Środki służące osiąganiu pożądanych przez prawodawcę cech tekstów prawnych

2 aspekty:

Adekwatność

= „dokładne” („wierne”) wyrażenie zamysłu prawodawcy

Komunikatywność

= zrozumiałość tekstu prawnego

Zwięzłość

= tekst prawny nazwiemy zwięzłym, gdy zawiera te wszystkie i zarazem tylko te wypowiedzi, które są niezbędne dla odtwarzania z niego (możliwie) jednoznacznych norm prawnych

1. Precyzja

2. Elastyczność

1. Aspekt wyszukiwawczy

2. Aspekt treściowy

Definicja legalna jest to definicja występująca w tekście aktu normatywnego i odnosząca się do jakiegoś zwrotu (wyrazu czy wyrażenia) występującego w tym akcie.

Główne powody posługiwania się przez prawodawcę definicjami legalnymi (por. § 146 ZTP).

Podziały definicji legalnych ze względu na:

1) sposób wysłowienia w tekście prawnym - definicje: w osobnych przepisach, w jednym przepisie (agregatowe, nawiasowe);

2) funkcje - definicje: sprawozdawcze, projektujące (konstrukcyjnie, regulująco);

3) budowę - najczęściej występują definicje: równościowe klasyczne (por. § 151-152 ZTP) i równościowe nieklasyczne, tj. zakresowe (definicje zakresowe mogą być przy tym pełne albo cząstkowe, por. § 153 ZTP).

Zasięg definicji (por. § 147-150 ZTP).

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwrot nieostry (niedookreślony) jest to nazwa posiadająca niewyraźną treść, co powoduje, że mimo zapoznania się z cechami danych przedmiotów, nie o każdym z nich można orzec czy jest on, czy nie jest desygnatem danej nazwy.

Konsekwencją nieostrości (jako celowego zabiegu prawodawcy) jest to, iż w pasie nieostrości danego zwrotu nieostrego powstaje tzw. luz decyzyjny dla jakiegoś decydenta (tj. dla jakiegoś upoważnionego przez prawodawcę organu stosującego prawo). Ów luz nie jest jednak nieograniczony, gdyż:

1) pas nieostrości ma zawsze jakieś granice (gdzieś się zaczyna i gdzieś się kończy); a ponadto

2) decydent ma obowiązek ustalić i uzasadnić przyjęte przez siebie:

a) granice pasa nieostrości, oraz

b) kryteria „szacowania”, czyli kryteria zaliczania (kwalifikowania) danych przedmiotów do zakresu danej nieostrej nazwy.

Klauzula generalna jest to zwrot występujący w przepisie prawnym, który odsyła do jakiegoś systemu ocen lub do systemu norm pozaprawnych, mających (najczęściej) uzasadnienie aksjologiczne.

Wyróżnia się dwa typy klauzul generalnych, w zależności od tego, czy przepis prawny zawierający klauzulę generalną upoważnia organ stosujący prawo do rozstrzygania spraw danego rodzaju w oparciu o;

1) wszechstronną ocenę danego przypadku; czy też

2) pozaprawne normy (zasady) postępowania posiadające (najczęściej) uzasadnienie aksjologiczne.

Nieprzekraczalne granice swobody rozstrzygnięcia (tj. przy podejmowaniu decyzji; por. § 155 ZTP).

Odesłanie w tekście prawnym polega na tym, że jakiś przepis prawny:

1) wskazuje na postanowienie zawarte w innym przepisie lub w innych przepisach [odesłanie wewnątrzsystemowe]:

a) tego samego aktu normatywnego [odesłanie wewnątrzsystemowe wewnętrzne, w skrócie odesłanie wewnętrzne],

b) innego aktu normatywnego[odesłanie wewnątrzsystemowe zewnętrzne, w skrócie odesłanie zewnętrzne],

2) odsyła do norm lub zasad postępowania spoza (danego) systemu prawnego [odesłanie zewnątrzsystemowe].

Na temat odesłań zob. § 156-160 ZTP − zwłaszcza co się tyczy podziału odesłań na dynamiczne i statyczne (por. § 159-160 ZTP).

Co do zasady nie dopuszczalne są tzw. odesłania kaskadowe (por. § 157 ZTP).

Spójniki (por. kurs logiki - spójniki: koniunkcji „i”, alternatywy nierozłącznej „lub”, alternatywy rozłącznej „albo”, dysjunkcji „bądź” oraz binegacji „ani, ani”).

Skróty (por. § 154 ZTP).

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Technika kondensacji (por. materiały z ćwiczeń dot. „rozczłonkowania i kondensacji norm prawnych w przepisach prawnych”).

---