Rozdział 1

1. Jakie czynniki zdecydowały o rozwoju koncepcji VBM?

2. Jakie są podstawowe założenia koncepcji VBM?

3. Czy koncepcja shareholder value jest sprzeczna z koncepcją stakeholder value?

4. Co to są nośniki wartości? Jak wpływają na wartość firmy?

5. Czy zysk księgowy nadaje się do pomiaru wartości firmy ?

6. W jakim kierunku może się zmieniać koncepcja zarządzania VBM?

* Wartość dla akcjonariuszy- wartość spółki pomniejszona o wartość długu

* Wartość spółki= przyszłe przepływy pieniężne/ WACC

a) od str. 22

• Rozwój funduszy emerytalnych, które stały się najważniejszą grupą inwestorów na rynkach kapitałowych

• Wzrost zainteresowania giełdą ze strony osób prywatnych

• Globalizacja rynku (Układ GATT, Światowa Organizacja Handlu (WTO))

• Rewolucja informatyczna

b) str. 27

• holistyczność - nie ogarniczanie się do jednorazowej akcji kadry menadżerskiej

• obejmuje wszystkie szczeble struktury firmy

• powiązana z systemem motywowania i wynagrodzeń

• akcentuje skutki finansowe wszystkich decyzji

• koncentruje się na długoterminowych przepływach pieniężnych

• Akceptacja jedynie takich przedsięwzięć, które zapewniają stopę zwrotu wyższą niż koszt kapitału

• wykorzystywanie metod pozwalających na ocene podejmowanych decyzji

• nastawienie na wykorzystywanie wszystkich szans podwyższania wartości

c) od str. 30

Koncepcja shareholder value nie jest sprzeczna z koncecją stakeholder value, gdyż realizując cele mające na celu maksyamlizację wartości dla właścicieli dba się automatycznie o dobro wszystkich interesariuszy przedsiębiorstwa. Natomiast mając na celu dbałość o dobro wszystkich interesariuszy (czyli tym samym stawiając sobie kilka celów) niemożliwym jest tworzenie wartości dla właścicieli gdyż nie da się realizować kilka celów naraz (jest to udowodnione matematycznie).

d) od str. 37

Nośniki wartości to czynniki tworzące wartość dla akcjonariusza.

Makronośniki:

• okres wzrostu wartości

• wzrost sprzsedaży

• marża zysku operacyjnego

• stopa podatku dochodowego

• inwestycje w majątek trwały

• inwestycje w majątek obrotowy

• poziom stopy kosztu kapitału (WACC)

Mikronośniki:

• stopa wzrosu przychodów ze sprzedaży

• stopa zysku operacyjnego

• stopa podatku dochodowego płaconego w gotówce

• inwestycje w aktywa trwałe

• inwestycje w aktywa obrotowe

• koszt kapitału

• okres trwania przewagi konkurencyjnej

e) str. 41

Nie, gdyż:

• Przychody ze sprzedaży to nie wpływy ze sprzedaży

• Koszty to nie wydatki

• Zysk to nie gotówka

f) od str. 43

• Koncepcja trwałego rozwoju- dążenie do zapewnienia równowagi między realizowanymi celami ekonomicznymi, społecznymi i ekologicznymi.

• Staekholders value- dążenie do maksymalizacji łącznej wartości interesariuszy

• Koncepcja cyfryzacji

• Koncepcja zintegrowanego zarządzania ryzykiem- polega na holistycznym zarządzaniu ryzykiem z prespektywy całego przedsiębiorstwa. Do jej głównych cech zaliczyć można:

- indentyfikacja ryzyka strategicznego

- współdziałanie wszystkich komórek organizacyjnych

- kompleksowe podejście do wszystkich etapów zarządzania ryzykiem

- dominacja procesowego ujęcia ryzyka (identyfikacja, pomiar, zabezpieczanie)

- powiązanie systemu oceny ryzyka z oceną efektywności przedsiębiorstwa i wynagorodzeniami

Rozdział 2

1. Co to jest koszt kapitału?

2. Jak oszacować koszt kapitału własnego?

3. Jak oszacować koszt nowo pozyskanego kapitału własnego?

4. Jak oszacować koszt kapitału pożyczkowego?

5. Jak oszacować średni ważony koszt kapitału?

6. Jaka powinna być docelowa struktura kapitału w przedsiębiorstwie?

* Ryzyko całkowite= ryzyko rynkowe/ systematyczne (niepodlegające dywersyfikacji) + ryzyko niesystematyczne/ specyficzne (podlegające dywersyfikacji)

a) str. 55

Jest to stopa zwrotu jakiej oczekują inwestorzy w zamian za zaangażowanie swojego kapitału.

b) od str. 61

Istnieje wiele sposobów, m.in.:

• model składania/ zwrot z obligacji plus premia za ryzyko

• model składania polegający na korekcie kosztu długu długoterminowego o premie za ryzyko

• model stałego wzrostu dywidend

• model arbitrażu cenowego

• modele scoringowe

Najpopularniejszy w gospodarkach rynkowych jest jednak model CAPM, który wyraża się wzorem:

Rei= Rf+B*(Rm-Rf)

Rei- stopa kosztu kap. Własnego/ oczekiwana stopa zwrotu

Rf- wolna od ryzyka stopa zwrotu (np. obligacje skarbowe)

B- Współczynnik ryzyka systematycznego dla spółki

Rm- stopa zwrotu z rynkowego portfela akcji

c) od str. 71

F= Fwe+Fke*(1-T)+Dem

F- emisyjna stopa dyskontowa

Fwe- stopa niekosztowych wydatków emisyjnych

Fke- stopa kosztowych wydatków emisyjnych

T- stopa podatku dochodowego

Dem- stopa dyskontowa w cenie sprzedaży nowo emitowanej akcji

Reem = Re/ (1-F)

Reem- koszt nowo emitowanego kapitału własnego

Re- aktualny koszt kapitału własnego

F- emisyjna stopa dyskontowa

d) od str. 74

Rd=id*(1-T)

Rd- koszt długu netto (po opadtkowaniu)

ip- efektywna stopa oprocentowania długu

T- stopa podatku dochodowego

id= (i nom/ 1- i dep. zab) + i prowizja

i nom- stopa nominalna oprocentowania kapitału obcego

i dep. zab.- procent kapitału obcego stanowiący tzw. depozyt zabezpieczający lub procent długu spłacony z góry

i prowizja- stopa prowizji i innych opłat z tytułu pozyskania kapitału obcego

e) od str. 84

WACC=Re*(E / E+D)+Rd*(1-T)*(E / E+D)

WACC- średni ważony koszt kapitału

Re- średni ważony koszt składowych kapitału własnego

Rd- średni ważony koszt składowych kapitału pożyczkowego

E- łączna wartoś składników kapitału własnego

D- łączna wartość składników kapitału pożyczkowego

T- stopa podatku dochodowego

f) od str. 86

Nie możliwe jest znalezienie jednej doskonałej struktury kapitału dla wszystkich przedsiębiorstw jednak ze statystyk wynika, że najlepsze wyniki osiągają spółki, które mają strukture kapitału zbudowaną w 40% przez kapitał pożyczkowy i w 60% przez kapitał własny.

Rozdział 3

1. Jakie są ograniczenia klasycznych mierników efektywności ?(ROE, EPS)

2. Jakie grupy wskaźników stosuje się do pomiaru kreacji wartości?

3. Na czym polegają zewnętrzne czynniki kreacji wartości i jakie jest ich zastosowanie?

4. Do czego służa wewnętrzne czynniki kreacji wartości dla akcjonariuszy?

5. Jak oblicza się EVA i SVA?

* TSR= (P1-P0+Ct / P0) * 100%

P0- cena spółki na początek okresu

P1- cena spółki na koniec okresu

Ct- gotówka wypłącona w okresie t przypadająca na jedną akcję (głównie dywidendy)

* Cena jednej akcji * liczba akcji= Wartość rynkowa kapitału własnego

MVA= Wartość rynkowa kapitału własnego - Skorygowana wartość księgowa

a) od str. 96

oparcie obliczeń na kategorii zysku

b) str. 97

Rynkowe (zewnętrzne) mierniki kreacji wartości i wewnętrzne mierniki kreacji wartości

c) str. 97

Wskaźniki te pokazują jak inwestorzy oceniają kondycje spółki. Stosuje się je w celu oceny kreacji wartości z perspektywy inwestorów.

d) str. 97

Pozwalają ocenić wyniki finansowe spółki w krótkim horyzoncie czasu, są wykorzystywane do planowania strategicznego i pozwalają mierzyć wyniki poszczegółnych jednostek biznesowych spółki.

e) str. 106

EVA= NOPAT-IC*WACC

EVA- ekonomiczna wartość dodana

NOPAT- zysk operacyjny netto po opodatkowaniu

IC- skorygowany kapitał zainwestowany

WACC- średni ważony koszt kapitału

(przykład na str. 108)

SV= zaktualizowana wartość przepływów pieniężnych w okresie planowania + zaktualizowana wartość rezydualna + rynkowa wartość papierów wartościowych i inwestycji - rynkowa wartość zadłużenia

SVA to dodatnia różnica między SV w okresie A a SV w okresie poprzedzającym okres A

(przykład na str. 112)

Rozdział 4

1. Co to są generatory wartości przedsiębiorstw?

2. Jakie są przesłanki, cele i zasady wyceny przedsiębiorstw?

3. Jaka jest przydatność wyceny dochodowej jako podstawowej metody wyceny przedsiębiorstwa na potrzeby zarządzania jego wartością?

4. Pojęcie, znaczenie i sposoby ustalania wartości rezydualnej przedsiębiorstwa.

5. Jakie są metody wyceny wartości przedsiębiorstwa w oparciu o mierniki wartości dla akcjonariuszy?

a) str. 119

Finnsowe:

• wzrost sprzedaży

• okres wzrostu

• marża zysku operacyjnego

• gotówkowa stopa podatkowa

• inwestycje w kapitał pracujący i majątek trwały

• WACC

Marketingowe:

• nowe rynki

• nowe kanały dystrybucji

• umiędzynarodowienie wzrostu

• korzystne alianse i przejęcia

• relacje z klientami, ich lojalność oraz pozyskiwanie nowych klientów

Niematerialne:

• kapitał intelektualny

• innowacyjność

• silna marka

• efektywna ligostyka

• kultura organizacji

• reputacja społeczna

b) od str. 121

Przesłanki wyceny:

1. zmiany własnościowe w przedsiębiorstwie

2. restrukturyzacja przedsiębiorstwa

3. realizacja koncepcji zarządzania wartością

4. przeprowadzane transakcje finansowe (np. w celu pozyskania kap. Obcego)

5. cele spadkowe

6. cele podatkowe

7. wycena wielkości należnych odszkodowań

8. inne (bzdura)

4 grupy celi wyceny:

1. przełanki wyceny związane z transferem praw własności

2. przesłanki związane ze zmianą form organizacyjno prawnych

3. przesłanki związane z wymiarem podatków i innych opłat

4. inne (bzdura)

Zasady wyceny:

1. wycena powinna mieć określony cel

2. punktem wyjścia wyceny są dane z ewidencji księgowej

3. uzyskiwane w przeszłości wyniki finansowe powinny być podstawą prognoz parametrów finansowych w przyszłości

4. określając wielkość szacowanych w przyszłości parametrów finansowych należy uwzględnić ryzyko (zarówno makro i mikro)

5. wartość przedsiębiorstwa nie określa jego ceny

6. wycena nie powinna być sporządzana z wykorzystaniem tylko jednej grupy metod

7. zbędne przedmioty majątkowe winny być wyłączone z substancji przedsiębiorstwa lub wycenione metodą likwidacyjną

8. jako najniższą wartość przedsiębiorstwa uznaje się jego wartość likwidacyjną

c) str. 123

Wycena dokonana według podejścia dochodowego informuje o poziomie korzyści finansowych możliwych do osiągnięcia przez właściciela majątku dzięki jego eksploatacji.

d) od str. 129

Wartość rezydualna/ resztowa/ końcowa- kwota jaką będzie można uzyskać za przedsiębiorstwo na koniec okresu prognozy

Sposoby ustalania wartości rezydualnnej:

• metoda likwidacyjna- stosowana w przypadku gdy zakładamy, że przedsiębiorstwo zakończy swoja działalność po okresie prognozy. Wówczas wartość rezydualna wyznaczana jest jako wartość majątku przedsiębiorstwa na koniec okresu prognozy

• metoda renty wieczystej- stosowana w przypadku, gdy zakładamy, że przedsiębiorstwo będzie funkcjonować po okresie prognozy. Ten sposób opiera się na założeniu, że po okresie prognozy przedsiębiorstwo będzie uzyskiwać z inwestycji stopę zwrotu równą kosztowi kapitału.

• Metoda mnożnika wyceny- wyznaczana przy założeniu funkcjonowania przedsiębiorstwa po okresie prognozy, tworzona w oparciu o zysk netto z ostatniego roku prognozy i oczekiwaną wartość giełdowego wskaźnika P/E (cena w stosunku do bieżących zysków)

e) od str. 133

SVA, MVA, EVA

Rozdział 5

1. Jakie są związki między ryzykiem a wartością dla akcjonariuszy?

2. Jakie są podstawowe rodzaje ryzyka występujące w przedsiębiorstwie?

3. Jak przebiega proces zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie?

4. Jakie są główne podejścia do pomiaru ryzyka?

5. Co to jest zintegrowane zarządzanie ryzykiem i jak wpływa na wartość firmy dla akcjonariuszy?

6. Od czego zależy skuteczne zarządzenie ryzykiem?

a) od str. 141

Ryzyko ma bardzo istotny wpływ na budowanie wartości dla akcjonariusza. Trzeba umiejętnie sterować ryzykiem aby z jednej strony nie ogarniczać go do minimum a z drugiej strony utrzymywać na poziomie nie zagrażjącym znacząco cenom akcji przedsiębiorstwa.

b) str. 144

1. Ryzyko działalności gospodarczej (ryzyko operacyjne)- towarzyszy prognozom przyszłych zysków z aktywów. Wpływa na nie zmienność popytu, can sprzedaży, cen nakładów. Im większy udział kosztów stałych w strukturze kosztowej tym większa wrażliwość zysku operacyjnego na zmiany sprzedaży, czyli większe jest ryzyko operacyjne.

2. Ryzyko finansowe- występuje w przypadku wykorzystywania przez firmę długu. Wraz ze wzrostem długu zwiększa się ryzyko.

c) od str. 149

1. Identyfikacja ryzyka oraz ocena jego istotności

2. Pomiar ryzyka

3. Sterowanie ryzykiem

4. Ocena wyników podjętych działań

d) od str. 150

1. Wykorzystanie wskaźnika odchylenia standardowego

2. Miary wrażliwości, np. metoda duration, która pozwala mierzyć wrażliwość instrumentu finansowego na zmiany stóp procentowych

3. Model VaR (Value at Risk)- „Jesteśmy na X procent pewni, że w okresie T nie stracimy więcej niż V dolarów” ~Hull.

4. Testy warunków skrajnych „stress testing”. Pozwalają one liczbowo określić wpływ czynników ryzyka i wydarzeń o charakterze szokowym na kondycje przedsiębiorstwa. Sterss testing powinien być uzupełnieniem dla modelu VaR.

5. Klasy ryzyka, czyli pomiar ryzyka poprzez przypisanie poszczególnych rodzajów ryzyka do odpowiednich klas. Narzędzie to jest wykorzystywane przez agencje ratingowe.

e) od str. 154

Zintegrowane zarządzanie ryzykiem to przejaw holistycznego podejścia zarządzania ryzykiem nawyzwane w skrócie ERM (Enterprise Risk Managment). Działania w tym zakresie mają na celu nie minimalizację ryzyka a jego optymalizację. Ponadto występuje tu odpowiedzialność wszystkich za ryzyko a monitorowanie i pomiar ryzyka ma charakter stały. ERM polega w szczególności na integracji zarządzania ryzykiem z ogólną strategią przedsiębiorstwa.

Podejście to chroni i zwiększa wartość organizacji dla akcjonariuszy gdyż:

• zapewnia spójność i kontrolę

• usprawnia procesy podejmowania decyzji, planowania i określania priorytetów

• przyczynia się efektywnej alkoacji kapitału

• chroni i buduje wizerunek firmy

• pomoc w rozwijaniu potencjału ludzkiego oraz bazy wiedzy w organizacji

f) ?W?T?F? Od znajomości technik skutecznego zarządzania ryzykiem ?????

Rozdział 6

1. Co to jest kapitał ekonomiczny i czym się różni od kapitału zainwestowanego?

2. Jak szacuje się adjustowane ryzykiem stopy zwrotu z kapitału i do czego one służą?

3. Na czym polega alokacja kapitału narażonego na ryzyko?

4. W jaki sposób powinien być lokowany kapitał zainwestowany?

5. Co to jest alokacyjna luka wartości?

a) od str. 168

Kapitał ekonomiczny- kwota, która wystarczy na pokrycie nieoczekiwanych strat w określonym horyzoncie czasowym.

Kapitał wewnętrzny- suma kapitału ekonomicznego i dodatkowego kapitału (poduszki kapitałowej).

Kapitał narażony na ryzyko- kapitał, który ma pokryć ryzyko już podjęte (tzw. kapitał zaabsorbowany) lub ryzyko, które zamierzamy podjąć (tzw. kapitał alokowany)

Kapitał zainwestowany- obejmuje wyłącznie inwestycje udziałowców, którzy oczekują zwrotu na poziomie jednostkowego kosztu kapitału własnego. Powinien być (i jest zazwyczaj) większy od wyliczonego kapitału narażonego na ryzyko. Oznacza to, że inwestorzy absorbują ryzyko nieoczekiwanych strat.

b) str. 172

Adjustowane ryzykiem stopy zwrotu pozwalają na efektywną alokację kapitału między linie biznesowe nie tylko na podstawie zwrotu z zainwestowanego kapitału ale również z uwzględnieniem podejmowanego ryzyka.

Efektywność adjustowana ryzykiem= dochód/ kapitał narażony na ryzyko

c) od str. 172

Alokacja kapitału narażonego na ryzyko oznacza konceptualne przypisanie poszczególnym jednostkom biznesowym określonej części kapitału, czyli przyznanie możliwości rozwijania działalności obarczonej ryzykiem. W praktyce może to oznaczać zaakceptowanie, ograniczenie lub odrzucenie planów ekspansji poszczególnych jednostek biznesowych.

d) str. 181

Kapitał powinien być lokowany tak aby krańcowe stopy zwrotu były sobie równe, czyli pierwsze pochodne cząstkowe funkcji dochodu muszą być sobie równe.

e) str. 183

Alokacyjna luka wartości to wielkość utraconych korzyści dla akcjonariuszy wynikacjących z rozbieżności między optymalną a faktyczną strukturą zainwestowanego kapitału.

Rozdział 7

1. W jaki sposób poziom zadłużenia oraz jego struktura wpływają na efektywność funkcjonowania przedsiębiorstwa?

2. Jakie korzyści, ograniczenia i ryzyka wiążą się z poszczególnymi formami finansowania oraz w jaki sposób wpływają na wartość przedsiębiorstwa?

3. Jak kształtować strukturę finansowania kredytem bankowym? Jak dostosowywać ją do sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa?

---