SPONDYLOZA SZYJNA

DEFINICJA

zwyrodnieniowa choroba szyjnego kręgosłupa i rdzenia kręgowego będąca wynikiem zwężenia kostnych struktur kanału kręgowego i kanałów dla korzeni nerwowych.

skutek - ucisk na korzenie nerwów i później rdzeń co prowadzi do bólu i różnorodnych objawów neurologicznych.

UWARUNKOWANIA ANATOMICZNE

Wymiar kanału kręgowego na wysokości C5 minimum - 14 mm (wrodzony wąski kanał

kręgowy jest czynnikiem predysponującym) maximum - 23 mm

Wymiar rdzenia na tej wysokości

minimum - 8 mm

maximum - 10 mm

PATOFIZJOLOGIA

Czynniki wpływające na rozwój spondylozy szyjnej:

- wielkość kanału kręgowego

- wiek

- ruchomość kręgosłupa szyjnego

- zmiany zwyrodnieniowe w „dyskach” powodujące nadmierną ruchomość i niestabilność

pod wpływem wymienionych czynników zachodzi:

- tworzenie formacji kostnych (osteofity, „dzioby kostne”) na brzusznej powierzchni

kanału kręgowego, które mogą uciskać na worek opony twardej zwłaszcza w wąskim

kanale kręgowym i uciskają (mielopatia)

- osteofity mogą też przemijająco uciskać na tętnice kręgowe (zawroty głowy)

- podobnie dochodzi do hypertrofii tzw wyrostków haczykowatych (uncinate process),

które mogą uciskać korzenie nerwowe w otworach miedzykregowych

i uciskają (radikulopatia).

KLINIKA

generalnie: jeden lub wiele zespołów dolegliwości:

- ból karku

- ból ramienia (rwa szyjno-ramienna)

- parestezje i osłabienie ramienia i/lub ręki

- zaburzenia chodu

- zaburzenia pracy jelit i pęcherza

wyróżnia się przynajmniej pięć zespołów klinicznych

Radikulopatia (uszkodzenie korzeni nerwowych):

- najczęstszy zespół u 95% chorych

- ból karku promieniujący do barku, ramienia, łopatki

- czasem parestezje i osłabienie ramienia i ręki

- objaw Spurlinga: przeprost i skręt szyi wywołuje ból ramienia

Mielopatia (uszkodzenie rdzenia):

- wywołana przez ucisk na rdzeń kręgowy

- dotyczy 5% chorych

- początek i przebieg objawów różny: nagle,często po niewielkim urazie, nawracająco lub postępująco

- osłabienie, sztywność i ciężkość kończyn dolnych

- skurcze i drżenia mięśni

- kombinowany zespół dolnego i górnego neuronu

Mielopatia badanie neurologiczne:

- osłabienie dwóch, trzech lub czterech kończyn

- spastyka kkdd

- wygórowanie odruchów ścięgnistych i klonus

- objaw Babińskiego i Hoffmana

- różne zespoły uszkodzenia rdzenia: środkowy, poprzeczny, przedni, Brown Sequarda

Mieloradikulopatia:

- często kombinacja uszkodzenia korzeni nerwowych (radikulo-) i rdzenia (mielo-)

- uszkodzenia wielopoziomowe

przemijający ucisk na tętnicę kręgową:

- przemijające objawy tylnojamowe

- zawroty głowy

- zaburzenia równowagi

- mroczki przed oczyma

LECZENIE

- unieruchomienie szyi

- wszelkie formy rehabilitacji w tym wyciągi manipulacje i ćwiczenia

- leczenie farmakologiczne

- modyfikacja stylu życia

- w razie braku poprawy po wymienionych procedurach - leczenie operacyjne

- unieruchomienie szyi,

miękki kołnierz kołnierz sztywny filadelfijski

LECZENIE OPERACYJNE

Wskazania (orientacyjne):

- ból niepodatny na inne leczenie i nawracający

- postępujący deficyt neurologiczny z pojawiającymi się cechami mielopatii

- udokumentowany (w MRI) ucisk na korzenie lub rdzeń

Cel operacji:

- anatomiczna korekcja (odbarczenie) zmian zwyrodnieniowych uciskających korzenie

nerwowe lub rdzeń kręgowy

- stabilizacja uzyskanych nowych stosunków anatomicznych

proponowane dostępy operacyjne:

- liczne

dobór metody:

- typ i położenie zmiany

- preferencja chirurga

dostęp tradycyjny:

- dojście przednie zaproponowane przez Robinsona i Smitha (1955)

procedury operacyjne w przypadkach zmian chorobowych na jednym poziomie:

- przednia discektomia szyjna bez zespalania

- przednia discektomia szyjna z zespoleniem („kołek” z talerza biodrowego) starsza

cage z hydroxyapatytu nowsza

- przednia foraminotomia szyjna

- tylna szyjna laminotomia

- proteza dysku szyjnego

Przednia discektomia szyjna bez zespalania

Anterior cervical discectomy without fusion

(ACD)

Przednia discektomia szyjna z zespoleniem

Procedury operacyjne w przypadkach zmian chorobowych na wielu poziomach:

- wielompoziomowa discektomia z zespoleniami

- pojedyncza lub wielopoziomowa wertebrektomia (korpektomia) z

zespoleniem

- wielopoziomowa laminektomia szyjna

- wielopoziomowa laminoplastyka

WYNIKI

- poprawa po radikulopatii w 80-93%

- poprawa po mielopatii w 64-86%

2

---