WYKŁAD 10
Socjologiczna analiza ludzkiego ciała. Wizerunek ludzkiego ciała w kulturze współczesnej.
Kiedyś ciało było uważane za nośnik zdrowia, wartości symbolicznych.
Bauman- twierdzi, że nie wszyscy jesteśmy kowalami własnego losu, ale każdy kuje swój los- jest skazany na wolność a nie na wolny wybór, co wiąże się z ciągłym hamletyzowaniem(Być albo nie być)
Ciało stało się konstruktem społecznym- eksperymenty z własnym ciałem- moda, chirurgia plastyczna.
Odmienne typy cielesności spotykają się w tym samym ciele, tak jak teksty kulturowe są odmienne.
Koniec podziału na kulturę wysoką i rozrywkę.
Widoczna jest epistemologiczna niepewność- każdy musi sobie sam wymyślić teorię świata, sens egzystencji, społeczeństwo jest nośnikiem kulturowej niepewności we współczesności, rzeczywistość jest zbyt bogata, żeby ją opisać, wszystko to dzieło otwarte.
Pytanie- Dlaczego diabeł ubiera się u Prady?
Odpowiedź - Bo gdy jest przebiegły, próżny, narcystyczny to zwraca na siebie uwagę, dostaje aplauz, imponuje innym.
Ciało jest współcześnie uważane za 1 element interakcjonizmu symbolicznego- zamiast używać stwierdzenia, że „Nie szata zdobi człowieka” mówi się „Mój wizerunek, to mój kapitał”, który jest przepustką do zajmowania wyższych pozycji w strukturze społecznej.
Istnieje tendencja, przekonanie, że „najpiękniejsze jest te ciało, na którym jest najmniej ciała”- terror chudego ciała, ciało staje się czymś, co jest zadanie a nie dane(zdaniem Baumana)- bo Twoje ciało to Twoje pole walki.
Terror współczesnego ciała sprawia, że najlepiej czujemy się w relacjach bezcielesnych(samotność sieci, chłód cielesności, przyjaźnie wirtualne, nieangażujące ciała- seksualność ma się w głowie).
Ciało również przestało mieć znaczenie moralne- okazuje się swoją cielesność, ciało zostało odarte ze swojej tajemniczości, nastąpiło jego utowarownienie, pozostało jedynie źródłem przyjemności, widoczna jest też jego taksacja- liczy się oglądanie fajnych ciał, zwulgaryzowanie cielesności człowieka, głównie dotyczy to kobiet.
Bauman- stwierdził, że gdy nie czerpiemy przyjemności z relacji z bliskimi lub doświadczanie dalszych przyjemności wymaga wysiłku, to wolimy czerpać ją gdzie indziej- I need more space- związanie się z kimś pociąga za sobą ryzyko wystąpienia trudności z wyplątaniem się ze związku, a poprzez uwolnienie się od drugiego ciała zyskuje się przestrzeń.
Ważne jest zrobienie wrażenia na drugim.
Artmann- wspominał o modzie pret a porte- pokazy nagich ciał modelek- jesteśmy samotni, albo stroimy się tylko dla siebie, samotne ciało jest uwolnione od taksacji.
Ciało zostało współcześnie ”poszatkowane”- nastąpiło utowarownienie każdej jego części.
Istnieje presja kultury na zmianę ciała- pielęgnowanie go z konieczności, tyrania młodego ciała, uzależnienie się od potrzeby stałej kontroli, zdjęcia ciał w Internecie, rozwój przemysłu kosmetycznego, ciągłe polepszanie wyglądu.
Kultura współczesna próbuje nam wmówić, że ciało nie jest atrakcyjne samo w sobie, dlatego trzeba je poprawić.
Cenione jest ciało, które widać, a nie, które coś czuje- liczy się gra wizerunku, strój staje się fetyszem, mówi nam o tym, kto jest, kim i jak należy go traktować, świadczy o jego statusie społecznym, wyraża marzenia, pragnienia. Wybór stroju jest określeniem siebie samego.
Gdy nas ktoś ubiera to znaczy, że nas kolonializuje- narzuca nam styl, uważając, że jesteśmy jego potwierdzeniem, bo ubieramy się jak nam każde.
Nie cena produktu i stanowisko świadczą o tym, kim się jest, ale styl ubierania, nastąpiła egalitaryzacja wszystkich warstw społecznych.
Kiedyś mottem mody było- „Musisz być taki sam jak wszyscy”, natomiast teraz kładzie się nacisk na wyrafinowanie- „Musisz się ubierać w butiku, musisz być odmienny od innych”.
Uczyniliśmy fascynacje z powierzchowności- to, że ktoś jest pusty w środku, przestało nam już przeszkadzać, sztuczność stała się pożądana, nie liczy się już brak autentyczności!!!
PODSUMOWANIE:
Kiedyś ludzie dostosowywali ubranie do parametrów swojego ciała, a dzisiaj zmienia się te parametry, żeby dostosować je do rozmiaru proponowanego ubrania- co sprzyja szerzeniu się anoreksji i bulimii.
Moda ciągle się zmienia, wychodzi z użycia, widoczny jest terror permanentnej zmiany- raz się mówi, e małe jest piękne, potem zaś, że większe jest lepsze i być tu człowieku mądry