Bortnowski, Jak uczyć poezji?
Bortnowski kładzie w swojej książce nacisk na to, żeby przeciwstawić się jednorodności metod nauczania poezji na lekcjach j.polskiego.
Omawia metodę heurezy.
Równocześnie jest to nieśmiała krytyka tej metody, ponieważ metoda ta uczy myślenia i mówienia za uczniów. To nauczyciel jest czynny, uczniowie bierni.
Pogadanka heurystyczna upupia uczniów.
Pogadanka nie daje możliwości właściwej pracy z tekstem.
Jak wzbudzić aktywność na lekcji? Bortnowski pisze, że polonista musi ograniczyć ilość pytań na lekcji.
Jak nauczać poezji? Teksty muszą być wysłuchane- płyta lub recytacja, żeby były przeżywane.
Nie stawiać nadmiernej ilości pytań. Na tym polega najczęstszy błąd polonistów.
Bortnowski wymienia też zalety pracy w grupach na lekcji.
Trzeba pozwolić uczniowi mieć własne zdanie. Bortnowskiego niepokoi w szkole kult teorii literatury, skłonność do formalizmu. W poezji, denerwuje go sponiewieranie autora, nazywanie go autorem bez wspomnienia o jego życiu.
Kolejnym błędem uczenia poezji jest fakt, że ją się opowiada jak powieść, zapominając o samym żywym słowie poetyckim.
Szkolna interpretacja tekstu.
Chrząstowska: jeśli chodzi o interpretację tekstów, dzieł literackich, to w szkole dominują 4 modele edukacji literackiej. Dwa pierwsze modele mają charakter redukcjonizmu,
przebieg procesu nauczania ma charakter zupełnie pozaliteracki. Uczniowie kształceni w ten sposób nie wykazali żadnej umiejętności odbioru dzieła. Powtarzali wyuczone formułki i slogany, nie podejmowali wysiłku analizy i ferowali wyrokami oceniającymi albo poprzez kryteria ideologiczne albo przez odwołanie się d nazwisk uznanych krytyków, błędnie odczytywali sens ogólny dzieła.
Dwa kolejne modele mają charakter ergocentryczny - wspólną ich cechą jest pojmowanie nauczania jako świadomej lektury dzieł literackich, rozpatrywanie swoistości literatury i troska o rozwój umiejętności interpretacyjnych uczniów.
Edward Balcerzan wyróżnia 3 odrębne role odbiorcze: czytelnika, wykonawcy i badacza.
Interpretacja zajmuje więc w procesie nauczania rolę szczególną, jest najbardziej efektywnym sposobem kształcenia, co nie znaczy, że jest jedyną metodą pracy: dotyczy czytania utworu jako układu synchronicznego, podczas, gdy proces poznawania dzieła obejmuje także lekturę w jej przebiegu, w diachronii.
Na potrzeby interpretacji w szkole wystarczyłyby w końcowym etapie edukacji ucznia 3 kategorie odsyłające do 3 różnych układów:
poziom języka - podmiot mówiący
poziom utworu (konwencji) - autor wewnętrzny
poziom biografii (kontekst kulturowy) - autor realny
Interpretacja w szkole musi służy także nabywaniu i porządkowaniu wiedzy szczegółowej.
Wykonaniem dzieła jest inscenizacja, recytacje, ilustracja, recenzja, streszczenie - czyli szkolna. codzienność każda lekcja literatury jest „wykonaniem” dzieła.
Na potrzeby interpretacji w szkole wystarczyłyby w końcowym etapie edukacji ucznia 3 kategorie odsyłające do 3 różnych układów:
poziom języka - podmiot mówiący
poziom utworu (konwencji) - autor wewnętrzny
poziom biografii (kontekst kulturowy) - autor realny
Interpretacja w szkole musi służy także nabywaniu i porządkowaniu wiedzy szczegółowej.
HOBOT - O związkach teorii literatury i metodyki.