KANON NEOLIBERALNY
POGLĄDY NEOLIBERAŁÓW NA PODSTAWOWE PROBLEMY WSPÓŁCZESNEJ GOSPODARKI I ROLĘ W NIEJ PAŃSTWA
Poglądy neoliberałów na podstawowe problemy współczesnej gospodarki i rolę w niej państwa znalazły swój wyraz w „kanonie neoliberalnym” czyli swoistym wyznaniu wiary neoliberałów.
Znalazł on swój wyraz w 11 zasadach, stanowiących postulaty tego ruchu.
1.
Twarde finansowanie budżetowe i unikanie deficytu budżetowego
2.
Kontrola podaży pieniądza i walka z inflacją jako najważniejszy priorytet.
3.
Liberalizacja handlu zagranicznego.
4.
Unikanie nadmiernego opodatkowania, a raczej jego redukcja.
5.
Unikanie subsydiów oraz stosowania zachęt w postaci ulg podatkowych.
6.
Niedopuszczanie do silnej pozycji związków zawodowych.
7.
Wyeliminowanie wszelkiej kontroli cen.
8.
Unikanie interwencji na rynku i konsekwentne przestrzeganie zasady wolnej konkurencji.
9.
Prywatyzacja aż do całkowitej eliminacji przedsiębiorstw państwowych.
10.
Unikanie mieszania działalności sektora publicznego i prywatnego, a stąd występowanie przeciw konsorcjom.
11.
Wolność obrotu kapitałami, sprzeciw wobec restrykcji w obrocie kapitałowym.
Z 11 wymienionych zasad niemal w całości udało się zrealizować tylko trzy z nich, a mianowicie:
Odejście od kontroli cen;
Kontrolę nad podażą pieniądza przez uniezależnienie banków centralnych od rządów;
Ograniczenie roli związków zawodowych.
Tak więc w sumie na 11 sformułowanych zasad aż 8 z nich nie zrealizowano w ogóle, albo podjęto ich realizację tylko w niewielkim stopniu.
To co już zrealizowano obok osiągnięć zrodziło równocześnie szerokie fale krytyki.
Nawet neoliberałowie godzą się na pewien zakres interwencji.
Przekształcenia systemu gospodarczego;
Dbałość o pieniądz krajowy;
Pobudzanie rozwoju infrastruktury gospodarczej;
Tworzenie instytucji zapewniających osłonę osobom najsłabszym ekonomicznie.