LECZNICZE ANTYSENSY
Oligonukleotydy antysensowe to krótkie odcinki jednoniciowego DNA, które potrafią zahamować ekspresję niepożądanego, bo odpowiedzialnego za chorobę genu. Ta metoda lecznicza, aczkolwiek prosta i elegancka w swej idei, nie znalazła jeszcze szerszego zastosowania w badaniach klinicznych, ponieważ używane antysensy są niestabilne, a ponadto nie ma pewności, czy rzeczywiście działają specyficznie, tzn. nie wstrzymują ekspresji innych genów.
Nowy sposób zastosowania antysensów zaproponowali R.A. Montgomery i H.C. Dietz z John Hopkins University w Baltimore. Podjęli oni próbę zahamowania ekspresji genu fibryliny 1, którego mutacja wywołuje zespół Marfana. Jest to jedna z dziedzicznych chorób tkanki łącznej, objawiająca się m.in. nadmiernie długimi rękami, nogami i palcami, zniekształceniem klatki piersiowej, wiotkością mięśni oraz wieloma wewnętrznymi nieprawidłowościami. Badacze ci wprowadzili do komórek, które wytwarzają fibrylinę 1, sztucznie skonstruowany gen, zawierający sekwencje antysensowe w stosunku do genu kodującego to białko. Doszło w nich do syntezy antysensowego RNA, który zniszczył maszynerię molekularną umożliwiającą produkcję fibryliny.
Jeżeli wyniki badań zostaną potwierdzone, to opisaną technikę będzie można zastosować do hamowania ekspresji onkogenów czy patogenów. Wyobraźmy sobie, że przed operacją chirurgiczną do wątroby pacjenta zostanie wprowadzony odpowiednio skonstruowany gen, którego zadaniem będzie zahamowanie ekspresji genów odpowiedzialnych za namnażanie się wirusa zapalenia wątroby typu C. Jeśli w trakcie operacji dojdzie do zakażenia tym wirusem, przeciw któremu nie wynaleziono jeszcze szczepionki, zostanie on zniszczony przez czekające w pogotowiu antysensy.
Zaproponowana strategia ma jeszcze jedną zaletę. Wprowadzenie genu z sekwencjami antysensowymi w stosunku do genu odpowiedzialnego za chorobę o podłożu genetycznym umożliwia równoczesne użycie jego „zdrowego" odpowiednika, który będzie wytwarzał niezmienione białko potrzebne organizmowi.