10. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok


Literatura średniowiecza, renesansu, baroku

10. Miejsce romansu polskiego w literaturze przełomu renesansowego. Geneza i systematyka powieści wczesnorenesansowej. Żywotność tradycji średniowiecznych wobec humanistycznej ideologii. Koncepcja bohatera w romansie błazeńskim.

Romans (powieść) to szesnastowieczna proza fabularyzowana, która w tym właśnie wieku osiągnęła ogromną popularność mimo, że była niezgodna z estetyką humanistyczną. Zawierał bowiem to co przez wieki należało do literackiej kultury ustnej bądź rękopiśmiennej. To, co my teraz nazywamy powieścią czy romansem w XVI wieku nazywano Historią np. „Historia o Aleksandrze Wielkim”, „Historia Trojańska”.

Romans wieku XVI dzielimy na:

  1. Romans religijny - obejmował dwie grupy:

- beletryzacja fragmentów Pisma Świętego rozbudowana na sposób apokryficzny, pochodzące sprzed XVI w, ale zachowane w XVI - wiecznych kopiach rękopiśmiennych, np. „Rozmyślania Przemyskie”

-powieści antykatolickie np. „Historyja o żałosna a straszliwa o Franciszku Sapierze” Stanisława Murzynowskiego z 1550 roku.

  1. romans błazeński

  2. romans pseudohistoryczny - np. „Historia Aleksandra Wielkiego”

  3. romans moralistyczny - bogate nagromadzenie tradycji moralistyki pochodzenia antycznego np „Poncjan, który ma w sobie rozmaite powieści...” i „Historyje Rzymskie”

  4. romans rycerski - pojawił się w połowie XVI wieku np „Historia o Meluzynie” Marcina Siennika (1569), „Historyja o Magielonie”, „Historyja o Othonie Cesarzu”

  5. romans humanistyczny - przekłady z Boccaccia i włoskiej noweliryki renesansowej.

Wyróżniamy 3 odmiany bohaterów literatury błazeńskiej:

Jest to trójka blisko spokrewnionych bohaterów, których łączy bliskie pochodzenie społeczne, wrodzona mądrość i przekorna drwina przeciwstawiona uczonym autorytetom.

Ezop - człowiek szczególnej brzydoty bez wykształcenia niezwykle dobry i mądry. Z niewolnika stał się wyzwolicielem. O wyzwoleniu zadecydował jego spryt, dowcip i dobre a skuteczne rady dawane w sytuacjach pozornie bez wyjścia. W jego postawie najbardziej zauważalnymi cechami są brak szacunku dla uznanych autorytetów, kpiący, przewrotny żart, udawana głupota, która każe mu całkowicie wykonywać polecenia i która w ten sposób wyśmiewa konwenans i wreszcie swoiste egoistyczne przekonanie o wrodzonej równości ludzi wyrażone w formie ostrej krytyki stanowisk społecznych. Znienawidzony przez kapłanów Apolina, Ezop został oskarżony o kradzież naczyń ze świątyni, które mu przedtem podrzucono. Kapłani skazali go za to, że nauczał.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
8. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
30. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
23. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
17. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
14. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
13. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
7. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
9. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
25. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
2. a sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
28. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
24. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
31. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
27. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
1. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
19. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
4. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
21. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok
12. sredniowiecze, LEKTURY, ZAGADNIENIA Średniowiecze, renesans, barok

więcej podobnych podstron