Odbicie piłki sposobem górnym w przód
Przebieg ruchu:
Odbijający przemieszcza się szybkimi, krótkimi krokami z pozycji gotowości na miejsce z którego ma nastąpić nagranie. Wszystkie ruchy w stronę piłki powinny być zakończone przed kontaktem z nią.
Podczas odbicia uczeń znajduje się w pozycji rozkrocznej pod piłką, stopy rozstawione są na szerokość bioder a jedna z nich wysunięta jest o pół lub całą długość do przodu. Ciężar ciała spoczywa raczej na śródstopiu, ramiona i nogi są ugięte, tułów wyprostowany. Na krótko przed dotknięciem piłki następuje całkowity wyprost ciała. Piłkę odbijamy na wysokość ciała, dłoń przyjmuje miseczkowaty kształt, palce są rozpostarte (kciuk do dołu, do tyłu). Odbicie musi być wykonane sprężyście przy pomocy czubków palców podczas wyprostu ramion.
Analiza i korekta błędów przy nagraniu oburącz górnym
Błędy postawy przygotowawczej:
odbicie w ruchu zamiast w pozycji zatrzymanej,
krok wypadowy lub rozkrok zamiast lekkiego wykroku,
ciężar ciała spoczywa na piętach zamiast na opuszkach stóp,
ciężar ciała spoczywa na jednej nodze zamiast równomiernego rozłożenia na obu nogach.
Środki zaradcze:
ćwiczenia bez piłki lub z piłką trzymaną w rękach: bieg, zatrzymanie na sygnał dźwiękowy, przyjęcie odpowiedniej postawy, odbicie,
ćwiczenia z podrzuconą, rzuconą piłką, uczniowie obserwują i poprawiają się nawzajem.
Błędy postawy wyjściowej lub koordynacji:
błędne ułożenie ramion i nóg zamiast całkowitego wyprostu,
dłonie przed odbiciem stanowią przedłużenie ramion a powinny być ugięte ku tyłowi,
zbyt wczesne lub zbyt późne wyprostowanie całego ciała, które powinno nastąpić krótko przed odbiciem piłki,
ruch nadgarstka do przodu zamiast ku górze,
nieprawidłowe trzymanie łokci, powinny być ugięte na ukos do przodu.
Środki zaradcze:
rzuty piłką lekarską do góry /do przodu przypominające odbicia oburacz górne (niska postawa wyjściowa),
górne odbicia piłki raz wyżej raz niżej,
górne odbicia piłki w kierunku wysoko umieszczonych celów z niskiej postawy wyjściowej.
Błędy podczas odbicia:
oba kciuki odchylone są do przodu zamiast w dół i do tyłu,
palce ustawione są sztywno i zbyt blisko siebie, powinny być ułożone miseczkowato w odległości około połowy średnicy piłki od siebie,
piłka jest uderzona płasko całą powierzchnią dłoni, zamiast sprężyście, tylko przy pomocy czubków palców,
dłonie są trzymane lub prowadzone niesymetrycznie, zamiast jednocześnie i równolegle.
Środki zaradcze:
podrzucamy piłkę i chwytamy ją mając dłonie ułożone jak do odbicia górnego, następnie kontrolujemy ułożenie ramion i dłoni,
wysokie odbijanie piłki z ciągłą obserwacją ułożenia ramion i dłoni, początkowo z pozycji siedzącej, potem stojącej,
wysokie odbijanie piłki, którą obserwujemy poprzez dłonie,
wysokie odbijanie lekkich piłek, następnie cięższych.
Ćwiczeniem kontrolnym będzie odbijanie piłek zabrudzonych kredą. Na podstawie zabrudzeń na dłoniach sprawdzamy poprawność ich ułożenia podczas odbić.
Błędy pozycji ciała względem piłki:
uczeń znajduje się za lub obok piłki zamiast za nią i pod nią,
nieprawidłowa ocena szybkości toru lotu zbliżającej się piłki.
Środki zaradcze:
Wszystkie możliwe ćwiczenia omówione wcześniej ze szczególnym uwzględnieniem pozycji ciała względem piłki.
Wykroczenie przeciw regułom gry:
przetrzymanie lub rzucenie (pchniecie) piłki spowodowane błędną koordynacją lub postawą,
podwójne dotknięcie piłki spowodowane błędami postawy zasadniczej, pozycji ciała względem piłki i złą powierzchnią odbicia.
Środki zaradcze:
poprzez sygnały akustyczne dawane w momencie odbicia piłki przez partnera staramy się, aby jego kontakt z nią był jak najkrótszy (np. przez okrzyki : „odbij”, „ już”, „ teraz” ),
Kontrola osiągnięć:
czy każdy uczeń potrafi przez pół minuty bez przerwy odbijać piłkę oburącz o namalowany cel?
czy każdy uczeń potrafi więcej niż 10 razy bez przerwy odbić piłkę o cel zamieszczony na wysokości ponad 3 metrów i mający średnicę 0,5 metra?
Odbicia piłki sposobem dolnym w przód
Przebieg ruchu
Podobnie jak przy odbiciu sposobem górnym, także i przed odbiciem oburącz dolnym do przodu odbijający szybkimi, krótkimi krokami zbliża się do miejsca przyjęcia piłki. Każdy ruch powinien być zakończony przed kontaktem z piłką. w chwili przyjęcia gracz znajduje się za piłką w wyskoku, przy czym ciężar ciała spoczywa raczej na opuszkach stóp. Stopy rozstawione są trochę szerzej niż szerokość bioder, a jedna z nich wysunięta jest do przodu o pół lub całą długość. Nogi są ugięte, tułów lekko przechylony ku przodowi, ręce rozprostowane, a dłonie położone jedna na drugiej.
Dzięki załamaniom nadgarstków i wystawieniu ramion do przodu otrzymujemy szeroką powierzchnię odbicia utworzoną przez wewnętrzną powierzchnię złączonych ze sobą przedramion.
Krótko przed dotknięciem piłki zaczyna się wyprost ciała, piłka odbijana jest przy pomocy przedramion na wysokości bioder. Przy odbiciu piłki kończymy wyprost, ruch przedramion koczy się na wysokości barków, a odbijający natychmiast powraca do pozycji gotowości.
Analiza i korekta błędów
Błędy postawy przygotowawczej:
odbicie piłki w ruchu zamiast w pozycji zatrzymanej
krok wypadowy lub rozkrok zamiast lekkiego wykroku
ciężar ciała spoczywa na piętach zamiast na opuszkach stóp
nogi są wyprostowane a nie ugięte
Środki zaradcze:
stosujemy podobne środki zaradcze jak w przypadku błędów postawy zasadniczej przy odbiciu oburącz górnym
Błędy postawy wyjściowej lub koordynacji:
odbicie następuje jedynie w skutek ruchu ramion bez odpowiedniej pracy nóg,
ugięcie ramion,
wyprost ciała następuje dopiero w momencie odbicia piłki lub chwilę potem, powinien nastąpić krótko przed odbiciem,
wyprost jest zbyt wczesny, co powoduje, że piłka odbijana jest na wysokości ramion, a nie bioder
Środki zaradcze:
odbicie dolne z niskiej postawy, uczeń siedząc na ławce odbija spoczywającą na jego przedramionach, podrzuconą mu piłkę
ćwiczenia z użyciem drugiej piłki, która zaklinowana jest między górną częścią ramion a klatką piersiową. Piłka nie może być wypuszczona podczas odbić oburącz dolnych
przed każdym odbiciem piłki uczeń powinien dotknąć parkietu
Błędy podczas odbicia:
piłka uderzana jest przy pomocy dłoni, a nie przedramion
dłonie znajdują się obok siebie, a nie splecione jedne z drugą
brak wygięcia nadgarstków, co powoduje, że piłka odbijana jest zewnętrzną,
a nie wewnętrzną powierzchnią przedramion
Środki zaradcze:
odbijane piłki do wysoko, ale w bliskiej odległości przed odbijającym umieszczonych celów, np. na ścianę, tablicy do koszykówki
jak wyżej z tym, że przed zagraniem piłka musi się odbić od podłogi
Błędy ułożenia ciała względem piłki:
uczeń w momencie odbicia znajduje się zbyt blisko lub zbyt daleko piłki, powinien być oddalony na wyciągnięcie ramion
błędna ocena prędkości i toru lotu piłki
uczeń stoi obok piłki, a nie za nią
Środki zaradcze - to wszystkie wykorzystane wcześniej ćwiczenia odnoszące się do postawy przygotowawczej i powierzchni odbicia, dają się również wykorzystać do poprawy błędnej pozycji ciała względem piłki.
Wykroczenie przeciw regułom gry:
przytrzymanie lub popychanie piłki wynikające ze złego miejsca odbicia i błędy w koordynacji oraz postawie wyjściowej
odbicie podwójne, wynikające ze złej postawy wyjściowej oraz złego ułożenia ramion i dłoni
Środkami zaradczymi są wszystkie ćwiczenia odnoszące się do wyżej wymienionych przyczyn błędów.
Kontrola osiągnięć:
czy każdy uczeń potrafi przez pół minuty, bez przerwy odbijać piłkę sposobem dolnym w okręgu o średnicy 3 metrów
czy każdy uczeń potrafi ponad 20 razy odbić piłkę sposobem górnym i dolnym na przemian w okręgu o średnicy 3 m.
Bibliografia:
Cz. Sieniek: "Metodyka nauczania pilki siatkowej", Kielce 1994 r.
M. Bucholz, J. Książek, W. Kobrzyński, K. Wnorowski: "Piłka siatkowa",
Gdańsk 1991 r.
Papageorgiu, W. Spitzley: "Piłka siatkowa - podręcznik nauczania podstawowego",
Niemcy 1998 r.