Udar niedokrwienny mózgu

Udar niedokrwienny jest najczęstszą przyczyną udarów mózgu. Mogą być to udary o

przyczynie zakrzepowo - zatorowej, kardiogennej (np. zawał serca, migotanie

przedsionków), wywołane chorobami małych naczyń, krwi i krzepnięcia, zatruciem.

Objawy zależeć będą przede wszystkim od lokalizacji ogniska niedokrwiennego w

mózgu.

Zamknięcie przedniej tętnicy mózgu powoduje niedowład, zaburzenia czucia po

stronie przeciwnej. Wystąpić mogą również nietrzymanie moczu, zaburzenia mowy,

zaniedbywanie strony przeciwległej, zaburzenia zachowania, apatia. Zamknięcie

tętnicy środkowej mózgu prowadzi do niedowładu, zaburzeń czucia, niedowidzenia po

stronie przeciwnej do zamknięcia. Ponadto wystąpić może zaburzenie mowy, jej

rozumienia, pisania, czytania, upośledzenie precyzyjnych, celowych ruchów,

zaburzenie widzenia przestrzennego, zaniedbywanie przeciwległej strony swojego ciała.

Udar w obrębie unaczynienia tętnicy tylnej mózgu doprowadza do zaburzenia

widzenia, ślepoty, niezdolności rozumienia pisanych słów, zaburzenia pamięci,

zaburzenia czucia, bólu, zaburzenia ruchu gałek ocznych.

Diagnostyka udaru niedokrwiennego

Podstawowymi badaniami diagnozującym są tomografia komputerowa (późne zmiany w

mózgu) i rezonans magnetyczny, szczególnie wykonany techniką dyfuzyjną lub

perfuzyjną (wczesne zmiany). Wykonywane są również badanie neurologiczne, badania

krwi, dna oka i płynu mózgowo-rdzeniowego.

Leczenie udaru niedokrwiennego

Leczenie udaru niedokrwiennego polega na podaniu kwasu acetylosalicylowego, leków

trombolitycznych (rozpuszczają skrzepy wewnątrznaczyniowe) np. tkankowego

aktywatora plazminogenu (alteplaza) oraz heparyny niefrakcjonowanej, które ze

względu na liczne przeciwwskazania nie są stosowane we wszystkich przypadkach a

ich podanie choremu musi zostać rozpatrzone indywidualnie.

W leczeniu udaru ogromnie ważna jest rehabilitacja chorego, którą należy rozpocząć

jak najwcześniej. Wpływa ona na poprawę sprawności, siły mięśni, poruszania się,

funkcjonowania codziennego, zapobiega przykurczom mięśniowym, depresji. Czasami

występuje konieczność leczenia antydepresantami np. inhibitorami wychwytu

zwrotnego serotoniny (SSRI).

Ryzyko ponownego udaru jest największe zaraz po udarze (pierwsze 30 dni).

Udar to incydent naczyniowy spowodowany zakłóceniem dopływu krwi do mózgu w wyniku zablokowania lub pęknięcia tętnicy zaopatrującej mózg w krew. Komórki mózgowe pozbawione tlenu i składników odżywczych przestają tymczasowo funkcjonować lub obumierają. Ostre zaburzenia krążenia mózgowego przyjmują postać udaru mózgu odwracalnego, tj takiego, w którym objawy ubytkowe utrzymują się do 3 tyg lub dokonanego, w którym objawy ogniskowego uszkodzenia mózgu maja charakter trwały. Efektem śmierci komórki jest występująca w danym obszarze martwica, zwana zawalem mózgu. Pozostaje jednak wiele innych zdrowych komórek mózgowych i jeśli osoba dotknięta udarem jest odpowiednio rehabilitowana, istnieje szansa na odzyskanie części utraconych przez nią zdolności ruchowych. Ze względu na patomechanizm powstawania udaru, dzielimy go na: udar niedokrwienny (80%), spowodowany najczęściej przez zakrzepicę, której skutkiem jest blokada tętnicy mózgowej, spowodowana przez skrzep krwi bądź skrzeplinę tworzącą się w układzie naczyniowym udar krwotoczny (20%), krwotok mózgowy będący następstwem przewlekłego nadciśnienia w wyniku którego dochodzi do uszkodzenia ściany naczynia. Przyczyną udaru krwotocznego często są tętniki, naczyniaki oraz wszelkiego rodzaju malformacje naczyniowe, a także nowotwory mózgu .

Czynniki ryzyka udarów:

nadciśnienie tętnicze

choroby serca

cukrzyca

wzrost cholesterolu całkowitego i LDL

malformacje tętniczo-żylne

tętniaki

naczyniaki

guzy wewnątrzczaszkowe

choroby krwi

zaburzenia krzepnięcia

infekcje

palenie papierosów

alkoholizm

otyłość

wiek powyżej 55 lat

rasa czarna

płeć męska

uwarunkowania genetyczne

Czynnikami decydującymi o szybkości usprawniania są rodzaj udaru, jego rozległość oraz stan ogólny chorego. Po przebytym udarze pacjent może mieć zaburzenia w zakresie: mowy-afazja, afazja ruchowa, czuciowa lub mieszana czucia - powierzchniowego i głębokiego napięcia mięśniowego - porażenia i niedowłady Pojawiają się trudności w komunikowaniu się, odżywianiu, przemieszczaniu się i wykonywaniu podstawowych czynności dnia codziennego, nauce, pracy i życiu osobistym.

Objawy mogą mieć różny stopień nasilenia, od ledwo zauważalnych po bardzo silne. Często po udarze mózgu mogą pojawić się zmiany wtórne np. zapalenie płuc, zaburzenia z zakresie układu krążenia (zakrzepice), zaburzenia podstawowych czynności fizjologicznych (oddawania moczu), odleżyny, podwichnięcia w stawie biodrowym i barkowym, deformacje stawowe w obrębie kończyn dolnych i górnych.

Rehabilitacja w okresie ostrym

Okres ostry to czas w którym organizm powoli wraca do normy. Okres ten zależy od stanu pacjenta oraz rozległości powstałych zmian w mózgu. Zadania fizjoterapeutyczne na tym etapie: Zapobieganie wtórnym następstwom udaru tj. patologicznym zmianom w obrębie układu oddechowego, krążenia, naczyniowego, chłonnego i narządu ruchu Problemy oddechowe minimalizujemy poprzez częste zmiany pozycji oraz oklepywanie klatki piersiowej. Jeżeli pozwala na to stan pacjenta uczymy go prawidłowego odkrztuszania wydzieliny. Wdrażamy ćwiczenia oddechowe, oraz rozpoczynamy stopniową pionizację w łóżku

Zaburzeniom w obrębie układu krążenia zapobiegamy poprzez uruchomienie pompy mięśniowej. Wykonujemy ruchy kończyn we wszystkich kierunkach oraz dbamy o prawidłowe pozycje ułożeniowe porażonych kończyn By nie dopuścić do powstania patologicznych zmian w układzie ruchu wykonujemy ćwiczenia bierne lub/i wspomagane kończyn dolnych i górnych. Nadmiernemu rozciągnięciu struktur stawów biodrowych i barkowych, powodującemu podwichnięcia w tych stawach, zapobiegamy poprzez specyficzne pozycje ułożeniowe z odciążeniem kończyn Profilaktyka przeciwodleżynowa opiera się na wprowadzeniu ćwiczeń poprawiających ukrwienie. Warto zastosować specjalny materac przeciwodleżynowy, a od pierwszej doby zadbać o częste zmiany pozycji. W dzień co 2 h, w nocy co 4h. Należy zadbać o prawidłową higienę skóry Udar powoduje uszkodzenie układu nerwowego oraz zaburza przepływ bodźców, dlatego należy możliwie jak najwcześniej rozpocząć specjalistyczne ćwiczenia ruchowe

Rehabilitacja w okresie zdrowienia

Należy nadal kontynuować zalecenia z pierwszego okresu oraz powoli wprowadzać nowe zadania dla pacjenta. Ponieważ z upływem czasu obniżone napięcie mięśniowe zaczyna się normalizować, a często może przechodzić w kierunku napięcia podwyższonego (spastycznego), wówczas konieczne staje się zapobieganie ograniczeniom w zakresie ruchu. Poza ćwiczeniami jako metodę uzupełniającą można zastosować kinesiotaping Do profilaktyki przeciwodleżynowej dodajemy masaż klasyczny, a podczas adaptacji do wózka poduszki przeciwodleżynowe Wzmacniamy siłę mięśniową, w zależności od stanu i możliwości pacjenta wprowadzamy ćwiczenia wspomagane, w odciążeniu, w odciążeniu z obciążeniem, czynne wolne, ogólno kondycyjne Dbamy o utrzymanie prawidłowego zakresu ruchu w stawach, oraz poprawę i utrzymanie prawidłowej długości włókien mięśniowych i nerwowych. W tym celu warto zastosować masaż klasyczny, mobilizacje i neuromobilizacje Wprowadzamy kolejne formy pionizacji prowadzące stopniowo do osiągnięcia przez pacjenta samodzielnej pozycji

Stojącej Rozpoczynamy naukę chodu z zaopatrzeniem ortopedycznym z pomocą terapeuty i sprzętu rehabilitacyjnego Uczymy wykonywania czynności dnia codziennego

Rehabilitacja w okresie przewlekłym

Zapobieganie i walka z patologicznymi zmianami w układzie ruchu - przykurczami i skostnieniami okołostawowymi. Można zastosować toksynę botuliową, która spowoduje czasowe wyłączenie aktywności wybranych nerwów, co da czas na wzmocnienie osłabionych mięśni. Na przykurczone mięśnie i stawy można zastosować okłady cieplne oraz naświetlania Wprowadzamy dalsze zabiegi mające na celu poprawę ukrwienia i odżywienia skóry: masaż, kąpiele wirowe, hydroterapię, zabiegi z zakresu elektroterapii i elektrostymulacji Nauka i doskonalenie posługiwania się sprzętem zaopatrzenia ortopedycznego Doskonalenie chodu i kontynuacja pracy nad poprawą wykonywania czynności dnia codziennego.

udar mózgu jest to stan chorobowy, w którym występują nagle ogniskowe objawy neurologiczne w wyniku zaburzeń krążenia mózgowego (niedokrwienie, krwotok). Ze względu na etiologię udary mózgu możemy podzielić na udary niedokrwienne które stanowi 80% wszystkich udarów i udary krwotoczne które stanowią zaledwie 20% wszystkich udarów.

Najczęstszymi objawami udaru mózgu jest nagłe wystąpienie:

• niedowładu lub porażenia mięśni twarzy, ręki i/lub nogi, najczęściej po jednej stronie ciała

• "znieczulenia" twarzy, ręki i/lub nogi, najczęściej po jednej stronie ciała

• zaburzeń mowy, z trudnościami w zrozumieniu słów oraz w wypowiadaniu się

• zaburzeń widzenia w jednym lub obu oczach

• zaburzeń chodzenia z utratą równowagi i zawrotami głowy

• silny bólu głowy bez znanej przyczyny

Głównymi celami masażu po udarze mózgu są:

-pielęgnacja pacjenta

-poprawa krążenia

-usprawnienie pracy narządów ruchu

-poprawa czucia

- uelastycznienie tkanek

- niedopuszczenie do powstania odleżyn

-zapobieganie powstawaniu przykurczy stawowych

Diagnostyka pacjenta po udarze mózgu głównie polega na ocenie palpacyjnej tkanek. U pacjentów po udarze mózgu okolicą masowaną będzie ta część ciała która na skutek niedokrwienia bądź krwotoku została porażona. Porażenie połowicze jest to porażenie spastyczne górnej oraz dolnej kończyny i czasami twarzy. Ponieważ tułów i przepona mają unerwienie obustronne, nie są poważnie dotknięte zmianami chorobowymi. Porażenie połowicze występuje po przeciwnej stronie niż uszkodzenie mózgu. Prawostronnemu porażeniu połowiczemu często towarzyszy afazja, czyli utrata zdolności mówienia. Rzadko spotykamy lewostronne porażenie połowicze. Nie występują w nim zaburzenia mowy, jedynie u chorych leworęcznych, u których ośrodek mowy znajduje się w prawej półkuli.

.Głównymi przyczynami porażenia połowiczego są:

- krwotok do mózgu, zator lub zakrzep jednej z tętnic mózgowych,

- guzy lub stany zapalne mózgu,

-urazy i złamania czaszki.

OBJAWY PORAŻENIA LUB NIEDOWŁADU WIOTKIEGO

-Zniesienie odruchów w zajętej kończynie

-Obniżenie napięcia mięśniowego

-Zanik mięśni

OBJAWY PORAŻENIA LUB NIEDOWŁADU SPASTYCZNEGO

-Wzmożenie odruchów głębokich

-Zniesienie odruchów powierzchniowych

-Odruchy patologiczne

-Wzmożenie napięcia mięśniowego

-Współ-ruchy patologiczne

W przebiegu choroby (udar mózgu) możemy wyróżnić trzy okresy:

- okres ostry (od 3 do 9 dnia po udarze),

- okres kompensacji (od 10 dnia do 6 tygodnia po udarze),

- okres adaptacyjny (od 6 do 12 tygodnia po udarze).

Okres ostry

Udar charakteryzuje się wystąpieniem dużego krwotoku i nagłą utratą przytomności. W wyniku wylewu podnosi się ciśnienie wewnątrzczaszkowe, co zakłóca pracę całego mózgu. W czasie ataku twarz chorego ulega zaczerwienieniu, oddech staje się charczący, czasami nierównomiernie rozszerzają się źrenice a tętno jest mocne. Kończyny są całkowicie porażone i zwiotczałe. Z powodu rozstrojenia całego układu nerwowego wszystkie odruchy zostają zniesione. Po stronie zdrowej występuje silniejsze napięcie mięśni.

Okres kompensacji

Po reakcji organizmu na udar następuje przyspieszenie tętna i wzrost ciepłoty. Chory staje się niespokojny, nawet zamroczony. Stopniowo powracają odruchy po stronie zdrowej. Mięśnie, po stronie porażonej, ze stanu zwiotczenia przechodzą w stan zwany wczesnym stanem kurczowym, cofającym się niekiedy przed wystąpieniem późnego stanu kurczowego. Najcięższymi zmianami dotknięta jest kończyna górna, szczególnie ręka i palce. Głowa chorego ustawiona jest normalnie. Osłabione są mięśnie tułowia i brzucha.

Okres adaptacyjny

W okresie tym zaczynają powracać odruchy po porażonej stronie ciała. Kończyna górna układa się w przywiedzeniu, zgięta w stawie łokciowym, z nawróconym przedramieniem, zgiętym nadgarstkiem i palcami. Kończyna dolna jest usztywniona, nadmiernie wyprostowana w stawie kolanowym, stopa ustawiona w silnym zgięciu podeszwowym. Najmniejsze jest porażenie nerwu twarzowego i ustępuje najwcześniej. Język chorego po wysunięciu zwraca się w stronę porażonej części ciała. Porażenie nie obejmuje żwaczy i zwieraczy.

Często występują zaburzenia czucia (szczególnie czucia postawy). Podczas chodzenia chory pochyla się w kierunku zdrowej strony i przerzuca porażoną kończynę dolną półkolem do

przodu, gdyż dzięki obu tym ruchom może - przy utraconej zdolności zginania w stawie biodrowym kolanowym - oderwać opadającą stopę od ziemi. W okresie późniejszym, poza wspomnianymi objawami, mogą wystąpić: ruchy mimowolne, zmiany troficzne skóry,

drżenie porażonych kończyn, ruchy atetotyczne i zanik mięśni ręki.

Okres ostry

W tym okresie najważniejszą sprawą jest zapobieganie powstawaniu:

- odleżyn,

- powikłań krążeniowo-oddechowych,

- usztywnień i przykurczów w pozycjach nienormalnych (niefunkcjonalnych). Osiąga się to przez dbałość o higienę łóżka chorego i jego ciała oraz przez częstą (co 2-3 godziny) zmianę ułożenia pacjenta. W lżejszym przebiegu udaru dodatkowo można stosować ułożenie na chorym boku .

Masaż w okresie ostrym

Jeżeli stan zdrowia pacjenta pozwala, masaż można wykonywać już od 3-9 dnia po udarze przy akceptacji lekarza prowadzącego. Masaż w okresie ostrym powinien składać się z głaskania średniej mocy i głaskania mocnego w obrębie ręki i stopy oraz głaskania średniej mocy klatki piersiowej. Po kilku dniach można dołączyć delikatną wibrację w przestrzeniach międzyżebrowych.

Masaż w okresie kompensacji

W miarę poprawy stanu zdrowia pacjenta przy kolejnych zabiegach stopniowo zwiększamy obszar objęty masażem. Do masowanej ręki i stopy dołączamy przedramię i podudzie. Po kilku kolejnych zabiegach masażem obejmujemy również ramię i udo. W razie potrzeby dołączamy opracowanie twarzy, klatki piersiowej i grzbietu. Cały czas wykonujemy masaż głęboki, ale lekki i w wolnym tempie.

Stosujemy: głaskania, delikatne rozcierania, ugniatanie podłużne, uciski jednoczesne.

Nieco mocniejszy masaż można wykonać przy opracowaniu kończyny górnej (mięśni naramiennego,

nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego, obłego mniejszego, trójgłowego ramienia, prostowników nadgarstka (promieniowego i łokciowego) oraz prostowników palców i kciuka) i kończyny dolnej (mięśni pośladkowego wielkiego, pośladkowego średniego, napinającego powięź szeroką, dwugłowego uda, półścięgnistego, półbłoniastego, prostowników palców i palucha oraz mięśni strzałkowych) Masaż klasyczny można wspomóc masażem punktów działających pobudzająco lub rozluźniająco na odpowiednie mięśnie i grupy mięśni kończyn w zależności od potrzeb. W przypadku występowania przykurczy stawowych w obrębie stawu wykonuje się masaż który ma za zadanie zlikwidować przykurcz. W pierwszej kolejności pogłębiamy przykurcz w celu rozluźnienie mięśni i wykonujemy ogólny masaż rozgrzewający mięśni zginaczy i prostowników chorego stawu stosując głaskanie, rozcierania, ugniatanie i

delikatną wibracje. Następnie rozciągamy przykurcz do momentu wystąpienia delikatnego bólu ( nie zawsze

odczuwamy ból) i w takim ułożeniu przeprowadzamy masaż rozluźniający na grupie zginaczy stosując głaskanie i rozcieranie, a na mięśniach prostownikach wykonujemy energiczny i pobudzający masaż z zastosowaniem głaskania, rozcierania, ugniatania i silnej wibracji. Następnie wykonujemy masaż w okolicy stawu stosując masaż centryfugalny zbieżnie do szpary stawowej, wykonujemy głównie głaskania i rozcierania. Po masażu należy wcierać środek leczniczy ( np. przeciwbólowy) i przystąpić do ćwiczeń redresyjnych.

Trzeba pamiętać, że :

- nie wykonuje się masażu segmentarnego,

- nie wykonuje się głaskań odsercowych (mogą potęgować spastykę), - nie wykonuje się wibracji (każda wibracja w tej jednostce chorobowej potęguje spastykę),

- kończynę dolną masujemy zawsze o wiele słabiej niż kończynę górną (występuje skłonność do zakrzepowego

zapalenia żył),

- mięśnie spastyczne masujemy o wiele słabiej niż ich antagonistów.

Masaż po udarze mózgu wg Walaszka

Uszkodzenie ośrodków i dróg korowo-rdzeniowych powoduje niedowład połowiczy albo porażenie połowicze po przeciwległej stronie ciała. Niekiedy do niedowładu kończyn dołącza się niedowład dolnej części twarzy oraz połowy języka. Najczęściej przyczyną niedowładu połowiczego są zmiany pochodzenia naczyniowego (np.krwotok) w okolicy torebki wewnętrznej. Niedowład połowiczy charakteryzuje zgięciowe ułożenie kończyny górnej i wyprostny kończyny dolnej. Z chwilą cofania się niedowładu w pierwszej kolejności wracają ruchy kończyny dolnej a następnie kończyny górnej. Niedowład połowiczy często występuje z upośledzenia lub zniesienia czucia po stronie chorej. Masaż wprowadzamy w 3-4 tygodniu choroby rozpoczynając od bardzo łagodnych ruchów na kończynie górnej i dolnej. W przypadkach w których występuje niedowład mięśni twarzy, po stronie chorej należy również przeprowadzić

masaż tych mięśni. Przy masażu kończyny górnej trzeba dokładnie wymasować staw nadgarstkowy, łokciowy, ramienny. Mięśnie zginacze ręki masujemy delikatnie, rozluźniająco, z przewagą głaskania rozcierania, natomiast grupę prostowników ręki pobudzająco z przewagą rozcierania i ugniatania. Mięsień dwugłowy ramienia masujemy rozluźniająco (głaskanie, rozcieranie, delikatna wibracja), a mięsień trójgłowy ramienia pobudzająco (głaskanie, rozcieranie, ugniatanie, oklepywanie). Przy masażu kończyny dolnej dokładnie rozcieramy staw skokowy i kolanowy. Mięśnie przedniej strony podudzia masujemy pobudzająco natomiast mięśnie tylnej strony podudzia (łydka) rozluźniająco. Na udzie przednią stronę masujemy rozluźniająco a tylnią pobudzająco. Przy niedowładach połowiczych zalecane jest przeprowadzenie masażu karku i obręczy barkowej oraz grzbietu po stronie chorej w celu poprawienia czucia.

Masaż twarzy

Zdarza się, że przy udarze mózgu niedowładem objęte zostają mięśnie twarzy które unerwione są przez nerw

twarzowy. Nerw twarzowy jest VII nerwem czaszkowym, który unerwia ruchowo wszystkie mięśnie mimiczne twarzy i głowy, a także mięsień szeroki szyi. Uszkodzenie nerwu twarzowego może być spowodowane nagłym oziębieniem twarzy, procesem zapalnym lub spowodowany urazem. Objawami porażenia lub niedowładu mięśni mimicznych twarzy po stronie uszkodzonej są: obniżenie kąta ust, niemożność domknięcia oka, zmarszczenie czoła, wyszczerzenia zębów, niemożność gwizdania i dmuchnięcia.Przy jednostronnym porażeniu mięśni twarzy wykonujemy masaż po jednej stronie twarzy lecz nie jest błędem

wykonywanie masażu po obu jej stronach.

Pacjent siedzi na krześle i opiera tył głowy o brzuch masażysty stojącego za nim.

Masaż mięśni twarzy składa się z :

- głaskania wargi dolnej i brody

- głaskanie wargi górnej

-głaskanie mięśnia okrężnego ust - masujemy stronami dłoniowymi III palców. Jeden palce krąży wokół ust w jedna

stronę, drugi palec w stronę przeciwną. Palcami należy tak poruszać, by mijały się w kącikach ust, raz z jednej

strony, raz z drugiej.

-głaskanie policzków

-głaskanie grzbietu nosa i brwi

- głaskanie mięśnia okrężnego oka - głaszczemy opuszkami III palców obu rąk wokół oczodołów. Kierunek głaskania

zgodny z kierunkiem ułożenia brwi.

-głaskanie czoła

-rozcieranie- rozcieramy wargi dolną i górną, policzki, grzbiet nosa, brwi oraz czoło.

- ugniatanie- ugniatamy wargi dolną i górna, policzki i czoło.

- oklepywanie- oklepujemy policzki i czoło oraz dodatkowo wykonujemy oklepywanie kącików ust- oklepujemy

opuszkami III palców górę, w skos, najpierw po jednej stronie, a potem po drugiej,

-oklepywanie nosa- opuszkami III palców obu rąk wykonujemy oklepywanie koniuszka nosa i grzbietu nosa.

-oklepywanie mięśnia okrężnego oka- masujemy opuszkami palców jednej ręki wokół oczodołu. Oklepywanie należy

wykonywać, tak aby nie uderzać po gałce ocznej.

-wibracja policzków

-wibracja stabilna pod oczami- wykonujemy opuszką III palce, który przykładamy do kości jarzmowej pod okiem.

- głaskanie na policzkach i czole.

Podsumowanie

Należy pamiętać że udar mózgu to skomplikowane schorzenie i masaż klasyczny jest zabiegiem który ma

wspomagać rehabilitacje ruchową a nie ją zastępować.

Słowniczek:

Afazja (dysfazja) - zaburzenia funkcji mowy spowodowane uszkodzeniem ośrodków mowy w mózgu. Może objawiać

się zaburzeniami rozumienia mowy, niemożnością przypominania sobie słów (np. nazw przedmiotów), kłopotami w

prawidłowym wypowiadaniu słów i zdań lub kombinacją wymienionych. Towarzyszyć jej mogą trudności w czytaniu,

pisaniu oraz liczeniu. Afazja występuje przy uszkodzeniu tak zwanej dominującej półkuli mózgu. W przypadku ludzi

praworęcznych jest nią półkula lewa.

Masaż centryfugalny- jest to masaż stawów tzw. masaż dostawowy.

Niedowład - osłabienie siły mięśni. Może dotyczyć różnych grup mięśni w zależności od miejsca uszkodzenia mózgu.

Porażenie - całkowity brak możliwości poruszania daną grupą mięśni.

Ruchy atetotyczne - powolne ruchy palców rąk lub stóp, doprowadzające do ich dziwacznych ułożeń.

UDAR MÓZGU

Udar mózgu (ang. stroke) - jest to nagłe ogniskowe lub uogólnione zaburzenie czynności mózgu utrzymujące się powyżej 24 godzin lub prowadzące do śmierci wywołane jedynie przez przyczyny

naczyniowe. Udar niedokrwienny mózgu - udar spowodowany gwałtownym zatrzymaniem dopływu krwi do

mózgu. Może być wynikiem niedrożności tętnicy zaopatrującej lub niewystarczającym przepływem krwi przez dany obszar mózgu. Do zamknięcia tętnicy może doprowadzić zakrzep powstały w miejscu niedrożności lub materiał zatorowy, który przemieścił się do naczynia mózgowego. Do powstawania zatorów mózgowych przyczyniają się niektóre choroby serca (jak na przykład wady zastawek, ostry zawał serca, zaburzenia rytmu serca) - zator kardiogenny. Innym źródłem zatorów

są zmiany miażdżycowe w innych tętnicach, ulegające fragmentacji i przemieszczeniu do tętnic mózgowych - zator wewnątrztętniczy. W pewnych okolicznościach może dochodzić do przedostania się materiału zatorowego z układu żylnego (kończyn dolnych lub miednicy małej) - zator paradoksalny. Do udaru niedokrwiennego może także doprowadzić gwałtowny uogólniony spadek przepływu krwi przez naczynia (przy spadku ciśnienia krwi lub nasilonych zaburzeniach rytmu serca), który w połączeniu ze zwężeniem tętnic mózgowych powoduje niedostateczne zaopatrzenie mózgu w tym rejonie.

Inne rzadkie przyczyny udaru mózgu to:

Udar krwotoczny mózgu, czyli krwotok mózgowy - udar spowodowany przedostaniem się krwi poza naczynie mózgowe. W konsekwencji doprowadza do niszczenia tkanki przez wynaczynioną krew. Najczęściej dochodzi do niego wskutek pęknięcia drobnych tętnic mózgowych w przebiegu nadciśnienia tętniczego. Inną przyczyną mogą być nieprawidłowości naczyń (tak zwane malformacje naczyniowe, naczyniaki). Krwotok podpajęczynówkowy (podpajęczy) - krwotok do przestrzeni płynowych otaczających mózg. Najczęściej jest spowodowany pęknięciem tętniaka, czyli nieprawidłowego poszerzenia dużych tętnic przebiegających na podstawie i powierzchni mózgu. W zależności od umiejscowienia tętniaka może z nim współistnieć krwotok mózgowy.

Typy udarów:

Niedokrwienne (ok.80%)

Spowodowane zmianami zakrzepowymi w

dużych naczyniach szyjnych i mózgowych

(ok.30%)

Spowodowane zmianami w małych tętnicach

mózgowych (ok.20%)

Spowodowane zatorem (ok.30%)

Krwotoczne (ok.20%)

Krwotoki śrómózgowe (ok.15%)

Krwotoki podpajęczynówkowe (ok.5%)

Stosowane techniki oddziaływują bezpośrednio na skórę, tkankę podskórną, mięśnie, więzadła, torebki stawowe a także bezpośrednio na układ krwionośny, nerwowy i limfatyczny. Ze względu na przebieg kliniczny niedokrwienia mózgu (czas trwania objawów) wyróżniono: Przejściowy atak niedokrwienny (ang. TIA, Transient Ischemic Attack) - objawy ogniskowych lub uogólnionych zaburzeń czynności mózgu trwające poniżej 24 godzin. Udar niedokrwienny z objawami odwracalnymi (ang. RIND, Reversible Ischemic Neurological Deficit) - objawy zaburzeń czynności mózgu trwające powyżej 24 godzin, wycofujące się przed

upływem 21 dni. Dokonany udar niedokrwienny - objawy trwałego zaburzenia funkcji mózgu.Udar postępujący - narastające objawy zaburzeń

funkcji mózgu spowodowane przyczynami

naczyniowymi.

Inne pojęcia:

Zaniewidzenie jednooczne (łac. amaurosis fugax,

ang. Transient Monocular Blindness, TMB) - objawy

zaburzeń widzenia w jednym oku spowodowane

najczęściej materiałem zatorowym

przemieszczającym się przez tętnicę środkową

siatkówki. Źródłem tego materiału są najczęściej

zmiany miażdżycowe w tętnicy szyjnej (wewnętrznej

lub wspólnej). Objawy niedokrwienia siatkówki są

uznane za równoważne z niedokrwieniem mózgu, to

znaczy, że TMB traktowane jest klinicznie jak TIA.

Niedowład - osłabienie siły mięśni. Może dotyczyć

różnych grup mięśni w zależności od miejsca

uszkodzenia mózgu.

Porażenie - całkowity brak możliwości poruszania

daną grupą mięśni.

W udarze najczęściej występuje niedowład lub

porażenie mięśni twarzy i kończyn po jednej stronie

ciała - typowo po stronie przeciwnej niż lokalizacja

udaru.

Afazja - zaburzenia funkcji mowy spowodowane

uszkodzeniem ośrodków mowy w mózgu. Może

objawiać się zaburzeniami rozumienia mowy,

niemożnością przypominania sobie słów (np. nazw

przedmiotów), kłopotami w prawidłowym

wypowiadaniu słów i zdań lub kombinacją

wymienionych. Towarzyszyć jej mogą trudności w

czytaniu, pisaniu oraz liczeniu. Afazja występuje

przy uszkodzeniu tak zwanej dominującej półkuli

mózgu. W przypadku ludzi praworęcznych jest nią

półkula lewa.

Objawy udaru mózgu

Najczęstszymi objawami udaru mózgu jest nagłe

wystąpienie:

niedowładu lub porażenia mięśni twarzy, ręki i/

lub nogi, najczęściej po jednej stronie ciała

"znieczulenia" twarzy, ręki i/lub nogi,

najczęściej po jednej stronie ciała

zaburzeń mowy, z trudnościami w zrozumieniu

słów oraz w wypowiadaniu się

zaburzeń widzenia w jednym lub obu oczach

zaburzeń chodzenia z utratą równowagi i

zawrotami głowy

silnego bólu głowy bez znanej przyczyny

Objawy udaru zależą od umiejscowienia

uszkodzenia w mózgu oraz od jego rozległości.

Dlatego u poszczególnych osób objawy mogą się

różnić. Udar mózgu często jest niebolesny.

Wymienione objawy są poważnym ostrzeżeniem!

Niezwłocznie należy zwrócić się o pomoc do

lekarza!

Wezwij Pogotowie Ratunkowe - telefon 999.

Udar mózgu jest stanem naglącym.

Nie czekaj, by zobaczyć, czy objawy ustąpią same!

Szybkie rozpoznanie to szansa na skuteczniejsze

leczenie.

Nawet jeśli objawy ustępują samoistnie, należy

zgłosić się jak najszybciej do lekarza.

opracowanie: dr med. Paweł Gołębiewski

ten rodzaj terapii właściwie nie ma przeciwników: wszyscy

zgadzają się co do dobrodziejstw masażu u ludzi młodych i

starszych, zdrowych i chorych, wyczynowych sportowców i

osłabionych rekonwalescentów. Rytmiczne ugniatanie ciała

sprzyja rozluźnieniu mięśni, większej giętkości, poprawie

ruchomości w stawach. Istnieje wiele odmian i technik ma­

sażu, a jego efekty dodatkowo wzmacnia użycie odpowie­

dnich maści i olejków oraz relaksujące otoczenie.

Medycyna ajurwedyjska

Ajurweda to cały system filozoficzny, liczący sobie ponad

pięć tysiącleci. Wywodzi się ze starożytnych Indii. Wyrosła z

tej filozofii medycyna skupia się na zapobieganiu chorobom

i zachowaniu dobrego zdrowia dzięki harmonii ciała, umysłu

i duszy. Podobnie jak starożytna filozofia chińska, leżąca u

podstawy akupunktury, ajurweda wierzy w wewnętrzną rów­

nowagę jako warunek zdrowia, chorobę traktuje natomiast ja­

ko przejaw zakłócenia tej równowagi. Oddziaływanie terapeu­

tyczne jest więc ukierunkowane na poszukiwanie przyczyn

zaburzeń i próby przywrócenia harmonii w organizmie

pacjenta poprzez takie zmiany w jego stylu życia, jak:

pozytywne myślenie, zdrowa dieta, joga, medytacja, masaże i

ziołolecznictwo.

Możliwość komentowania jest wyłączona.

---