Rozmowy z Levinasem
11
Dla Levinasa kwestia sensu podporządkowana jest kwestii innego, owej „nie-in-dyferencji” wobec mojego bliźniego.
12
W kontekście refleksji filozofów współczesnych dzieło Emmanuela Levinasa pozostawało na marginesie wszystkich wielkich prądów: egzystencjalizmu, dekonstrukcjonizmu, marksizmu, strukturalizmu, antropologii, teorii politycznych.
17
Levinas był w większym stopniu sumieniem niż filozofem i jego dyskurs, tak mocno naznaczony wartościami i tradycjami Zachodu, tyleż duchowymi co filozoficznymi, niesie w sobie, poza koncepcjami bytu i nicości, czasu i śmierci, a nawet transcendencji i metafizyki, kwestię uzasadnienia ludzkiego życia.
Etyka KP
Czy istnieje Inny?
36
Levinas poświęcił całe swoje dzieło - po etapie fenomenologicznym (modelowa konfrontacja Husserla i Heideggera) - detronizacji filozofii na rzecz etyki. To jemu zawdzięczamy pewien rodzaj etycznego radykalizmu znaczenie wyprzedzający dzisiejszą modę.
37
„Ty” jest ważniejsze od „Ja” i w tym się zawiera cały sens tego Prawa
Levinas przedstawia cały szereg fenomenologicznych motywów ukazujących źródłowy charakter doświadczenie Innego. W centrum znajduje się wątek twarzy, jednostkowego i „osobowego” ukazania się [donation] Innego w jego cielesnej epifanii, która nie polega na mimetycznym rozpoznaniu (Inny jako „bliski”, tożsamy ze mną), lecz przeciwnie, jest tym, dzięki czemu doświadczam, że jestem etycznie „zobowiązany” wobec Innego jako zjawiska i w samym swym byciu podlegam prawu tego powołania.
Homo capex alterius
89
Bóg zapytał Kaina: „Gdzie jest brat twój, Abel?” W pytaniu owym zawarta jest - w wielkim skrócie - określona antropologia. Polega ona najpierw na tym, że człowiek nie jest istotowo sam. Człowiek ma brata. Jego bratem jest drugi człowiek. To stwierdzenie wyraża coś więcej niż tylko to, że człowiek nie jest samotny. Ono wskazuje na to, iż między ludźmi istnieje jakieś podstawowe zobowiązanie do wzajemnej troski o siebie wynikające z samego tego faktu, że obok mnie jest ten drugi.
Kiedy więc Bóg pyta Kaina: Gdzie jest brat twój, Abel?, pyta go w pierwszym rzędzie nie tyle o zbrodnię, którą przed chwilą on popełnił ile raczej o jego człowieczeństwo. Pytanie Boga można więc rozumieć następująco: „Kainie, kim Ty naprawde jesteś?”, „ Czy ty przejmujesz się losem swego brata”. Idąc dalej tym tropem myślenia, jawi się kolejne pytanie: „Kainie, czy pojmujesz, że istotą twego bycia człowiekiem jest dogłebna odpowiedzialność za los twego brata.