Chirurgia
W2 21.10.2006
Wątroba
Anatomia wątroby
Położenie: nadbrzusze, strona prawa
Budowa: Dwa płaty - prawy i lewy. Każdy z płatów zbudowany jest z czterech segmentów.
Unaczynienie wątroby:
tętnica wątrobowa 1/3 od pnia trzewnego
żyła wrotna 2/3 całego przepływu do wątroby
Architektura wątroby: zrazik i gronko
Jednostką strukturalną wątroby jest zrazik wątrobowy - ma kształt sześciokąta o wysokości 2mm. Oś zrazika tworzy żyła centralna, w narożach (w każdym z kątów) znajdują się małe skupiska tkanki łącznej - przestrzenie wrotne, w których przebiegają trzy rodzaje struktur międzyzrazikowych: gałąź tętnicza, gałąź żyły wrotnej i przewód wątrobowy. Jest to tzw. triada wrotna wątrobowa. Zrazik wypełniają promieniście ułożone szeregi (blaszki) komórek wątrobowych, (hepatocytów), a pomiędzy blaszkami również promieniście przebiegają naczynia włosowate (zatoki wątrobowe), przez które krew przepływa od obwodu zrazika do żyły centralnej.
Mikrokrążenie wątroby
Triada wątrobowa: gałąź tętniczo-żylna, gałąź odprowadzająca
Funkcje wątroby:
Tworzenie i wydzielanie żółci
Udział w podstawowych przemianach metabolicznych
Czynności metaboliczne wątroby:
Metabolizm węglowodanów (glikogeneza, glikogenoliza, glukogeneza)
Metabolizm tłuszczów (B-oksydacja kwasów tłuszczowych i ketogeneza, synteza lipoprotein)
Przemiany białek (dezaminacja oksydatywna - ketokwasy i amoniak; transaminacja aminokwasów w cyklu Kresa; tworzenie mocznika z amoniaków).
Wątroba jest głównym miejscem przemian aminokwasów oraz jedynym narządem syntezy mocznika i wydalania bilirubiny.
Gromadzenie i filtracja krwi odpływającej z przewodu pokarmowego
Magazynowanie witamin A, D, B
Wytwarzanie czynników krzepnięcia
Magazyn żelaza
Narząd odtruwający z toksyn pochodzenia endo- i egzogennego
Inaktywacja niektórych hormonów
Rola w termoregulacji (narząd o najwyższej temperaturze)
Podstawowe badania diagnostyczne:
Usg, TC, Arteriografia, Portografia, Laparoskopia, Zwiadowcza (diagnostyka), MRI, BAC.
Badania laboratoryjne:
AspAt, Allat, LDH, GGTP (enzymy wskaźnikowe)
AP, GGTP, LAP, 5'-NT (enzymy obturacyjne)
Czynniki krzepnięcia, celuloplazmina, nieswoista cholinesteraza
Testy przemiany węglowodanowej, tłuszczowej, białkowej dotyczące biosyntezy i katabolizmu hemu
Przemiany pierwiastków śladowych, witamin
Testy świadczące o etiologii chorób wątroby: markery wirusowe, zap. wątroby, α -fetoproteina, CEA, α-antytrypsyna, celuloplazmina.
Nowotwory wątroby- podział:
Łagodne (gruczolak wątroby, naczyniak wątroby, ogniskowy rozrost guzkowy)
Złośliwe (rak wątrobowokomórkowy, rak z nabłonka przewodów żółciowych)
pierwotne
przerzutowe (guz jelita, rak jelita grubego)
Naczyniak wątroby - rozrost łagodny
Diagnostyka: USG, TK, MR, scyntygrafia, biopsja.
Leczenie: większość nie wymaga, resekcja w przypadku objawów lub rozrostu.
Rak wątrobowokomórkowy - nowotwór złośliwy
Epidemiologia: związana z zakażeniem wirusem B, C
Objawy: na ogół długo bezobjawowy (poza objawami marskości), w zaawansowanym stadium ból rozpierający, brak apetytu, wyniszczenie, wysoka gorączka, powiększenie obwodowe brzucha, żółtaczka.
Diagnostyka: USG, TK, MR, biopsja, Alfa-fetoproteina
Leczenie: postać blaszkowatowłóknista - zakres resekcji mniejszy; leczeniem z wyboru operacja
Resekcja wątroby:
Anatomiczna (usuwanie elementów pojedynczych lub kilku segmentów)
Nieanatomiczna (usunięcie samej zmiany)
Anatomia żyły wrotnej
utworzona przez żyłę śledzionową i żyłę kreskową górną - tworzy się pień żyły wrotnej;
układ żyły wrotnej jest układem bezzastawkowym.
® 2006 AŁ