grupa |
Nazwa międzynarodowa |
zakres |
podanie |
wskazania |
Kinetyka/DN/interakcje |
uszkodzenie syntezy ściany komórki bakteryjnej 1. przyłączenie do PBP 2. zablokowanie trans peptydazy i zahamowanie syntezy s.kom. 3. aktywacja enzymów autolitycznych i liza bakterii |
|||||
Penicyliny naturalne |
Benzylopenicylina -benzatynowa -prokainowa Fenoksymetylo-penicylina |
Gram + -paciorkowce (Strept. Pneumoniae, pyogenes, viridans) -gronkowce (obecnie wiele szczepów opornych) -laseczki beztlenowe (Bacillus anthracis, Clostidium spp.) Gram - -ziarenkowce (N. meningitidis, gonnorhoeae) -krętki (t. pallidum) |
- benzylopen: pozajelitowo (hydroliza w HCl), głównie domięśniowo
-fenoksymetylo: może być podawana doustnie
|
-zapalenia płuc -angina -meningokokowe zapalenie opon mózgowych -kiła -rzeżączka |
-skórne odczyny alergiczne -wstrząs anafilaktyczny -drgawki po dużych dawkach -zespół Hoigne'a -zespół Nicolau
-pen prokainowa i benzynowa bardzo długie wchłanianie i wydalanie |
Penicyliny izoksazolilowe |
Oksacylina Kloksacylina Dikloksacylina Flukloksacylina |
j.w ale oporne na penicylinazy gronkowcowe (obecnie utrata ze wzgl na modyfikację PBP) |
-doustnie (trwałe w HCl) -pozajelitowo |
-zakażenia gronkowcowe oporne na benzylopenicylinę |
-skórne odczyny alergiczne -objawy dyspeptyczne -miejscowo drażniące przy podaniu i.m. |
aminopenicyliny |
Ampicylina Amoksycylina |
Gram + (ale słabiej od benzylo) Gram - (Salmonella, Shigella, E.coli, Haemophilus infl., Bordetella pertusis, Proteus mirabilis) |
-ampicylina pozajelitowo
-amoksycylina doustnie
-łączone z inhibitorami β-laktamaz (bo są wrażliwe na penicylinazy) |
Ampicylina: -zakażenia mieszaną florą (ukł. Moczowy, oddechowy, pokarmowy, dury i paradury)
Amoksycylina: -zakażenia ukł oddechowego, dróg moczowych, eradykacja H.pylori) |
-pokarm ↓ wchłanianie -wydalanie przez nerki -estry (piwampicilina) lepiej wchłaniane p.o.
-pokarm nie wpływa na wchłanianie |
karboksypenicyliny |
Karbenicylina Tikarcylina |
-szczególnie skuteczne na P.aeruginosa, indolododatnie szczepy Proteus, -słabo na G+ |
- wyłącznie pozajelitowo -łączone z inhibitorami β-laktamaz |
-ciężkie zakażenia Pseudomonas i indolododatnimi Proteus |
-nie podawać w ciąży -ból w miejscu wstrzyknięcia -trombocytopenia, zaburzenia krzepnięcia
|
ureidopenicyliny |
Piperacylina Azlocylina Mezlocylina |
-szeroki zakres (łączny amino i karboksy) -Pseudomonas! -Enterobacteriaceae -beztlenowce (Bacteroides fragilis, zgorzel gazowa) |
|
-ciężkie zakażenia G- i mieszaną florą bakteryjną (ukł oddechowy, moczowy, zapalenie opon MR |
-synergizm z pen izoksalolilowymi i aminoglikozydami |
Penicyliny oporne na β-laktamazy G+ |
Temocylina |
-Enterobacteriaceae, H. infl., Neisseria spp., Moraxella catarrhalis |
-pozajelitowo |
-zakażenia pałeczkami G- wytwarzającymi β-laktmazy |
|
Inhibitory β-laktamaz |
Kwas klawulanowy Tazobaktam Sulbaktam |
Augumentin (Ac.clav + amoxy) Timentin (Ac.clav+ tikarcylina) Unasyn (sulbaktam+ ampicy) Tazocin (tazobaktam + piperac) |
|
|
|
grupa |
Nazwy międzynarodowe |
Zakres działania |
podanie |
wskazania |
Kinetyka i inne |
karbapenemy |
Imipenem Meropenem |
-bardzo szeroki zakres (G+, G-, tlenowe, beztlenowe)
-nie działają na: MRSA, VRE, Xantotrophomonas maltophila, Corynebacterium ieikeium, patogeny atypowe (chlamydie, mykoplazmy |
-pozajelitowo
-imipenem z inhibitorem dehydropeptydazy I = cilastatyną |
-posocznice i ciężkie zakażenia mieszaną florą -terapia empiryczna pacjentów na OIOM -gorączka u chorych z neutropenią |
-zabijają w zakresie bliskim MIC -efekt poantybiotykowy -nefrotoksyczne
-meropenem - gwałtowna dystrybucja tkankowa, przenika do większości tkanek i płynów ustrojowych w tym do PMR! |
monobaktamy |
Aztreonam Karumonam Tigemonam |
-tlenowe bakterie G- -Pseudmonas aeruginosa
-znaczna opornośćna β-laktamazy |
-pozajelitowo |
-ciężkie, oporne na inne antybiotyki zakażenia -wyłącznie po wykonaniu antybiogramu |
-przenika do kości, płynu maziowego, otrzewnowego, opłucnowego, mózgowo-rdzeniowego |
grupa |
Nazwy międzynarodowe |
Zakres działania |
podanie |
wskazania |
Kinetyka/DN/interakcje |
I generacja cefalosporyn |
Cefradyna Cefaleksyna Cefadroksyl Cefazolina Cefalotyna Cefapiryna |
-Gram + paciorkowce i grokowce wytwarzające β-laktamazy |
-doustnie (cefradyna, cefaleksyn, cefadroksyl)
-pozajelitowo (cefazolina, cefalotyna, cefapiryna) |
-infekcje skóry, tkanek miękkich wywołane przez paciorkowce i gronkowce |
Wszystkie: -odczyny alergiczne -bolesność w miejscu podania -stan zapalny żył -objawy od przew pokarm -skazy krwotoczne -reakcja disulfiramopodobna (cefoperazon,cefamandol) -alergia krzyżowa z penicylinami |
II generacja |
Cefaklor Cefprozil Aksetyl cefuroksymu Cefamandol Cefuroksym |
-dodatkowo na G- (H.influenzae) |
-doustnie (cefaklor, cefprozil, aksetyl cefuroksymu
-pozajelitowo (cefamandol, cefuroksym) |
-zakażenia oporne na aminopenicyiny (dróg moczowych, oddechowych, żółciowych, rodnych rzeżączka, zapalenie wsierdzia) |
|
III generacja |
Cefiksim Cefetamet Ceftibuten Cefoperazon Cefotaksim Ceftriakson |
-szeroki zakres -głównie G- -na G+ słabiej od I -Pseudomonas aerug. -beztlenowce |
-doustnie (cefiksim, cefamet, ceftibuten)
-pozajelitowo (cefoperazon, cefotaksim, ceftriakson) |
-szerokie (infekcje ukł moczowego, oddechowego, dróg żółciowych, skóry, tkanek miękkich, stawów, kości, dróg rodnych, zapalenia opon MR wywołane gł G- i mieszaną florą bakteryjną) |
-przenikają do PMR -znaczna oporność na β-laktamazy |
IV generacja |
Cefepim Cefpirom |
-szerokie spektrum G+, G- -Enterobacteriaceae -Pseudomonas aerug.
|
-wyłącznie pozajelitowo |
-zakażenia szpitalne |
-wyjątkowo oporne na β-laktamazy |
cefamycyny |
Cefoksytyna Cefotetan |
-szeroki zakres -silniej na G- |
-wyłącznie pozajelitowo |
-ciężkie zakażenia G- i beztlenowcami |
|