Elementy potencjału nauki:
- kadra naukowa, w jej skład wchodzi liczba kadr, struktura kadr naukowych według kwalifikacji, rozmiar rezerw kadr naukowych.
- informacja naukowo- badawcza, zalicza się tu ilość nagromadzonych idei naukowych oraz oryginalnych metod, czyli zasób wiedzy, a także jego formy instytucjonalne.
- środki materialne, w ich skład wlicza się wydatki na naukę, wielkość aparatury naukowo-badawczej oraz jej poziom techniczny.
- organizacja nauki, czyli reguły rozwoju nauki, a także rozmiar, rodzaj i struktura jednostek naukowych.
Bibliografia:
- Drogosz-Zabłocka Elżbieta: Uwarunkowania pracy naukowej - wtórna analiza badań nt. "Mobilność pracowników naukowych". Zagadnienia Naukoznawstwa 2001, nr 2, s. 329-340.
- Innowacja naukowo- techniczna [w:] Encyklopedia Powszechna PWN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991.
- Jasiński Andrzej H. Czy polityka innowacyjna ma wpływ na innowacje? Zagadnienia Naukoznawstwa 2004, nr 1, s.41-50.
- Kaczmarek Żywia: Nauka, polityka naukowa, ekonomika nauki. W: Wybrane problemy ekonomiki nauki, praca zbiorowa pod red. Stanisława Szeflera, Wrocław 1980, s. 5-22.
- Piskurewicz Jan: Udział instytucji rządowych i pozarządowych w przygotowaniu kadr dla nauki w Polsce. Zagadnienia naukoznawstwa 2001, nr 2, s. 369-386.kadr dla nauki w Polsce. Zagadnienia Naukoznawstwa 2001, ill 2, s. 369-386.
- Polityka innowacyjna [w:] http://innopomorze.pomorskie.eu/pobierz.pdf.html?url=polityka-innowacyjna-w-polsce.
Ekonomika Nauki. Społeczna efektywność nauki. Efektywność Przedsięwzięć badawczych, placówek i zespołów badawczych. Źródła i formy finansowania nauki. Planowanie rozwoju nauki
i techniki. Potencjał nauki.
(prezentacja z dnia 30.11.2011, opr. A. Szczerbowska, A. Wolańska)
Ekonomika Nauki jest nauką o działalności naukowej, dotyczącą warunków
i możliwości jej prowadzenia, oraz prawidłowościach występujących w podejmowanych decyzjach.
Powstanie i rozwój ekonomiki nauki jako wyodrębnionej dyscypliny naukoznawstwa nastąpiły w wyniku dokonującej się współcześnie rewolucji naukowo-technicznej.
Przed nauką stanęły jakościowo nowe cele badawcze. Ten właśnie czynnik należy uznać za bezpośrednią przyczynę szybkiego rozwoju naukoznawstwa
i wyodrębnienie się w nim wielu nowych dyscyplin, w tym ekonomiki nauki.
Cele ekonomiki nauki to badania w zakresie:
- efektywności nauki na szczeblu gospodarki narodowej,
- efektywności poszczególnych przedsięwzięć badawczych,
- efektywności działania placówek i zespołów badawczych.
Ekonomikę nauki zajmuje się sprawami finansowymi. Bada:
- źródła finansowe badań,
- formy finansowania,
- tryb planowania środków finansowych na badania,
- tryb finansowania badań,
- założenia i realizację systemu finansowania nauki.
Rozwój nauki można rozpatrywać wielostronnie:
- jako wzorzec zasobu wiedzy i ulepszanie metod badawczych, czyli realizacje bezpośredniego celu stojącego przed nauką,
- jako doskonalenie i rozszerzanie działalności badawczej i rozwojowej,
- jako kształtowanie się i rozwój warunków niezbędnych do prowadzenia działalności rzeczowych, kadrowych, organizacyjnych i instytucjonalnych,
- jako realizację przez naukę jej celów utylitarnych, czyli osiąganie przez naukę określonych skutków i efektów w sferze jej zastosowań, w świadomości, gospodarce i polityce,
- jako rozwój sfery obsługi nauki,
- jako rozwój metod, form i zakresu kształcenia kadr naukowych.
W ocenie pracowników naukowych, do podstawowych motywów wyboru pracy naukowej należą:
- pasja poznawcza,
-możliwość realizacji własnych zainteresowań,
-kontakt ze światem poprzez uczestniczenie w stypendiach i konferencjach zagranicznych.
Osoby młode wybierające ten rodzaj pracy godzą się na długie dochodzenie do samodzielności finansowej, a także na to, że działalność naukowa wymagać będzie od nich dyspozycyjności i rezygnacji z życia osobistego, przynajmniej w początkowym okresie.
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA NAUKI (kiedyś i obecnie):
- Kasa im. Mianowskiego,
- Fundusz Kultury Narodowej,
- Polska Akademia Nauk (PAN),
- Instytut Kształcenia Kadr Naukowych,
- Komitet Badań Naukowych,
- Narodowe Centrum Nauki,
- Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
- Narodowe Centrum Badań i Rozwoju,
- Fundacja na rzecz Nauki Polskiej
PLANOWANIE ROZWOJU NAUKI I TECHNIKI
Rozwój nauki i techniki związany jest z planowaniem rozwoju kraju w aspekcie społecznym
i gospodarczym. System planowania powinien zapewniać racjonalność
społeczno-gospodarczą.
System planowania powinien:
zapewnić realizacje zasady łączenia celów stawianych przed nauką przez społeczeństwo
z celami, które nauka i technika sama stawia przed sobą do rozwiązania.
Fazy planowania rozwoju nauki i techniki:
- prognozowanie rozwoju Nauki i Techniki,
- planowanie strategiczne i programowe rozwoju Nauki i Techniki,
- planowanie operacyjne.
Potencjał nauki jest elementem składowym sił wytwórczych społeczeństwa. Stanowi on bazę realizacji postępu naukowego, technicznego, ekonomicznego i społecznego. Powinien on stanowić czynnik i warunek wzrostu efektywności nauki oraz rozwoju społeczno-gospodarczego. Wielkość i struktura oraz optymalne wykorzystanie potencjału nauki determinują realizację wszystkich celów nauki.
Potencjał nauki jest zmienny w czasie. Jego zmiany wynikają ze wzrostu nauko chłonności, wzrostu tempa realizacji odkryć naukowych, wzrostu tempa zmian koncepcji naukowych, wzrostu społecznego znaczenia nauki, integralnego charakteru rozwoju nauki, zmian struktury nauki oraz z konieczności jej prognozowania.
Zadaniem potencjału nauki jest określenie:
- jego istoty, funkcji i charakteru,
- części składowych,
- czynników stymulujących jego wzrost,
- metod pomiaru potencjału nauki oraz metod jego analizy,
- zasad gospodarowania nim.