SPRAWOZDANIE
Temat: Wyznaczanie podatności magnetycznej α paramagnetyków i diamagnetyków.
Schemat stanowiska pomiarowego:
Z ~220V
P
O
ZASILACZ
A
Opis metody pomiarowej
Badana próbka P w kształcie walca o przekroju S0 przyczepiona jest do szalki wagi laboratoryjnej, a jej ciężar jest zrównoważony przez odważniki znajdujące się na drugiej szalce. Włączenie zasilania elektromagnesu spowoduje naruszenia równowagi (diamagnetyk będzie wypychany, a paramagnetyk wciągany) przez pole magnetyczne. Aby przywrócić równowagę należy dołożyć na odpowiednią szalkę dodatkowy odważnik Δm
Wyniki pomiarów:
masa wytarowania wagi m0=2,47g
wyniki i obliczenia dla próbki z aluminium
Aluminium |
|
paramagantyk |
|
|
|
Lp. |
|
m |
I [A] |
H [105A/m] |
|
1 |
bez pola |
17,39 |
- |
- |
|
2 |
z polem |
17,41 |
16,5 |
3,2 |
|
3 |
z lampą |
17,42 |
16,5 |
3,2 |
Jak wynika z powyższej tabelki wartość Δm po włączeniu pola magnetycznego wynosi Δm=0,02g przy polu H=3,2*105A/m, generowanym przez prąd o natężeniu I=16,5 A.
Wartość podatności magnetycznej α obliczamy ze wzoru:
gdzie: Δm - zmiana ciężaru po przyłożeniu pola magnetycznego.
g0 - przyspieszenie ziemskie =9,81 m/s2
H - wartość natężenia pola magnetycznego
μ0 = 4Π*10-7N/A2
S0 - średnica próbki oznaczana Dśr
gdzie Dśr
Lp. |
D [mm] |
1 |
10,00 |
2 |
10,10 |
3 |
10,10 |
4 |
10,30 |
5 |
10,20 |
Dśr |
10,14 |
wartość D była mierzona z błędem ΔD=0,1 mm
Dśr=(10,1±0,1)mm
Podstawiając powyższe wartości do wzoru:
otrzymujemy iż
α= 0,38329
Błąd tej wartości obliczamy metodą różniczki zupełnej:
=0,0352
Tak więc ostateczny wynik wynosi:
α=0,38±0,04
wyniki i obliczenia dla próbki z grafitu
Grafit |
|
diamagnetyk |
|
|
|
Lp. |
|
m |
I [A] |
H [105A/m] |
|
1 |
bez pola |
12,96 |
|
|
|
2 |
z polem |
13,04 |
15,8 |
3 |
Jak wynika z powyższej tabelki wartość Δm po włączeniu pola magnetycznego wynosi Δm=0,08g przy polu H=3*105A/m, generowanym przez prąd o natężeniu I=15,8 A.
Wartość podatności magnetycznej α obliczamy ze wzoru:
gdzie: Δm - zmiana ciężaru po przyłożeniu pola magnetycznego.
g0 - przyspieszenie ziemskie =9,81 m/s2
H - wartość natężenia pola magnetycznego
μ0 = 4Π*10-7N/A2
S0- średnica próbki oznaczana Dśr
gdzie Dśr
Lp. |
D [mm] |
1 |
10 |
2 |
10,2 |
3 |
10,4 |
4 |
10,4 |
5 |
10,5 |
Dśr |
10,3 |
wartość D była mierzona z błędem ΔD=0,1 mm
Dśr=(10,3±0,1)mm
Podstawiając powyższe wartości do wzoru:
otrzymujemy iż
α= 1,50936
Błąd tej wartości obliczamy metodą różniczki zupełnej:
=0,1693
Tak więc ostateczny wynik wynosi:
α=1,5±0,2
wyniki i obliczenia dla próbki z mosiądzu
Mosiądz |
|
paramagantyk |
|
|
|
Lp. |
|
m |
I [A] |
H [105A/m] |
|
1 |
bez pola |
52,62 |
|
|
|
2 |
z polem |
51,00 |
17 |
3,3 |
|
3 |
z lampą |
51,04 |
17 |
3,3 |
Jak wynika z powyższej tabelki wartość Δm po włączeniu pola magnetycznego wynosi Δm=1,62g przy polu H=3,3*105A/m, generowanym przez prąd o natężeniu I=17 A.
Wartość podatności magnetycznej α obliczamy ze wzoru:
gdzie: Δm - zmiana ciężaru po przyłożeniu pola magnetycznego.
g0 - przyspieszenie ziemskie =9,81 m/s2
H - wartość natężenia pola magnetycznego
μ0 = 4Π*10-7N/A2
S0- średnica próbki oznaczana Dśr
gdzie Dśr
Lp. |
D [mm] |
1 |
10 |
2 |
10,1 |
3 |
10,2 |
4 |
10,2 |
5 |
10,3 |
Dśr |
10,16 |
wartość D była mierzona z błędem ΔD=0,1 mm
Dśr=(10,2±0,1)mm
Podstawiając powyższe wartości do wzoru:
otrzymujemy iż
α= 30,9857
Błąd tej wartości obliczamy metodą różniczki zupełnej:
=1,3892
Tak więc ostateczny wynik wynosi:
α=30±2
wyniki i obliczenia dla próbki z miedzi
Miedz |
|
diamagnetyk |
|
|
|
Lp. |
|
m |
I [A] |
H [105A/m] |
|
1 |
bez pola |
49,9 |
|
|
|
2 |
z polem |
50,00 |
15,5 |
3,1 |
Jak wynika z powyższej tabelki wartość Δm po włączeniu pola magnetycznego wynosi Δm=0,1g przy polu H=3,1*105A/m, generowanym przez prąd o natężeniu I=15,5 A.
Wartość podatności magnetycznej α obliczamy ze wzoru:
gdzie: Δm - zmiana ciężaru po przyłożeniu pola magnetycznego.
g0 - przyspieszenie ziemskie =9,81 m/s2
H - wartość natężenia pola magnetycznego
μ0 = 4Π*10-7N/A2
S0- średnica próbki oznaczana Dśr
gdzie Dśr
Lp. |
D [mm] |
1 |
10 |
2 |
10,1 |
3 |
10,2 |
4 |
10,2 |
5 |
10,3 |
Dśr |
10,16 |
wartość D była mierzona z błędem ΔD=0,1 mm
Dśr=(10,2±0,1)mm
Podstawiając powyższe wartości do wzoru:
otrzymujemy iż
α= 1,9127
Błąd tej wartości obliczamy metodą różniczki zupełnej:
=0,63892
Tak więc ostateczny wynik wynosi:
α=1,9±0,7
Wyliczanie współczynnika podatności magnetycznej α na podstawie wykresu zależności Δm w funkcji H2.
Poniższa tabelka przedstawia wyniki pomiaru Δm w zależności od I dla próbki z mosiądzu
I |
0 |
3,5 |
6,5 |
9,5 |
12,7 |
15,7 |
17,5 |
20 |
Δm |
0 |
0,08 |
0,18 |
0,32 |
0,44 |
0,6 |
0,72 |
0,76 |
H |
0 |
0,7 |
1,35 |
1,9 |
2,5 |
3 |
3,4 |
3,6 |
H2 |
0 |
0,49 |
1,8225 |
3,61 |
6,25 |
9 |
11,56 |
12,96 |
Jak wynika z wykresu współczynnik kierunkowy prostej jest równy a=0,0572,
przy czym
=26,3835
Błąd tej wielkości wyliczamy metodą różniczki zupełnej, wiedząc że Δa=0,00274
=3,6237
Tak więc ostateczny wynik będzie miał postać:
α=26±4
Wnioski:
Jak wynika z powyższych obliczeń współczynnik podatności magnetycznej obliczony w wyniku jednokrotnego pomiaru jak i w wyniku serii pomiarowej w granicy błędu są sobie równe. Jest to dowód na poprawność metody pomiarowej, a także na poprawność przeprowadzonych doświadczeń.