Społeczeństwo globalne wraz z zawartymi z nim zhierarchizowanymi układami społecznymi wpływa na rodzinę ,odpowiednio modyfikując jej strukturę ,funkcjonowanie, mentalność jej członków .A z kolej modyfikowana jej rodzina wywiera podlegające przekształceniom wpływ na społeczeństwo globalne jego substruktury i procesy.
*rodzina więc uczestniczy w przemianach społecznych ulega nim z wyniku czynników zewnętrznych oraz w trakcie swych przemian sama wpływa modyfikując na zewnątrz układy społeczne .Od sposobu i funkcjonowania rodziny zależy wiele .Możne ona kreować zarówno pozytywny jak i negatywne zjawiska w społeczeństwa jako całości oraz substrukturach .
1) Wiek XIX i XX(industrializacja i urbanizacja) wpływ na rodzinę:
a)usprawnione zostało funkcjonowanie gospodarstw domowych dzięki wprowadzeniu techniki materialno - usługowej. Wytworzenie i znaczne upowszechnienie się domowych środków przekazów informacji i kultury wpłynęło w dużej mierze na tryb i styl życia rodziny.
b) zaznaczył się na szeroką skalę rozwój działalności usługowej wspomagający rodzinę, zaspokajający potrzeby jej członków, zarówno materialne jak i poza materialne.
c) wzrost atomizacji społecznej powodowany jest w znacznej mierze przez rozwój techniki, automatyczne urządzenia zastępują również ludzi w wypełnianiu wielu funkcji, w coraz większej mierze mamy do czynienia z automatami zamiast ludzi.
d) XX wiek - medycyna robi ogromne postępy osiągając bardzo dużą skuteczność leczenia. Determinizm biologiczny z życiu rodzin znacznie zmalał. Ogromnie zmalała śmiertelność kobiet w czasie porodów, a także porodowa i poporodowa śmiertelność niemowląt.
- rozwód medycyny stał się też przesłanką powstania i rozpowszechniania nowoczesnych środków antykoncepcji co przyczyniło się w krajach rozwiniętych do znacznego zmniejszenia przyrostu naturalnego.
- ograniczeniu uległa też funkcja prokreacyjna rodziny co odzwierciedliło się w jej strukturze, stała się mniej dzietna.
e) wytwory współczesnej techniki - rozpowszechniane obecnie na szeroką skalę pozwalają spędzać czas w sposób atrakcyjny w samotności, w izolacji od innych ludzi i bez stymulacji z ich strony.
f) stymulowana rozwojem cywilizacji współczesnej indywidualizacja jest kluczem do zrozumienia przemian rodziny współczesnej.
2) W drugiej połowie XX w. dostrzegamy zintensyfikowaną autonomizację jednostki w stosunku do:
- narodu
- społeczności lokalnej
- mikrogrup i innych jednostek
- także w stosunku do własnej rodziny.
3) Autonomizacja jednostki zbiega się z procesem indywidualizacji zachodzącymi wewnątrz rodziny. Od czasów pojawienia się produkcji przemysłowej (maszyna parowa) zaistniały w rodzinie 3 istotne zmiany, z czasem coraz bardziej się umasawiające.
- w okresie preindustrialnym praca stanowiąca podstawę utrzymania wykonywana była na terenie domu rodzinnego lub w ścisłym z nim powiązaniu (rzemiosło, handel i praca na roli).
- w okresie industrializacji po pierwsze mąż „wychodzi” z domu do pracy najmniej w pozarodzinnych instytucjach pracy, po drugie w następnej kolejności czyni to żona, po trzecie wreszcie, na skutek umasowienia nauczania poza domowego (rozwój szkolnictwa) dzieci „wychodzą” z domu rodzinnego do szkoły.
*
Indywidualizowane dążenia, przeżycia są źródłem specyficznych, odrębnych doświadczeń, różnych dla poszczególnych członków rodziny. Każdy z członków rodziny w coraz większej mierze żyje swoim życiem. Jednostka ma możliwość realizowania swoich celów i życiowych programów niezależnie od interesów rodziny bez konieczności liczenia się z jej dobrem i jakością życia jej członków.
4) Możemy obecnie zaobserwować w skali międzynarodowej:
a) wzrost liczby konfliktów małżeńskich i rozwodów.
b) wzrost zatrudnienia kobiet nie tylko z pobudek ekonomicznych (dążenie do ciekawszego życia, samorealizacja)
c) relatywne zmalenie wartości dzieci dla rodziców (dobra konkurencyjne)
d) indywidualizacja form aktywności w rodzinie i zainteresowań.
e) dyferencjacja norm i wartości u poszczególnych członków rodziny - nawzajem w stosunku do siebie.
5) Przeobrażenia i role współczesnej rodziny poprzez pryzmat wypełniania przez nią ważnych funkcji:
a) funkcja seksualna
b) funkcja materialno ekonomiczna (coraz bardziej uwidocznia się partykularyzacja dochodów członków rodziny)
c) funkcja kontrolna (nieformalna kontrola nad swoimi członkami)
d) funkcja socjalizacyjno wychowawcza (jej zakres ulega zawężeniu ze względy na obszar działania innych instytucji). Prawidłowa socjalizacja ma istotne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania społeczeństwa a nieprawidłowa rodzinna socjalizacja powoduje nasilenie zjawisk patologicznych w jego ramach
e) funkcja emocjonalno ekspresyjna (wzrost rangi uczuć w rodzinie - miłość. Innym powodem tego zjawiska są mniejsze możliwości współczesnego człowieka w zakresie uzyskania emocjonalnego wsparcia ze strony innych grup wspólnotowych poza rodziną. Im rodzina jest mniej zdezorganizowana i konfliktowa tym skuteczniej wypełnia funkcję emocjonalno ekspresyjną wobec swoich członków).
6) W przemianach struktury rodziny współczesnej uwidaczniają się przede wszystkim 4 procesy - zjawiska.
a) autonomizacja członków rodziny
b) ich egalitaryzacja
c) malenie spójności i dezintegracja rodziny
d) patologizacja społeczna i psychospołeczna jednostek mająca istotne reperkusje w życiu rodzinnym
*
Egalitaryzacja czyni za dość poczuciu godności i niezależności jej członków zmienia układ ich wewnętrzno rodzinnych pozycji, zmieniając tym samym wyraźnie jej strukturę. Maleje jednak spójność rodziny, co ułatwia jej dezintegrację a z kolei także jej dezorganizację, czego następstwem jest narastanie lawinowo liczna rozwodów.
7) Rodzina rozpatrywana jako zmienna zależna podlega wpływom zewnętrznych układów społecznych. Jest bardzo „reaktywna” w stosunku do przemian społeczeństwa globalnego. Odzwierciedla w swej strukturze i funkcjonowaniu ogólno społeczne dostosowując się do nich po upływie pewnego czasu z opóźnieniem. Łącząc elementy tradycji z elementami postępującej stopniowo w jej ramach nowoczesności, ułatwia jednostkom (swym członkom) adaptację do zmieniającej się rzeczywistości społecznej.
a) wola zmiennej zależnej łączy się ściśle z rolą zmiennej niezależnej kierującej zmiany jednostki
b) rodzina współczesna jako zmienna niezależna wpływa na osobowość, funkcjonowanie jednostek, a także kształtuje w znaczącym wymiarze ich losy. Wypełnia zarazem ważne funkcje w ramach społeczeństwa globalnego w zakresie jego reprodukcji biologicznej oraz w dziedzinie socjalizacji jednostek i ich przygotowania do życia i działania w zmieniającym się szybko społeczeństwie.