HYDROSFERA

W Polsce obowiązuja normy dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi:

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 XI 2002r (Dziennik Ustaw nr 203 poz 1718)

Dotyczą one wody pobranej z:

• Urządzeń wodociągowych

• Indywidualnych ujęć dla ponad 50 osób lub takich, z których czerpie się ponad 10 m³ na dobę oraz mniej jeśli jest wykorzystywana do celów publicznych i komunikacyjnych

• Cystern i kontenerów zapotrzebowania awaryjnego

• Zbiorników w środkach transportu pasażerskiego magazynujących wodę przeznaczoną do spożycia

Wymagania fizykochemiczne dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi:

Fizyczne:

• Barwa

• Mętność

• pH

• Przewodność

• Smak

• Zapach

Chemiczne:

• Substancje nieorganiczne (24)

• Substancje organiczne (15)

• Uboczne produkty dezynfekcji

• Radionuklidy

Wymagania mikrobiologiczne:

W 100 milimetrowej próbce wody nie mogą znajdować się

• Escherichia coli ani inne bakterie grupy coli typu kałowego (termo tolerancyjne)

• Bakterie grupy coli (dopuszcza się pojedyncze bakterie ale nie w kolejnych próbkach - maksymalnie 5% próbek w roku)

• Enterokoki (paciorkowce kałowe)

• Clostridia redukujące siarczyny (Clostridium perfringens) - ich obecność musi być badana w wodzie pochodzącej z ujęć powierzchniowych

Określenie ogólnej liczby bakterii w 1ml badanej wody:

• W 37^oC po 24 godzinach

• W 22^oC po 72 godzinach

Norma określa również minimalną częstotliwość pobierania próbek wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w ciągu roku w zależność od objętości rozprowadzanej lub produkowanej wody z zaopatrywanego ujęcia.

Wymagania fizykochemiczne:

Barwa:

• Porównujemy ją ze skalą wzorów. Barwa rzeczywista zależy od rozpuszczonych soli, a barwa pozorna jest wywołana obecnością zawiesiny mechanicznej

Mętność:

• Jest to zdolność do absorbowania promieni świetlnych. Zależy od ilości występującej w wodzie zawiesiny koloidalnego pochodzenia: mineralnego i/lub organicznego

pH

• Dopuszczony zakres pH dla wody przeznaczonej do spozycia przez ludzi wynosi 6,5 - 9,5 !

Przewodność

• Określa ogólną mineralizację wody. Dopuszczalny zakres G=2500µs/cm w 20^oC (mikrosimensy na cm długości)

Smak

• Zależy od rozpuszczonych w niej soli i gazów, ilości substancji koloidalnych, temperatury (gorszy smak ma woda ciepła) i wrażliwości smakowej badającego. Smak określa się jako akceptowalny/nieakceptowalny

Zapach

• Jest on wywołany obecnością substancji organicznych. Określa się go jako akceptowalny/nieakceptowalny

Twardość wody

• Spowodowana jest obecnościa soli Mg i Ca. Dzieli się na przemijającą (węglanową) i stałą (niewęglanową). W wodach pitnych częściej mamy do czynienia z twardością przemijającą.
  Wykazano korelację ujemną między stopniem twardości wody a częstością zachorowań na choroby układu sercowo-naczyniowego.

Obecność wielu mikroelementów w wodzie może mieć wpływ na stan zdrowia ludzi:

• Brak chromu - większa częstość występowania cukrzycy u młodzieży

• Niedobór jodu - <10 mikrogramów jodu/dm3 przyczynia się do powstawania wola

• Niedobór fluoru - nasila występowanie próchnicy

• Nadmiar fluoru - fluoroza zębów i zmiany zwyrodnieniowe kości

• Nadmiar chromu - uczulenia a nawet nowotwory

Wskaźniki dla śródlądowych wód powierzchniowych:

• Temperatura

• pH

• BZT₅

• ChZTMn

• Indeks biologiczny Bi

• Miano coli

• Wskaźnik coli

• Chlorki

• Twardość ogólna

• Saprobowość

Indeks biologiczny Bi:

• Podstawa metody hydrobiologicznej

• Określenie stosunku liczbowego różnych grup organizmów występujących w zbiorniku wodnym w 1 ml wody:

P - producenci R - reducenci K - konsumenci

Miano coli:

• Miano coli typu kałowego wyraża liczbę cm³ wody, na którą przypada jedna pałeczka okrężnicy Escherichia coli lub pokrewnych bakterii występujących w jelitach człowieka np Citrobacter sp, Enterobacter sp. Im miano coli jest wyższe, tym woda czystsza.

Klasy czystości wody

<Rozporządzenie Ministra Środowiska z 11 II 2004r>

Klasa I - wody o bardzo dobrej jakości

• Po uzdatnieniu wykorzystywane do zaopatrywania ludności w wodę przeznaczoną do spozycia

• Wartości wskaźników jakości wody nie wskazują na żadne oddziaływania antropogeniczne

Klasa II - wody o dobrej jakości

• Po uzdatnieniu wykorzystywane do zaopatrywania ludności w wodę przeznaczoną do spozycia

• Wartości wskaźników jakości wody wskazują na niewielki wpływ oddziaływań antropogenicznych

Klasa III - wody o zadowalającej jakości

• Po uzdatnieniu wykorzystywane do zaopatrywania ludności w wodę przeznaczoną do spozycia

• Wartości wskaźników jakości wody wskazują na umiarkowany wpływ oddziaływań antropogenicznych

Klasa IV - wody o niezadowalającej jakości

• Po uzdatnieniu wykorzystywane do zaopatrywania ludności w wodę przeznaczoną do spozycia

• Wartości wskaźników jakości wody wskazują skutek oddziaływań antropogenicznych, zmiany ilościowe i jakościowe w populacjach biologicznych

Klasa V - wody złej jakości

• Nie spełniają wymagań dla wód powierzchownych wykorzystywanych do zaopatrywania ludności w wodę przeznaczoną do spożycia

• Wartości wskaźników jakości wody wskazują zmiany polegajace na zaniku znacznej części populacji biologicznych

Ustawa przewiduje monitoring diagnostyczny o częstotliwości:

• Raz na miesiąc w odniesieniu do wskaźników:

• Fizycznych

• Tlenowych

• Biologicznych

• Zasolenia

• Mikrobiologii

• Raz na kwartał:

• Wskaźniki biologiczne

• Metale, w tym metale ciężkie

• Raz na rok

• Zanieczyszczenia przemysłowe

• Makrobezkręgowce bentosowe

System saprobowy Kolkwitza i Marssona: strefy saprobowe:

• Polisaprobowa:

• Warunki anaerobowe

• Brak producentów (Bi=0,00 - 0,80)

• Jedynym źródłem tlenu jest dyfuzja z powietrza

• Najczęściej występują destruenci - bakterie heterotroficzne

• BZT₅ = 10-100mgO₂/l

• Mała różnorodność organizmów ale ich masowe wystepowanie

• (Tubifex sp.; Baggiattoa sp.)

• Mezosaprobowa:

• Anaerobowe/aerobowe zależnie od strefy

• α - jeszcze procesy gnilne

• ß - już przeważają procesy nitryfikacji i mineralizacji

• Bi = 0,81 - 4,5

• BZT₅ = 3-10

• Duża różnorodność gatunkowa organizmów roślinnych (już rośliny kwiatowe) i zwierzęcych (już ryby karpiowate)

• (Hirudo medicinalis; Galba sp.)

• Oligosaprobowa

• Aerobowe

• Bi>4,5 ; równowaga między P, R i K

• Zakończenie procesów rozkładu - BZT₅ = 0-3

• Duża różnorodność gatunków ale mała biomasa populacji

• (Gammarus sp.; Spongilla sp.)

• Strefa katarobowa

• Woda czysta z wysokogórskich potoków, wody źródlane, wody z niezanieczyszczonych studni

• Wody silnie natlenione

• Bardzo mała biomasa organizmów i złe warunki pokarmowe - wody oligotroficzne

• Nieliczne okrzemki i złotowiciowce

• Organizmy wskaźnikowe - ryby łososiowate, pstrągi

• Wody transsaprobowe
  MAJĄ CHARAKTER TOKSYCZNYCH ŚCIEKÓW I NIE ZAWIERAJĄ ŻYWYCH ORGANIZMÓW

Saprolegnia sp. W której cyklu rozwojowym występują oogonia, oospory, zoosporangia. Uważana jest za oportunistycznego pasożyta ryb i jaj. Grzyby atakują tylko i wyłącznie ryby, które uległy urazom. W różnych uszkodzonych miejscach skóry, na płetwach, skrzelach, gałkach ocznych oraz otworach nosowych widoczne są szarobiałe grzybnie. W miejscach zaatakowanych pleśniawką widać kłaczki pleśni podobnej do "brudnej waty". Strzępki takiej grzybni kształtu wrzecionowatego lub cylindrycznego zakończone są zarodniami pływkowymi (zoosporangium), we wnętrzu których wytwarzają się zoospory, czyli pływki.

---