejmuje 4 fazy: uświadomienia, przeciwdziałania, kontrolowania stresu, kierowania. Podst sposoby do zastos na lekcji wf w ramach relaksacji to: Podst relaksacji progresywnej wg E. Jacobson'a /metoda analityczna- relaks stopniowy/, Trening autogenny J. Schultz'a /metoda globalna- odczuwanie ciężaru ciała i odczuwanie ciepła/, System ćw GMMS M. Sadowskiej /gimnastyka masująca/, Łączenie ćw kształt z wybranymi tech masażu klasycznego przy wykorzystaniu dłoni lub stóp, Wybrane elementy z thanga- jogi /podst pozycje relaksacyjne ja-san, nauka pozycji powitanie słońca- joga, Nauka oddechu oczyszczającego i pełnego, Stretching i joga, Myślenie asertywne i zach empatyczne. Metody wspomagające relaksację: metody, u których podłoża leży właściwe wykorzystanie zmysłów /muzykoterapia, chromoterapia- barwy i kolory/.

21. Metody i formy org podnoszące intensywność i efektywność lekcji wf. Metody: stacyjna- polega na podziale całego zespołu ćw na mniejsze zespołów z których każdy ćw na osobnej stacji. Stacje ustawione są na obwodzie koła ponumerowane i oznaczone, U powinni być dobrze poinformowani jakie ćw wykonywane będą na każdej ze stacji. Na sygnał zmiana stacji 2)zad dodatkowe- zad powinny być łatwe, opanowane, bezpieczne, niewymagające dużej przestrzeni oraz różniące się od zad głównego, stosować także przy zmianie stanowisk 3)tor przeszkód i ścieżka zdrowia- przeszkody różnego rodzaju i dostos do możliwości spr ćw. Dystans oraz liczba przeszkód zależą od warunków przestrzennych. Jeżeli na torze zamiast przeszkód są stanowiska ćw o dużej jakości ćw oraz liczbie powtórzeń wówczas- ścieżką zdrowia- wymogi wszechstronność 4)wiązanie ruchu z rytmem i muzyką- wciągają w ruch, inspirują go, uprzyjemniają zajęcia wf, rytmizują, stają się elementem pobudzającym do ruchu bardziej wyrazistego, ekspresyjnego. Formy:)praca w małych gr- wprowadzają czynnik ożywienia, większego zainteresowania, współpracy, dostos własnych działań do działań partnera współzawodnictwo( indywid i zespołowe)- największy pułap możliwości dany osobnik osiąga w gr

22. Edukacja pro zdrowotna i zdrowy styl życia jako realizacja celu globalnego wf. Pro zdr to nauka i sztuka pomagania ludziom, by zmieniali swoje środow i styl życia, by to zdrowie umacniali i rozwijali. Zdobywanie wiedzy med oraz kształt postaw i zach sprzyjających utrzymaniu i poprawie zdrowia. Obowiązki n-la w prom zdr: prowadzenie efektywnych zajęć lekcyjnych i pozalekc, koordynowanie wszystkich działań związanych z wf, zdrowotnym, sportem i turystyką, org imprez sport- rekreacyjnych, przekazywanie U wiedzy o zmianach zachodzących w org czł pod wpływem ruchu, wyjaśnianie jaki ten ruch ma znaczenie dla zdrowia i ludzkiej egzystencji, wskazywanie zagrożeń wynikających z niedoboru ruchu lub jego nadmiernej intensywności, wskazywania innych zagrożeń z powodu zanieczyszczeń środow naturalnego, nieracjonalnego odżywiania się, alkoholizmu, nikotynizmu, narkomanii, i niehigienicznego stylu życia. Edukacja zdrowotna ma na celu podejmowanie odpowiednich decyzji i wyborów, kształt zdrowego trybu życia i rozwiąz własnych problemów zdrowotnych. Za realizację eduk zdrowotnej w szkole odpowiedzialny jest dyr szkoły i wych. Program eduk zdrowotnej powinien być dostos do potrzeb i warunków szkoły. Należy poprawić warunki higieniczno - sanitarne; zorganizować posiłki szkolne; org specjalne imprezy o tematyce zdrowia; prowadzić równoczesną edukację rodziców; zachęcać rodziców, którzy posiadają odpowiednią wiedzę do prowadzenia zajęć.

23. Cele, formy i zasady współpracy n-la wf z rodziną. Cele: Lepsze poznanie rodziców poszczególnych U, dążenie do uspr pracy wych z U, zjednywanie rodziców dla ogółu U, przekonanie, że wielostronny rozwój dziecka zależy od wspólnie realizowanych działań, wytworzenie i utrzymanie więzi emocjonal między n-lami a rodzicami, wymiana spostrzeżeń dotyczących rozwoju fiz, psych i społ U. Zasady: pozytywnej motywacji, partnerstwa, wielostronnego przepływu inf, jedności oddział, aktywnej i syst współpracy. Formy: praca indywidualna z rodzicami, zebrania grupowe, wycieczki i festyny, otwarte lekcje, tablice, plansze, gabloty dotyczące spr, rozwoju, rekordów szkoły

24. Miejsce i rola wf w wych ogólnym. Wf to część procesu wych, którego zad jest kształt prawidłowej budowy ciała, rozwijanie spr ruch, podnoszenie odporności i zdrowia org, wyrabianie nawyków czynnej rekreacji ruch. Wpływa na kształt woli, sfery emocjonal, postaw społ- moral, rozwija spr umysłową i poczucie estetyki. Wf jest 1 z dziedzin wchodzących w skład kf. Zdaniem Demela M. w skład kf wchodzą wszystkie te wartości, które wiążą się z fiz postacią i fiz funkcjonowaniem człowieka. Dzisiaj podst celem kształcenia ogólnego jest wspomaganie i ukierunkowywanie rozwoju czł w zmieniających się warunkach ekonom, ustrojowych i cywilizac, które mają wpływ na styl życia, oczekiwania i aspiracjie czł. Celem wf w szkole jest: 1)ukształt postawy odpowiedzialności za swój rozwój i potrzeby ustawicznego dział dla zach zdrowia, prawidłowego rozwoju fiz, spr motorycznej i odporności org. 2)rozbudzenie zainteresowań różnymi formami aktywności ruch: zdrowotnej, utylitarnej, sport, rekreacyjnej i hedonistycznej oraz wyposażenie U w wiedzę i umiejętności umożliwiające im aktywne uczestnictwo w tych formach. 3)wszechstronny rozwój fiz, ogólne usprawnienie

25. Co to jest integralność wf i na czym polega?

W nowoczesnym rozumieniu istotą wychowania fizycznego jako integralnej części wszechstronnego wychowania oddziaływującego na wszystkie sfery fizyczne postaci i osobowość ucznia, a także ukształtowanie jego kompetencji aksjologicznych odnoszących się do sfery emocjonalno-wolicjonalnej oraz kompetencji technologicznych dotyczących sfery intelektualno sprawnościowej, a zatem wf w szkole powinno spełniać podwójną rolę:

1. Zaspokajać doraźne potrzeby fizycznego i motorycznego rozwoju ucznia

2. Przygotować ucznia do dbałości o ciało, zdrowie, dalszy rozwój i sprawność po ustaniu procesu wychowawczego

Kształtowanie kompetencji instrumentalnych nazywamy też dyspozycjami technologicznymi ucznia. Natomiast wywieranie wpływu na kompetencje aksjologiczne określamy mianem dyspozycji kierunkowych.

Literatura:

1. Strzyżew-Proces kształ i wych w kf,

2. T. Maszczak - Met WF, Umiastowska - Lekcja WF,

3. Górna i Garbaciak - Kf w szkole.Pańczyk

4. Warchoł W kręgu teorii, met i praktyki wpółczesnego wf,

I

1.Istota i struktura procesu wych fiz.

2.Podaj wskazania i przeciwwskazania dla praktyki N wynikające z rozwoju psychomotor młodzieży 16-19 lat,

3.Struktura podstawy programowej IV etapu szkolnego,

II

4.Wyjaśnij pojęcie standardów osiągnięć i wymagań,

5.Zasady tworzenia programów autorskich,

III

6.Scharak dowolny program autorski na czwarty etap szkolenia,

7.Wyjaśnij pojęcia ewolucji efektów kształcenia i wychowania- znaczenie samooceny i samokontroli, 8.Elementy nowatorstwa w lekcji wf,

IV

9.Na czym polega kształtowanie postaw w szkolnym procesie wychowania,

10.Na czym polega integralność wf,

V

11.Cele i zadania lekcji wf.

12.Wf w zreformowanej szkole-istota pedagogiki personalistycznej

VI

13założenia edukacji olimpijskiej młodzieży,

14intensyfikacja, intelektualizacja, indywidualizacja lekcji,

15Rola nauczyciela wf w szkole i środowisku,

VII

16komp zawod wf oraz ścieżki awansu zawod,

17Ewaluacja syst wf w Polsce,

18Tradycje i perspektywy wf na tle zmian w oświacie,

VIII

19Znaczenie i org lekcji na świeżym powietrzu,

20Met i ćw relaksacyjne w edukacji fiz,

21. Met i formy org podnoszące intensywność i efektywność lekcji wf,

IX

22Edukacja pro zdrowotna i zdrowy styl życia jako realizacja celu globalnego wf,

23Cele, formy i zasady współpracy n-la wf z rodziną,

24Miejsce i rola wf w wych ogólnym,

---