Cechy charakterystyczne I odczarowania świata wg Webera.
Przejście od myślenia magicznego do religii. Pojawiają się idee i pozory, sacrum i profanum,

dusza i ciało.
I odczarowanie- oddzielenie religii od magii, pierwszy podział:- wszystko co mnie otacza może wywoływać konsekwencje, -zatem świat wywołuje wiele lęków, nad którymi należy zapanować, -w spojrzeniu religijnym wszystko jest nieruchome, chyba, że Bóg to poruszy, -św. Tomasz miał duży wpływ na to myślenie średniowieczne (koncepcja adekwatności prawdy)
Skutki I odczarowania: -zawężenie rzeczy magicznych, później też pewne zmniejszenie mocy Boga, -magia funkcjonuje jako zbiór czarów, nakazów i zakazów odnoszących się do wszystkich czynności praktycznych w naszym życiu.

Dlaczego Europejczycy zdobyli przewagę na kuli ziemskiej?
- Homo Sapiens zamieszkujący Eurazję rozwijał się znacznie szybciej.
- 1500- gospodarka, zbieractwo- warunkuje możliwości człowieka.
- Sukces w rolnictwie i ogrodnictwie- zapewnione wyżywienie.
- Udomowienie zwierząt.
- Lepszy rozwój społeczeństwa.
- Era wielkich odkryć geograficznych- Columb, Pizarro.
- Podbicie Ameryk, Australii, Tasmanii.
- Eksterminacja ludności tubylczej w celu zdobycia nowych ziem.
- Europejczycy przynoszą choroby na które tubylcy nie byli uodpornieni.

Drugie odczarowanie świata wg Webera i jego kulturowe skutki.
Wraz z racjonalizacją świata rozpoczął się proces jego „odczarowywania". Świat stawał się coraz bardziej urzeczowiony, przejrzysty, obliczalny, przewidywalny, a przez to mniej „magiczny". W procesie jego demistyfikacji kluczową rolę odegrała nauka. Metoda eksperymentalna — sedno naukowego myślenia — wyposażona w abstrakcyjne pojęcia oraz narzędzia coraz bardziej sformalizowanej logiki, zainicjowała nową jakość poznawczą. Technika — zastosowanie wiedzy naukowej w praktyce — stanowiła naoczny dowód jej prawdziwości. Wskutek tego magia trafiła na śmietnik zabobonu, a zbawcze uzasadnienia ludzkiej egzystencji poważnie straciło na swym znaczeniu. Filozofia oświeceniowa dokumentuje efekty tego odczarowania: pluralizm światopoglądowy, wyłanianie się pewnych działań tworzących system zwany gospodarką, jest to początek kapitalizmu, pojawienie się klas społecznych, powstanie wolnego rynku.
Skutki drugiego odczarowania:
Pierwsze: myślenie magiczne-> religia, drugie: religia-> nowożytność . Skutki w oświeceniu- wyrosła samoświadomość Europejczyka, że mógł mówić o światopoglądzie (pluralizmie), odprzedmiotowienie światopoglądu; świat ulega radykalnemu zeświecczeniu, zaczyna się wyłaniać świat działalności względnie autonomicznej, praktycznej; oddzielnie zaczynają funkcjonować gosp. społ. i gospodarstwo domowe; pojawia się kapitalizm; powstają instytucje ekonomiczne; człowiek sam rozlicza i kwalifikuje swoje czyny w obrębie etyki; narodziny refleksyjności i etyczności; narodziny rozumu instrumentalnego.

Etyka i dyscyplinowanie jednostki w ujęciu Kanta.
Etyka Kanta wyróżnia 3 rodzaje czynów:- skłonności ludzkie, - obowiązek, - czynności do których jesteśmy zmuszeni z przyczyn zewnętrznych. Kant zadaje pytanie czy z czynności przymusu zewnętrznego możemy być za nie odpowiedzialni? Kant uważał, że nie można ich rozpatrywać w kategoriach etyki. Obowiązek - coś, co należy zrobić niezależnie od naszej ochoty, pojmowanie czegoś na co się nie ma ochoty, ale ma się pewność, że należy to zrobić. Podejmowanie czynności wynikających ze skłonności nie może być źródłem działania etycznego. - czynności z poczucia obowiązku, - czynność zgodna z obowiązkiem, - czynność, która z obowiązku wynika. Wedle Kanta przewidywany skutek czynu nigdy nie legitymizuje moralnie czynu. Działanie moralne nie pochodzi z zysku czy obawy. Człowiek musi być wolny - mieć możliwość robienia użytku z własnego rozumu.

Funkcje kultury
- umożliwia wszelkie interakcje poprzez zakładanie wspólnych przekonań
- modeluje i reguluje działania ludzkie
- kultura to twór dynamiczny, w którym wszyscy partycypujemy, tu odbywa się dialog pomiędzy wieloma ludźmi, bez końca i bez skończonych argumentów
- tworzy ludzi, buduje człowieka
- buduje osobowość i tworzy tożsamość indywidualną i zbiorową

Jaki jest związek etyki protestanckiej z duchem kapitalizmu?
Weber w swoich badaniach zwrócił uwagę na różnorodność biografii zawodowych

osób różnych wyznań, różnorodność ta zaznacza się już na etapie kształcenia się do zawodu,

protestanci częściej wybierają szkoły techniczne, w późniejszym życiu zaś zostają

robotnikami wykwalifikowanymi bądź przedsiębiorcami, katolicy wybierają częściej szkoły

humanistyczne, religia wpływa zatem na mentalność ludzi, wybór szkoły i kariery

zawodowej. Na początku starano się wytłumaczyć tę tendencję tym, ze protestanci wykazują

większą radość życia, zainteresowanie i korzystanie z dóbr doczesnych, jednakże doktryna

protestancka wykazuje na o wiele bardziej posunięty niż u katolików ascetyzm. Weber

wspomina o tzw. duchu kapitalistyczny. Charakteryzuje się on etosem pracy, każdy powinien

być uczciwy pracowity, godny kredytu, nie wolno tracić czasu na przyjemności. Celem pracy

jest zarabianie pieniędzy, nie są one jednakże środkiem do uzyskania innych celów, wartość

zarobionych pieniędzy świadczy o sprawności w zawodzie. Stawia to człowieka w sytuacji,

w której zaczyna on żyć nie dla siebie, a dla przedsiębiorstwa. Duch kapitalistyczny stoi w

opozycji do tradycjonalizmu, który charakteryzować‚ się niechęcią do pracy, dążeniem do jak

największego jej zminimalizowania, miała ona jedynie zapewnić przeżycie, wystarczyło

zarobić tyle, by móc się utrzymać, większa praca mogła być już postrzegana negatywnie.

Na czym polega specyfika myślenia filozoficznego wypracowana przez Platona?

Przed Platonem świat pojmowano magicznie, Platon podzielił go dualistycznie na idee i

pozory.

Nadaj znaczenia następującym słowom: światopogląd, ideologia, utopia.

• światopogląd względnie stały zespół sądów (często wartościujących), przekonań i opinii na temat otaczającego świata czerpanych z rozmaitych

dziedzin kultury, głównie z nauki, sztuki, religii i filozofii.

• Ideologia jest to powstała na bazie danej kultury wspólnota światopoglądów, u podstaw której tkwi świadome dążenie do realizacji określonego interesu klasowego lub grupowego albo narodowego.

• Utopia projekt lub przedstawienie idealnego ustroju politycznego, funkcjonującego na zasadach sprawiedliwości, solidarności i równości. Pierwsze utopie powstały już w starożytności (np. Państwo Platona).

Omów dyskusję Habermasa z postmodernistami.

POSTMODERNIZM: Centralnym zagadnieniem i tematem w postmodernizmie jest opozycja pomiędzy pojęciem nowoczesności i ponowoczesności. Postmodernistyczni teoretycy piszą o końcu człowieka, o zmianie jego kondycji, podają w wątpliwość wszelkie systemy wartości jako arbitralne i determinujące człowieka. Postmodernizm wiąże się z poczuciem lęku przed modernizmem utożsamianym z systemami totalitarnymi. Pozbawianiem rzeczy ich rodzimego kontekstu i wystawianie na próbę w zmienionych realiach. W ten sposób konfrontuje się wizerunki świętych, uczonych, bohaterów narodowych ze współczesnym, karykaturalnie przedstawionym otoczeniem. Spójność nauki według postmodernistów nie jest wymagana.

Postmodernizm nie wymaga, aby nauka była odbiciem rzeczywistości. Wystarczy samo

przebywanie naukowców ze sobą i rozmawianie.

J. HABERMAS: Postmoderniści nie dostrzegają, że modernizacja jest wciąż jeszcze

niedokończonym i niewyeksploatowanym projektem "wielostronnego powiązania

nowoczesnej kultury z praktyką codzienności" . Postmoderniści przejawiają tendencje

konserwatywne łącząc się z premodernistami w opozycji wobec nowoczesności.

Omów etykę utylitarystyczną i jej wpływ na kulturę europejską.

Etykę utylitaryści określali jako "sztukę kierowania czynnościami ludzkimi tak, aby

wytwarzały możliwie najwięcej szczęścia." Jedynym słusznym celem działania moralnego

jest więc szczęście, rozumiane jako doznawanie przyjemności czyli dobro. Jednak należy

podkreślić, że utylitaryści mieli na myśli dobro ogółu społeczeństwa. Tutaj pojawił się

pierwszy podział obozu utylitarystów na: racjonalistów, którzy uważali, że ludzkie działanie

powinno być nastawione na dążenie do dobra ogółu, oraz na naturalistów, którzy wyrażali

przekonanie, że ludzie sami z siebie dążą do dobra ogólnego.

Jednomyślnie był utylitaryzm nastawiony do charakteru przyjemności. Miała ona charakter

pozytywny - w życiu należy zabiegać o przyjemności, starać się je maksymalizować. W

swoich działaniach należy się kierować wymiernymi korzyściami ich podejmowania. Aby

czyn mógł być oceniony pozytywnie, musi posiadać dobry skutek.

Omów główne etapy procesu modernizacji kultury europejskiej.

3 etapy poznawania i definiowania terminu kultura:

a) XIXw. Definiowano kulturę przez wskazanie wytworów tworzących kulturę

b) Kultura jako:

- zachowaniowe definicje kultury

- kultura to wzory zachowań

c) kulturę charakteryzuje się przez wzorce wartości i normy poznania;

kulturę charakteryzuje się przez wiedzę i wartości społecznie zaakceptowane.

Kryterium podziału zaczyna się od koncepcji kultury jako wytworów ludzkich a kończy się

na stwierdzeniu, że jest nią wiedza i wartości. Ewolucja od czegoś wewnętrznego do czegoś

zewnętrznego.

Omów wspólne cechy wszystkich akademickich pojęć kultury.

• Kultura to wyuczone czynności

• Naśladownictwo jest uczeniem się nowych czynności

• Człowiek uczy się poprzez instrukcje, potem manipuluje czynnościami

• Poprzez przykład, demonstrowanie dotyczących treści.

Podaj dwie wybrane, akademickie definicje kultury.

a) F. Bagry:

Kultura jest więc pewną szczególną klasą do regularnego zachowania. Obejmuje

zachowania wewnętrzne i zewnętrzne wyłącza aspekty zachowania odziedziczonego

biologicznie”

b) R. Benedict:

Kultura jak i jednostka jest mniej więcej spójnym wzorem myślenia i działania.

Poglądy Milla na doświadczenie i demokrację.

Mill jest twórcą dyskursu politycznego, czyli w jaki sposób w życiu publicznym ma przebiegać demokracja. Uważał, że 1) każdy obywatel ma prawo wyrazić swoją opinię, niezależnie czy jest słuszna czy nie; konfrontacja może doprowadzić do uzgodnienia. 2) Trzeba wysłuchać opinii przeciwnej i jej argumentów. Życie publiczne ma być oparte na: a) empirii - dwie rozmawiające ze sobą osoby powinny utożsamić się z argumentacją przeciwnika. B) prawdzie - da się ją ustalić w rozmowie, ona zwycięży c), argumentacji racjonalnej - argumenty powinny wynikać z refleksji a nie z emocji.

Wszystkie głosy w społeczeństwie powinny być upublicznione. Człowiek wg Milla zmienia swoje poglądy poprzez doświadczenie i dyskusję. Krytykował polityczny ustrój demokratyczny za swą partyjność i fakt, że z biegiem czasu ciała obieralne degradują się intelektualnie. Walczył w prawa wyborcze dla kobiet. Wg niego aby mieć głos wyborczy trzeba płacić podatki.

Porównaj etykę Kanta i Schopenahauera.
S. na początku szedł śladami Kanta, później pod wpływem filozofii buddyjskiej.

Zdaniem Schopenhauera każdy ma bezpośredni dostęp do poczucia własnej woli,

czyli przemożnej chęci dążenia w określonym kierunku, który jest uwarunkowany

podstawowymi popędami. Popędy te (i co za tym idzie także wola) mają jednak charakter

zupełnie irracjonalny i często obracają się przeciw nam. Schopenhauer twierdził, że w tej

sytuacji jedynym racjonalnym działaniem jest więc zagłębienie się w sobie, przeanalizowanie

własnych popędów, zapanowanie nad nimi i w ten sposób "przekroczenie siebie" i pełne

przejęcie kontroli nad własną wolą.

Z tych rozważań wynikła też etyka Schopenhauera, która jest praktycznie sformułowaną w

europejskich kategoriach filozoficznych etyką współczucia, wyrzeczenia i przekroczenia

siebie, znaną od setek lat w obrębie buddyzmu i chrześcijaństwa.

Porównaj pojęcie wolności Kanta z pojęciem wolności Milla.

- Wolność Kanta do ujęcia oświecenia potrzeba tylko wolności. Pożytek publiczny z rozumu.

Wolność rozumu to nie wolność czynów. Czyn i jego wykonanie musi być logiczne. Gdzie

szukać pożytku publicznego gdy jest się księdzem. Kant odróżnia sytuacje publiczną księdza.

O rewolucji- może doprowadzić do uwolnienia od despotyzmu, ale nie jest w stanie zmienić

człowieka, robienie użytku z rozumu przeciwstawia się rewolucji- filozofia zawsze była związana z władzą- usprawiedliwianie kroków przypadło filozofii . Kant odróżnia oświecenie od oświeconego, nie wszyscy są oświeceni. Główny nacisk w dziele położył na religie - esej pisany przez Kanta do prasy publicznej. Człow. wykonuje 2 rodzaje czynności- 1) wynikające z przymusu wew. 2) wynikające z przymusu zew. Trzeba wyłączyć czynności wynikające z przymusy zew.- trudno mieć tu wolną wole. Kant chciał odpowiedzieć jakie czyny są czynami moralnymi, jaka jest różnica pomiędzy czynami moralnymi, a nie moralnymi. Czyny wynikające z przymusu wew. - 2 rodzaje 1) czynności wynikające

ze skłonności, z moich egoistycznych pragnień 2) czynności które wynikają z zasad- obowiązku jaki wywiera na mnie sumienie. Dwa rodzaje czynności omawia kant- 1) skłonności i 2) pragnienia- nigdy czynność która wynika z subiektywnej jaźni nie może być moralna

- Wolność polityczna Milla tu jest sfera oddziaływań ideologii, która wybiera tą przestrzeń. Poglądy na to jaka ma być myśl etyczna- pomiędzy etyką, ideologią- formułują uwarunkowania normatywne .Nakreślenie polit. Milla- 3 zasady- wolności publicznej. Wolność jest tam gdzie przestrzeń nie była poddana żadnej kodyfikacji prawnej. Wolność polit. obejmuje wolność zew. Sfery świadomości, każdy powinien mieć zagwarantowaną wolność myśli. Instytucje nie mogą zakazywać 3) zasada wolności- swoboda do gustów i zajęć, działania jak się nam podoba, pod warunkiem konsekwencji i odpowiedzialności, za nasze czyny, za to co robimy. Nasze dążenie do rywalizacji nie może szkodzić innym. Nie jest określone co szkodzi. System Kanta etyka będzie formułowała w sposób abstrakcyjny 3 zasady- każdy powinien mieć swobodę do łączenia się bez szkody dla innych. Zrzeszenia

jako wolny wybór jednostki. Liberalizm- rozwija się człow. jeżeli przyjmiemy pogląd, że człow. najlepiej wie co chce dla siebie. To co nazywa się społ. było czymś więcej niż sumą jednostek, jednostka powinna zrezygnować z własnego zysku na rzecz wspólnoty. Religia zrzeszenie. Inny pogląd- suma jednostek-liberałowie- życie jednostek wygrywa z wartością wspólnoty. Jeżeli liberał widzi wyższość jednostki nad wspólnotą, minimum państwa, mała ingerencja państwa, chyba, że powinno ingerować przy zagrożeniu życia. W innych przypadkach następuje minimalizacji państwa. Internacjonizm państwowy- pewne dziedziny powinny być kierowane przez wspólnotę.

- Czym bardziej liberalne poglądy tym bardziej ograniczone. Filozofia kiedy nie zabiera głosu w społ nie rozwija się. Odwrotne spojrzenie scalające- di alogiczny relatywizm- potrzeba ogólnego spojrzenia, trzeba korzystać z nauki by stworzyć ogólną scalającą wizje- filozof który nie ucieka od proponowania dyskursu przyszłości europy.

Reguły dyskursu publicznego Milla.

W oparciu o 3 zasady:

a) PRAWDA - XIX w do prawdy można dojść, i trzeba się z nią pogodzić

b) RACJONALNA ARGUMENTACJA- Konfrontacja z rzeczywistością

c) EMPATIA- wysłuchanie czyjejś argumentacji

W jaki sposób etyka protestancka przyczyniła się do rozwoju kapitalizmu?

- predestynacja (łaska wyboru) - w kościele katolickim każdy może zostać zbawiony, a w przypadku protestantyzmu, kto będzie zbawiony to tajemnica Boga, Bóg nie jest prowadzącym owieczki, ale człowiek sam powinien do zbawienia dążyć

- zniesienie spowiedzi prowadzi do przyjęcia dogmatu, że człowiek popełnia błędy ciągle a grzech pozostaje i cały czas jesteśmy za niego odpowiedzialni, jego brzmię jest cały czas

- asceza wewnątrz świata: styl życia nastawiony na pracę i nie uciekanie od obowiązków przypisanych człowiekowi, nie wydawać na własne uciechy, tym samym nie ulegać skłonnościom - przygotowanie do zbawienia

- nie pastor jest pośrednikiem między Bogiem, a człowiekiem tylko człowiek sam rozmawia z Bogiem

- miłosierdzie nie dopuszcza swoim działaniem do narodzin biedy (w protestantyzmie).

Wskaż cechy charakterystyczne filozofii postmodernistycznej.

• koniec człowieka

• wszelkie systemy wartości jako arbitralne są podane w wątpliwość

• psychoanaliza u podstaw

• pozbawianie rzeczy ich naturalnego kontekstu i wystawianie na próbę w zmienionych realiach.

• Nie wymagana spójność nauki, ani nie konfrontowanie jej ze stanem rzeczywistym.

Wskaż różnice między etyką Kanta a moralnością pasterską.

KANT:

Największe znaczenie ma tak zwany imperatyw kategoryczny, czyli bezwzględny nakaz.

Głosi on: Postępuj wedle takich tylko zasad, co do których możesz jednocześnie chcieć, żeby

stały się prawem powszechnym. Jest to jedyna zasada moralna, jaką Kant przyjmuje. Ma ona

charakter formalny: nie mówi, co robić i jak - podaje tylko ogólną regułę.

Aby mogła istnieć moralność z jej nakazami i zakazami, człowiek musi być wolny, gdyby

bowiem był zdeterminowany, nauki moralne byłyby zbędne. Nie da się udowodnić, że

wolność istnieje, ale można jej istnienie założyć, czyli właśnie postulować. Kolejnymi

postulatami rozumu praktycznego są: nieśmiertelność duszy oraz istnienie Boga. Dzięki nim

możliwe staje się dążenie do moralnej doskonałości oraz związane z tym poczucie szczęścia.

Zdaniem Kanta wszelkie normy moralne można wywieść z imperatywu kategorycznego.

Taki pogląd stał się obiektem krytyki, ponieważ imperatyw kategoryczny zdawał się nie

rozstrzygać, co należy robić w sytuacji konfliktu interesów.

Scharakteryzuję krótko wyróżnioną moralność i etykę pasterską w kulturze chrześcijańskiej.

Najwyższym autorytetem dla człowieka we wszystkich sprawach doczesnych i po życiu na

ziemi jest - Bóg, autorytet umieszczony poza człowiekiem, na zewnątrz niego. Jest

uprzedmiotowiony i istnieje realnie. Chroni człowieka i wskazuje mu drogę postępowania.

Poprzez sakrament spowiedzi (grzech, wina, pokuta, odkupienie za grzechy) sprawuje

kontrolę nad człowiekiem (pasterz nad owczarnią). Dziesięć przykazań i Siedem grzechów

głównych spełniają funkcję nakazów i zakazów, które wierny musi przestrzegać, aby

osiągnąć zbawienie wieczne. Pasterz swoim owieczkom zastępuje sumienie, on jedynie

prowadził refleksję etyczną, której wyniki miał możliwość

komunikowania wiernym. Wierni byli dyscyplinowani przez zewnętrzny wobec nich

autorytet pasterza.

Etyka pasterska zaadoptowana przez protestantyzm.

Wskaż różnice między etyką odpowiedzialności a etyką obowiązku.

Mill: etyka odpowiedzialności- jednostka będzie szczęśliwsza jeżeli pozwoli się jej żyć wedle

własnego upodobania a nie wedle dobra publicznego.

• Prawa wyborcze przyznane każdemu oprócz analfabetów, wojska, tych którzy nie potrafią utrzymać rodziny

• Swoboda gustów i zajęć, pod warunkiem przyjęcia konsekwencji,

odpowiedzialność przed państwem

• Utylitaryzm- użyteczność i szczęście

Opozycja do Kanta- etyka obowiązku czynienia tego co powinno się zrobić z poczucia

obowiązku, zgodna z obowiązkiem, wynika z obowiązku. Jesteśmy zmuszeni do danych

czynności z zewnątrz. Imperatyw kategoryczny.

Założenia transcendentalnej etyki komunikacji wolnej od zakłóceń Habermasa.

Pod trzema warunkami:

a) Prawomocność roszczenia do prawdy- argumentacja racjonalna, prawda w sensie

klasycznym. Adekwatność zdania wobec faktów których dotyczy.

b) Prawomocność roszczenia do słuszności pewnych wartości- ustalenie wspólnej

aksjomatyki między rozmówcami.

c) Prawomocność roszczenia do szczerości.

Omów skutki drugiego odczarowania świata w kulturze europejskiej.

Pierwsze: myślenie magiczne-> religia, drugie: religia-> nowożytność . Skutki w oświeceniu- wyrosła samoświadomość Europejczyka, że mógł mówić o światopoglądzie (pluralizmie), odprzedmiotowienie światopoglądu; świat ulega radykalnemu zeświecczeniu, zaczyna się wyłaniać świat działalności względnie autonomicznej, praktycznej; oddzielnie zaczynają funkcjonować gosp. społ. i gospodarstwo domowe; pojawia się kapitalizm; powstają instytucje ekonomiczne; człowiek sam rozlicza i kwalifikuje swoje czyny w obrębie etyki; narodziny refleksyjności i etyczności; narodziny rozumu instrumentalnego.

Na czym polega specyfika myślenia filozoficznego wypracowana przez Platona?

Platon- filozofia rodzi się w szaleństwie. Szaleństwa: 1)prorocze 2) misteryjne 3)erotyczne 4) poetyczne. Konieczność wróżenia, wróżenie wymaga 2 Przedmiotów - osoba która w szaleństwie wydala pewne dźwięki oraz mędrzec, który rozświetli przyszłość, mędrcy są niezwykle potrzebni- interpretowali, nadawali sens. W naszym świecie dedukcja to obraz pewnej operacji, środek ze zdań fałszywych możemy wyprowadzić prawdziwe. Kartezjusz i jego rozpoznawanie ontologiczne, wykazanie prawdziwości aksjomatycznej, grecy nie osiągnęli tego poziomu. Po okresie dialektyki- pisemne dialogi, Platon kończył kulturę słowa mówionego. W mowach retoryka miała przekonać słuchaczy, chwyty logiczne, dedukcja wyłączona w mowie, chwyty perswazyjne. Wynalazki to techniczne rozumowanie dedukcyjne filoz. Pragmatyczne kręgi nie wymyśliły teorii, skuteczność praktyczną osiągnęli przez metafizykę i teorie.

Omów dwa projekty kultury ponowoczesnej.

--zakwestionowanie dotychczasowych ustaleń w estetyce odnośnie piękna i wartości

--rewizja dotychczasowych ustaleń na temat rzeczywistości; np. refleksja nad tym, czy rzeczywistość jest zmienna czy niezmienna, była ważnym tłem wystąpień impresjonizmu i kubizmu; dyskusję nad miejscem przedmiotu w sferze sacrum i profanum sprowokował i artykułował dadaizm; rolę nieuświadomionych, aczkolwiek realnie (rzeczywiście) wpływających na życie człowieka czynników psychicznych podejmował surrealizm, znaczenie emocji i ich realnego wymiaru w życiu wewnętrznym człowieka chętnie przedstawiał ekspresjonizm, natomiast futuryzm przewartościowywał znaczenie tradycji na rzecz przyszłości.

--postmodernizm w znacznym stopniu nawiązuje do sposobów odnoszenia się do kwestii filozoficznych i estetycznych w ruchach awangardowych.

 

 

Manifest filozoficznego postmodernizmu: krytyka metafizyki i wszelkich fundamentów, reguł na regułami, pochwała pluralizmu, różnicy.   (franc. Le postmodernisme jest w istocie terminem z zakresu krytyki literackiej i krytyki artystycznej, odnoszący się pierwotnie do pewnych trendów w architekturze, oznaczający estetykę zrywającą z modernistycznym awangardyzmem, rehabilitując bardziej popularne środki wyrazu i /lub hołdująceklektyzmowi oraz operując pastiszem). PONOWOCZESNOŚĆ : odnosi się nie do kryzysu artystycznego modernizmu, ale do kryzysu nowoczesności rozumianej jako pewien projekt cywilizacyjny, w szczególności filozoficzny. U Layotarda ponowoczesność zarysowana jest jako nadchodząca, a po części już istniejąca epoka.

Omów etykę utylitarystyczną i jej wpływ na kulturę europejską.

UTYLITARYZM- Pkt. Widzenia jednostki- etyka- pojęcie użyteczności i szczęścia. Każdy ma prawo do szczęścia, unikanie nieprzyjemności z maksymalizacją rzeczy przyjmowanych- 2 warunki 1)Bierzemy odpowiedzialność za nasze czyny 2) czyny nie mogą przeszkadzać w dążeniu do szczęścia innych osób. Motywy- prywatność, skutki moich czynów podlegają kwalifikacji etyczno- moralnej. Utylitaryzm dostosowuje nas do pluralizmu światopoglądowego. Każdy nadaje sens swoim czynom. Najważniejszą wiedzą jest ta płynąca z dośw. (z rozumu powszechnego Kanta). Druga wolność aby rozliczyć ludzi nie za to co myślą, lecz za to co czynią. Nowy wymiar wolności- polit. i nowa funkcja dośw. Jesteśmy spadkobiercami tej wiedzy.

Omów podziały kultury europejskiej wg kryteriów: ekonomicznego, społecznego i wizji świata.

PODZIAŁHISTORII KULTURY EUROPEJSKIEJ- można je dzielić z uwagi na różne kryteria- kryterium ekonomiczne, społ., organizacji społ., struktury świata. * kryterium ekonomiczne= 1)ludy zbieracko łowiecki(podstawy egzystencji wspólnoty- nie prowadzą procesu hodowlanego[od początku konstytucji-10,9 tyśp.n.e na południu europy, polska od 4,5tyśp.n.e] 2) ludy pastersko- rolnicze- wymaga osiadłego stylu życia, bogactwo kultury symbolicznej- pierwszy kulturowy podział pracy, wspólnoty rolnicze stać na utrzymanie pewnych ludzi, którzy zajmować się będą tylko kulturą symboliczną, rolnictwo to podstawa feudalizmu, czasy nowożytne wprowadzają podstawy industrialne- zaczyna się od końca 15w . 3)społ., industrialne (pomnażanie towarów, kapitału, teraz obrót informacjami)

Podziały kultury europejskiej:

• Kryteria

• Ekonomiczne

• Zbieracko łowiecki do 8 tys P.N.E.

• Pastersko rolniczy od 8 tys P.N.E. do?

• Industrialne od 1492

• Postindustrialne (dominacja usług)

• Organizacyjne (jak społ. zorganizowane)

• Wspólnota pierwotna (brak elementów władzy) [zbieracko łowiecki, pastersko rolniczy]

• Niewolnictwo

• Feudalizm

• Kapitalizm

• Postkapitalizm

• Podmiotowe

• Magiczny sposób myślenia

• Religie politeistyczne

• Religie monoteistyczne

• Modernizm (nowoczesność)

• Ponowoczesność

Wskaż różnice między kulturą symboliczną a techniczno-użytkową.

a) techniczno-użytkowa - respektujemy tylko normy a nie dyrektywy (nas już nauczono, jak osiągać cel, wiązanie sznurowadeł) metonimia
b) symboliczna - respektujemy i normy i dyrektywy - zawsze wymaga się od nas interpretacji (flaga biało-niebieska - mecz Lecha Poznań, czy święto maryjne) obowiązują metafory

Wskaż różnice między praktyczno-normatywnymi pojęciami kultury a akademickimi.

Związek wieszczenia z filozofią.

Omów sposób funkcjonowania kultury symbolicznej.

Porównaj sposób myślenia europejskiego XVIII wieku z XIX w.

---