1). Antropologia jako nauka.

Antropologia jako nauka pojawiła się w II połowie XIX wieku. W Europie trudno było zaakceptować tę naukę; wydawała się zbyt naturalistyczna. Francuzi nazywają ją etnologią. W Ameryce termin ten również przyjął się. W Anglii ojcem antropologii jest A.B. Taylor.
Problem z zaakceptowaniem tej nazwy był dlatego, że antropologia ma za zadanie badanie człowieka jako istoty kulturowej, społecznej.
W obszarze antropologii można wyróżnić kilka działów:
; Antropologia fizyczna; obejmuje badanie antropologii, pojęcie rasy w kategoriach biologicznych a nie kulturowych
; Antropologia społeczno-kulturowa; zajmuje się badaniem wzorów kulturowych, wzory życia różnych społeczeństw
; Archeologia kulturowa; zajmuje się dążeniem do odtworzenia wczesnych obrazów kultury i odtworzenie cywilizacji
; Antropologia lingwistyczna; patrzy na kulturę przez kontrast języka, językiem nie tyle się mówi co myśli, sposób interpretacji świata związany jest z językiem (analiza kulturowa języka).
Rozwój antropologii w Europie:
Silnie oddziaływała socjologia francuska, szkoła E. Durkheima, gdzie podkreślano, iż antropologia jest nauką o takich typach więzi, które dziś już nie występują i zajmuje się badaniem solidarności mechanicznej. Utrwaliło to mylny pogląd; stereotyp, że antropologia zajmuje się społeczeństwami tradycyjnymi.
Antropologia amerykańska bardziej nastawiona była na psychologiczne aspekty, wpływ kultury na osobowość społeczeństwa, przystosowanie się do zmian jakie zachodzą w kulturze.
Na początku XX wieku pojawiły się dwa pojęcia w Europie (socjal-antropology-Malinowski, antropologia socjologiczna). Koncentrowała się na tym co stanowiło obszar zainteresowania socjologii. W Ameryce antropologia kulturowa, bo tu zwracano uwagę na problem związku
kultury z osobowością. Najważniejsze instytucje to te, którym odpowiada proces socjalizacji.
Zasadnicza różnica między tymi dwoma kierunkami antropologii w Europie i Ameryce:
1. antropologia europejska; człowiek istota społeczna
2. antropologia amerykańska; człowiek istota kulturowa.
Antropologia kultury jako nauka powstała w tym samym czasie co socjologia tj. w II połowie XIX wieku. Ojcami założycielami antropologii kultury byli E. Tylor i L.H. Morgan.
Antropologia modernistyczna (nowoczesna; początek 1922r.  Ukazały się wtedy dzieła : Argonauci Zachodniego Pacyfiku; i ;Wyspiarze Andomańcy; nazywane są kamieniami węgielnymi tej dyscypliny naukowej. [ te dzieła powiedziały co to jest antropologia i kim jest antropolog, były studiami terenowymi]
Antropologia jest nauka o inności, jako nauka wychodzi poza kontekst kulturowy europejskiej.
Antropolodzy dostrzegają potrzebę legitymizacji wiedzy,  uważają,  że perspektywa europejska jest  perspektywą skrzywioną;
Wyznaniem dla antropologów jak B. Malinowskiego jest : by badać inne konteksty kulturowe.
Pierwsza antropologia definiuje siebie jako najbardziej ogólna naukę o człowieku, starała się ukazać ewolucję kultury. Pierwsi antropologowie nie byli stacjonarnymi antropologami, interesował ich historyczny projekt kultury.

2). Dwa nurty antropologicznych badań nad kulturą.

Antropologia dzisiaj jest nauką, która zajmuje się etnokrajobrazem rozumie przez to ludzi żyjących w otaczającym nas świecie (robotnicy sezonowi, turyści, azylanci)
ETIC (sprzeczny z) EMIC
Dwa zwory opisywania kultury:
1. perspektywa etic
2. perspektywa emic
Większość antropologii omówione do tej pory jest etic - tzn.że źródłem wiedzy antropologa jest obserwacja, to co się bada to ludzkie zachowanie, etic ; badanie od zewnątrz.
Emic ; kulturę należy badać od wewnątrz, kultura to rzeczywistość mentalna, idee, wartości, normy. Z zachowania możemy wywnioskować, że za nim kryje się coś głębiej. Kultura rozpoczyna się w naszych głowach.

3). Piramida nauk a kultura K.L. Strauss (etnografia, etnologia, antropologia).
Jaka jest zależność między antropologią, etnografią a antropologią kulturową? na to pytanie odpowiadał Strauss. Właściwie wszystkie te nauki mają za przedmiot kulturę, nie należy ich traktować jako przeciwstawne. Są to różne stadia opisywania kultury. Różnią się stopniem
ogólności. Najbardziej podstawową analizą zjawisk kulturowych jest etnografia (opis socjograficzny, w którym badacz ma za przedmiot materialne ślady kultury ; mity, pieśni i td.). Koncentruje się na badaniu kultur z kręgu europejskiego, chłopskie, etniczne. Etnologia to nauka porównawcza wykracza poza krąg doświadczeń kultury europejskiej. Ujawnia nam inność, alternatywność wzorów kulturowych, jest to nauka nie opiniująca a porównawcza. Antropologia ; nauka generalizująca, formuuje twierdzenia nauki ogólnej. Wydarzeniem znaczącym dla antropologii był rok 1492, pytanie czy mieszkańcy kolonii to jeszcze ludzie, ich odmienność kulturowa była niespotykana w doświadczeniach europejczyków. Nie dała się opisać w kategoriach znanych do tej pory. Motywy uprawiania antropologii: poznanie, potrzeba ocalenia od niebytu, wstyd. Antropologia wypracowała 3 patrzenia na inność, odmienność:
1. inny oznacza tyle co pierwotne, inne od społeczeństw europejskich, współczesnych
2. inne na gruncie antropologii jest coś co podlega zmianie, łączy się to z procesem dynamicznego sposobu opisania kultury
3. inność ; to wielość kulturowa to nie monolit, ale zróżnicowana rzeczywistość.
Antropologia XIX w. widzi obraz innego jako tego co pierwotne. Odrzucając stateczny model kultury mówi, że inność się nieustannie zmienia. Antropologia która dostrzega innych w swoim świecie czy antropologia społeczeństw nowoczesnych mówi o inności jako wielości kulturowej. Antropolog zaczął od badania społeczeństw jako innych od swego świata, a
kończy ten proces badawczy na poznawaniu wielości światów we własnym domu.
1-sza antropologia ; ewolucjonistyczna, tworzona w Anglii przez Taylora dawała pewien 1. schematyczny obraz innego, 2. zwartościowany obraz innego. Ad 1 dlatego, że punktem wyjścia antropologa ewolucjonisty było pytanie o najwcześniejsze etapy rozwoju ludzkiej kultury, dlatego zwrócił się w kierunku społeczeństw innych niż europejskie, które stają na
niższym etapie rozwoju. Wszystkie przechodzą przez 3 stadia rozwoju: dzikość, barbarzyństwo, cywilizacji.

4). Różnice w sposobie badania kultury : antropologia a socjologia.

1. antropolog bada społeczeństwa inne niż jego własne, brak mu z nim wspólnych cech i doświadczeń. Socjolog bada świat którego przynajmniej pewna część traktowana jest jako oczywista czy zrozumiała.
2. zakres pojęcia kultury. Antropolog traktuje kulturę jako rzeczywistość wielopoziomową. Dla socjologa kultura jest symboliczna, jako rzeczywistość znakowa, kto z kim i za pomocą jakich środków się komunikują.
3. dotyczy metody. Socjolog ; oparty na metodach ilościowych. Antropolog; oparty na metodach jakościowych (obserwacja, wywiad swobodny, analiza tekstów). Wielkość kultury doprowadziła do  rozumienia kultur relatywistycznych, a więc nie uniwersalnych dla tego co typowe.
4. Antropologię zaczęto utożsamiać z nauką o społeczeństwie pewnego typu, przede wszystkim że bada społeczeństwa tradycyjne w sposób stacjonarny, a więc tak jakby nie miały wewnętrznej dynamiki swojej historii. A każda kultura zmienia się pod względem czynników zew. I wew.

 
5). Podstawowe paradygmaty kultury (ewolucyjny, ideacyjny, holistyczny).

Ewolucyjny : można wymienić dwa: klasyczny (XIXw. Taylor, Morgan) i neoewolucjonizm (lata 50 XXw. White, Stuart, Harris). Ewolucjoniści ujmowali kulturę w schematy rozwojowe, starali się mieć za przedmiot refleksji zmianę kulturową, chcieli pokazać, że kultura podlega ewolucji tzn. rozwija się od form prostych do złożonych, od homogenicznych
do heterogenicznych. Różnica między klasykami a neoew. Polegała na tym, że zupełnie inaczej postrzegali zmianę. Zmiana ; podstawowy czynnik rozwoju kultury jest prawem kosmicznym, wszystko podlega ewolucji. Zmiana ma charakter ewolucyjny ; czyli stopniowy, wolny, kultura nie znosi skoków. Zmiana ma zawsze kierunek ; jest ruchem ku czemuś. Prawa zmiany działają w sposób uniwersalny czyli wszystkie kultury rozwijają się wg. jednego schematu ; najbardziej krytykowany postulat ewolucjonizmu klasycznego. Źródło zmiany tkwi wewnątrz samej kultury, czyli ma charakter immanentny. Czynnikami zmiany są odczucia i wynalazki. Takie zjawiska jak dyfuzja, sąsiedztwo odgrywają rolę ; mogą wpływać na dynamikę zmian, ale wszystkie przechodzą przez te same etapy rozwoju.
L.H. Morgan wyróżnił 3 stadia rozwoju: - Dzikość ; charakterystyczne elementy kulturowe to narodziny człowieka, łuk, strzały i ogień. -  Barbarzyństwo ; charakterystyczne elementy kulturowe to garncarstwo, uprawa roli, udomowienia zwierząt - Cywilizacja ; charakterystyczne elementy kulturowe to: alfabet, pismo, klasy społeczne, pojawienie się państwa jako instytucji czy organizacji.
Neoewolucjoniści szukają bazowych kryteriów ; upatrują je w czynnikach materialnych.
Inny model ewolucyjny (Woorth) mówi że ewolucja nie działa w sposób ślepy,
nie jest zdeterminowana przyrodniczo – ale jest to takie działanie
ludzkiej świadomości. Ewolucja to z jednej strony genesis a z drugiej efekt świadomego działania człowieka.
Istnieją 4 fazy ewolucji:
1. kosmogeneza, rezultatem jej jest powstanie przyrody, świata fizycznego

2. biogeneza, pojawiają się organizmy żywe
3. antropogeneza, pojawienie się człowieka jako istoty gatunkowej
4. socjogeneza, pojawienie się zorganizowanych form ludzkiej egzystencji.
Socjogeneza dopełnia ewolucję ale jej nie kończy, bo proces socjokulturowego przeobrażenia trwa Przykłady zmian ewolucyjnych. Jedną z najbardziej znanych jest koncepcja
E. Taylora ; kultura pierwotna. Dla niego najbardziej charakterystycznym typem zachowań religijnych jest animizm człowiek zakłada że świat otaczający zbudowany jest z pierwiastka
naturalnego ale i duchowego. Manizm znaczny tyle co siłę niewidoczną energię. Pierwiastek duchowy wywiera na nas wpływ, naszym losem kierują niewidzialne siły. Fetyszyzm ; kolejne fazy rozwoju religijnego, sytuacja w której oddaje się kult zwierząt, roślin, gór,
politeizm - sytuacja kulturowa w której mamy wiele bóstw. Dwa typy politeizmu: 1. duchowy ; siła dobra i zła, białe i czarne 2. hierarchiczny istnieje struktura bóstw Monolatria ; oddaje cześć pojedynczej osobie, monoteizm wiara oparta na wyobrażeniu Boga jako osoby najwyższej. Co zmienił neoewolucjonizm? Odrzucił materialistyczny obraz ewolucji, że
wszystkie kultury rozwijają się wg. jednego schematu. Posługuje się koncepcją multilinearną. Wyróżniają nisze ekologiczne ; Mezopotami, Sudii są to centra kulturowe promieniujące na inne. W nowym świecie to np.kultura Inków, Audyjska. Nie ma uniwersalnych zasad odnoszących się do kultury. Punktem wyjścia dla wszystkich są czynniki materialne: energie,
technologie, zdolności wytwórcze.

Holistyczny: zakłada, że kultura jest jako całość swoista, niepowtarzalna. Mówiąc swoista chodzi o sposób powiązania między tymi elementami. Można wyróżnić 2 nurty: szkoła brytyjska i amerykańska.
1. funkcjonalizm (Malinowski). Punktem wyjścia dla rozumienia kultury jako całości było badanie instytucji. Każda z tych instytucji służy do zaspokojenia potrzeb zarówno jednostek jak i całości. Holizm ; jest wówczas gdy wykazujemy jak poszczególne elementy kultury zależą od siebie i na siebie wpływają!!! Czyli to nie całość. Malinowski był antropologiem
społeczeństw innych niż europejskie. Podstawową kategorią opisu świata jest pojęcie instytucji, potrzeb, potrzeby są zaspokajane poprzez instytucje. Wyróżnił 8 aspektów funkcjonalnych kultury: gospodarka, ustrój polityczny, ład i prawo, magia, religia, sztuka, wiedza, rekreacje, wychowanie. Wszystko to razem dawało dopiero pełen obraz. To oznaczało że badacz musiał prowadzić badania terenowe.
2. szkoła amerykańska. Kultura i osobowość. Antropologia amerykańska była orientowana psychologicznie (Benedikt, Mead, Linton). Promowanie związku między kulturą a strukturą osobowości. Człowiek jest taki jak wykształtowała go kultura. Ludzie są socjalizowani do wyglądu danej kultury. Dwa główne pytania tego holizmu: 1. co utrzymuje kulturę we
względnej integracji, 2. dzięki czemu kultur nie można ze sobą porównywać. Nie ma dwóch identycznych kultur, o tym przesądzał podstawowy wzór kultury ; wspólny mianownik, zasada wg. której cała kultura jest kształtowana.

Ideacyjny (C.L. Strauss). Kulturę trzeba badać jak język, jest zbiorem tekstów tzn, że istnieją pewne logiczne reguły porządkujące sposoby zawierania małżeństw, wyznaczają pokrewieństwo, obrzędy nawet kulinaria. To pewien porządek znaków, idei, który wyznacza taki a nie inny sposób postępowania. Aby kulturę zrozumieć trzeba dotrzeć do binarnych
kodów. Wszyscy ludzie porządkują świat wg. binarnych reguł np. są kultury w których rozróżnia się prawe i lewe, żywe i martwe, męskie i żeńskie.Kultura jako całość, która struktuzuje się według zasad naszego mózgu, który rodzi ład z chaosem tak, że porządkuje świat według schematów, klasyfikuje go.


6). Kultura i jej definiowanie:
Etymologicznie termin kultura pojawił się w rozprawach Cycero, gdzie został zmieniony jego pierwotny sens. Pierwotnie kultura to znaczy tyle co:
KULTURA AGRI ; roli
KULTURA ANIMA ; duszy
Czyli od roli do duszy
Współcześnie kultura to przetwarzanie środowiska, które stanowi przestrzeń egzystencji człowieka. Człowiek jest istotą symboliczną, bo świat w którym on zamieszkuje jest światem znaków i symboli.

7). Znaczenie atrybutywne a dystrybutywne (rozumienie kultury).
Atrybutywne rozumienie kultury  to odwołanie się do jej stałości i uniwersalności. Jednostka funkcjonuje w kulturze ; animal symbolicum. W tym rozumieniu mówimy o cesze gatunkowej człowieka, mówimy o wymiarze indywidualnym.
Dystrybutywne rozumienie kultury ; przedmiot badań terenowych, studium wielu przypadków. Mówimy o wielości (chłopska, narodowa, etniczna).

8). Co to jest kultura wg. M. Herskowicza ; podstawowe teorematy kulturowe
Badanie społeczeństw tradycyjnych dało antropologii relatywizm. Twórcą relatywizmu jest M. Herskovits ; wyróżnił 2 typy relatywizmu:

1).Poznawczy,

2). Etyczny.
Poznawczy: czyli postawa metodologiczna zakłada, że niemożliwe są sądy o charakterze poznawczym na gruncie antropologii, bo każda kultura ma swoistą zorganizowaną całość. Oznacza to że wszelkie sądy kultury są ważne tylko w jej obronie możemy uogólnić np. o kulturze andamańczyków to tylko o tej kulturze. Relatywizm ten opiera się na:
1. umysł ludzki posługuje się określonymi pojęciami z pomocą których opisujemy świat. Ludzie w różnych kulturach mają swoje pojęcia np. śnieg 2. wizerunek świata jest prawdziwy i zamknięty na poziomie określonej kultury 3. poprzez badanie wielości światów kulturowych odkrywamy że są różnie skonstruowane, kultur nie można porównywać.
Etyczny: oznacza że istnieje brak uniwersalnych standardów, norm uzasadniających sposób oceniania jednej kultury z punktu widzenia drugiej kultury. Kultur istnieje wiele i każda kieruje się swoim porządkiem aksjologicznym. Badanie kultury ma być badaniem konstytualnym. Moralny: to co moralne lub niemoralne należy rozpatrywać tylko w obrębie
jednej kultury, bo brak jest uniwersalnych norm pozwalających na porównywanie.
Prawdy: nie ma uniwersalnych standardów wg których można powiedzieć że dany sposób myślenia jest prawdziwy lub nie. Pojęciowy: syt. Oznaczają, że każda kultura stwarza siatkę znaczeniową tj. idee współczynnika humanistycznego. Językowy: takie twierdzenie z którego wynika, że językiem nie tyle się mówi co myśli. Możemy zobaczyć i zrozumieć świat wg. Wzorów zawartych w języku. Język narzuca nam specyficzne widzenie świata.

9). Typologia kultur wg  Margaret Mead (3 typy )
a. model postfiguratywny - tradycyjne dzieci uczą się od swoich rodziców, kultury izolowane, zamknięte. Wymiary zamknięcia: są automobilne (ludzie rodzą i umierają w tym samym miejscu), przepisy są te same dotyczące pełnienia roli  zamknięcie świadomościowe, czas zamknięty (od obrzędu do obrzędu, od ceremonii do ceremonii); 
b. model kofiguratrywny moment zmiany kulturowej,  w których zarówno dzieci, jak i dorośli uczą się od swoich rówieśników

c. model prefiguratywny. w których dorośli uczą się również od swoich dzieci.
Czynnikiem wyróżniającym jest kofiguracja, rozumiana jako przyjmowanie przez nowych członków społeczeństwa wzorców od innych. W dużym uproszczeniu można, jak sądzę, do pierwszego typu kultury zaliczyć kultury tradycyjne aż do czasu gwałtownego rozwoju komunikacji i techniki, do drugiego kultury w okresie przejściowym, poddane gwałtownym
zmianom, a do trzeciego te współczesne kultury w których zmiana jst elementem stałym; zmiana powodowana osiągnięciami technicznymi o tak szerokich oddziaływaniach społecznych jak telewizja czy Internet.

10). Kategoria dynamicznego opisu kultury (ewolucja, dyfuzja, akultumacja, synkretyzm kulturowy i zderzenie kultur)
ewolucja: jest efektem założeń neoewolucjonizmu i zakłada determinizm kultury. Różni się od XIX w. ewolucjonizmu tym, że nie ma jednej linii ewolucji, jest np. kultura Egiptu, Indii i tp. Wspólne jest to, że zmiana ewolucyjna polega na przechodzeniu od form prostych do złożonych.
dyfuzja: przenosi ciężar obserwacji zjawisk kulturowych na rolę czynników zewnętrznych. Dyfuzjoniści twierdzą, że kultura zmienia się przez czynniki zewnętrzne, przez zapożyczenia, czyli zmiany są oparte na dyfuzji. Głównymi czynnikami dyfuzji są migracje, podboje, handel, ale też małżeństwa mieszane, zmiana wyznań. Najłatwiej dyfuzji podlegają elementy kultury materialnej. Gorzej z dyfuzją w sprawie mentalności czy organizacji.

akulturacja: swoista forma dyfuzji kulturowej. Wszechstronne kontakty kulturowe. Kontakt pomiędzy kulturami, który dzieli dystans. Może być czynnikiem przymusu, przemocy symbolicznej (etnobójstwo). Może być czynnikiem chęci upodobnienia się aktora do społ. Do którego on aspiruje np. Żydzi w Europie Zach. 3 typy akulturacji: 1. proces akulturacji niezamierzony, rezultat ciągłych kontaktów prowadzi do powierzchownego przyswojenia sobie elementów z innej kultury. Te elementy nie mają trwałego wpływu prowadzącego do zmiany kultury 2. partnerska pomiędzy kulturami w ich kontaktach brak przymusu
ale i tak tworzy się nowa jakość np. naród amerykański, australijski.3. asymilacja narzucona, przymusowa, zawsze istnieje dominacja jednej kultury nad drugą. Czyli jedna strona narzuca coś innej stronie.
Akulturacja obejmuje zjawiska powstające wówczas gdy grupy jednostek pochodzące z różnych kultur mają długotrwałe kontakty w efekcie których dochodzi do przekształcenia jednej lub dwu kultur. synkretyzm: rezultat akulturacji przymusowej. Oznacza mechaniczne
zestawienie różnych treści kulturowych (np. w Ameryce Łacińskiej lokalnym bóstwom przypisywano przymioty relacji chrześcijańskiej). Pod koniec lat 80-tych odkryto innego w kulturze europejskiej. Inność to znaczy wielość, różnorodność ; i tu antropolog wrócił do domu czyli społeczności europejskich bada jako układ wielu subkulturowych zjawisk
zderzenie kultur: cechy charakt. Społ. Nowoczesnych i późnej nowoczesności :
1. sytuacje mniejszościowe, etniczne, religijne (religia rodziców niekoniecznie jest religią dzieci), mniejszości seksualne - stereotypy 2. analiza pewnych systemów kulturowych uważanych za kultury marginesu np. młodzieżowe subkultury, ubóstwo, bezdomność
3. kontakt kulturowy i jego konsekwencje, nastąpiło swoiste odwrócenie ról.

11). Co to jest relatywizm kulturowy
Żadna kultura nie dysponuje takim kryterium absolutnym aby się wypowiedzieć na temat istnienia innych kultur. Jeżeli już musimy się wypowiadać na temat własnej kultury, dysponujemy tym kryterium absolutnie odnoszącym się do naszej kultury. Odnosząc się do naszej kultury możemy odnieść się do pewnych uniwersaliów które funkcjonują w ramach naszej kultury. Natomiast te określenia nie przekładają się na inne kultury. Dlatego nie wolno nam oceniać innych propozycji kulturowych, nie wolno nam być egocentrykami.

12. Relatywizm i jego odmiany.
Relatywizm to założenie, które mówi, że nie ma uniwersalnych standardów moralnych, bo nie ma uniwersalnej kultury. Miał służyć do unikania porównywania kultur. Kultury są swoiste.
a. relatywizm poznawczy - jako postulat metodologiczny-nie wartościowanie kultury: umysł ludzki posługuje się kategoriami, kultura wyposaża swoich członków w zespół zasad , reguł , świat jest prawdziwy w obrębie tych kategorii. Każda kultura jest splotem idei , zasad , reguł, jest spoista;
b. relatywizm etyczny nie ma uniwersalnych norm moralnych bo nie ma uniwersalnej kultury. Jest to tolerancja dla inności. Można powiedzieć, że nie ma schematów etycznych wg których można by mierzyć czyny innych. Każda kultura wytwarza swoisty system instytucji i w pewien specyficzny sposób osiąga stan równowagi. To co z punktu widzenia jednej kultury jest złe, niemoralne, z punktu widzenia innej kultury może być do przyję0cia.

c. relatywizm językowy ( 13 )

d. relatywizm prawdy - brak uniwersalnych kryteriów z pomocą których można stwierdzić, że dana wizja świata jest prawdziwa, dany typ przekonań, widzenia świata jest prawdziwy czy fałszywy.
e. relatywizm pojęciowy - każda kultura tworzy wspólne koncepcje świata, z pojęciem swoistych kategorii, pojęć. Jeśli opisywać cudzy świat, to za pomocą pojęć, terminów typowych, specyficznych dla tej kultury.




13.Relatywizm językowy (SAPIR,WHORE)

 Język to nie tylko źródło komunikacji bezpośredniej, to też widzenie
świata i rozumienie. Świat reguł i znaczeń. Język oprócz komunikacji spełnia także inne funkcje. Natura języka określa sposób w jaki postrzegamy świat. W/w naukowcy twierdzili, że język danego społeczeństwa kieruje uwagę jego członków ku niektórym aspektom świata, pomijając inne. Słownictwo i struktura gramatyczna języka determinują sposób pojmowania świata przez ludzi, tzn koncentruje jego uwagę na takich a nie innych aspektach rzeczywistości i sprawiają, że członkowie tego społeczeństwa myślą w określony sposób.

Przykład - słowo śnieg - w języku polskim - jedno określenie ; w języku Inuitów - kilkadziesiąt określeń na słowo śnieg, ponieważ rozróżnienie rodzajów śniegu spełnia ważną funkcję w życiu tego ludu.

14). Fundamentalizm ; cechy i definicja
14. Fundamentalizm (cechy i sposoby definiowania).
Grupa cech mogących sprzyjać fundamentalizmowi:
- tradycjonalizm,
- zagrożenia, że świat ulega rozpadowi (trzeba się temu przeciwstawiać),
- zagubienie w świecie społecznym,
- wódz, przywódca,
- świat zamkniętych postaw (brak światopoglądu),
- legitymizacja,
- stygmatyzacja,
- dyhotomiczność (coś jest białe lub czarne)
a) Fundamentalizm to niechęć do modernizacji świata islamskiego na rzecz
zachodnich państw.
b) F. To pewien proces zamknięcia odwrotu od modernizacji
c) F. strategie walki, splot idei (ideologia)

15). Mitologiczna teoria obcego wg. Bistronia (3)
J.S. Bistroń badał megalomanię narodową i tu kwestia obcy sprowadza się do dyskursu mitycznego, bo konstruuje mitycznie znane konkluzje życzeniowe, pedagogiczne, mit ustanowił precedens, pokazuje kto swój a kto obcy np.jak świat światem Polak nie będzie Niemcowi bratem. Dyskurs mityczny o obcych tworzy się poprzez 3 stadia:
1. deprecjacja obrazu innego jawi się jako formy.
2. idealizacja historyczna, istnieje pewne zdarzenie historyczne podniesione do rangi uniwersalnych np. Niemcy są odmiennymi wrogami Polaków. Siła takiego myślenia o obcych jest uwarunkowana ze strukturą społeczną. Istnieją okoliczności sprzyjające utrwalaniu obcego: izolacje przestrzenne, podział na swoich i obcych (hanysy, gorole)
; izolacje horyzontalne ; mała ruchliwość w strukturze społecznej, brak wewnątrzgeneracyjnego awansu
3. izolacja świadomościowa, konserwatyzm ideologiczny, moralny (ma być tak jak jest, jest tak jak ma być) nic się nie zmienia.

16). Znaniecki ; antagonizm obcych i jego wymiany
Znaniecki: w sytuacjach zagrożenia schemat komplementarny ustępuje pola dychotomicznego widzenia świata obcy-wróg.
Źródła obcości: więź społeczna, sfera zwartości (obcy to ci z którymi nie łączy nas żadna więź społeczna, nie mają statusu członka naszej grupy), różnice aksjologiczne ( różnią się od nas pod jakimś względem np. inna mowa, wyznanie, ubranie, rasa). Antagonizm do obcych: można sklasyfikować w 4 odmiany antagonizmu:
1. antagonizm zbiorowy do zbiorowego przedmiotu (są to stosunki plemienne ; wrogość która przyjmuje figurę teoretyczną np. Niemiec nigdy Polakowi nie będzie bratem ; ma podłoże racjonalne lub kulturowe)
2. antagonizm indywidualny do zbiorowego przedmiotu (idealizacja pewnego doświadczenia biologicznego np. trauma, która kogoś dotknęła powoduje, że będzie on miał stały stosunek do wszystkich np. Ukraińców)
3. antagonizm zbiorowy do indywidualnego przedmiotu (zbiorowość przenosi swoją wrogość, niechęć na pojedynczego aktora np. instytucja linczu, kozła ofiarnego lub niechęć do konkretnej postaci historycznej np. Anglików do Napoleona)
4. antagonizm indywidualny do indywidualnego przedmiotu (sąsiad czasem bywa największym obcym np. wendeta).

17). Co to jest etnocentryzm: to jedno z podstawowych pojęć które
antropologia wyartykułowała. Pojawiło się w pracy W.G. Sumnera ; oznacza taki pogląd na sprawę, w którym własna grupa stanowi centrum wszystkiego, wszystkie inne gromady są schierarchizowane i oceniane do grupy własnej, stan wartości grupy własnej przyjmuje się jako standard, przekonanie że to nasza kultura stanowi centrum a wszystkie inne są
peryferyjne a stąd są gorsze: centrum zawsze zamieszkiwali ludzie-Egipcjanie, inni nie ludzie
; w Palestynie potomkowie Abrahama ; obcy goje ; w kulturze rzymskiej i greckiej pojęcie obywatela i barbarzyńcy ; w kult. Chińskiej ; Chiny państwo środka ; punkt odniesienia do niego ; w kult. Arabskiej ; pojęcie niewiernego więc 1). Nasza kultura stanowi standard i odniesienie do oceniania kultury innych, 2). Nasza kultura zajmuje miejsce centralne
Syndromem etnocentryzmu są:
- przekonanie wyższości własnej grupy i kultury (grupy inne traktuje się jako niższe, pogardza się nimi)
- traktowanie własnych standardów jako uniwersalnych i jedynie słusznych - postrzeganie własnej grupy jako silnej a obcej jako słabej - sytuacja moralna domagania się surowszych sankcji dla przestępstw popełnianych przez obcych w stosunku do nas a za nasze do nich lżejsze, surowsza ocena za tez sam czyn obcych
- poszukiwanie współpracy w obrębie własnej grupy a brak kooperacji z obcymi
- brak tolerancji, szacunku, wartości idei dla strony przeciwnej
- silna identyfikacja z grupą własną i pragnienie pozostania jej członkiem oraz niechęć do tych, którzy się wyłamują
- ksenofobia (nieufność i strach przed obcymi, najczęściej obcych się boimy)
- najczęściej obcy stają się kozłami ofiarnymi
Tam gdzie mamy do czynienia z etnocentryzmem mamy zawsze do czynienia:
- z pewną kategoryzacją świata ; silna polaryzacja, dychotomiczny charakter
- taka strukturyzacja służy jako źródło manifestacji i konsolidacji własnej grupy
- prowadzi do sztywnych zachowań drugiego, obcych postrzega się poprzez stereotyp.
2 funkcje kluczowe etnocentryzmu:
- segregacja i sterotypizacja
- atrybucja.

18). Etnocentryzm i jego społeczne skutki


19)monografia Malinowskiego wymienić i scharakteryzować (4)

FUNKCJONALIZM ; od niego zaczyna się nowoczesna antropologia.
Powstał w latach 20-stych XX wieku. Zrodził się w Wielkiej Brytanii za
sprawą B. Malinowskiego i A. Radcliffe-Brown.
Początek funkcjonalizmu wiąże się z książką Malinowskiego ;Argonauci
zachodniego Pacyfiku
Podstawowe założenia funkcjonalizmu:
1. sprzeciw wobec propozycji ewolucjonistycznych jako spekulatywnych
2. punktem wyjścia i dojścia każdego antropologa powinien być teren;
podstawą pracy antropologa powinny być badania empiryczne czyli badania
terenowe.

Malinowski zaproponował monografię jako najwłaściwszą metodę dla
antropologii (1884-1942).
1922 r. Argonauci zachodniego Pacyfiku

1929 r. Życie seksualne dzikich w pn-zach Malanezji

1935 r. Ogrody koralowe i ich magia

1944 r. Szkice z teorii kultury (podsumowanie jego teorii kultury).



----------------------------------------------------------------------
Startuj z INTERIA.PL!!! >>> http://link.interia.pl/f1837

---