Wykład 1
Temat: Historia igrzysk olimpijskich
(więcej w książce Kosmola)
Sir Ludwig Guttmann - ojciec sportu niepełnosprawnych
Od przemysłu do igrzysk:
28.07.1948 - Stoke Mandeville. Narodowe Igrzyska Stoke Mandeville Paraplegików (IP) - zawody na terenie szpitala w dniu otwarcia XI Letnich Igrzysk Olimpijskich (głównie łucznictwo, LA, szermierka, koszykówka na wózkach)
Letnie IP od 1960 Rzym - co 4 lata
Zimowe IP od 1976 Ornskolvick co 4 lata
Praca Masona (2002)
1946 - 1979 - uznanie
1980 - 1988 - zbliżanie
1989 - 1999 - bezpośrednie powiązanie
Od 2000 - oficjalne porozumienie i współpraca
Sport osób niepełnosprawnych wchodzi w skład AAF !
Sport to forma aktywności człowieka, mająca na celu doskonalenie jego sił psychofizycznych, indywidualnie lub zbiorowo wg reguł umownych (ustawa o KF, wz. V. 2001)
Niepełnosprawność
Sport osób niepełnosprawnych (disability sport) stanowi wierne odbicie przyjętych w społeczeństwie różnych form rozgrywek i zawodów sportowych zmodyfikowanych do możliwości osób niepełnosprawnych zakwalifikowanych do określonych grup i klas startowych.
Obejmuje: (do wypełnienia)
Formy sportu os. Niepełnosprawnych:
Rehabilitacyjna - zdrowie, kompresja
Rekreacyjne - odnowa, wypoczynek
Sport wyczynowy - wynik sportowy
Cele sportu os. Niepełnosprawnych:
Lorenzen (Beck, 1977)
Leczniczy
Biologiczny
Anatomiczno- fizjologiczny
Wychowawczo - psychologiczny
Hedonistczny (przyjemność, radość)
Estytyczny (lepsze poruszanie się i dbanie o siebie)
Wychowawczo - psychologiczny
Społeczny
Ekonomiczny
Pedagogiczny
Propagandowo - polityczny
Chawla (1944)
Leczniczy
Społeczne
Durstine i wsp. (2000)
Optymalizacyjny
Legg (2003)
Fizyczny
Psychiczny
Ekonomiczny
Silver (2004)
Profesor Wiktor Dega (1971) wyróżnił 3 cechy sportu osób niepełnosprawnych:
Dostosowany do potrzeb indywidualnych
Bezpieczny
Powszechny
Zasady uposzechniania:
dostosowanie
bezpieczeństwo
Polskie organizacje:
Polski Komitet Paraolimpijski
START
FAR
SPRAWNI - RAZEM
CROSS
Polski Związek Tenisa na wózkach
Polski Związek Sportu Niesłyszących
Stowarzyszenie Sportowe dla Osób Niepełnosprawnych
Wykład 2
Temat: Klasyfikacja w sporcie osób niepełnosprawnych sensorycznie, fizycznie
i intelektualnie.
Olimpiady specjalne nie mają charakteru wyczynu sportowego, bardziej rehabilitacyjny.
165 programów narodowych skupia najwięcej osób niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu lekkim (ze sprzężeniem).
Paraolimpiady po wojnie - prekursor prof. Goodman (1959 - dla osób po uszkodzeniu RK)
CISS - Międzynarodowa Organizacja Sportu Niesłyszących (1924)
SPI - Międzynarodowe Stowarzyszenie Olimpiady Specjalne (1968)
IWAS - Międzynarodowa Federacja Sportu Osób na wózkach i po amputacjach (2004). Połączenie z ISMGC i ISOD.
CP-ISRA - Międzynarodowy Związek Sportu i Rekreacji Osób z Porażeniem Mózgowym (1976)
IBSA - Międzynarodowy Związek Sportu Niewidomych (1981)
INAS-FID - Międzynarodowa Federacja Sportu Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie (1966)
IOC - Międzynarodowy Komitet Olimpijski (CISS + SPI)
IPC - Międzynarodowy Komitet Paraolimpijski (reszta) (1989)
„Wizerunek polskiego paraolimpijczyka” w bibliografii.
Światowe Igrzyska Głuchych (Deaflympics):
I letnie 1924
I zimowe 1949
Światowe Igrzyska Olimpiad Specjalnych (Special Olimpics)
I letnie 1966
I Zimowe 1977
Igrzyska Paraolimpijskie (Paralympic games)
I letnie 1960
I zimowe 1976
Zasadniczym celem klasyfikacji jest wyrównanie szansy rywalizujących ze sobą zawodników lub drużyn w poszczególnych dyscyplinach.
Systemy klasyfikacji w sporcie osób niepełnosprawnych:
a) medyczne - ze względu na rehabilitację niepełnosprawności (dokładnie opisana w materiałach z maila)
b) funkcjonalne - ocena na podstawie obserwacji i testów, które umożliwią uprawianie danej dyscypliny (warto dokładniej sprawdzić w książce)
Wykład 3
Temat: Zasady sportowe dla osób niepełnosprawnych
Osoby idą na zawody, bo:
Chcą się sprawdzić - 2 osoby na tym samym poziomie
Chcą osiągnąć sukcesy w rywalizacji
Poziomy zawodów sportowych:
Podstawowy/Lokalny (koła, sekcje w klubach)
Wojewódzki/Regionalny (wojewódzkie lub regionalne oddziały ogólnopolskich stowarzyszeń, komitet organizacyjny na dane zawody)
Centralny/Narodowy (ogólnopolskie organizacje sportu osób niepełnosprawnych, wojewódzkie lub regionalne oddziały ogólnopolskich stowarzyszeń, komitet organizacyjny na dane zawody)
Międzynarodowy:
Narodowe rozszerzone o udział gości zagranicznych (wojewódzkie lub regionalne oddziały ogólnopolskich stowarzyszeń, komitet organizacyjny na dane zawody)
Kontynentalne (kontynentalne jednostki międzynarodowych organizacji sportu osób niepełnosprawnych, komitet organizacyjny na dane zawody)
Światowe (międzynarodowe organizacje sportu osób niepełnosprawnych, komitet organizacyjny na dane zawody)
Ranga zawodów sportowych:
Mityng (dotyczy 1 dyscypliny)
Turniej (gry zespołowe)
Regady ()
Puchar (cykl zawodów)
Spartakiada (dotyczy młodzieży)
Mistrzostwa (1 x w roku lub inny cykl)
Igrzyska (co 4 lata, obejmują więcej niż 1 dyscyplinę)
Regulamin zawodów sportowych to zbiór reguł dotyczący sposobu i bezpieczeństwa organizacji oraz przebiegu imprezy sportowej (1984, Małe encyklopedie sportu)
Powinien być wydany drukiem przez związek/orgranizację sportową/komitet organizacyjny danych zawodów.
Elementy regulaminu:
Termin i miejsce zawodów
Kierownictwo zawodów
Warunki uczestnictwa
Program zawodów
Przepisy ...niczne
Zgłoszenie do zawodów
Klasyfikacja zawodników
Nagrody
Zasoby finansowe
Postanowienie końcowe
Model cyklu organizacyjnego zawodów sportowych
Model struktury komitetu organizacyjnego zawodów sportowych - sprawnie działający komitet powinien rozłożyć zakres swoich zadań na 7 komisji:
Sportu (selekcje przygotowawcze, przebiegu zawodów, tworzenia grup)
Promocji (gości, kontaktów z mediami, przygotowania materiałów promocyjnych)
Służb wspierających (zakwaterowania, napojów, łączności, transportu, rejestracji, wyżywienia, infrastruktury, opieki medycznej, porządkowa, gości zagranicznych, finansowa)
Ceremonii (otwarcia, dekoracji, zamknięcia)
Wolontariuszy (najszerszy zasięg współpracy; uwzględnia zakres potrzeb wszystkich komisji i sekcji, opracowuje koncepcję, rekrutuje, rejestruje oraz szkoli wolontariuszy, wypracowuje zakres czynności, przydział obowiązków dla poszczególnych grup)
Imprez specjalnych (przygotowanie dodatkowych atrakcji dla zawodników oraz imprez specjalnych po zawodach)
Sponsoringu (odpowiedzialne za kontakt z władzami nadrzędnymi w sprawach dotyczących sponsorów strategicznych, nawiązuje kontakty z lokalnymi sponsorami, poszukuje nowych sponsorów, przygotowuje inf. O imprezie, gromadzi materiały reklamowe)
Wykład 4
Temat: Sport osób niewidomych
Ważne jest czy osoba jest niewidoma od urodzenia czy straciła wzrok w trakcie życia, ponieważ w drugim przypadku posiada wyobrażenie o świecie
Opis głosowy/słowny + brajlowanie = nauka ruchu osób niewidomych. Posiadają bardzo słabą pamięć ruchową i potrzebują więcej czasu na powtarzanie i naukę.
Klasy:
B1 - niewidomi z percepcją światła, start z przewodnikiem
B2 -
B3 -
Dyscypliny:
Goalball - 10 sędziów
Piłka Nożna
...ball
Narciarstwo klasyczne i alpejskie (przewodnik biegnie pierwszy tylko kontakt słowny)
Pływanie ( możliwość odklejenia się siatkówki przy kontakcie z wodą przez pierwsze 3 lata po zabiegu)
Lekkoatletyka (przewodnik z boku) - trójskok, skok w dal i wzwyż, rzuty, bieg płaski (bez płotków i przeszkód. W klasach B2, B3 bez przewodnika), jazda konna, kolarstwo tandemowe (przewodnik z przodu).
Przed każdymi zawodami badania lekarskie + testy. Numery na koszulkach.
Przewodnik z osobą niewidomą w biegach jest połączony taśmą o dł. 50 cm.
Medale dostają zarówno uczestnicy jak i przewodnicy.
Piłka bramkowa - sport dla dzieci i młodzieży (nie jest to dyscyplina paraolimpijska)
Wykład 5
Temat: Sport dla osób z niepełnosprawnością intelektualną
W aktywności sportowej uczestniczą tylko zawodnicy, którzy zostali uznani za niepełnosprawnych intelektualnie przez poradnię lub specjalistę z godnie z kryteriami w danym kraju (Dłużewska - Martyniec 2009).
Osoby niepełnosprawne intelektualnie charakteryzują się wrodzonym opóźnieniem zdolności poznawczych, określonym wg. Standardowych metod badania tj. test inteligencji lub innych metod ogólnie akceptowalnych w środowisku, które profesjonalnie zajmuje się problematyką osób niepełnosprawnych psychicznie. Ponadto u wszystkich tych zawodników ograniczenie funkcjonalne zarówno w ogólnym uczeniu się (określone przez IQ) jak i zdolnościach adaptacyjnych jakich wymaga: samodzielne życie, dbanie o własne potrzeby.
Cztery poziomy niepełnosprawności intelektualnej:
Lekkim IQ 52-67 (60% populacji)
Umiarkowanym IQ 36-51 (32%)
Znacznym IQ 20-35 (5,5%)
Głębokim IQ <20 (2,5%)
Stopień lekki:
INAS-FIP - Międzynarodowe Federacje Sportu dla osób Niepełnosprawnych Intelektualnie
ZSS - Związek Stowarzyszeń Sportowych „Sprawni Razem”
Stopień lekki ze sprzężeniami umiarkowanymi/znacnzymi/głębokimi:
50% - Międzynarodowe Stowarzyszenie Olimpiady Specjalne (ma formę rehabilitacji i rekreacji, a nie ...)
Stowarzyszenie Olimpiady Specjalne - Polska
Letnie Igrzyska Paraolimpijskie - 1996 Atlanta
Zimowe Igrzyska Paraolimpijskie - 1996 Nagana
Olimpiady Specjalne - brak klasyfikacji zawodników na podstawie wyników, jest to rehabilitacja i rekreacja !
Ruch sportowo - rehabilitacyjny dla osób z niepełnosprawnością intelektualną
Międzynarodowa organizacja sportowa założona w latach 60 w USA przez Eunice Kennedy Shiver (jej siostra była chora)
Spędzanie czasu wolnego przez niepełnosprawnych intelektualnie sportowców, ich opiekunów, całych rodzin, olbrzymiej rzeszy wolontariuszy i organizatorów
Obecnie 165 państw posiada akredytacje do działania w Olimpiadach Specjalnych.
Cztery nurty współczesnego sportu:
Ruch olimpijski - igrzyska olimpijskie
Ruch niesłyszących - Igrzyska głuchych
Ruch paraolimpijski - Igrzyska paraolimpijskie ?
Ruch niepełnosprawnych intelektualnie - Olimpiady Specjalne ?
Co jest najważniejsze w olimpiadach specjalnych ?
Udział i trening całoroczny
Dyscypliny olimpijskie
Osoby z niepełnosprawnością intelektualną
Od 8 lat wzwyż
Rozwój sprawności fizycznej
Demonstrowanie odwagi
Dzielenie się radością
Nawiązywanie znajomości
Ograniczenia w Olimpiadach Specjalnych:
Brak Opłaty za uczestnictwo
Firmy alkoholowe i tytoniowe nie mogą sponsorować zawodów
Zabronione sporty kontaktowe/walki (zapasy, karate, boks, rugby), strzelectwo, szermierka, biatlon.
Ograniczenia wynikające z uczestnictwa osób z zespołem Downa w OS:
Ok. 15% ma niestabilność w stawie szczytowo obrotowym
Dyscypliny i konkurencje sportowe wymagające wykonywanie nadwyprostów i nagłego zgięcia odcinka C lub górnych części tułowa
Dyscypliny (przeciwskazane?):
Pływanie - skoki startowe, styl motylkowy
Skoki do wody
Lekkoatletyka - skok wzwyż i pięciobój
Jeździectwo
Przysiad w trójboju siłowym
Gimnastyka sportowa
Piłka nożna
Narciarstwo Zjazdowe (alpejskie)
Wszystkie ćw. Rozgrzewkowe obciążające głowę i szyję
OS jako ruch światowy zachowuje spójność i jednolitość poprzez przepisy sportowe Olimpiad specjalnych, które obowiązują na każdych zawodach.
Ceremoniał olimpijski - flaga, defilada....
Zawody OS możliwe są dla osób o równym poziomie sprężności:
Podczas zawodów w ramach każdej dyscypliny przewidziano konkurencje dla osób o winnym poziomie sprawności
Niski poziom sprawności - chód z asystą
Wysoki poziom sprawności
Dodatkowe programy sportowe OS:
MATP - Program Treningu Aktywności Motorycznej Olimpiad Specjalnych dotyczący osób o najniższych możliwościach ruchowych, który obejmuje 25 konkurencji zadaniowych dla osób z niepełnosprawnością intelektualną. Posiada 3 stopnie trudności i wszyscy dostają wstążki i nagrody.
Program Sportów Zunifikowanych - jest przeznaczony dla osób o wysokich możliwościach ruchowych. To dyscypliny i konkurencje, w których zawodnicy z niepełnosprawnością intelektualną oraz zawodnicy pełnosprawni intelektualnie (partnerzy) tworzą jedną drużynę.
www. Olimpiadyspecjalne.pl - dyscypliny oficjalne (24) i umowne (muszą wziąć w nich udział min. 12 krajów )
OS ....:
Sposób rywalizacji w specyficznych grupach sprawnościowych
Nagradzanie zawodników
Awansowanie zawodnika
Ceremonie i dekoracje
Kryteria do grup sprawnościowych:
a) płeć
b) wiek
Sporty indywidualne:
8 - 11 lat
12 - 15 lat
16 - 21
22 - 30
>30
Sporty zespołowe:
Do 15 lat
16 - 21
22 i więcej
Kategoria wiekowa w sportach zespołowych od wieku najstarszego zawodnika drużyny
c) poziom sprawności
Sporty indywidualne - wyniki zgłoszone przed eliminacjami
Gry indywidualne i zespołowe - indywidualny konkurs sprawności, test sprawności drużyny, runda gier obszarowych.
Tworzenie grup sprawnościowych:
Min 3 o max 8
10% (max o tyle może różnić się aktualna sprawność zawodnika od deklarowanej)
Przełamanie bariery płci i wieku aby uzyskać grupę o jak najbardziej zbliżonym poziomie sprawności
Nagrody OS:
Medale za I,II i III miejsce. Wstążki za IV i V.
W sportach zespołowych każdy zawodnik otrzymuje jednakową nagrodę, a zespół który nie dokończył konkurencji wstążki.
Brak nagród za zbiorowe osiągniecia zespołów. Nie prowadzi się zbiorowych punktacji za osiągnięcie miejsca. Brak rejestracji najlepszych wyników, rekordów. Brak nagród w postaci pucharów.
Ceremonia dekoracji:
Każdy zawodnik bierze w niej udział
Odbywa się oddzielnie dla każdej grupy sprawnościowej
Podium ma 6 miejsc, zaczyna się dekorować od 8 (?) zaraz po zakończeniu rywalizacji. Dekorują goście.
Awans zawodnika:
Stosowanie przepisów Special Olympics
Trening min 10h w ciągu 2 miesięcy
Medalista zawodów niższego szczebla
Antyelitarność - jednakowa szansa kwalifikacji dla wszystkich zawodników
Złoci medaliści
Losowanie
Wykład 6
Temat: Klasyfikacje stopnia uszkodzenia słuchu.
Ubytek 21 - 40 db LEKKA GŁUCHOTA:
Mowa odbierana przy normalnym natężeniu głosu
Przy ściszeniu głosu lub zwiększeniu odległości od jego źródła pojawiają się problemy ze słyszeniem
Większość dźwięków słyszalna
Dziecko kwalifikuje się do szkół pełnosprawnych
Ubytek 41 - 70 db UMIARKOWANA GŁUCHOTA
Mowa odbierana przy dużym natężeniu głosu
Istnieje możliwość obserwacji rozmowy
Część dźwięków życia codziennego jest słuchana przy oprotezowaniu
Dziecko kwalifikuje się do szkoły dla niesłyszących
Ubytek 71 - 90 db ZNACZNA GŁUCHOTA
Mowa rozumiana przy bardzo duży natężeniu głosu i małej odległości źródła głosu od ucha
Hałas jest słyszalny
Dziecko kwalifikuje się do szkoły dla niesłyszących
Ubytek 91 - 119 db GŁĘBOKA GŁUCHOTA
Mowa niesłyszalna
Słyszalny bardzo duży hałas
Dziecko kwalifikuje się do szkoły dla głuchych
Miedzynarodowe Biuro Audiologiczne (BIAP) uwzględnia:
Stopień uszkodzenia
Umiejętność posługiwania się mową
Wyróżnia:
Osoby niedosłyszące (lekki/umiarkowany stopień uszkodzenia słuchu, możliwość korekcji uszkodzenia przy pomocy aparatu słuchowego)
Osoby głuche (znaczne/głębokie uszkodzenie słuchu, całkowite zniesienie czynności narządu słuchu lub ich głębokie uszkodzenie, utrudniona ograniczona lub niemożliwa orientacja w otoczeniu oraz przy porozumiewaniu się ze słyszącymi pomimo korekcji aparatem)
Osoby ogluchłe (znaczne/głębokie/całkowite uszkodzenie słuchu po nabyciu umiejętności posługiwania się mową)
Osoby głuchonieme ( znaczne/głębokie uszkodzenie słuchu przed nabyciem umiejętności posługiwania się mową)
Komunikacja to porozumiewanie się, przekazywanie myśli i udzielanie informacji. Wyróżnia się:
Werbalną - Język i mowa (monolog, dialog, dyskusja)
Pozawerbalną:
Paralingwistyczną (mimika, gest, śmiech)
Języki sztuczne (system symboli i znaków np. wojskowych, służbowych)
Wizualna (ubiór, tatuaż, reklama, taniec, balet, pantomima)
Audialna (sygnały, muzyka, nieartykułowane dźwięki)
Osoby głuche wykorzystują w komunikowaniu się:
Język migowy - system znaków ideograficznych, które określają poszczególne słowa lub krótkie zwroty lecz nie posiadają systemów morfologicznych (brak odmian znaków migowych).
Alfabet palcowy - zestaw znaków oznaczających poszczególne litery alfabetu
Język migany - system znaków migowych używanych w szyku gramatycznym jezyka ojczystego za pomocą alfabetu palcowego dodane są kocówki fleksyjne
Fonopesty - specjalne ruchy jednej ręki towarzyszące mówieniu, które pomagają wsłuchać się w żywą mowę i dokładnie odczytać wypowiedzi z ust
Odczytywanie z ust - obserwacja układu ust rozmowy. Odbiór mowy w ten sposób możliwy jest jedynie przez kilka do kilkunastu minut przy zachowaniu bliskiej odległości.
Sposoby komunikowania się:
Unimodalne (jednokanałowe):
Słuch
Czytanie mowy z ust
Alfabet palcowy
Znaki języka migowego
Bimodalne (dwukanałowe)
Słuch i czytanie mowy z ust
Słuch i alfabet palcowy
Słuch i znaki migowe
Czytanie mowy ust i znaki migowe
Czytanie mowy z ust wspomagane alfabetem palcowym
Multimodalne (wielokanałowe)
Czytanie mowy z ust +słuch + alfabet palcowy
Czytanie mowy ust + słuch + znaki migowe
Fizjoterapia z osobami niesłyszącymi może zasugerować pewne wskazówki, w których przestrzeganie pomoże zastosować odpowiednie działanie rehabilitacyjne. Symetryczne rozwijanie siły mm. Stabilizujących, kontrolowanego uwalniania.
Jako głuche można określać osoby, u których spontaniczny rozwój mowy oraz języka pozostaje bardzo opóźniony lub został zahamowany z powodu:
Znacznego uszkodzenia słuchu
Braku oddziaływań wychowawczych
Ma zastosowane protezy
Wykład 7
Temat: Nowe technologie i sprzęt w sporcie osób niepełnosprawnych
Wózki, ortez, adaptacyjny sprzęt spot sportowy, sprzęt dla niewidomych, audiodeskrypcja (widowisko sportowe ze specjalnym komentarzem dla niewidomych), protezy kosmetyczne i funkcjonalne (dla KD).
Wózek musi być dopasowany indywidualnie do niepełnosprawnego, żeby był odpowiedni do rodzaju i stopnia niepełnosprawni. Raz na 5 lat przysługuje wózek refundowany przez NFZ i ośrodek pomocy rodzinie, którzy to wspólnie dają 400 zł. Dzieciom przysługuje on co 3 lata.
Wózki sportowe kosztują od 6000 - 8000 zł dlatego głównie kupują je kluby, a nie osoby indywidualne.
Dostosowanie wózka:
Szerokość siedzenia (po 1 - 2 cm wolnego miejsca od pośladków do barków)
Wysokość siedzenia (osoba musi siedzieć stabilnie, zależy od niepełno sprawności i rodzaju wózka)
Wysokość oparcia (jw.)
Rodzaj ciągów
Rodzaj podnóżka (może być stały lub regulowany. Powinien umożliwić położenie całych stóp i ud. W wózkach aktywnych podnóżek usztywnia i spaja całość.)
Rodzaj tapicerki (nie może być śliska oraz powinna być łatwa do pracia)
Poduszka (zawsze! u osób po URK poduszka p/odleżynowa; poduszki pneumatyczne)
Akcesoria dodatkowe (dodatkowe kg dla wózka - rączki, osłonki na szprychy, inne koła)
Hamulce (1 lub 2 ręczny. Zależy od sprawności rąk)
Wysokość oparcia zależy od wysokości URK, niepełnosprawny musi siedzieć stabilnie, poniżej dolnego kąta łopatki powinno kończyć się oparcie aby nie blokować ruchomości KG.
Rodzaje ciągów:
Ciągi dla osób mających chwyt (niklowane, cienkie, śliskie)
Ciągi dla osób bez chwytu (wykorzystuje się specjalne nakładki lub ciągi specjalne, które nie są śliskie i wymagają korzystania z rękawiczek)
Odległość ciągów od koła dostosowuje się do osoby niepełnosprawnej.
Gdy osoba niepełnosprawna ma 1 rękę sprawną to wózek musi być tak dostsowany, aby zdrowa ręka sterowała wózkiem za pomocą jednego koła i hamulca.
Wózki z amortyzacją wymagają więcej siły, ale są dobre dla osób w ciężkim stanie lub bardzo wrażliwych.
Wózek w sporcie:
Specyficzne dla danego sportu:
Koszykówka
Rugby
Lekkoatletyka
Szermierka
Tenis ziemny
Taniec
Sporty nie wymagające specjalnego sprzętu, które mogą być uprawiane na zwykłym wózku:
Bocce
Curling
Łucznictwo
Strzelectwo
Bilard
Koszykówka:
Lekki, zwrotny, łatwy w manewrowaniu o cofniętym podnóżku i kołach ustawionych do podłoża
Z tyłu stop aluminiowy
Dodatkowe 5 koło chroniące od upadku
„camber” ?
Szprychy
Opony wysokociśnieniowe (blokowane gdy podnóżek na wys 11 cm ?)
Max wysokość siedziska 53 cm
Rugby na wózkach:
ciężki i stabilny
metalowa ochraniacze na części ciała graczy w postaci zderzaków i osłon
pasy
ofensywne (lekkie)
defensywne (ciężkie)
Lekkoatletyka:
do wyścigów 3-kołowe
małe ciągi
2 rodzaje wózków: 1) z napędem ręcznym 2) ?
Szermierka - ustabilizowane wózki, odpowiednio oddalone od belki leżącej pomiędzy zawodnikami (muszą sięgać do siebie nawzajem)
Tenis - specjalna konstrukcja, bardzo cofnięte podnóżki aby były łatwiejsze zwroty, koła ze szprychami lub ....
Protezy:
Tylko stawu skokowego i kolanowego
w kolarstwie łączna waga z pedałem
mono-ski, kulonetki ?
w biathlonie sprzęt elektrokaustyczny.