PSYCHOLOGIA-nauka o wyższych czynnościach nerwowych
prof. Tomaszewski sformułował definicję „czynności” - jest to takie działanie człowieka, które jest nastawione na realizację określonego celu i posiadastrukturę czynności. Wyróżniamy czynności:
proste
złożone - ich mechanizm przebiega na poziomie potrzeb i ich zaspokajania
wyższe - wymagają rozwoju wyższych czynności nerwowoych - mowy abstrahowania, myślenia, planowania
Koncepcje rozwoju psychologii:
instrospekcjonizm
behawioryzm
psychoanaliza
psychologia humanistyczna
psychologia poznawcza
Instrospekcjonizm - Wundt Wilhelm, założył laboratorium psychofizyczne. „introspectio” - wgląd w siebie, koncentrował się na emocjach, uczuciach, opieral się na metodzie wlasnych odczuć. Badał odczucia ludzi pod wpłuwaem bodźców fizjologicznych.
Behawioryzm - początek XX wieku - Thorndike, Watson, Skinner - modyfikowanie i dobieranie środowiska człowieka, ponieważ ma ono wpływ na to jakimi będziemy. Zakładano, że nie ma osobowości, tylko człowiek działa, zachowuje się według schematu:
S (stimulus,bodźce) ------- R (response, odpowiedź)
Liczy się liczba między bodźcem a reakcją - staje się ona drugą naturą. Istnieją ludzie, którzy wolniej lub szybciej uczą się pewnych zachowań - są bardziej podatni na oddizalywanie środowiskowe.
S ------- O -------- R
Druga osobowość traktowana jako „czarna skrzynka”. Uznawano tylko metody empiryczne, to, co jest obserwowalne, zmierzone.
Behawioryzm ma zastosowanie dziś np. W uczeniu się pewnych nawyków. Wielokrotne powtarzanie czynności powoduje powstanie automatyzmu, np. Prowadzenie samochodu.
Istnieją indywidualne osobowościowe preferencje, które wskazują na to, których przedmiotów uczymy się łatwiej.
Psychoanaliza- koniec XIX wieku Freud - w człowieku mamay 3 sfery:
supergeo - uznane za swoje własne normy, wartości, zakazy, dzięki którym może zostać przekazywana tradycja i kultura - wiąże się z systemem wartości. Normy te wyznaczają granice, poza które nie można przechodzić, np. Kazirodztwo.nadmiernie rowinięte „superego” prowadzi do represji- czlowiek czuje się zablokowany, przestaje być sobą, możedziałąć przeciwko sobie.
Superego = sumienie do kwadratu :)
id - popędy, naturalne dążenia człowieka wynikające z ludzkiej natury, rządzi się zasadą przyjemności
„zielone światło” - wszystko jest dopuszczalne, co lubię
ego - celem jest realizacja dążeń, potrzeb, ale w sposób akceptowany społecznie. Znaleźć realistyczny „złoty środek”, pogodzić „superego” i „id”
Freud twierdził, że ważne są fazy rozwoju osobowości człowieka:
oralna - ważna jest umiejętność pozyskiwania pokarmu, ssanie
analna - kontrolowane zachowanie, np. Defekacja
falliczna - dojrzałość uzyskujemy poprzez bliskie relacje z drugim człowiekiem - dojrzałe konflikty, sex.
Zablokowanie rozwoju w którejś fazie, negatywne oceny, zmuszanie do niektórych działań - traumatyczne przeżycia - powoduje zablokowanie fazy rozwoju - toxyczne zachowanie rodziców, rówieśników, pedagogów - zebrana energia działa negatywnie i ciągnie w dół.
Psychologia humanistyczna - człowiek jest podmiotem, człowiek decyduje o sobie, jego wolna wola - Maslow, Rogers - psychologia powinna pomóc w rozpoznaniu dążeń. Człowiek powinien rozwijać zainteresowania - są one ubezpieczeniem na wszelkie przeciwności losu.
Psychologia poznawcza - zakładała, że rozwój człoweika dokonuje się poprzezrozwój procesów poznawczych, najważniejsze jest opanowanie metod poznania świata - powinno się to odbywać wg spirali - tworzenie postaw, otwartość, tolerancja.